عوارض جینسینگ موضوعی است که معمولاً کمتر از فواید این گیاه مورد توجه قرار می‌گیرد، اما اهمیت آن کمتر از خواص درمانی‌اش نیست. جینسینگ، گیاهی با شهرت جهانی و ریشه‌هایی عمیق در طب سنتی، اغلب به عنوان نمادی از انرژی، جوانی و درمان گری شناخته می‌شود. از دیرباز، فرهنگ‌های مختلف از خواص بی ‌نظیر آن برای تقویت بدن و ذهن بهره برده‌اند. اما آیا این “ریشه زندگی” همیشه و برای همه افراد، پیام ‌آور سلامتی است؟ آیا در پس پرده فواید اغواکننده‌ اش، عوارض جینسینگ نیز پنهان شده که باید از آن‌ها آگاه باشیم؟

حقیقت این است که مصرف هر ماده‌ای، حتی گیاهان دارویی با قدمت هزاران ساله، می‌تواند جنبه‌های دیگری نیز داشته باشد. عوارض جینسینگ، گرچه ممکن است برای همه رخ ندهد، اما موضوعی است که نباید ساده از کنار آن گذشت. از تداخلات دارویی گرفته تا تأثیر بر شرایط خاص پزشکی، شناخت کامل عوارض پودر جینسینگ، قرص‌ها و سایر اشکال آن، برای یک انتخاب آگاهانه و ایمن ضروری است. در این مطلب از دکتر کرمانی، سفری دقیق به دنیای کمتر شناخته‌ شده عوارض جینسینگ خواهیم داشت تا روی دیگر این گیاه پرقدرت را بهتر بشناسیم.

عوارض جینسینگ

این گیاه معروف، با وجود تمام ویژگی‌ها و فواید بسیار ارزشمندی که دارد، جزو گیاهان دارویی حساسی به شمار می‌رود که مصرف آن بدون تجویز و نظر مستقیم پزشک می‌تواند خطرات و عوارض متعددی به همراه داشته باشد. به همین دلیل، بسیار مهم است که پیش از استفاده، به‌ طور کامل درباره پیامدهای احتمالی مصرف آن آگاه باشیم تا از بروز مشکلات ناخواسته جلوگیری شود.

در ادامه این مطلب به بررسی دقیق‌تر عوارض قرص جینسو و همچنین عوارض پودر جینسینگ می‌پردازیم تا ضمن شناخت بهتر این محصول، بتوانید تصمیمات آگاهانه‌ تری در خصوص مصرف آن اتخاذ کنید:

عوارض جینسینگ چیست؟

افزایش وزن

جینسینگ به طور مستقیم باعث افزایش چربی بدن نمی‌شود. با این حال، برخی از فواید جینسینگ مانند بهبود اشتها (در صورت وجود بی‌ اشتهایی قبلی) و کاهش استرس می‌تواند منجر به کمی افزایش وزن شود. بنابراین، افزایش وزن پس از مصرف جینسینگ بیشتر ناشی از تأثیرات مثبت آن بر اشتها و وضعیت روانی است، نه تجمع چربی در بدن.

علاوه بر این متأسفانه، برخی محصولات غیرمجاز و تقلبی تحت عنوان “پودر جینسینگ برای چاقی” در بازار وجود دارند که ممکن است حاوی مواد ناشناخته و خطرناکی مانند کورتیکواستروئیدها باشند. این مواد می‌توانند باعث افزایش وزن کاذب (تجمع آب و چربی)، پف کردن صورت و عوارض جانبی جدی شوند. این‌ها عوارض پودر جینسینگ تقلبی یا موارد مشابه هستند و به هیچ وجه به جینسینگ خالص مربوط نمی‌شوند.

مصرف جینسینگ ممکن است موجب افزایش وزن شود.

به طور کلی جینسینگ خالص به خودی خود چاق‌ کننده نیست. اگر به دنبال افزایش یا کاهش وزن هستید، بر روی رژیم غذایی متعادل و ورزش تمرکز کنید و از مصرف محصولات ناشناخته و تقلبی اکیداً خودداری کنید. عوارض پودر جینسینگ برای چاقی اغلب مربوط به محصولات غیراستاندارد است.

کمپین رژیم کاهش وزن دکتر کرمانی
کمپین قهرمانان رژیم کاهش وزن دکتر کرمانی

رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.

قهرمانان رژیم دکتر کرمانی 1
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی ۱
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی 2
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی ۲
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی 3
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی ۳

عوارض جینسینگ برای کبد

گرچه جینسینگ به‌خودی‌ خود معمولاً با آسیب مستقیم کبدی مرتبط نیست و حتی گاهی در طب سنتی برای برخی مشکلات کبدی استفاده می‌شود، اما نگرانی‌هایی در مورد عوارض جینسینگ برای کبد وجود دارد:

تداخل با متابولیسم داروها در کبد

همانطور که گفته شد، جینسینگ می‌تواند بر آنزیم‌های کبدی سیتوکروم P450 تأثیر بگذارد. این آنزیم‌ها مسئول متابولیسم بسیاری از داروها هستند. تغییر در فعالیت این آنزیم‌ها می‌تواند منجر به افزایش یا کاهش سطح خونی داروها و در نتیجه، سمیت کبدی یا کاهش اثربخشی دارو شود.

گزارش‌های موردی از آسیب کبدی

گزارش‌های نادری از آسیب کبدی در بیمارانی که جینسینگ را همزمان با داروهای دیگری (مانند ایماتینیب یا رالتگراویر) مصرف کرده‌اند، وجود دارد. در این موارد، به نظر می‌رسد جینسینگ در ایجاد یا تشدید آسیب کبدی نقش داشته است.

در نتیجه، افراد با سابقه بیماری کبدی یا کسانی که داروهایی مصرف می‌کنند که توسط کبد متابولیزه می‌شوند، باید قبل از مصرف جینسینگ با پزشک مشورت کنند.

از عوارض گیاه جینسینگ آسیب به کبد است.

عوارض جینسینگ برای خانم ها

زنان، به‌ ویژه آن‌هایی که شرایط پزشکی مرتبط با هورمون دارند، باید در مصرف جینسینگ بسیار محتاط باشند. عوارض پودر جینسینگ برای خانم ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

اثرات شبه استروژنی

 جینسینگ حاوی ترکیباتی به نام جینسنوزیدها است که می‌توانند در بدن مانند استروژن عمل کنند. این موضوع برای زنانی که شرایط حساس به هورمون دارند، مانند:

  • سرطان سینه
  • سرطان رحم
  • سرطان تخمدان
  • اندومتریوز
  • فیبروم رحم

می‌تواند بسیار خطرناک باشد و بیماری آن‌ها را تشدید کند. این یکی از جدی‌ ترین عوارض جینسینگ برای زنان است.

تاثیرات منفی در دوره بارداری و شیردهی

همچنین مصرف جینسینگ در زنان در زمان بارداری و شیردهی نیز عوارض جبران ناپذیری دارد:

  • خطر برای جنین: مطالعه‌ای که در مجله “Human Reproduction” منتشر شد، نشان داد که یکی از ترکیبات جینسینگ به نام جینسنوزید Rb1 می‌تواند باعث ناهنجاری در جنین موش شود. اگرچه این نتایج مستقیماً به انسان قابل تعمیم نیست، اما زنگ خطری برای احتیاط بیشتر است. محققان هشدار می‌دهند که زنان باید به‌ ویژه در سه ماهه اول بارداری از مصرف جینسینگ خودداری کنند.
  • عوارض احتمالی برای مادر باردار: اسهال، تهوع، مشکلات خواب، سردرد، خونریزی واژینال، تغییرات فشار خون و تپش قلب از جمله عوارض جینسینگ هستند که می‌توانند در دوران بارداری مشکل‌ساز شوند.
  • دوران شیردهی: اطلاعات کافی در مورد ترشح ترکیبات جینسینگ در شیر مادر و اثرات آن بر نوزاد وجود ندارد. بنابراین، مصرف آن در دوران شیردهی توصیه نمی‌شود.
مصرف جینسینگ در دوره بارداری ممنوع است.

تغییرات قاعدگی و خونریزی واژینال

 زنانی که به طور منظم از جینسینگ استفاده می‌کنند، ممکن است دچار بی‌نظمی در سیکل قاعدگی یا خونریزی‌های غیرطبیعی واژینال شوند.

سایر عوارض شایع: بی‌خوابی، تهوع، سردرد (به‌ویژه میگرن)، نوسانات فشار خون و مشکلات گوارشی نیز از عوارض جینسینگ هستند که زنان ممکن است تجربه کنند.

توصیه مهم: زنانی که سابقه هر یک از شرایط حساس به هورمون را دارند یا داروهای هورمونی مصرف می‌کنند، باید از مصرف جینسینگ پرهیز کنند.

اثرات منفی جنیسینگ برای آقایان

عوارض قرص جینسینگ برای آقایان نیز وجود دارد با وجود اینکه این گیاه انرژی زا گاهی برای تقویت قوای جنسی مردان توصیه می‌شود، اما مصرف نادرست یا بیش از حد آن می‌تواند برای سلامتی مشکل ساز باشد:

  • بی ‌خوابی و عصبی شدن: این موارد از شایع‌ترین شکایات هستند.
  • سردرد، سرگیجه و ناراحتی معده: به‌خصوص با مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالا.
  • عوارض جانبی نادر اما جدی: بثورات پوستی شدید، آسیب کبدی (که به عوارض جینسینگ برای کبد مربوط می‌شود) و واکنش‌های آلرژیک شدید. در موارد بسیار نادر، التهاب عروق مغز نیز گزارش شده است.

نکته: مردانی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند (مانند داروهای فشار خون، دیابت یا رقیق‌کننده خون) باید قبل از مصرف جینسینگ حتماً با پزشک مشورت کنند.

از عوارض قرص جینسینگ برای آقایان می‌توان به بی خوابی اشاره کرد.

جنیسینگ و دیابت

جینسینگ می‌تواند قند خون را کاهش دهد. این امر برای بیماران دیابتی که داروهای کاهنده قند خون مصرف می‌کنند، می‌تواند خطرناک باشد و منجر به هیپوگلیسمی شود. بیماران دیابتی باید قبل از مصرف جینسینگ حتماً با پزشک خود مشورت کرده و در صورت مصرف، قند خون خود را به دقت پایش کنند.

عوارض جینسینگ بر فشار خون

جینسینگ می‌تواند بر فشار خون و ریتم قلب تأثیر بگذارد. افرادی که سابقه بیماری قلبی یا فشار خون بالا / پایین دارند، باید با احتیاط فراوان و تحت نظر پزشک از آن استفاده کنند.

به ‌ویژه افرادی که فشار خون پایین دارند ممکن است فشار خون شان به سمت نرمال برگردد، اما افراد با فشار خون بالا باید مراقب باشند چون جینسینگ ممکن است فشار خون را به طور غیرقابل پیش ‌بینی تغییر دهد و باعث بروز مشکلاتی شود.

اگر تغییرات فشار خون دارید از مصرف جینسینگ خودداری کنید.

جینسینگ و مشکلات قلبی 

جینسینگ می‌تواند در برخی افراد باعث افزایش ضربان قلب، تپش نامنظم یا احساس اضطراب شود. مصرف بیش از حد یا تداخل با داروهای قلبی ممکن است مشکلات جدی‌تری ایجاد کند. بنابراین، افراد دارای بیماری‌های قلبی باید پیش از مصرف جینسینگ با پزشک مشورت کنند.

اثر منفی جینسینگ بر اعصاب و روان

در برخی موارد، افراد برای افزایش تمرکز و بهبود حافظه از این گیاه به‌ صورت قرص استفاده می‌کنند؛ اما متأسفانه ممکن است دچار عوارض قرص جینسو شوند، به ‌ویژه اگر هم‌ زمان از داروهای ضد افسردگی یا داروهای مشابه استفاده کنند. این ترکیب می‌تواند بر سیستم عصبی و سلامت روان فرد تأثیری منفی و معکوس بگذارد:

  • بی‌ خوابی و بی‌ قراری: به ‌ویژه با جینسینگ آسیایی
  • تشدید علائم در برخی اختلالات روانپزشکی: گزارش‌هایی از تداخل با داروهای ضدافسردگی (به‌ ویژه مهارکننده‌های MAO) که منجر به علائمی مانند شیدایی، سردرد و لرزش شده، وجود دارد. همچنین، دوزهای بالای جینسینگ با مشکلات خواب و بی ‌قراری در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مرتبط دانسته شده است.
  • تداخل با اثرات مرفین: جینسینگ آسیایی ممکن است اثرات ضد درد مرفین را مسدود کند.

توصیه مهم: افراد با سابقه اختلالات روانپزشکی یا کسانی که داروهای اعصاب و روان مصرف می‌کنند، باید از مصرف جینسینگ بدون مشورت با روانپزشک خودداری کنند.

تداخلات دارویی جینسینگ

جینسینگ پتانسیل تداخل با طیف وسیعی از داروها را دارد. این تداخلات می‌توانند اثربخشی داروها را تغییر داده یا خطر بروز عوارض قرص جینسو و حتی عوارض پودر جینسینگ را افزایش دهند. مصرف بی ‌احتیاط یا هم‌ زمان این مکمل‌ها با داروهای خاص ممکن است بر عملکرد بدن تأثیر منفی بگذارد.

در اینجا به برخی از مهمترین تداخلات آن اشاره می‌کنیم:

دسته دارویی یا مادهنوع تداخل احتمالی با جینسینگ
داروهای دیابت (انسولین، متفورمین و…)خطر افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) در اثر مصرف همزمان
داروهای رقیق‌کننده خون (وارفارین، آسپرین و…)تغییر در اثر دارو و افزایش ریسک خونریزی یا لخته شدن
داروهای ضدافسردگی (MAOI و…)احتمال بروز عوارض جدی مانند سردرد، لرزش و بحران فشار خون
داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنیکاهش اثربخشی داروهای سرکوب‌کننده ایمنی به دلیل تحریک سیستم ایمنی توسط جینسینگ
داروهای قلبی (دیگوکسین و…)احتمال تداخل و تأثیر بر ریتم قلب و فشار خون
داروهای محرک و کافئینافزایش بیش از حد ضربان قلب، فشار خون و بی‌قراری
داروهای متابولیزه شونده توسط کبد (سوبستراهای سیتوکروم P450)تغییر در متابولیسم داروها و احتمال سمیت یا کاهش اثربخشی
استروژن‌ها و داروهای هورمونیتداخل احتمالی به دلیل اثرات شبه استروژنی جینسینگ
الکلتشدید اثرات الکل یا افزایش عوارض جانبی

این لیست کامل نیست. همیشه و همیشه قبل از مصرف جینسینگ، تمام داروها، مکمل‌ها و گیاهان دارویی که مصرف می‌کنید را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید تا از تداخلات احتمالی جلوگیری شود.

چه کسانی نباید جینسینگ مصرف کنند؟

همان طور که در بالا خواندیم بسیاری از افراد که دچار مشکلات سلامتی هستند مانند دیابت، فشار خون بالا یا پایین، مشکلات قلبی و کبدی و… نباید سرخود از این دارو استفاده کنند اما گروه های دیگری نیز هستند که مصرف جینسینگ برای آنها کاملا ممنوع است:

نوزادان و کودکان

 ایمنی جینسینگ برای نوزادان و کودکان به هیچ وجه تایید نشده است. در واقع، گزارش‌هایی از مسمومیت کشنده در نوزادان پس از مصرف جینسینگ وجود دارد. البته هنوز مشخص نیست که آیا جینسینگ برای کودکان بزرگ‌تر نیز بی‌خطر است یا خیر. تا زمانی که شواهد علمی کافی مبنی بر ایمنی آن در این گروه سنی ارائه نشود، باید از خوراندن هرگونه محصول حاوی جینسینگ به کودکان و نوزادان اکیداً خودداری کرد.

مصرف جینسینگ در نوزادان و کودکان اکیدا ممنوع است.

افراد دارای بیماری‌های خودایمنی

از آنجایی که جینسینگ می‌تواند سیستم ایمنی را فعال‌ تر کند، ممکن است علائم بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس، ام‌اس، آرتریت روماتوئید را تشدید نماید. بنابراین، مصرف آن در این بیماران معمولاً توصیه نمی‌شود.

کلام آخر

همان طور که دیدیم عوارض جینسینگ فراتر از حد تصور است و متاسفانه برخی افراد بدون آگاهی از این عوارض از این گیاه برای انواع مشکلات سلامتی خود استفاده می‌کنند! از عوارض جینسینگ برای کبد و تداخلات دارویی گرفته تا عوارض پودر جینسینگ برای خانم ها و خطرات مصرف در دوران بارداری، لیستی از ملاحظات وجود دارد که باید جدی گرفته شوند.

عوارض قرص جینسو، پودر یا سایر اشکال آن می‌تواند از خفیف (مانند بی‌خوابی و سردرد) تا شدید (مانند واکنش‌های آلرژیک یا آسیب کبدی در موارد خاص) متغیر باشد. خطر عوارض جینسینگ تقلبی نیز تهدیدی جدی است. به همین دلیل قبل از مصرف این گیاه و هر گیاه دارویی دیگر با پزشک متخصص مشورت نمایید.

سوالات متداول مقاله عوارض جینسینگ:

۱-شایع‌ترین عوارض جینسینگ کدامند؟

شایع‌ترین عوارض جنسینگ شامل بی‌خوابی، سردرد، مشکلات گوارشی (تهوع، اسهال)، تغییرات فشار خون و گاهی عصبی شدن یا تحریک‌پذیری است. این عوارض معمولاً خفیف هستند اما در صورت تداوم باید به پزشک مراجعه کرد.

۲-آیا مصرف پودر جینسینگ برای چاقی بی‌خطر است؟

جینسینگ خالص به خودی خود چاق‌کننده نیست. عوارض پودر جینسینگ برای چاقی اغلب مربوط به محصولات تقلبی و غیراستاندارد است که ممکن است حاوی مواد خطرناک باشند. برای افزایش وزن سالم، از رژیم غذایی متعادل و مشورت با متخصص تغذیه استفاده کنید.

۳-مهم‌ترین عوارض جینسینگ برای زنان چیست؟

مهم‌ترین عوارض جینسینگ برای زنان شامل اثرات شبه استروژنی (که برای شرایط حساس به هورمون خطرناک است)، تغییرات قاعدگی و خونریزی واژینال غیرطبیعی است. زنان باردار و شیرده نیز باید از مصرف آن خودداری کنند.

۴-آیا جینسینگ می‌تواند به کبد آسیب برساند؟

جینسینگ خالص معمولاً مستقیماً به کبد آسیب نمی‌زند، اما عوارض جینسینگ برای کبد می‌تواند ناشی از تداخل آن با متابولیسم داروها در کبد یا مصرف همزمان با داروهایی باشد که خود پتانسیل آسیب کبدی دارند. همیشه با پزشک مشورت کنید.

۵-چگونه می‌توان از عوارض جینسینگ تقلبی جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از عوارض جینسینگ تقلبی، محصولات را فقط از داروخانه‌ها و منابع معتبر تهیه کنید. به برچسب، تاریخ انقضا و مجوزهای بهداشتی دقت کرده و از خرید محصولات بسیار ارزان یا با بسته‌بندی مشکوک خودداری کنید.

منابع:

۵