دکتر کرمانی » مجله » بیماری و درمان
غلظت خون انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلایل مختلفی اتفاق میافتند. اگرچه برخی از انواع این بیماری به دلایل ژنتیکی رخ میدهند و درمان قطعی ندارند، ولی روشهای زیادی برای درمان غلظت خون ناشی از “سبک زندگی بد” وجود دارد. همچنین شما میتوانید با داشتن یک رژیم غذایی درست و ترک عادات بد، مثل سیگار […]
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
غلظت خون انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلایل مختلفی اتفاق میافتند. اگرچه برخی از انواع این بیماری به دلایل ژنتیکی رخ میدهند و درمان قطعی ندارند، ولی روشهای زیادی برای درمان غلظت خون ناشی از “سبک زندگی بد” وجود دارد. همچنین شما میتوانید با داشتن یک رژیم غذایی درست و ترک عادات بد، مثل سیگار کشیدن، غلظت خون خود را کنترل کنید. با داشتن یک زندگی سالم، غذای مقوی، ورزش و وزن مناسب، حتی میتوانید از انواع مختلف غلظت خون (به جز آنهایی که به دلایل ژنتیکی اتفاق میافتند) پیشگیری نمایید. به هرحال پیشگیری بهتر از درمان است! در ادامهی این مطلب، هر آنچه لازم است دربارهی درمان غلظت خون و روشهای پیشگیری از این بیماری ملالتآور بدانید را خدمت شما ارائه خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
برای درک بهتر این موضوع، اول از همه باید درک مختصری از انواع غلظت خون (Polycythemia: پلی سیتمی) داشته باشیم. گاهی اوقات کمآبی بدن یا کم شدن مایعات درون جریان خون (پلاسما) باعث افزایش غلظت گلبولهای قرمز میشود. در این حالت تعداد گلبولهای قرمز عادی است، اما به دلیل حجم کم پلاسما، غلظت گلبولهای قرمز بیشتر از حد نرمال میشود. به این بیماری، غلظت خون نسبی یا ظاهری گفته میشود و به دلایل مختلفی مثل سیگار کشیدن، چاقی مفرط، مصرف بیش از حد الکل و… اتفاق میافتد. کسانی که Hct (هماتوکریت) آنها افزایش یافته است اما توده گلبول قرمز در محدوده طبیعی است، غلظت خون ظاهری دارند.
غلظت خون نسبی نیز که در حالتهای کمآبی یافت میشود، زمانی قابل تایید است که RCM (توده گلبول قرمز) در محدوده طبیعی باشد و حجم پلاسما کمتر از نرمال باشد. برای پیشگیری از این نوع غلظت خون، باید سیگار کشیدن و مصرف الکل را کنار بگذارید و با داشتن یک رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن، جلوی افزایش وزن بیش از حد و بالا رفتن فشار خون خود را بگیرید.
با این وجود، حتی درمان غلظت خون نسبی و ظاهری مشکل نیست و اگر علل زمینهای در بروز آن نقش نداشته باشند، میتوان با سبک زندگی سالم این بیماری را درمان کرد. اما نوع دیگری به نام غلظت خون مطلق، میتواند مشکلات بیشتری را برای بیمار به همراه داشته باشد.
در این بیماری، تعداد گلبولهای قرمز خون به طرز قابل توجهی افزایش مییابد. این نوع غلظت خون، خود به دو دستهی کلی اولیه و ثانویه تقسیم میشود. پلیسیتمی اولیه ژنتیکی است و شناخته شدهترین نوع آن پلیسیتمی ورا (مخفف: PV) میباشد. این بیماری بیشتر به دلیل جهش در سلولهای مغز استخوان ایجاد میشود که گلبولهای قرمز خون شما را تولید میکنند، بنابراین راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. حتی درمان غلظت خون اولیه هم امری بسیار چالش برانگیز است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
پلیسیتمی ثانویه به این معنی است که برخی شرایط دیگر باعث میشوند بدن شما گلبولهای قرمز زیادی تولید کند. در این بیماری، معمولاً هورمون اریتروپویتین (EPO) که تولید گلبولهای قرمز را تحریک میکند، زیاد است. پلیسیتمی ثانویه میتواند علت ژنتیکی نیز داشته باشد. اما این علت، جهش در سلولهای مغز استخوان شما نیست. در پلیسیتمی ثانویه، سطح EPO و تعداد گلبولهای قرمز خون بالا خواهد بود. در پلیسیتمی اولیه، تعداد گلبولهای قرمز خون شما بالا خواهد بود، اما سطح EPO پایینی خواهید داشت. شایعترین علل پلیسیتمی ثانویه عبارتند از:
غلظت خون انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلایل مختلفی اتفاق میافتند.
سایر علل شایع پلیسیتمی ثانویه عبارتند از:
در نهایت، برخی از بیماریها میتوانند باعث تولید بیش از حد هورمون EPO در بدن شوند که تولید گلبولهای قرمز را تحریک میکند. برخی از شرایطی که میتواند باعث این امر شود، عبارتند از:
در موارد نادر، علت پلیسیتمی ثانویه میتواند ژنتیکی باشد که معمولاً به دلیل جهشهایی است که باعث میشود گلبولهای قرمز خون مقادیر غیرطبیعی اکسیژن مصرف کنند. عوامل خطر غلظت خون ثانویه عبارتند از:
بنابراین با کنترل هر یک از علل ذکر شده (در صورت امکان) و از بین بردن فاکتورهای خطر، میتوان از ابتلا به غلظت خون ثانویه جلوگیری نمود.
هدف از درمان غلظت خون، پیشگیری از علائم و عوارض (مانند لخته شدن خون) و درمان هر گونه علت زمینهای است. خونگیری سادهترین و سریعترین راه برای کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون است. از این رو در صورت داشتن پلیسیتمی ورا، سابقهی لخته شدن خون یا علائمی که نشان میدهد خون شما بیش از حد غلیظ است، ممکن است این روش توصیه شود.
خونگیری شامل برداشت حدود نیم لیتر خون در یک زمان از بدن است. روش خونگیری مشابه همان روشیست که برای اهدای خون استفاده میشود. اگر غلظت خون داشته باشید، برای درمان معمولا هر چند وقت یکبار به خونگیری نیاز است. مقدار خون خروجی برای هر فرد متفاوت است و پزشک متخصص آن را تعیین میکند. در ابتدا، ممکن است هر هفته به درمان نیاز داشته باشید، اما هنگامی که پلیسیتمی شما تحت کنترل درآید، ممکن است تنها هر 6 تا 12 هفته یا کمتر به آن نیاز داشته باشید.
برخی انواع غلظت خون، مثل پلیسیتمی ورا غیرقابل درمان است. اما در حوزه درمانهای طبیعی میتوان کارهایی انجام داد تا علائم بیماری کاهش یابد و بدین ترتیب بیمار بتواند زندگی راحتتری داشته باشد و دفعات مراجعه به پزشک کاهش یابد. در ادامه، خلاصهای از معتبرترین یافتههای محققان دربارهی درمان غلظت خون به روش طبیعی و خانگی را برای شما بیان میکنیم.
در وهلهی اول، ورزش کردن، نوشیدن چای سبز همراه با عرق خارخاسک و گیاه پنجه گربه، توسط برخی از محققان بزرگ توصیه شده است. محققان میگویند که علاوه بر خارخاسک، گیاه گَوَن نیز به درمان غلظت خون کمک خواهد کرد، زیرا هر دو به کبد در حذف سموم از خون و لنف کمک میکنند. همچنین موجب بهبود سیستم ایمنی بدن شده و ممکن است به مغز استخوان کمک کنند تا تعادل مناسب گلبولهای قرمز و لنفوسیتهای T را (که کبد نقش اصلی را در ایجاد آن بازی میکند) حفظ کنند. مصرف طبیعی پروبیوتیکها (به عنوان مثال: کفیر) نیز بسیار سودمند خواهد بود، زیرا حدود 70 تا 80 درصد از قدرت سیستم ایمنی بدن به تعادل میکروبی مناسب در دستگاه گوارش فرد بستگی دارد.
برای درمان غلظت خون در خانه، تا حد امکان فضای محل زندگی خود را خنک نگاه دارید. اگر عادت به استفاده از قلیان و سیگار دارید، آن را ترک کنید، ورزش کنید، از دوش آب گرم و حمام با آب داغ خودداری کنید و آب سردتر را انتخاب کنید، زیرا برخی افراد به گرما حساسیت دارند و باید مراقب زخمهای پوستی باشند.
سیر دارای خواص ضد انعقادی است که به رقیق شدن خون کمک میکند، بنابراین تا حد امکان آن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. یونجه، آلوئهورا، ریشه بیدمشک، جینسینگ و زردچوبه، آنتیاکسیدانهایی دارند که از همهی آنها در تلاش برای درمان غلظت خون استفاده میشود. علاوه بر این، گفته میشود که مکملهای روغن جگر ماهی برای تثبیت تولید مغز استخوان مفید هستند. البته مانند بسیاری از گزینههای درمانی در طب سنتی، هیچ گزارشی از سازمان غذا و دارو یا نتایج تاییدی از طریق تحقیقات علمی در مورد اثربخشی این محصولات گزارش نشده است. بنابراین توصیه میکنیم تا قبل از شروع هر رژیمی، با پزشک خود صحبت کنید.
در مورد تغذیهی روزانه، پزشکان چندین توصیه برای بیماران دارای غلظت خون دارند. شما باید مقدار کافی از مواد مغذی خاص را دریافت کنید و در عین حال از برخی از اجزای موجود در غذا که میتوانند باعث بروز مشکلات و علائمی شوند، اجتناب کنید، مانند:
کمانرژی بودن مشکلی است که اغلب مبتلایان به غلظت خون با آن دست و پنجه نرم میکنند. بنابراین، شما نمیتوانید در مصرف کالری صرفهجویی کنید. بهترین راه برای حفظ انرژی، پرهیز از قندهای ساده و مصرف غذاهای حاوی کربوهیدراتهای پیچیده (مانند سبزیجات و غلات کامل) و پروتئینهای بدون چربی است. این غذاها انرژی پایداری را در طول روز به شما میدهند. به طور کلی، غذاهای مفید برای غلظت خون شامل موارد ذیل میشوند:
و غذاهای ناسازگاز نیز شامل موارد زیر هستند:
از گیاهان دارویی و دمنوشهای معتبری که برای درمان غلظت خون استفاده میشوند، میتوان موارد زیر را نام برد:
ترکیبات کلیدی این فرمولاسیون گیاهی، دو گیاه بسیار موثر Kanchnaar و Guggul هستند. این دو گیاه دارای خواص دارویی فراوانی میباشند. این گیاهان تا حد زیادی به فرآیند تصفیه و سم زدایی خون کمک میکنند. اینها همچنین دارای خواص دارویی خاصی هستند که برای جلوگیری از تکثیر سلولهای خونی در بدن مفید است.
این کپسولها از عصارههای استاندارد گیاه دارویی Curcuma longa تولید میشوند. این گیاه دارای ماده تشکیل دهنده کورکومین است. این ماده به کنترل تکثیر غیرطبیعی سلولهای خونی در بدن افراد کمک میکند. این گیاه خواص دارویی زیادی دارد و همچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد عفونی کننده است. همچنین این کپسولها به تقویت قدرت ایمنی افراد کمک میکنند و باعث میشوند تا فرد سالم بتواند علائم و نشانههای مختلف غلظت خون را تحمل کند.
این فرمولاسیون گیاهی از مخلوط چندین گیاه با خواص دارویی فوق العاده ساخته شده است. گیاهان تشکیل دهنده آن آملا، هلیله سیاه، باهرا، واچا، منجیستا، چریش، کاتوکی، دارو هالدی و گیلوی هستند. هنگامی که این گیاهان با هم ترکیب میشوند، به طور همافزایی عمل میکنند تا یک پودر گیاهی فوقالعاده ایجاد کنند.
این پودر برای حفظ تعادل بین تمام انرژیهای بدن شناخته شده است و همچنین به حفظ سلامت کلی افراد کمک میکند و برای درمان سفتی مفاصل، دردها و بسیاری موارد دیگر مفید است. این داروی گیاهی به داشتن یک زندگی سالم کمک میکند و علائم غلظت خون را کاهش میدهد و روند تکثیر سلولهای خونی در بدن را مختل میکند.
این کپسولها از عصاره گیاه چریش ساخته شدهاند. این گیاه بسیار مفید است و خواص دارویی زیادی دارد. خواص ضد عفونی کننده، ضد میکروبی و آنتی بیوتیکی آن به درمان اختلالات مختلف به راحتی کمک میکند. چریش، خاصیت سم زدایی و تصفیه کنندگی خون را نیز دارد.
این خواص برای درمان پلیسیتمی ورای اولیه بسیار ضروری است. علاوه بر این، کپسول چریش به عنوان یک داروی فوق العاده برای اختلالات مختلف پوستی نیز عمل میکند و با کاهش رشد غیرطبیعی گلبولهای قرمز خون در مغز استخوان، عوارض بیماری را تسکین میدهد.
این کپسولها برای درمان شکل تشدید شدهی پیتا دوشا در بدن بسیار مفید هستند. عدم تعادل پیتا دوشا باعث تولید بیش از حد گرما در افراد شده و همچنین، منجر به تکثیر سلولها نیز میشود. بنابراین، این کپسولها یک اثر خنک کننده برای افراد دارای پیتای تشدید شده ایجاد میکنند. همچنین از این کپسولها برای کنترل خونریزی بیش از حد در افراد مبتلا به این اختلال استفاده میشود.
در بین دمنوشهایی که برای درمان غلظت خون توصیه میشوند، چای ترش، چای سبز، عناب، دمنوش آویشن و دمنوش جو معروفترینها هستند. به بیمارانی که سندروم پیک ویکن یا هیپوونتیلاسیون چاقی دارند، توصیه میشود از طریق تغییر در سبک زندگی، رژیم لاغری، درمان دارویی و جراحی، وزن خود را کاهش دهند.
افزایش بیش از حد وزن، یکی از دلایل اصلی ابتلا به غلظت خون است. بیماران مبتلا به COPD تحت درمان با جریان اکسیژن قرار میگیرند که این روش میتواند برای اصلاح هیپوکسی مرتبط با پلیسیتمی استفاده شود. بیماران مبتلا به هیپوکسمی مزمن که معمولاً به دلیل بیماری ریوی، شانتهای داخل قلب از راست به چپ، پیوند کلیه، قرار گرفتن طولانی مدت در ارتفاعات بالا یا سندرمهای هیپوونتیلاسیون ایجاد میشود، اغلب دچار پلیسیتمی ثانویه میشوند. آنها را میتوان با اکسیژن درمانی و فلبوتومی (خونگیری) درمان کرد.
غلظت خون مرتبط با تومور، نوعی پلیسیتمی ثانویه است که به دلیل وجود تومور یا کیست در کلیهها، تومورهای کبد، همانژیوبلاستوم مخچه (نوعی تومور مغزی) یا لیومیوم رحم (تومور در رحم) رخ میدهد. این عارضه با برداشتن ضایعه قابل درمان است. به طور کلی، پلیسیتمی ثانویه تا زمانی که بیماری زمینهای درمان شود، به خودی خود بر طول عمر شما تأثیر نمیگذارد. اما پلیسیتمی ورا یک بیماری مزمن است که درمانی ندارد. با این حال، درمان میتواند به شما در مدیریت علائم آن و جلوگیری از عوارض کمک کند. پزشک بر اساس خطر ابتلا به لخته شدن خون، یک برنامه درمانی برای شما تجویز خواهد کرد.
درمان معمولی برای کسانی که در معرض خطر کمِ لخته شدن خون هستند، شامل دو چیز است: آسپرین و فلبوتومی.
علاوه بر آسپرین و فلبوتومی، افرادی که در معرض خطر لخته شدن خون هستند، ممکن است به درمانهای تخصصیتری مانند سایر داروها نیاز داشته باشند. این داروها میتوانند شامل موارد زیر باشد:
آنتی هیستامینها، مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و فتوتراپی (درمان با اشعه ماوراء بنفش) نیز از سایر گزینههای درمانی معروفی هستند که برای از بین بردن عوارض غلظت خون بالا از آنها استفاده میشود.
چشمانداز پلیسیتمی تا حد زیادی به علت زمینهای بستگی دارد. بسیاری از موارد خفیف هستند و ممکن است منجر به عوارض دیگری نشوند. با این حال، برخی از موارد، به ویژه موارد PV، میتواند جدیتر باشد و نیاز به درمان غلظت خون طولانی مدت داشته باشد. پلیسیتمی اگر به خوبی کنترل شود، نباید امید به زندگی را تحت تاثیر قرار دهد و شما باید بتوانید یک زندگی عادی داشته باشید. با این حال، افراد مبتلا به PV میتوانند به دلیل افزایش خطر مشکلاتی مانند حملات قلبی و سکته، امید به زندگی کمتری از حد معمول داشته باشند. PV همچنین میتواند باعث ایجاد اسکار در مغز استخوان (میلوفیبروز) شود که در نهایت میتواند منجر به کاهش تولید بسیار زیاد در سلولهای خونی شود. در برخی موارد نادر، PV میتواند به نوعی سرطان به نام لوسمی میلوئید حاد (AML) تبدیل شود.
بنابراین، غلظت خون چیزی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت و آن را نادیده گرفت، زیرا شما نمیتوانید در منزل، نوع و علل زمینهای بیماری خود را تعیین کنید. گاهی غلظت خون ناشی از کاهش آب بدن بوده و به راحتی درمان میشود، اما گاهی یک جهش ژنتیکی عامل ایجاد بیماری بوده و در صورت عدم درمان به موقع، باعث کاهش طول عمر میشود. ما در مقالهی دیگری با نام علائم غلظت خون، هر آنچه که لازم است در مورد این اختلال بدانید را ارائه کردیم. علائم و نشانههای غلظت خون را در آن مقاله به دقت مطالعه کنید و در صورت مشکوک بودن به بیماری، سریعا به پزشک مراجعه نمایید. یک آزمایش خون ساده و کم هزینه، خیال شما را از بابت اینکه دچار غلظت خون هستید یا نه، آسوده خواهد کرد.
منبع: ++++++++++
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزهی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزهی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم