افرادی که به پرخوری عصبی یا بولیمیا مبتلا هستند چندین بار در هفته برای از بین بردن احساسات منفی به سراغ غذا می‌روند. شاید این افراد بعد از خوردن غذا احساس گناه و شرمندگی کنند اما به علت وجود این احساسات دوباره و دوباره به سراغ غذا می‌روند و وزن شان افزایش پیدا می کند و چاق می‌شوند.

پرخوری عصبی یا احساسی زمانی رخ می‌دهد که افراد برای مقابله با احساسات منفی مانند استرس، ناراحتی یا حتی خوشحالی به غذا خوردن روی می‌آورند. این رفتار می‌تواند منجر به افزایش وزن و احساس گناه شود. برای مدیریت آن، شناسایی عوامل محرک، تمرین آرامش، خواب کافی و جایگزینی فعالیت‌های سالم به‌جای غذا خوردن توصیه می‌شود.

پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟

هر اتفاقی، از استرس کار گرفته تا نگرانی‌های مالی، مشکلات سلامتی و حتی درگیری در رابطه ممکن است سبب پرخوری عصبی یا اختلال پرخوری شود. این مشکلی است که هم مردان و هم زنان با آن درگیر هستند اما بر اساس تحقیقات مختلف، غذا خوردن احساسی در زنان کمی بیشتر از مردان است.

پرخوری عصبی از زبان دکتر کرمانی:

علائم پرخوری عصبی چیست؟

علائم و نشانه‌های پرخوری عصبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • درگیر بودن با شکل بدن و وزن
  • زندگی با ترس از افزایش وزن
  • خوردن مقادیر زیاد غذا در یک وعده
  • احساس از دست دادن کنترل در طول پرخوری – مانند اینکه نمی‌توانید غذا خوردن را متوقف کنید یا نمی‌توانید آنچه می‌خورید را کنترل کنید.
  • مجبور کردن خود به استفراغ یا ورزش بیش از حد برای جلوگیری از افزایش وزن پس از پرخوری
  • استفاده از ملین‌ها یا تنقیه بعد از غذا با وجود عدم نیاز
  • روزه گرفتن، محدود کردن کالری یا پرهیز از برخی غذاها بین پرخوری
  • استفاده بیش از حد از مکمل‌های غذایی یا محصولات گیاهی برای کاهش وزن

شدت بولیمیا بر اساس تعداد دفعاتی که در هفته پاکسازی می‌کنید، معمولاً حداقل یک بار در هفته به مدت حداقل سه ماه تعیین می‌شود.

صحبت های دکتر کرمانی در مورد ترس از چاقی:

علت پرخوری عصبی چیست؟

بولیمیا هیچ علت شناخته شده قطعی ندارد. با این حال، تصور می شود که ترکیبی از عوامل خاص می‌تواند بر توسعه آن تأثیر بگذارد. این‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • استرس و فشار روحی
  • ژن ها
  • سابقه خانوادگی
  • یک رویداد آسیب‌زا در گذشته
  • تأثیرات اجتماعی یا فرهنگی

یک بررسی در سال ۲۰۱۹، و همچنین برخی تحقیقات قدیمی تر، نشان می‌دهد که پرخوری عصبی ممکن است با کمبود سروتونین در مغز نیز مرتبط باشد. این انتقال دهنده عصبی مهم به تنظیم خلق و خو، اشتها و خواب کمک می کند.

انسان‌ها برای زنده ماندن باید غذا بخورند. بنابراین باید یاد بگیرید چگونه غذا خوردن احساسی را از گرسنگی واقعی تشخیص دهید. بر اساس تحقیقات تفاوت‌های زیادی وجود دارند که نشان می‌دهند آنچه تجربه می‌کنید گرسنگی واقعی است یا احساسی.

تمایل بیشتر برای غذا خوردن هنگام عصبانیت از زبان دکتر کرمانی:

چگونه پرخوری عصبی را درمان کنیم؟

بولیمیا به سادگی با غذا خوردن تمام نمی‌شود. شاید غذا خوردن در همان لحظه آرام تان کند اما بعد از مدتی سبب می‌شود غمگین تر از قبل باشید. این چرخه تا زمانی که فرد احساسات خود را ریشه یابی نکند، متوقف نمی‌شود.

غذا خوردن راهی مناسب برای کاهش استرس است اما باید روش‌های دیگری مانند نوشتن یک دفترچه خاطرات، خواندن کتاب و یا چند دقیقه وقت گذاشتن برای ریلکس کردن برای مقابله با استرس انجام دهید.

ایجاد یک دفترچه غذایی

دفترچه یادداشت برای ثبت اینکه هر غذایی را در چه زمان و در چه حالتی خوردید کمک می‌کند تحریک کننده‌های خوردن عصبی را شناسایی کنید.

بیشتر بخوانید: علت هوس غذاهای تند

با اینکه کمی چالش برانگیز است اما سعی کنید تمام چیزهایی که می‌خورید را در آن دفترچه یادداشت کنید (چه وعده‌ای بزرگ و چه کوچک) همچنین احساسی که در آن لحظه داشتید را نیز بنویسید. اگر خواستید برای مشاوره به پزشک مراجعه کنید این دفترچه بسیار مفید است.

پیروی از رژیم لاغری سالم

مطمئن شوید مواد مغذی سالم و کافی به بدنتان می‌رسانید چون این مورد نیز بسیار مهم است. تفاوت قائل شدن بین گرسنگی فیزیکی و احساسی بسیار دشوار است اما وقتی رژیم غذایی سالمی داشته باشید به راحتی زمان‌هایی که از روی ناراحتی و کسلی غذا می‌خورید قابل شناسایی است.

کمپین رژیم کاهش وزن دکتر کرمانی
کمپین قهرمانان رژیم کاهش وزن دکتر کرمانی

رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.

ثبت نام و دریافت رژیم غذایی
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی 1
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی ۱
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی 2
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی ۲
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی 3
قهرمانان رژیم دکتر کرمانی ۳

حذف یا کاهش مصرف برخی مواد غذایی

سعی کنید مواردی که هنگام غذا خوردن‌های عصبی به سراغشان می‌روید را از سبد خرید حذف کنید و آنهایی را هم که دارید دور بیندازید. غذاهایی را برای حذف از این لیست مانند چیپس، شکلات و بستنی در نظر بگیرید که چربی بالا دارند، شیرین و یا سرشار از کالری هستند.

همچنین در هنگام ناراحتی به خرید نروید. غذاهایی که در زمان ناراحتی، استرس و کسلی هوس می کنید را خارج از دسترس قرار دهید که این کار به شکستن چرخه غذا خوردن عصبی کمک بسیاری می کند.

توجه به حجم غذا

در برابر خوردن یک بسته کامل چیپس یا دیگر غذاها در حجم بالا مقاومت کنید. وعده‌های خود را اندازه بگیرید و بشقاب‌های کوچک را انتخاب کنید تا به کنترل وعده ها کمک کند.

همین که یک وعده را تمام کردید ابتدا کمی به خود فرصت دهید و بلافاصله برای بشقاب دوم اقدام نکنید. چند نفس عمیق بکشید و تمرکز کنید تا ببینید آیا واقعا هنوز گرسنه هستید یا خیر؟

استفاده از بشقاب کوچکتر به جلوگیری از پرخوری عصبی کمک می‌کند.

ورزش

برخی افراد با انجام ورزش روزانه احساس آرامش می‌کنند. پیاده روی، دویدن آهسته و یا انجام روتین حرکات یوگا برای مقابله با احساس پرخوری مناسب است.

در یک تحقیق به داوطلبان گفته شد به مدت هشت هفته یک روتین یوگا را دنبال کنند. سپس محققان به ارزیابی آرامش ذهنی و درک در این افراد یعنی درک شخص از خود و شرایطی اطرافش پرداختند.

نتایج این تحقیق نشان داد که انجام یوگا به خنثی کردن احساساتی نظیر اضطراب و افسردگی کمک می کند.

مدیتیشن

برخی نیز ادعا می‌کنند مدیتیشن به از بین بردن چنین احساسی کمک می کند. تحقیقات بسیاری نشان دادند که تمرین مدیتیشن برای آرامش دهی به ذهن راه مناسبی برای درمان اختلال پرخوری و همچنین غذا خوردن احساسی است.

نفس عمیق کشیدن خود به سادگی یک نوع مدیتیشن است. در جایی آرام بنشینید و روی تنفستان تمرکز کنید. هوا را به آرامی داخل و خارج بینی خود هدایت کنید.

مدیتیشن روزانه و تنفس درست مانع پرخوری عصبی است.

داشتن حامی

اگر احساس تنهایی و افسردگی می‌کنید در برابر تنها بودن مقاومت کنید. حتی یک تماس تلفنی کوتاه با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده برای خلق و خویتان معجزه می‌کند.

بیشتر بخوانید: میوه به جای غذا!

در رژیم غذایی به اندام این امکان برای شما وجود دارد که با مشاور خود تماس بگیرید و اوضاع را کنترل کنید.

حذف عواملی که موجب حواس پرتی می‌شوند

شاید در مقابل تلویزیون، کامپیوتر یا موارد دیگری که سبب پرت شدن حواستان می شوند غذا بخورید. سعی کنید دفعه بعدی خود را در این شرایط قرار ندهید.

با تمرکز روی غذا، لقمه‌هایی که می‌جوید و سطح گرسنگی متوجه خواهید شد که آیا غذا خوردتان عصبی است یا خیر.

بعضی نیز ۱۰ تا ۳۰ بار جویدن غذا را قبل از بلعیدن توصیه می‌کنند و معتقدند این کار باعث تمرکز می‌شود. انجام این کارها به مغزتان زمان می‌دهد تا پیام سیری از معده را دریافت کند.

یکی از عوامل پرخوری عصبی در برابر تلویزیون غذا خوردن است.

هشت اثر مخرب پرخوری عصبی بر بدن

بولیمیا تعادل میزان آب، مواد مغذی و کالری‌ بدن را برهم می‌زند و سلامتی افراد را تهدید می‌کند. بولیمیا آثار منفی و مخربی بر بدن دارد که هشت مورد از آنها را در این مقاله بررسی می‌کنیم:

مشکلات قلبی و عروقی

یکی از جدی‌ترین آثار بولیمیا به خطر انداختن سلامت قلب است. افرادی که دچار این بیماری هستند با بالا آوردن غذا مقدار زیادی آب، مواد معدنی و مغذی را از دست می‌دهند.

از دست دادن مواد مغذی و آب بدن باعث بی‌نظمی در ضربان قلب و نارسایی قلبی می‌شود. منظور از نارسایی قلبی این است که عضله‌های قلب ضعیف شوند و نتوانند خون را به خوبی به رگ‌ها پمپاژ کنند؛ در این صورت فشار خون پایین می‌آید. توجه کنید که مشکلات قلبی ناشی از بولیمیا می‌تواند کشنده باشد.

پرخوری عصبی یا بولیمیا موجب مشکلات قلبی عروقی خواهد شد.

مشکلات غدد درون ریز

بولیمیا بر روی پانکراس نیز اثر می‌گذارد. پانکراس یک غده درون ریز و برون ریز است که انسولین، انواع هورمون‌ها و آنزیم‌های گوارشی ترشح می‌کند. بولیمیا موجب التهاب پانکراس می‌شود که به آن پانکراتیت می‌گویند.

پانکراتیت دارای نشانه‌هایی از قبیل درد شکم و کمر، حالت تهوع و استفراغ، تب و کم آبی است. این شرایط ممکن است سلامت فرد را به خطر بیاندازد و یا حتی او را به کام مرگ بکشاند.

بهداشت دهان و دندان

بعضی از افراد که دچار بولیمیا هستند با بالا آوردن غذا عمل پاکسازی معده را انجام می‌دهند. این دسته از افراد با بالا آوردن، اسید معده را وارد محیط دهان می‌کنند. اسید معده مینای دندان را از بین می‌برد و منجر به پوسیدگی دندان، لکه دار شدن آن و بیماری‌های لثه‌ می‌شود.

بولیمیا یا پرخوری عصبی روی سلامت دندان‌ها اثر می‌گذارد.

مشکلات گوارشی

بالا آوردن مکرر غذا در اختلال بولیمیا یا پرخوری عصبی، پوشش مری را از بین می‌برد و بافت گلو را متورم می‌کند. زخم معده در افراد مبتلا به این اختلال بسیار شایع است. منقبض شدن شکم، ناراحتی و نفخ معده از دیگر اثرات مخرب اختلال بولیمیاست. در بعضی از افراد بولیمیا و بالا آوردن مکرر غذا باعث پارگی شکم می‌شود. این افراد چرخه‌ی هضم غذایی منظمی ندارند و بعضا دچار یبوست و بواسیر هستند.

بیشتر بخوانید: بهترین جایگزین شیر و لبنیات

کمبود آب

همان طور که گفته شد در چرخه‌ بولیمیا مرحله آخر پاکسازی نام دارد که معمولا با بالا آوردن غذا همراه است. در هر صورت این عمل باعث کم شدن آب بدن می‌شود. بدن انسان برای انجام همه فرآیند‌ها به آب و الکترولیت‌ نیاز دارد. کمبود آب در بدن باعث آسیب به کلیه‌ها، آسیب به مغز و نارسایی کبدی می‌شود. اگر کمبود آب شدید باشد و درمان نشود، کشنده است.

پرخوری عصبی موجب کم آبی و تشنگی فرد می‌شود.

آسیب به چشم و پوست

همه اثرات منفی بولیمیا یا پرخوری عصبی در داخل بدن اتفاق نمی‌افتد. بولیمیا روی چهره فرد هم اثر می‌گذارد. بالا آوردن غذا باعث پارگی رگ‌های چشم، تورم و قرمزی آنها می‌شود. فک و گونه‌های متورم هم اثرات منفی ظاهری بولیمیاست. پوست خشک و تیره‌ رنگ به خاطر کمبود آب در بدن هم از این اثرات منفی است.

مشکلات روحی-روانی

بولیمی ارتباط تناتنگی با مشکلات روحی و روانی دارد. اکثر افرادِ مبتلا، استرس و افسردگی را تجربه می‌کنند. در موارد وخیم افسردگی به خودکشی منجر می‌شود. دسته‌ی دیگر به مصرف مواد مخدر و یا نوشیدنی‌های الکلی روی می‌آورند تا با افسردگی مقابله کنند.

زمانی که فرد بیش از اندازه نگران شکل ظاهری بدنش باشد از دوستان، آشنایان و حتی خانواده خود فاصله می‌گیرد و در جمع آنها شرکت نمی‌کند.

برخی دیگر از مشکلات روحی که یک فرد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است با آن درگیر شود، عبارتند از:

  • تغییر خلق و خو
  • افکار و رفتارهای افسرده
  • رفتارهای وسواس اجباری
  • اضطراب فراگیر
  • گوشه گیری
  • آسیب به خود
بیشتر افراد دچار بولیمیا به افسردگی و اضطراب نیز دچار هستند.

مشکلات قاعدگی و بارداری در زنان

بولیمیا موجب قاعدگی نامنظم در زنان می‌شود. حتی گاهی ممکن است این چرخه را متوقف کند. این اختلال در بارداری نیز مشکلاتی ایجاد می‌کند.

زنان بارداری که به این اختلال دچار هستند ممکن است درگیر فشار خون بالا، دیابت بارداری، سقط جنین، زایمان زودرس و معلولیت نوزاد شوند. این افراد بیشتر به عمل سزارین نیاز پیدا می‌کنند. بولیمی خطر افسردگی بعد از زایمان را نیز بالا می‌برد.

برای درمان پرخوری عصبی چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر متوجه شدید الگوهای غذا خوردنتان از کنترل خارج است بهتر است با پزشک صحبت کنید. پزشک ممکن است شما را به یک مشاور یا متخصص لاغری یا تغذیه ارجاع دهد تا علت پرخوری را بیابید.

در حال حاضر، فلوکستین (پروزاک) تنها داروی ضد افسردگی تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان پرخوری عصبی است که باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود.

کلام آخر

پرخوری عصبی یا بولیمیا نوعی پرخوری احساسی است که فرد مبتلا به استرس و مشکلات عصبی و فشار روحی، برای آرامش یافتن به غذا روی می‌آرود و متاسفانه میزان چاقی این افراد بسیار زیاد است. تحرک داشتن و ورزش، مدیتیشن، پر کردن بشقاب غذا با مواد غذایی کم کالری و پرحجم، تنها بخشی از راه‌های درمان درخوری عصبی در این افراد است. اگر روش دیگری را برای کنترل پرخوری احساسی به کار گرفته‌اید و راضی هستید، برای ما کامنت کنید.

سوالات متداول مقاله پرخوری عصبی:

۱-پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟

اختلال تغذیه‌ای با دوره‌های پرخوری شدید و رفتارهای جبرانی مثل استفراغ یا محدودیت غذایی.

۲-علت بروز بولیمیا چیست؟

ترکیبی از فشارهای روانی، استرس، نگرانی‌های بدنی و عوامل ژنتیکی.

۳-پرخوری عصبی چگونه درمان می‌شود؟

با مشاوره روانشناسی، درمان رفتاری-شناختی و در صورت نیاز دارو درمانی.

منابع:

۴.۳