رژیم غذایی بیماران قلبی یکی از موارد مهمیست که بیماران قلبی باید قبل و بعد از جراحی قلب باز آن را رعایت کنند تا آمادگی لازم برای جراحی را داشته باشند و دوره نقاهت‌شان نیز کوتاه‌تر شود. رژیم قلب شامل تمام مواردی است که سیستم ایمنی بدن فرد را قوی‌تر کرده و قلب را برای جراحی آماده می‌کند.
عمل جراحی قلب زمانی بهترین تاثیر خود را می‌گذارد که با سبک زندگی سالم ترکیب شود. بعد از عمل جراحی قلب مهم است که فرد ورزش مرتب را شروع کند و با دنبال کردن رژیمی مناسب به کاهش وزن، فشار خون و کلسترول کمک کند.
در ادامه به راهکارهای سلامت قلب و رابطه تغذیه و قلب می‌پردازیم که هم برای بیماران قلبی مفید است و هم برای افراد سالمی که می‌خواهند از قلب خود مراقبت کنند:
رژیم غذایی بیماران قلبی چیست؟
رژیم‌های بسیاری هستند که افراد پس از عمل جراحی قلب می‌توانند آنها را دنبال کنند، برخی از خوشمزه‌ترین این برنامه‌ها رژیم غذایی مدیترانه‌ای و دش است. این رژیم‌ها مصرف بالای سبزیجات و میوه ها، غلات کامل، آجیل‌ها و چربی‌های سالم مانند روغن زیتون را توصیه می‌کنند.
ماهی، گوشت مرغ و دیگر گوشت‌های بدون چربی را می‌توان به صورت متعادل استفاده کرد. گوشت‌های قرمز، فرآوری شده، کربوهیدرات‌های تصفیه شده، فرآورده‌های لبنی و الکل معمولا محدود می‌شوند. به کسانی که این عمل جراحی را می‌کنند گفته می‌شود غذاهای دارای چربی و کلسترول بالا مهمترین مواردی هستند که بعد از عمل جراحی باید از آنها پرهیز شود. در ادامه نکات مهم رژیم غذایی قلب و رژیم بعد از آنژیوی قلب را شرح داده‌ایم.
چیزی که قلب شما را پرانرژی و قوی نگه می‌دارد، تغذیه قلب است که شامل دستورالعمل‌ها و توصیه‌هایی برای سبک غذایی سالم است و به تپنده بودن و خستگی‌ناپذیر بودن قلب سالم شما کمک خواهد کرد.
لیست غذاهای مفید برای بیماران قلبی
همانطور که می‌دانید رژیم غذایی نقش مهمی در سلامت قلب ایفا می کند. در واقع، برخی غذاها می‌توانند بر فشار خون، تری گلیسیرید، سطح کلسترول و التهاب تأثیر بگذارند که همگی از عوامل خطر بیماری قلبی هستند. این غذاها عبارتند از:
سبزیجات برگ سبز تیره
سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج و کلم پیچ به دلیل غنی بودن از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان‌ها شناخته شده‌اند. به طور خاص، آنها منبع عالی ویتامین K هستند که به محافظت از شریان‌ها و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند.
انواع توت
توت فرنگی، زغال اخته و تمشک مملو از مواد مغذی مهمی هستند که نقش اساسی در سلامت قلب دارند. توتها همچنین سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند آنتوسیانین هستند که از استرس اکسیداتیو و التهاب قلب محافظت می‌کند.
مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد توتها می‌تواند چندین عامل خطر برای بیماری قلبی را کاهش دهد. به عنوان مثال، یک مطالعه روی ۳۳ بزرگسال مبتلا به چاقی نشان داد که مصرف توت فرنگی در دو وعده و نیم به مدت ۴ هفته به طور قابل توجهی مقاومت به انسولین و کلسترول LDL (بد) را بهبود می‌بخشد.
ماهی چرب و روغن ماهی
ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی خال مخالی، ساردین و تن سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که به دلیل فواید آن برای سلامت قلب به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی‌های چرب نقش محافظتی در خطر ابتلا به بیماری قلبی داشته و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و آریتمی را اندکی کاهش می‌دهند.
گردو
گردو منبع عالی فیبر و ریزمغذی هایی مانند منیزیم، مس و منگنز است. تحقیقات نشان می دهد که گنجاندن چند وعده گردو در رژیم غذایی می تواند به محافظت در برابر بیماری قلبی کمک کند.
آووکادو
آووکادو یک منبع عالی از چربی‌های تک غیراشباع سالم برای قلب است که با کاهش سطح کلسترول و کاهش خطر بیماری قلبی مرتبط است. آووکادو همچنین سرشار از پتاسیم است، یک ماده مغذی که برای سلامت قلب ضروری است. در واقع، فقط یک آووکادو ۹۷۵ میلی گرم پتاسیم یا حدود ۲۸ درصد از مقدار مورد نیاز شما در روز را تامین می کند.
انواع لوبیا
لوبیا حاوی نشاسته مقاوم است که در برابر هضم مقاومت می‌کند و توسط باکتری‌های مفید روده شما تخمیر می‌شود. نشاسته مقاوم این پتانسیل را دارد که تأثیر سالمی بر روده و اعضای خاصی از میکروبیوتای ساکن آن بگذارد.
علاوه بر این، خوردن لوبیا با کاهش فشار خون و التهاب مرتبط است، که هر دو از عوامل خطر بیماری قلبی هستند.
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی سرشار از لیکوپن است، یک رنگدانه گیاهی طبیعی با خواص آنتی اکسیدانی قوی که به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد مضر کمک و از آسیب اکسیداتیو و التهاب جلوگیری می‌کنند. افزایش مصرف محصولات گوجه فرنگی و مکمل لیکوپن اثرات مثبتی بر چربی خون، فشار خون و عملکرد اندوتلیال دارد.
شکلات تلخ
شکلات تلخ سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند فلاونوئید است که می‌تواند به تقویت سلامت قلب کمک کند. مصرف شکلات در حد متعادل (کمتر از ۶ وعده در هفته) ممکن است خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی و دیابت را کاهش دهد.
علاوه بر این، شکلات می‌تواند سرشار از قند و کالری باشد که می‌تواند بسیاری از خواص سلامتی آن را خنثی کند. پس حتماً یک شکلات تلخ با کیفیت بالا با محتوای کاکائو حداقل ۷۰ درصد انتخاب کنید و میزان مصرف خود را تعدیل کنید تا از فواید آن برای سلامت قلب حداکثر استفاده را ببرید.
بادام درختی
بادام به طرز باورنکردنی سرشار از مواد مغذی است و دارای فهرستی طولانی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای سلامت قلب بسیار مهم هستند.
بادام همچنین منبع خوبی از چربی‌های تک غیراشباع و فیبر سالم برای قلب هستند، دو ماده مغذی مهمی که می‌توانند به محافظت در برابر بیماری قلبی کمک کنند.
به یاد داشته باشید که در حالی که بادام دارای مواد مغذی بسیار بالایی است، کالری بالایی نیز دارد. بنابراین اگر می‌خواهید وزن کم کنید، سهم خود را اندازه بگیرید و میزان مصرف خود را تعدیل کنید.
روغن زیتون
یکی از عناصر اصلی رژیم غذایی مدیترانه‌ای، روغن زیتون است که برای سلامت قلب به خوبی مستند شده است. روغن زیتون مملو از آنتی اکسیدان است که می‌تواند التهاب را تسکین دهد و خطر بیماری قلبی مزمن را کاهش دهد. همچنین سرشار از اسیدهای چرب تک غیراشباع است که بسیاری از مطالعات با بهبود سلامت قلب مرتبط هستند.
بهترین روغن از نظر دکتر کرمانی:
دانه‌ها
دانه‌های چیا، دانه‌های کتان و دانه‌های شاهدانه همگی منابع عالی از مواد مغذی برای سلامت قلب از جمله فیبر و اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.
مطالعات متعدد نشان داده اند که افزودن این نوع دانه‌ها به رژیم غذایی می‌تواند بسیاری از عوامل خطر بیماری قلبی از جمله التهاب، فشار خون، کلسترول و تری گلیسیرید را بهبود بخشد.
سیر
قرن‌هاست که سیر به عنوان یک درمان طبیعی برای درمان انواع بیماری‌ها استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر نیز، تحقیقات خواص دارویی قوی آن را تایید کرده و دریافتند که سیر حتی می‌تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند. این خاصیت به لطف وجود ترکیبی به نام آلیسین است که اعتقاد بر این است که اثرات درمانی زیادی دارد.
چای سبز
چای سبز با تعداد زیادی از فواید سلامتی مرتبط است، از افزایش چربی سوزی گرفته تا بهبود حساسیت به انسولین و مشکلات قلبی. چای سبز سرشار از پلی فنول‌ها و کاتچین‌ها است که می‌توانند به عنوان آنتی اکسیدان از آسیب سلولی جلوگیری کنند، التهاب را کاهش دهند و از سلامت قلب شما محافظت کنند.
اوتمیل
یک کاسه گرم بلغور جو دوسر ساعت‌ها شما را سیر می‌کند، با حملات میان وعده‌ها مبارزه می‌کند، و به ثابت نگه داشتن سطح قند خون در طول زمان کمک می‌کند و برای افراد دیابتی نیز مفید است. فیبر جو می‌تواند با کاهش کلسترول بد (LDL) به قلب شما کمک کند. بهترین نتایج از استفاده از جو دوسر استیل یا آهسته پخته می‌شود.
بهترین صبحانه برای بیماران قلبی چیست؟
صبحانه باید بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از کل کالری توصیه شده روزانه شما را تامین کند. شما باید آن را ظرف دو تا سه ساعت پس از بیدار شدن بخورید. وعده غذایی باید حداقل شامل سه گروه از گروه های غذایی زیر باشد: پروتئین بدون چربی، میوه ها و یا سبزیجات، غلات کامل، و لبنیات کم چرب یا بدون چربی.
ترکیب متعادلی از این گروه‌های غذایی می‌تواند متابولیسم شما را شروع کند و فیبر و انرژی کافی برای سیر کردن و سیر نگه داشتن شما تا ناهار فراهم کند. به عنوان مثال این چند نمونه مواد غذایی سالمی برای صبحانه هستند:
- آووکادو روی نان سبوس‌دار
مقداری آووکادو را تکه تکه و آن را له کنید و روی یک تکه نان سبوس دار برشته قرار دهید.
- بلغور جو دوسر با آجیل و انواع توتها
- پودینگ چیا
- فرنی کینوا
- تخم مرغ آب پز سفت
- املت با سبزیجات
عوامل موثر در سلامت قلب
به جز مصرف غذاهای مفید و سالم نکات دیگری نیز هستند که به سلامت قلب شما کمک می کنند. در ادامه به بررسی مهمترین راه‌های داشتن یک قلب سالم و پرانرژی می‌پردازیم:
کاهش وزن
نکته دیگری که باید برای سلامت قلب رعایت کنید، کاهش وزن در افرادیست که اضافه وزن دارند زیرا یکی از راه‌های پیشگیری از بیماری قلبی و همچنین بهبودی سریع‌تر پس از جراحی کاهش اضافه وزن است.
اضافه وزن خطر عوارض حین جراحی مانند مشکلات تنفسی، لخته شدن خون، عفونت ها، بهبودی کندتر و بستری طولانی تر در بیمارستان را نیز افزایش می دهد. بنابراین ممکن است به شما توصیه شود قبل از جراحی وزن کم کنید. برای اکثر افراد، کاهش حتی اندکی وزن قبل از عمل به کاهش خطر عوارض کمک می کند.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
ورزش
فعالیت بدنی گام بزرگی به سوی سلامت قلب است و یکی از موثرترین ابزار شما برای تقویت عضله قلب، کنترل وزن و جلوگیری از آسیب شریان ناشی از کلسترول بالا، قند خون بالا و فشار خون بالاست که می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود. سه نوع ورزش برای کارایی بهتر قلب بسیار موثر و مفید است:
ورزش هوازی
ورزش هوازی شامل پیاده روی سریع، دویدن، شنا، دوچرخه سواری، بازی تنیس و طناب زدن، گردش خون را بهبود می‌بخشد که منجر به کاهش فشار خون و ضربان قلب می‌شود. به‌علاوه، همانطور که با تست تردمیل اندازه‌گیری می‌شود، آمادگی کلی هوازی شما را افزایش می‌دهد و به برون‌دهی قلبی شما کمک می‌کند(چقدر قلب شما خوب پمپاژ می‌کند).
کشش، انعطاف‌پذیری و تعادل
تمرینات انعطاف پذیری، مانند کشش، به طور مستقیم به سلامت قلب کمک نمی‌کند. کاری که آنها انجام می‌دهند به نفع سلامت اسکلتی عضلانی است که شما را قادر می‌سازد انعطاف‌پذیر بمانید و از درد مفاصل، گرفتگی و سایر مشکلات عضلانی خلاص شوید. این انعطاف‌پذیری بخش مهمی از توانایی حفظ تمرینات هوازی و تمرینات مقاومتی است.
تمرین مقاومتی (کار قدرتی)
تمرین مقاومتی تأثیر ویژه‌تری بر ترکیب بدن دارد. برای افرادی که دارای مقدار زیادی چربی بدن هستند(از جمله شکم بزرگ که یک عامل خطر برای بیماری قلبی است)، می‌تواند به کاهش چربی و ایجاد توده عضلانی لاغرتر کمک کند. تحقیقات نشان می‌دهد که ترکیبی از ورزش هوازی و کار مقاومتی ممکن است به افزایش کلسترول HDL (خوب) و کاهش کلسترول LDL (بد) کمک کند.
لیست غذاهای مضر برای بیماران قلبی
غذاهای زیادی هستند که با پیشرفت بیماری قلبی در ارتباط هستند. بر اساس پژوهش‌ها این غذاها بیشترین تاثیر منفی را دارند:
- غلات تصفیه شده خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت و دیگر بیماری‌های مزمن را افزایش می‌دهد. این موارد را با غلات کامل جایگزین کنید که کمتر خطر باشند: غلات کامل شامل بلغور جو دوسر، گندم سیاه و جو می‌شود.
- محصولات هیدروژنه و چربی‌های ترانس با افزایش خطر بیماری‌های قلبی در ارتباط هستند.
- نوشیدنی‌های شیرین شده با قند با افزایش وزن، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی در ارتباط هستند. می‌توانید این موارد را با اسموتی‌های میوه‌ای شیرین نشده و آب میوههای خانگی جایگزین کنید و یا خیلی ساده فقط آب بنوشید.
- پودر سیر، زنجبیل، جینسینگ و انواع فلفل ادویه‌های مضر برای بیماران قلبی هستند که ممکن است با بخی از داروهای قلبی تداخل داشته باشند.
- غذاهای سرشار از سدیم و غذاهایی که نمک بالا دارند فشار خون را افزایش می‌دهند و خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی و سرطان معده را افزایش می‌دهند.
- الکل نیز از مواردی است که در صورت مصرف بالا تاثیر بسیار منفی روی سلامت قلب دارد.
- میان وعده‌های کم چرب را جایگزین میان وعده‌هایی با چربی بالا کنید. میزان مصرف تمام سس‌ها را کاهش دهید. به عنوان دسر میوه میل کنید.
- مصرف غذاهای فرآوری شده مانند غذاهای بسته‌بندی‌شده و سوپ‌های کنسروی را محدود کنید. مصرف گوشت‌ها و ماهی‌های نمک سود شده را کاهش دهید. برچسب غذاهای کم چرب را بخوانید چون گاهی سدیم بالایی دارند. مصرف نمک خود را به روزی کمتر از ۳۰۰۰ میلی گرم در روز برسانید مگر اینکه پزشک‌تان مقدار متفاوتی را تجویز کرده باشد.
کلام آخر
همانطور که مشاهده کردید بیماران قلبی باید قبل و بعد از جراحی قلب باز، مراقبت‌های خاصی مانند رژیم غذایی بیماران قلبی را رعایت کنند تا سیستم ایمنی بدن‌شان برای جراحی آماده باشد و از طرفی بعد از عمل، دوره نقاهت‌شان کوتاه شود.
رژیم غذایی بیماران قلبی باید شامل پروتئین‌های سالم مانند ماهی، مرغ، تخم مرغ، لوبیا، سویا، توفو، آجیل، گوشت قرمز بدون چربی، غلات، مانند نان سبوس دار، برنج قهوه ای، ماکارونی قهوه ای، کینوآ، میوه و سبزیجات – حداقل ۵ وعده در روز، لبنیات، شیر کم چرب، پنیر و ماست، یا جایگزین‌های شیر گیاهی غنی شده، چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و آووکادو باشد.
سوالات متداول مقاله رژیم غذایی بیماران قلبی:
۱- آیا مصرف لبنیات برای بیماران قلبی مجاز است؟
بله. آنها می توانند از لبنیات کم چرب مانند شیر، ماست یا پنیر محلی کم چرب استفاده کنند و یا بستنی را با ماست یا شیر یخ‌زده جایگزین نمایند.
۲- میوههای مفید بعد از عمل قلب کدامند؟
برخی از میوهها و سبزیجات مفید بعد از عمل قلب باز عبارتند از: سیب زمینی شیرین، سیب، کیوی، پاپایا، گوجه فرنگی، فلفل دلمهای، بروکلی، سبزیجات برگ سبز، هویج و انواع توتها. همچنین میوههایی مانند پرتقال، طالبی و پاپایا سرشار از بتاکاروتن، پتاسیم، منیزیم و فیبر و برای قلب بسیار مفید هستند.
۳- غذاهای مفید برای قلب در طب سنتی کدامند؟
اساس طب سنتی، مصرف مواد غذایی منطبق با مزاج افراد مختلف و تعادل بین غذاهای مختلف ارگانیک و محدود کردن مواد غذایی فرآوری شده است. برای داشتن یک قلب سالم در مصرف میوه به، سیب، انار، مرکبات، آناناس، بهارنارنج، گلاب، بارنجبویه، دمنوش گل گاو زبان، گوشت بلدرچین، بره و ماهی‌های پر چرب و کوچک توصیه می شود.
منابع:
دیدگاه شما