دکتر کرمانی » مجله » بیماری و درمان
بیماری آرتریت پسوریاتیک (PsA)، نوعی تورم مفاصل است که در افراد مبتلابه پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) رخ می‌دهد. این بیماری درمانی ندارد، اما گاهی تغییر در رژیم غذایی می‌تواند به مبتلایان به این عارضه کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند. هرچند بنیاد پسوریازیس می‌گوید هیچ مدرکی مبنی بر تاثیرگذاری تغییر الگوی تغذیه روی بهبود […]
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
بیماری آرتریت پسوریاتیک (PsA)، نوعی تورم مفاصل است که در افراد مبتلابه پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) رخ می‌دهد. این بیماری درمانی ندارد، اما گاهی تغییر در رژیم غذایی می‌تواند به مبتلایان به این عارضه کمک کند تا احساس بهتری داشته باشند. هرچند بنیاد پسوریازیس می‌گوید هیچ مدرکی مبنی بر تاثیرگذاری تغییر الگوی تغذیه روی بهبود این بیماری وجود ندارد، اما تجربه نشان داده بسیاری از افراد مبتلابه پسوریازیس با مصرف غذاهای سالم‌تر، علائم خفیف‌تری از خود نشان داده‌اند. علاوه‌براین، مصرف غذای سالم درهرصورت بهتر از غذای ناسالم است. در این مقاله به بحث و بررسی اثرات رژیم‌های غذایی مناسب روی این بیماری، بهترین رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک، غذاها و نوشیدنی‌های مجاز و غیرمجاز، عادات مضر و مکمل‌های مناسب برای PsA خواهیم پرداخت.
آرتریت پسوریاتیک شکلی از آرتریت است که برخی از افراد مبتلابه پسوریازیس را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. پسوریازیس، نوعی بیماری ژنتیکی است که باعث ایجاد لکه‌های قرمزرنگ و فلس‌های نقره‌ای روی پوست می‌شود. بیشتر افراد سال‌ها قبل از تشخیص مشکلات مفصلی پسوریاتیک به پسوریازیس مبتلا می‌شوند، اما برای برخی مشکلات مفصلی قبل از ظاهر‌شدن لکه‌های پوستی یا همزمان با آن شروع می‌شود.
درد مفاصل، سفتی و تورم از علائم و نشانه‌های اصلی این بیماری هستند و می‌توانند هر قسمت از بدن، از جمله نوک انگشتان و ستون فقرات را تحت‌تاثیر قرار دهند. این عارضه هیچ درمانی ندارد، اما هدف تمام درمان‌ها، ازجمله رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک، کمک به کنترل علائم و جلوگیری از آسیب مفاصل است. در ادامه به معرفی رژیم‌های غذایی که از روند پیشرفت این بیماری جلوگیری می‌کنند، خواهیم پرداخت.
افراد مبتلابه این بیماری، احتمال بیشتری دارد که چاقی را تجربه کنند و اضافه وزن می‌تواند به نوبه خود باعث تشدید درد مفاصل و حتی کاهش اثربخشی داروها شود. رژیم غذایی لاغری برای کمک به کاهش وزن اضافی تحت نظارت پزشک می‌تواند به کاهش علائم مرتبط با آرتریت پسوریاتیک و همچنین کنترل فشارخون بالا برای محافظت از سلامت قلب کمک کند.
اصولا بافت چربی، پروتئین‌هایی را آزاد می‌کند که باعث تورم می‌شوند. در رژیم کاهش وزن، چربی‌ها، قندها و کربوهیدرات‌ها محدود شده و تمرکز بیشتر روی میوه، سبزیجات، گوشت‌های بدون چربی و لبنیات کم‌چرب است.
بیماری آرتریت پسوریاتیک، نوعی تورم مفاصل است که در افراد مبتلابه پسوریازیس رخ می‌دهد.
برخی موادغذایی مانند گوشت‌های قرمز چرب، لبنیات، قندهای تصفیه‌شده، غذاهای فرآوری‌شده و احتمالاً سبزیجاتی مانند سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی و بادمجان می‌توانند باعث التهاب شوند. در این رژیم، چنین غذاهایی ممنوع شده و ماهی‌هایی مانند ماهی خال‌مخالی، ماهی تن و سالمون که دارای اسیدهای چرب امگا 3 هستند، مجاز شمرده می‌شوند. هویج، سیب‌زمینی شیرین، اسفناج، کلم پیچ و بلوبری نیز انتخاب‌های خوبی هستند.
این طرح، شاخه‌ای از رژیم غذایی انسان‌های بدوی است که در آن، گلوتن و شکر تصفیه‌شده محدودشده و از غلات، حبوبات، لبنیات، تخم‌مرغ، قهوه، الکل، روغن و افزودنی‌های غذایی پرهیز می‌شود. اساس رژیم پروتکل خودایمنی که یک رژیم غذایی احتمالا مناسب برای آرتریت پسوریاتیک است، ایمن‌شدن در برابر تمام عوامل التهاب است. در این رژیم، غذاهای غنی از موادمغذی، آب استخوان، غذاهای تخمیر شده و ورزش کاربرد دارند. این طرح ممکن است به درمان افراد مبتلابه کولیت و بیماری کرون نیز کمک کند.
تحقیقات نشان می‌دهد 25 درصد از افراد مبتلابه پسوریازیس ممکن است به این پروتئین موجود در گندم و جو حساس باشند. بنابراین، این رژیم یک رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک محسوب می‌شود.
باوجوداین‌که پزشکان می‌گویند چیزی به‌نام نشتی روده وجود ندارد، اما افرادی که به آن باور دارند معتقدند که باکتری‌ها و سموم از طریق منافذ ناشی از بیماری کرون یا مصرف بیش‌ازحد آسپرین وارد جریان خون شده و موجب بیماری می‌شوند.
درواقع، تحقیقات نشان می‌دهد اندکی نشت روده می‌تواند به جذب آب و موادمغذی کمک کند. البته که چنین رژیمی براین اساس، یک تبلیغ دروغین است، اما افرادی که خودشان متوجه می‌شوند با پرهیز از غذاهایی با محتوای قند بالا (میوه‌ها یا محصولات فرآوری‌شده) یا مخمر، گلوتن و لاکتوز احساس بهتری در آنها ایجاد می‌شود، بهتر است از این غذاها اجتناب کنند.
با پرهیز از غذاهایی با محتوای قند بالا مثل میوه‌ها یا محصولات فرآوری‌شده، به بهبود آرتریت پسوریاتیک کمک زیادی می‌شود.
در این رژیم، از مصرف گروهی از کربوهیدرات‌ها به‌نام الیگوساکاریدهای قابل تخمیر، دی ساکاریدها، مونوساکاریدها و پلی‌ال‌ها که هضم سختی دارند و در میوه‌ها، عسل، برخی از لبنیات، گندم، پیاز، سیر، حبوبات و شیرین کننده‌های مصنوعی یافت می‌شوند، پرهیز خواهد شد. اگرچه هیچ مدرکی وجود ندارد که این رژیم برای آرتریت پسوریاتیک موثر باشد، اما اگر به مدت یک‌ماه امتحان شود، مشخص می‌شود که آیا روی بیمار اثر مثبتی دارد یا خیر!؟
یک مطالعه در سال 2014 نشان داد داشتن یک رژیم غذایی سرشار از روغن زیتون فرابکر به‌دلیل وجود امگا 3 و اولئوکانتول، می‌تواند علائم پسوریازیس و التهاب را کاهش دهد. در رژیم غذایی مدیترانه‌ای برای آرتریت پسوریاتیک، مصرف ماهی‌های آب سرد، غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات توصیه می‌شود.
افراد مبتلابه پسوریازیس می‌گویند که علائم آنها با این برنامه غذایی که شامل مصرف میوه‌ها و سبزیجات و کاهش مصرف غذاهای ناسالم و التهاب‌زاست، بهبود یافته است. بااین‌وجود، هنوز شواهد علمی معتبری مبتنی بر این گزارشات وجود ندارد.
رژیم غارنشینی بر مصرف گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، میوه‌ها و سبزیجات و پرهیز از مصرف تمام غلات، لوبیاها، تنقلات شیرین و لبنیات تاکید دارد. پزشکان هیچ مدرکی ندارند که نشان دهد رژیم غارنشینان علائم PsA را متوقف می‌کند، اما مبتلایان ممکن است به علت عدم مصرف غذاهای چرب و لبنیات، التهاب کمتری را تجربه کنند. بااین‌حال، تا زمانی که پزشک تأیید نکرده باشد، هیچ یک از این رژیم‌ها نباید شروع شوند.
رژیم‌های غذایی مناسب برای آرتریت پسوریاتیک عموما بر پرهیز از غذاهای التهاب‌زا و مصرف غذاهای ضدالتهاب تکیه دارند. در ادامه دو رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک معرفی می‌شود:
در این رژیم، بدن تا جایی از کربوهیدرات محروم می‌شود که سوخت سریع و قابل استفاده (گلوکز/گلیکوژن) آن تمام شود. این موضوع، 3-4 روز طول می کشد. سپس بدن شروع به تجزیه پروتئین و چربی برای تولید انرژی می‌کند که «مرحله کتون» نامیده می‌شود، اما این روش همیشه یک گزینه بی‌خطر یا سالم (به‌ویژه برای مبتلایان به دیابت) نیست.
بنابراین قبل از امتحان آن باید با پزشک مشورت شود. مطالعات روی موش ها نشان می‌دهد که رژیم‌های کتو با تری‌گلیسیریدهای زنجیره بلند (مانند روغن زیتون، آووکادو، ماهی و گوشت) علائم پسوریازیس را تشدید نمی‌کنند. اما به‌نظر می‌رسد رژیم‌های کتو با تری گلیسیریدهای زنجیره متوسط (مانند نارگیل و اسیدهای چرب موجود در مغزها و دانه‌ها) منجر به تشدید این بیماری می‌شوند. تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود رژیم کتو، واقعا یک رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک است یا خیر!؟
رژیم‌های کتو با تری‌گلیسیریدهای زنجیره بلند (مانند روغن زیتون، آووکادو، ماهی و گوشت) علائم پسوریازیس را تشدید نمی‌کنند.
چندین نسخه از این رژیم وجود دارد که در آن ساعات غذاخوردن در روز محدود می‌شود و معمولاً 12 تا 24 ساعت غذا خورده نمی‌شود، اما برخی از انواع آن برای روزها ادامه می‌یابد. برخی از نسخه‌های این رژیم نوشیدن آب، چای و قهوه یا حتی مصرف مقدار کمی غذا را درطول «دوره روزه‌داری» مجاز می‌دانند. اما بیشتر مطالعات درمورد اثرات رژیم فستینگ روی افراد دارای اضافه وزن و بزرگسالان میانسال انجام شده و هنوز مدارک علمی معتبری برای مبتلایان به آرترتیت پسوریاتیک وجود ندارد.
غذاهای ضدالتهاب برای آرتریت پسوریاتیک، شامل گروه‌های زیر می‌شوند:
برخی موادغذایی که افراد مبتلابه آرتریت پسوریاتیک باید از آنها اجتناب کنند و در رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک جایگاهی ندارند، شامل موارد زیر هستند:
یکی از غذاهای غیرمجاز برای آرتریت پسوریاتیک، غذاهای سرخ شده و فرآوری شده است.
نوشیدنی‌های ایمن برای افراد مبتلابه PsA آن دسته از نوشیدنی‌ها هستند که باعث ایجاد تحریک و التهاب در بدن نشوند:
بیشتر چای‌ها سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها ترکیباتی هستند که به بدن کمک می‌کنند تا با استرس اکسیداتیو که می‌تواند باعث التهاب شود، مبارزه کند. افزودن چای به رژیم غذایی می‌تواند به کاهش فشار وارده بر مفاصل که ناشی از التهاب مزمن آرتریت پسوریاتیک است، کمک کند.
آب به هیدراته نگه‌داشتن و سم‌زدایی بدن کمک نموده و ممکن است به نوبه خود، برخی از التهاب‌ها را تسکین دهد. نوشیدن آب قبل از غذا نیز می‌تواند به کاهش وزن و فشار کمتر به مفاصل (به‌خصوص در پاها) کمک کند.
قهوه نیز مانند چای حاوی آنتی‌اکسیدان است. بااین‌حال، هیچ مدرکی مبنی بر این‌که قهوه اثر ضدالتهابی برای افراد مبتلابه آرتریت پسوریاتیک نیز دارد، وجود ندارد. علاوه‌براین، تحقیقات نشان می‌دهند که قهوه بسته به سیستم بدنی هر فرد ممکن است اثرات ضدالتهابی یا پیش‌التهاب داشته باشد. برای روشن‌شدن این موضوع، کافی است قهوه برای چند هفته از رژیم غذایی حذف شده و سپس، نوشیدن مجدد آن شروع شود و تغییرات موردبررسی قرار گیرند.
در رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک، نوشیدنی‌هایی هم وجود دارند که باید حذف یا محدود شوند. این نوشیدنی‌ها عبارتند از:
الکل اثرات منفی زیادی ازجمله افزایش وزن و افزایش خطر ابتلابه بیماری‌های کبدی را بر بدن می‌گذارد. اگرچه هنوز تحقیقات زیادی درمورد اثرات الکل بر آرتریت پسوریازیس وجود ندارد، اما یک مطالعه بزرگ در سال 2015 روی زنان در ایالات متحده نشان داد که مصرف بیش‌ازحد الکل خطر ابتلابه این بیماری را افزایش داده و اثربخشی درمان‌های این بیماری را کاهش می‌دهد. همچنین ممکن است با داروهای مورداستفاده برای درمان PsA (مانند متوترکسات) تداخل منفی داشته باشد.
لبنیات ممکن است به بدتر‌شدن علائم این بیماری کمک کند. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند حذف برخی از غذاها، ازجمله لبنیات می‌تواند علائم PsA را در افراد خاص بهبود بخشد.
لبنیات ممکن است به بدتر‌شدن علائم آرتریت پسوریاتیک کمک کند.
افراد مبتلابه PsA باید از مصرف نوشیدنی‌های حاوی قند پرهیز کنند. مصرف زیاد قند می‌تواند به افزایش التهاب و افزایش وزن کمک کند.
از آن‌جایی که هیچ درمان شناخته‌شده‌ای برای این عارضه وجود ندارد، کنترل علائم و جلوگیری از آسیب مفاصل برای تسکین این بیماری باید هدف قرار گیرد. البته، مصرف داروها و پیروی از دستورات پزشک نیز از راه‌های اطمینان از اثربخشی درمان است. اما توجه به انتخاب‌های سبک زندگی روزانه نیز به همان اندازه مهم است. عاداتی که در ادامه درباره آنها صحبت می‌شود، به تشدید علائم این بیماری کمک می‌کنند و لازم است حذف یا محدود شوند.
اضافه وزن از راه‌های مختلفی بر این بیماری اثر می‌گذارد و به‌همین دلیل وجود رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک برای مبتلایان به این بیماری ضروری است. سلول‌های چربی، پروتئین‌های متعددی از جمله آدیپوکین‌ها را که فعالیت پیش‌التهابی دارند و می‌توانند کنترل التهاب آرتریت پسوریاتیک را سخت‌تر کنند، آزاد می‌کنند. این موضوع در کنار تحمیل وزن اضافه روی مفاصل، باعث ایجاد التهاب بیشتر بدن می‌شود.
ورزش نکردن نه تنها باعث افزایش وزن می‌شود، بلکه مفاصل را سفت‌تر و سخت‌تر می‌کند. این موضوع به سندرم سیب‌زمینی کاناپه معروف است که نشانه یک‌جا نشستن و بی‌تحرکی است. اما ورزش عملکردکلی بدن را بهبود بخشیده و ماهیچه‌ها را تقویت می‌کند. این موضوع، به تثبیت مفاصل کمک می‌کند. بااین‌حال، نوع ورزش نیز برای این بیماران مهم است. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا یا ایروبیک در آب می‌توانند به فروکش‌کردن اثرات التهاب کمک کنند.
غذاهای سرشار از قندهای تصفیه‌شده، چربی‌های اشباع و چربی‌های ترانس، بیشترین التهاب را برای بدن ایجاد می‌کنند.
استرس می‌تواند از طریق یک فرآیند نسبتاً پیچیده که سیستم ایمنی را درگیر می‌کند، باعث تشدید علائم آرتریت پسوریاتیک شود. به‌همین دلیل، مبتلایان به این بیماری بلافاصله پس از یک رویداد استرس‌زا، ممکن است تشدید علائم را تجربه کنند. همچنین بین این بیماری و افسردگی ارتباط مستقیمی وجود دارد.
اگرچه ارتباط مستقیمی بین سیگار کشیدن و آرتریت پسوریاتیک وجود ندارد، اما سیگار یک عامل خطر برای این بیماری است و داروها ممکن است روی افراد سیگاری اثرات بهینه خود را نگذارند.
همه افراد دارای یک ریتم شبانه‌روزی هستند که طی آن هورمون‌ها و سایتوکین‌های خاصی در ساعات خاصی از روز در بدنشان تولید می‌شوند. کم‌خوابی این تعادل بین هورمون‌ها و سیتوکین‌ها را مختل نموده و منجر به التهاب می‌شود.
کم‌خوابی، تعادل بین هورمون‌ها و سیتوکین‌ها را مختل نموده و منجر به التهاب می‌شود.
بهترین مکمل‌های کمک کننده به مبتلایان به این بیماری، عبارتند از:
آرتریت پسوریاتیک (PsA) نوعی بیماری همراه با پسوریازیس است که معمولاً مفاصل اصلی را در بدن تحت‌تاثیر قرار داده و باعث علائم درد و التهاب می‌شود. اگرچه هنور درمان خاصی برای این عارضه وجود ندارد، اما مطالعات نشان داده‌اند که رژیم غذایی آرتریت پسوریاتیک می‌تواند به بهبود التهاب مفاصل کمک کند. در این میان، برخی رژیم‌ها مانند رژیم‌های ضدالتهابی، پروتکل خودایمنی، فاقد گلوتن، کم‌کربوهیدرات، مدیترانه‌ای و پاگانو برای کمک به بهبود این بیماری پیشنهاد شده‌اند و رژیم‌های کتو و فستینگ نیز در فهرست موارد مفید قرار دارند. بهترین موادغذایی برای این بیماران، میوه‌ها وسبزیجات، ماهی‌ها، زنجبیل، زردچوبه، چای و آب بوده و مضرترین غذاها نیز لبنیات، گوشت قرمز، غذاهای فرآوری و سرخ‌شده و قندها هستند. مصرف برخی مکمل‌ها، ورزش و عدم استعمال دخانیات و الکل، در بهبود آرتریت پسوریاتیک موثر است.
منبع: ++++++
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
