دکتر کرمانی » مجله » تغذیه
امروزه به دلیل مصرف مواد غذایی چرب و شیرین، میزان ابتلا به انواع بیماریها مانند سکته قلبی، دیابت و چاقی رو به افزایش است. به همین دلیل متخصصان و مشاوران تغذیه، مردم را به پیروی از برنامههای غذایی سالم و مقوی دعوت میکنند. بخشی از این مواد غذایی، روغنهای مصرفی روزانه هستند. مانند روغن گلرنگ. […]
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
امروزه به دلیل مصرف مواد غذایی چرب و شیرین، میزان ابتلا به انواع بیماریها مانند سکته قلبی، دیابت و چاقی رو به افزایش است. به همین دلیل متخصصان و مشاوران تغذیه، مردم را به پیروی از برنامههای غذایی سالم و مقوی دعوت میکنند. بخشی از این مواد غذایی، روغنهای مصرفی روزانه هستند. مانند روغن گلرنگ. شاید خیلیها اسم گیاه گلرنگ را نشنیده باشند و بپرسند روغن گلرنگ چیست؟
این روغن از گیاه گلرنگ گرفته میشود که مصارف خوراکی و آرایشی متعددی دارد. از جمله خواص روغن گلرنگ میتوان به مرطوبکنندگی و کاهش بیماریهای قبلی-عروقی اشاره کرد. زیرا میزان چربی این روغن بسیار کم است. سوال بسیاری از افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند این است که آیا این روغن به تنهایی در کاهش وزن موثر است یا خیر. در این مقاله به معرفی و بررسی فواید روغن گلرنگ میپردازیم. با ما همراه باشید.
گلرنگ یک گیاه از خانواده گل آفتابگردان است که از گل و روغن دانههایش به عنوان دارو استفاده میشود. این گیاه خارمانند، بومی مناطقی مانند چین، هند، ایران و مصر است.
با این حال، در سرتاسر جهان از جمله آمریکای شمالی، عمدتاً برای روغن آن کشت میشود؛ هرچند به عنوان خوراک حیوانات نیز استفاده میشود. این روغن از دانههای این گیاه گرفته میشود.
دو نوع روغن گلرنگ وجود دارد: لینولئیک بالا و اولئیک بالا. روغن گلرنگ با لینولئیک بالا، سرشار از چربیهای دارای حلقههای اشباع نشده است، در حالی که روغن گلرنگ با اولئیک بالا حاوی چربیهای تکِ غیراشباع است.
رایجترین نوع روغن گلرنگ در بازار، نوع اولئیک آن است. این روغن به عنوان یک روغن پخت و پز پایدار در برابر حرارت، به ویژه برای غذاهای سرخ شده مانند سیب زمینی سرخ کرده و چیپس استفاده میشود.
دلیلش این است که روغن گلرنگ دارای نقطه دود بالایی در حدود ۴۵۰ ℉ (۲۳۲ درجه سانتیگراد) است. در واقع، روغن گلرنگ نقطه دود بالاتری نسبت به سایر روغنهای معمولی مانند روغن کانولا دارد.
این روغن مانند دیگر روغنها یکی از منابع ویتامین E است. همچنین از نظر کربوهیدارت، چربی و ویتامین دارای چنین ویژگیهای است:
هیچ کربوهیدراتی در این روغن وجود ندارد زیرا این روغن صرفا یک منبع چربی است.
سه نوع مختلف چربی در روغن گلرنگ وجود دارد. روغن گلرنگ مقدار بسیار کمی چربی اشباع شده دارد، در حالی که ۱ قاشق غذاخوری از آن، ۲ گرم چربی غیراشباع چندگانه دارد.
روغن گلرنگ مقدار بسیار کمی چربی اشباع شده دارد.
روغن گلرنگ ویتامین E مورد نیاز در رژیمتان را تامین میکند. ۴.۶ میلیگرم ویتامین E یا ۲۳ درصد از مقدار توصیه شده روزانه در ۱ قاشق غذاخوری روغن گلرنگ وجود دارد. مواد مغذی دیگری نیز در ۱ قاشق غذاخوری روغن گلرنگ وجود دارد، از جمله کولین (۰.۰۳ میکروگرم) و ویتامین K (۱میکروگرم).
در این بخش مشاهده میکنید که در یک قاشق غذاخوری روغن گلرنگ چه مقدار کالری، چربی و دیگر مواد مغذی وجود دارد:
این روغن دارای مزایای بالقوه مختلفی است. در ادامه درباره ۱۰ مزیت کلیدی این روغن صحبت میکنیم:
روغن گلرنگ منبعی غنی از اسیدهای چرب غیراشباع از جمله چربیهای تک غیراشباع و چند غیراشباع است. بدن برای عملکرد به این چربیها نیاز دارد. متخصصان به طور کلی اسیدهای چرب غیراشباع را سالمتر از چربیهای اشباع میدانند.
چربیهای موجود در رژیم غذایی، مانند آنهایی که در روغن گلرنگ یافت میشوند، برای تنظیم هورمونها و حافظه، ضروری هستند. آنها برای جذب ویتامینهای محلول در چربی A، D، E و K حیاتی هستند. خوردن مقداری چربی همراه با وعدههای غذایی میتواند به فرد کمک کند تا احساس سیری بیشتری کند.
تحقیقات نشان داده استفاده از یک رژیم غذایی سرشار از چربیهای اشباع نشده میتواند کنترل گلوکز خون فرد را بهبود بخشد. این مطالعات نشان داد که جایگزینی برخی منابع کربوهیدرات یا چربیهای اشباع شده با اسیدهای چرب غیراشباع، به ویژه چربیهای چند غیراشباع، تأثیر مفیدی بر سطح قند خون و همچنین مقاومت به انسولین و ترشح انسولین دارد.
یک مطالعه جدید در ایالات متحده نشان داد که مصرف روزانه این روغن در یک دوره ۱۶هفته ای میتواند راهی موثر برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات قلبی باشد و همچنین به پیشگیری از دیابت نوع ۲ کمک کند.
روغن گلرنگ معمولی میتواند به بهبود سطح کلسترول و قند خون کمک کند.
در این تحقیق مشخص شد نوع معمولی این روغن معمولی میتواند به بهبود سطح کلسترول و قند خون و همچنین حساسیت به انسولین در زنان چاق یائسه که از دیابت نوع ۲ رنج میبرند کمک کند.
همچنین این روغن خاصیت ضدالتهابی نیز دارد که به صورت غیر مستقیم روی کاهش احتمال ابتلا به دیابت و دیگر بیماریها تاثیر می گذارد.
تحقیقات نشان داده افراد پس از ۴ ماه مصرف روغن گلرنگ شاهد بهبود کلسترول خون خود بودهاند. چربیهای غیراشباع ممکن است لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول «بد» را در خون کاهش دهند. کلسترول بالا یک عامل خطر برای بیماری قلبی است.
این روغن شامل اسیدهای لینولئیک و لینولنیک (هر دو اسیدهای چرب امگا 6) است. این اسیدهای چرب برای قلب مفید شناخته میشوند و افرادی که از این روغن استفاده میکردند شاهد کاهش مشکلات قلبی بودند.
اسیدهای چرب امگا 6 نقش مهمی در عملکرد مغز و رشد و تکامل طبیعی دارند. امگا 6 به عنوان یک نوع اسید چرب غیراشباع چندگانه (PUFA)، به تحریک رشد پوست و مو، حفظ سلامت استخوان، تنظیم متابولیسم و حفظ سیستم تولید مثل کمک میکند.
اما اخیراً روغنهای زیادی به دلیل محتوای اسیدهای چرب امگا 3 محبوبیت پیدا کردهاند و مصرفکنندگان را به سمت خرید آنها کشاندهاند. نتیجه از دست دادن اهمیت اسید چرب امگا 6 است.
افراد پس از ۴ ماه مصرف روغن گلرنگ شاهد بهبود کلسترول خون خود بودهاند.
روغن گلرنگ خواص ضدالتهابی نیز دارد. طبق مطالعهای در Clinical Nutrition، روغن گلرنگ و اسیدهای چرب غیراشباع موجود در آن نشانگرهای التهاب را بهبود میبخشند. این خاصیت میتواند به چندین بیماری از جمله دیابت و بیماری قلبی کمک کند.
اسید چرب امگا6 خاصیت ضدالتهابی دارد، اما بدن نمیتواند خودش آن را تولید کند. بنابراین باید از غذاها دریافتش کند. یکی از منابع سالم دریافت امگا6، روغن گلرنگ است.
البته حواستان باشد که درمصرف امگا6 زیاده روی نکنید، متخصصان میگویند هرچقدر امگا6 دریافت میکنید باید در کنارش ۱۴ تا ۲۵ برابر امگا3 دریافت کنید.
استفاده موضعی از این روغن روی پوست خشک یا ملتهب میتواند به تسکین آن کمک کند و ظاهری نرم و صاف به پوست بدهد. اگرچه تحقیقات در این مورد کامل نیست، اما روغن گلرنگ یک عنصر رایج در لوازم آرایشی و محصولات مراقبت از پوست است.
روغن گلرنگ حاوی ویتامین E است و یکی از دلایل تاثیر آن روی پوست همین است. ویتامین E برای چندین دهه یک عنصر مهم در محصولات پوستی بوده است.
برخی افراد از این روغن برای پوستشان استفاده میکنند و این روغن از اجزا تشکیلدهنده محصولات مراقبت از پوست نیز به حساب میآید.
با این حال هنوز تحقیقات جامعی روی مزایای این روغن برای پوست انجام نشده است. تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده نشان میدهد که این روغن میتواند اثرات تسکین دهنده درد و همچنین فواید ضد التهابی و آنتی اکسیدانی داشته باشد. روغن گلرنگ تاثیر مرطوبکنندگی دارد. بنابراین از آن به صورت موضعی در برخی از محصولات مراقبت از پوست و لوازم آرایشی استفاده میشود. این روغن میتواند ظاهری صافتر به پوست شما بدهد و آن را نرمتر کند.
استفاده از همه روغنها برای سرخ کردن مناسب نیست. به این دلیل که گرم شدن بیش از حد برخی روغنها میتواند رادیکالهای آزاد ایجاد کند. روغن گلرنگ با اولئیک بالا، برای پختن در دمای زیاد بیخطر است.
در واقع این روغن تک غیراشباع، نقطه دود بالاتری نسبت به بسیاری از روغنهای دیگر دارد. همچنین این روغن نسبت به سایر روغنها از جمله روغن زیتون و نارگیل، طعم ملایمتری دارد که آن را به گزینهای عالی برای سرخ کردن عمیق، سرخ کردن در تابه یا پخت تبدیل میکند.
روغن گلرنگ با اولئیک بالا، برای پختن در دمای زیاد بیخطر است.
استفاده از روغن برای جوش و آکنه به نظر منطقی نمیآید، اما خیالتان راحت این روغن موجب بسته شدن منافذ پوست نمیشود. اثرات ضد التهابی آن نیز ممکن است به طور بالقوه در درمان جوش و لکههای آکنه مفید باشد. همچنین چند مرتبه استفاده از آن در طول هفته به باز شدن منافذ پوستی هم کمک میکند.
میتوانید از این روغن بهعنوان درمان لکههای پوستی هم استفاده کنید و آن را در طول شب روی پوست بگذارید. همچنین میتوانید از آن ماسک صورت درست کنید:
1- روغن را با بلغور جو دوسر و عسل ترکیب کنید.
2- مخلوط را به تمام یا بخشی از صورت خود بمالید.
3- بعد از ۱۰ دقیقه با آب بشویید.
روغن گلرنگ یک مرطوبکننده عالی به حساب میآید و میتوان از آن قبل از شامپو زدن به موها استفاده کرد. این روش بهتر از افزودن آن به عنوان سرم مو عمل میکند، عمیقا در پوست سر نفوذ کرده و مواد مغذی را وارد فولیکول مو میکند و در نهایت باعث رشد و ضخامت مو میشود.
این روغن مانع از دست دادن پروتئین در موها میشود، عمیقاً مرطوب کننده است و ثابت شده که باعث رشد و ضخامت مو میشود. اسید اولئیک موجود در آن به عمق پوست سر میرود و جریان خون را در این ناحیه تقویت میکند و مواد مغذی حیاتی را به فولیکولهای مو میرساند.
روغن گلرنگ مانع از دست دادن پروتئین در موها میشود.
این روغن حاوی مقدار زیادی ویتامین E است. ویتامین E، یک آنتی اکسیدان قوی محلول در چربی است که در مقایسه با سایر سلولهای خون در غلظتهای بالاتر در سلولهای ایمنی یافت میشود، یکی از موثرترین مواد مغذی شناخته شده برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی است.
علاوه بر این روغن گلرنگ خاصیت ضد التهابی دارد، التهاب یکی از دلایل اصلی تضعیف عملکرد سیستم ایمنی بدن است. بنابراین روغن گلرنگ از این نظر هم میتواند روی عملکرد سیستم ایمنی تاثیر بگذارد.
این روغن میتواند پروستاگلاندینهای بدن (نوعی ترکیبات چربی هستند) را با کمک اسید لینولئیک بالا تنظیم کند. تنظیم پروستاگلاندینها بر تمام هورمونها نظارت میکند و بنابراین از علائمی مانند درد و گرفتگی شکم که قبل یا در طول دورههای قاعدگی رخ میدهد جلوگیری میکند.
کاهش چربی بدن به ویژه چربی شکم یکی از مهمترین اهداف افرادیست که میخواهند وزن کم کنند. علاوه بر رژیم غذایی کم کالری و ورزش فراوان، برخی از افراد مکملهای غذایی را به عنوان بخشی از برنامه خود استفاده میکنند. یکی از مکملهایی که با کاهش وزن مرتبط است، اسید لینولئیک کونژوگه یا CLA است.
از آن جایی که این روغن یک اسید لینولئیک است، اغلب به عنوان یک محصول کاهش وزن، با اسید لینولئیک کونژوگه یا CLA اشتباه گرفته میشود. با این حال، ادعای کاهش وزن از سوی شرکتهایی است که اسید لینولئیک را برای تولید CLA تغییر شیمیایی میدهند.
اما به عنوان یک منبع غذایی، روغن گلرنگ منبع خوبی از CLA نیست، بنابراین مصرف آن برای کاهش وزن راه خوبی نیست.
علاوه بر این، تحقیقات در مورد اثربخشی CLA و کاهش وزن، ترکیبی است، به طوری که دفتر مکملهای غذایی مؤسسه ملی بهداشت گزارش داده است که CLA کمترین تأثیر را بر وزن بدن و چربی بدن دارد.
همیشه قبل از استفاده چنین مکملهایی با پزشک یا متخصص خود صحبت کنید. به طور کلی این روغن برای یک برنامه غذایی کمچرب و سالم، بسیارمفید است. همانطور که گفتیم، مانع بیماری قلبی و دیابت میشود و کلسترول خون را کاهش میدهد، اما به تنهایی عاملی برای کاهش وزن نیست.
دو نوع روغن گلرنگ داریم: لینولئیک بالا و اولئیک بالا.
سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع است. اسیدهای چرب همراه با گلیسرول برای عملکرد طبیعی سلول ضروری هستند. روغن گلرنگ لینولئیک بالا دارای محتوای اسید لینولئیک بالا (امگا 6) است.
نفوذ سریع به داخل پوست این روغن برای انواع پوست مناسب است. روغن گلرنگ لینولئیک بالا حاوی ۸۰ درصد اسید لینولئیک است.
مطالعات نشان دادهاند محتوای اسید لینولئیک بالاست که به کاهش TEWL (از دست دادن آب ترانس اپیدرمی) کمک میکند و در نتیجه حفظ رطوبت بهتری دارد که کلید حفظ سلامت پوست است.
حاوی مقدار زیادی چربیهای تک غیراشباع است. چربیهای تک غیراشباع میتوانند به کاهش سطح کلسترول بد خون کمک کنند که خطر بیماری قلبی و سکته را کاهش میدهد. این چربیها همچنین مواد مغذی را برای کمک به رشد و حفظ سلولهای بدن شما فراهم میکنند.
روغن گلرنگ را میتوانید روی پوست استفاده کنید. لوازم آرایشی آماده، حاوی روغن گلرنگ نیازی به دستورالعمل خاصی ندارند. به سادگی دستورالعملهای محصول را دنبال کنید.
از آن جایی که روغن گلرنگ به طور کلی برای مصرف ایمن در نظر گرفته میشود، استفاده روزانه از آن میتواند بی خطر باشد. روغنهای طبیعی قویتر هستند و فقط برای استفاده کوتاه مدت طراحی شدهاند. در صورت مشاهده هر گونه علائم تحریک یا واکنش، مانند بثورات پوستی یا کهیر، مصرف را قطع کنید.
همچنین باید به خاطر داشته باشید که سازمانهای غذا و دارو، کیفیت یا خلوص اسانسها را کنترل یا تنظیم نمیکنند. مهم است که مطمئن شوید که یک مارک باکیفیت را انتخاب میکنید.
مطمئن شوید که یک مارک با کیفیت روغن گلرنگ را برای مصرف، انتخاب میکنید.
روغن گلرنگ برای از بین بردن و التیام مشکلاتی نظیر آکنه و اگزما نیز استفاده میشود (بهتر است چنین مصرفهایی را تحت نظر یک متخصص پوست انجام دهید مخصوصا در مورد اگزما).
مصرف خوراکی روغن گلرنگ برای اکثر افراد بیخطر است. اما در برخی موارد باید در مصرف آن احتیاط شود:
مصرف خوراکی روغن گلرنگ در دوران بارداری بیخطر است. اما مصرف گیاه گلرنگ در دوران بارداری، خطراتی به همراه دارد. میتواند باعث قاعدگی شود، رحم را منقبض کند و باعث سقط جنین شود.
گلرنگ میتواند لخته شدن خون را با مشکل رو به رو کند. اگر هر نوع مشکل خونریزی (بیماریهای هموراژیک، زخم معده یا روده، یا اختلالات لخته شدن) دارید، از گلرنگ استفاده نکنید.
گلرنگ ممکن است در افرادی که به خانواده Asteraceae/Compositae حساس هستند، واکنش آلرژیک ایجاد کند. اعضای این خانواده عبارتند از: ابروسیا، گل داوودی، گل همیشه بهار و بابونه. اگر آلرژی دارید، قبل از مصرف گلرنگ حتما با پزشک خود مشورت کنید.
گلرنگ ممکن است در افرادی که حساس هستند، واکنش آلرژیک ایجاد کند.
از آن جایی که گلرنگ ممکن است لخته شدن خون را کند کند، این نگرانی وجود دارد که خطر خونریزی در حین و بعد از جراحی را افزایش دهد. حداقل ۲ هفته قبل از جراحی برنامهریزی شده، مصرف گلرنگ را متوقف کنید.
روغن گلرنگ ممکن است در بعضی افراد موجب واکنشهای آلرژیک شود که نفخ هم میتواند جزو آنها باشد. اگر به مشکلات گوارشی مانند زخم معده مبتلا هستید، بهتر است قبل از مصرف گلرنگ با پزشک خود مشورت کنید.
خوشبختانه ایران یکی از مناطقی است که در آن روغن گلرنگ کشت میشود. بنابراین تهیه آن نیز کار زیاد سختی نیست. این روغن را میتوانید از فروشگاههای معتبر تهیه کنید.
اما به خاطر داشته باشید که حتما از اعتبار محصول مطمئن شوید. یکی دیگر از جاهایی که میتوانید گلرنگ را تهیه کنید عطاریهاست در این مورد نیز باید مراقب باشید و از محلی معتبر اقدام به خرید کنید.
حالا که فهمیدید خواص روغن گلرنگ چیست حتما میدانید که این روغن تا چه حد برای کاهش کلسترول بد خون، کاهش خشکی پوست و مو، افزایش سیستم ایمنی بدن و کاهش قند خون مفید است. عواملی که هر کدام از کاهش وزن موثر هستند. با این وجود، این روغن گلرنگ تنهایی برای کاهش وزن موثر نیست و باید در کنار مصرف روغنهای سرخ کردنی سالم مانند گلرنگ، از برنامه غذایی دارای فیبر و ورزش روزانه نیز کمک بگیرید و در این راه ثابت قدم باشید تا طی چند ماه، شاهد کاهش وزن موثر باشید. همچنین با مشاور تغدیه خود درباره مصرف روغن گلرنگ در رژیم لاغری صحبت کنید.
منابع: ++++++++
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم