فروکتوز بر احساس گرسنگی تاثیر می گذارد

یک مطالعه  نشان می دهد که تمام شکر ها به شکل یکسانی ایجاد نمی شوند، حداقل زمانی که پای مغز به میان می آید. در این مطالعه که در مجله انجمن پزشکی آمریکا به چاپ رسیده است، محققان از 20 زن و مرد سالم درخواست کردند که یک نوشیدنی با طعم گیلاس را که یا با گلوکز خالص و یا با فروکتوز خالص شیرین شده بود بنوشند.
هم گلوکز و هم فروکتوز قند های ساده ای هستند.

مردم به ندرت از هر کدام از این شکرها به تنهایی استفاده می کنند و در عوض مخلوطی از این دو قند را به غذا ها و نوشیدنی های خود می افزایند. به عنوان مثال شکر معمولی هر دو قند گلوکز و فروکتوز را حدودا به نسبت 50:50 دارا می باشد در حالیکه شربت ذرت با میزان بالای فروکتوز از حودود 55% فروکتوز و 45% گلوکز ایجاد شده است.فروکتوز شیرین تز از گلوکز است و علاوه بر این ارزان تر هم هست. به همین علت در طی سال ها تعادل کالری های قند های افزودنی در رژیم غذایی آمریکایی به نفع فروکتوز پیش رفته است. رابرت اس شروین، محقق و انکولوژیست می گوید: ” در حال حاضر مردم فروکتوز بسیار بیشتری را نسبت به سابق مصرف می کنند چون افزودن شربت ذرت با میزان بالای فروکتوز به غذایی که می خوریم ارزان تر است. “

اینکه آیا این تغییر رویه به سوی مصرف بیشتر فروکتوز در مشکل چاقی رو به رشد تاثیری دارد یا خیر، سوالی است که هنوز پاسخ آن به درستی مشخص نشده است.
مطالعات انجام شده بر روی حیوانات نشان می دهد که گلوکز و فروکتوز اثرات متفاوتی را بر اشتها و متابولیسم اعمال می-کنند. شروین و تیمش در پی یافتن این مطلب هستند که آیا اثرات متفاوت این دو قند در رابطه با انسان ها هم صحت دارد یا خیر.

قند ها در مغز

هر کدام از افرادی که در این مطالعه شرکت کردند آزمایش را دو بار – با فاصله زمانی چند هفته ای تا چند ماهی بین آزمایشات- انجام دادند. البته به این افراد گفته نشد که چه نوع شکری در نوشیدنی آن ها ریخته می شود. هر بار از این افراد اسکنی گرفته می شد که به محققان کمک می کرد تا ببینند چه اتفاقی در مغز این افراد می افتد.
در این مطالعه دانشمندان خصوصا به تغییراتی که در ناحیه ای از مغز به نام هیپوتالاموس –ناحیه ی کنترل کننده اشتها- رخ می دهد تمایل داشتند، همچنین نمونه خون افراد به منظور بررسی میزان هورمون های دخیل در کنترل احساس گشنگی و سیری گرفته می شد. علاوه بر این از شرکت کنندگان در مطالعه درخواست شد که احساس خود را پس از نوشیدن محلول-های قندی متفاوت توصیف کنند.

درست 15 دقیقه پس از اینکه افراد نوشیدنی خود را تمام می کردند، محققان تغییرات ایجاد شده در جریان خون و فعالیت مغزی را مورد بررسی قرار می دادند.
پس از مصرف نوشیدنی حاوی گلوکز، به نظر می رسید بدن کالری اضافی را تشخیص داده و با افزایش سطح گلوکز و انسولین به آن پاسخ می داد. این پاسخ که گرسنگی را سرکوب می کند بطور معنی داری بیشتر از پاسخ به فروکتوز است. از طرف دیگر، در پاسخ به گلوکز فعالیت مغزی در هیپوتالاموس هم که منطقه ای است که اشتها را تحریک می کند، کاهش می یافت. در مقابل پس از مصرف نوشیدنی حاوی فروکتوز، هیپوتالاموس کماکان فعال باقی می ماند، افزایش کمی در سطح انسولین خون اتفاق می افتاد و شرکت کنندگان در مطالعه می گفتند که بیشتر احساس گرسنگی می کنند، حال آنکه به آن ها گفته نمی شد چه نوع شکری در نوشیدنی وجود دارد.

سایر هورمون هایی که به عنوان تنظیم کنندگان گرسنگی شناسایی شده اند، نظیر گرلین و لپتین پی از مصرف هر کدام از انواع شکر ها تغییری نمی کردند.
شروین می گوید: زمانی که غذا می خوریم بدن تشخیص می دهد که ماده غذایی به آن وارد می شود و در نهایت مغز برای تنظیم اینکه چه مقدار کالری احتیاج داریم و چه مقدار چربی در بدن داریم، به بهترین نحو عمل کرده و تلاش می کند تعادل را حفظ کند. به این ترتیب ما نه بیشتر از اندازه و نه کمتر از مقدار مورد احتیاج غذا خواهیم خورد.
به نظر می رسد که فروکتوز فعالیت متعادل سازی را بر هم می زند، اگرچه محققین از دلیل این موضوع مطلع نیستند. یک تئوری احتمالی برای توضیح این مطلب این است که زمانی که انسان ها تکامل می یافتند، مشکل بیش از اندازه غذا خوردن نبود، بلکه دریافت نکردن مقدار کافی کالری بود. فروکتوز قند ابتدایی میوه ها و آب میوه هاست که باعث می شده انسان ها احساس سیری کنند، چون میوه ها ممکن است منبع ابتدایی غذا بوده باشند.
برای انسان های غارنشین این یک مزیت محسوب می شود ولی برای رژیم های مدرن و اشباع از قند ما به نظر خیلی خوب نمی رسد.

چند توصیه برای افرادی که رژیم می گیرند

در کل این مطالعه برای افراد که نسبت به سالم غذا خوردنشان حساس هستند چه معنی دارد؟ جاناتان پورنل انکولوژیست می گوید: اظهار اینکه این مطالعه ثابت می کند فروکتوز باعث افزایش وزن می شود، بسیار مشکل است.

جیمز ریپ، پروفسور علوم زیست درمانی در دانشگاه مرکزی فلوریدا می گوید: وقتی این قند ها با هم مصرف می شوند اثر یکدیگر را متعادل کرده و هیچ تاثیری بر جریان خون متعادل هیپوتالاموس ندارند. پرونل همچنین گفت در فاز بعدی مطالعات، انواع مخلوط های شکری نظیر شکر معمولی یا شربت ذرت با میزان بالای فروکتوز که در غذا ها استفاده می شوند نسبت به آب یا شیرین کننده های مصنوعی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. همچنین این مطالعه به خودی خود نمی تواند مردم را از خوردن میوه که بطور طبیعی حاوی فروکتوز است منع کند.
وی افزود: ما محدود کردن خوردن میوه را پیشنهاد نمی دهیم، اگرچه میوه ها حاوی فروکتوز هستند اما در عین حال دارای آب و فیبر هم هستند که خصوصیات فردی فروکتوز را تغییر می دهند.
راشل بوگن سخنگوی زن آمریکایی تغذیه و رژیم می گوید: آنچه که عملی تر به نظر می رسد محدود کردن میزان قند های افزودنی است. بر اساس دپارتمان کشاورزی آمریکایی، آمریکایی ها حدودا 150 پوند قند افزودنی را سالیانه مصرف می-کنند که این مقدار شامل حدود 28 قاشق غذاخوری شکر یا 440 کالری بطور روزانه می شود.
بوگن که درانجام این مطالعه نقشی بر عهده نداشته می گوید: به آسانی می توان گفت که آمریکایی ها میزان بسیار بالایی از شکر را به شکل های متفاوت مصرف می کنند و به طور معنی داری نیاز دارند که این میزان را کاهش دهند.