افرادی که به پرخوری عصبی یا بولیمیا مبتلا هستند چندین بار در هفته برای از بین بردن احساسات منفی به سراغ غذا میروند. شاید این افراد بعد از خوردن غذا احساس گناه و شرمندگی کنند اما به علت وجود این احساسات دوباره و دوباره به سراغ غذا میروند و وزن شان افزایش پیدا می کند و چاق میشوند.
پرخوری عصبی یا احساسی زمانی رخ میدهد که افراد برای مقابله با احساسات منفی مانند استرس، ناراحتی یا حتی خوشحالی به غذا خوردن روی میآورند. این رفتار میتواند منجر به افزایش وزن و احساس گناه شود. برای مدیریت آن، شناسایی عوامل محرک، تمرین آرامش، خواب کافی و جایگزینی فعالیتهای سالم بهجای غذا خوردن توصیه میشود.
پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟
هر اتفاقی، از استرس کار گرفته تا نگرانیهای مالی، مشکلات سلامتی و حتی درگیری در رابطه ممکن است سبب پرخوری عصبی یا اختلال پرخوری شود. این مشکلی است که هم مردان و هم زنان با آن درگیر هستند اما بر اساس تحقیقات مختلف، غذا خوردن احساسی در زنان کمی بیشتر از مردان است.
پرخوری عصبی از زبان دکتر کرمانی:
علائم پرخوری عصبی چیست؟
علائم و نشانههای پرخوری عصبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درگیر بودن با شکل بدن و وزن
- زندگی با ترس از افزایش وزن
- خوردن مقادیر زیاد غذا در یک وعده
- احساس از دست دادن کنترل در طول پرخوری – مانند اینکه نمیتوانید غذا خوردن را متوقف کنید یا نمیتوانید آنچه میخورید را کنترل کنید.
- مجبور کردن خود به استفراغ یا ورزش بیش از حد برای جلوگیری از افزایش وزن پس از پرخوری
- استفاده از ملینها یا تنقیه بعد از غذا با وجود عدم نیاز
- روزه گرفتن، محدود کردن کالری یا پرهیز از برخی غذاها بین پرخوری
- استفاده بیش از حد از مکملهای غذایی یا محصولات گیاهی برای کاهش وزن
شدت بولیمیا بر اساس تعداد دفعاتی که در هفته پاکسازی میکنید، معمولاً حداقل یک بار در هفته به مدت حداقل سه ماه تعیین میشود.
صحبت های دکتر کرمانی در مورد ترس از چاقی:
علت پرخوری عصبی چیست؟
بولیمیا هیچ علت شناخته شده قطعی ندارد. با این حال، تصور می شود که ترکیبی از عوامل خاص میتواند بر توسعه آن تأثیر بگذارد. اینها میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- استرس و فشار روحی
- ژن ها
- سابقه خانوادگی
- یک رویداد آسیبزا در گذشته
- تأثیرات اجتماعی یا فرهنگی
یک بررسی در سال ۲۰۱۹، و همچنین برخی تحقیقات قدیمی تر، نشان میدهد که پرخوری عصبی ممکن است با کمبود سروتونین در مغز نیز مرتبط باشد. این انتقال دهنده عصبی مهم به تنظیم خلق و خو، اشتها و خواب کمک می کند.
انسانها برای زنده ماندن باید غذا بخورند. بنابراین باید یاد بگیرید چگونه غذا خوردن احساسی را از گرسنگی واقعی تشخیص دهید. بر اساس تحقیقات تفاوتهای زیادی وجود دارند که نشان میدهند آنچه تجربه میکنید گرسنگی واقعی است یا احساسی.
تمایل بیشتر برای غذا خوردن هنگام عصبانیت از زبان دکتر کرمانی:
چگونه پرخوری عصبی را درمان کنیم؟
بولیمیا به سادگی با غذا خوردن تمام نمیشود. شاید غذا خوردن در همان لحظه آرام تان کند اما بعد از مدتی سبب میشود غمگین تر از قبل باشید. این چرخه تا زمانی که فرد احساسات خود را ریشه یابی نکند، متوقف نمیشود.
غذا خوردن راهی مناسب برای کاهش استرس است اما باید روشهای دیگری مانند نوشتن یک دفترچه خاطرات، خواندن کتاب و یا چند دقیقه وقت گذاشتن برای ریلکس کردن برای مقابله با استرس انجام دهید.
ایجاد یک دفترچه غذایی
دفترچه یادداشت برای ثبت اینکه هر غذایی را در چه زمان و در چه حالتی خوردید کمک میکند تحریک کنندههای خوردن عصبی را شناسایی کنید.
با اینکه کمی چالش برانگیز است اما سعی کنید تمام چیزهایی که میخورید را در آن دفترچه یادداشت کنید (چه وعدهای بزرگ و چه کوچک) همچنین احساسی که در آن لحظه داشتید را نیز بنویسید. اگر خواستید برای مشاوره به پزشک مراجعه کنید این دفترچه بسیار مفید است.
پیروی از رژیم لاغری سالم
مطمئن شوید مواد مغذی سالم و کافی به بدنتان میرسانید چون این مورد نیز بسیار مهم است. تفاوت قائل شدن بین گرسنگی فیزیکی و احساسی بسیار دشوار است اما وقتی رژیم غذایی سالمی داشته باشید به راحتی زمانهایی که از روی ناراحتی و کسلی غذا میخورید قابل شناسایی است.
حذف یا کاهش مصرف برخی مواد غذایی
سعی کنید مواردی که هنگام غذا خوردنهای عصبی به سراغشان میروید را از سبد خرید حذف کنید و آنهایی را هم که دارید دور بیندازید. غذاهایی را برای حذف از این لیست مانند چیپس، شکلات و بستنی در نظر بگیرید که چربی بالا دارند، شیرین و یا سرشار از کالری هستند.
همچنین در هنگام ناراحتی به خرید نروید. غذاهایی که در زمان ناراحتی، استرس و کسلی هوس می کنید را خارج از دسترس قرار دهید که این کار به شکستن چرخه غذا خوردن عصبی کمک بسیاری می کند.
توجه به حجم غذا
در برابر خوردن یک بسته کامل چیپس یا دیگر غذاها در حجم بالا مقاومت کنید. وعدههای خود را اندازه بگیرید و بشقابهای کوچک را انتخاب کنید تا به کنترل وعده ها کمک کند.
همین که یک وعده را تمام کردید ابتدا کمی به خود فرصت دهید و بلافاصله برای بشقاب دوم اقدام نکنید. چند نفس عمیق بکشید و تمرکز کنید تا ببینید آیا واقعا هنوز گرسنه هستید یا خیر؟
ورزش
برخی افراد با انجام ورزش روزانه احساس آرامش میکنند. پیاده روی، دویدن آهسته و یا انجام روتین حرکات یوگا برای مقابله با احساس پرخوری مناسب است.
در یک تحقیق به داوطلبان گفته شد به مدت هشت هفته یک روتین یوگا را دنبال کنند. سپس محققان به ارزیابی آرامش ذهنی و درک در این افراد یعنی درک شخص از خود و شرایطی اطرافش پرداختند.
نتایج این تحقیق نشان داد که انجام یوگا به خنثی کردن احساساتی نظیر اضطراب و افسردگی کمک می کند.
مدیتیشن
برخی نیز ادعا میکنند مدیتیشن به از بین بردن چنین احساسی کمک می کند. تحقیقات بسیاری نشان دادند که تمرین مدیتیشن برای آرامش دهی به ذهن راه مناسبی برای درمان اختلال پرخوری و همچنین غذا خوردن احساسی است.
نفس عمیق کشیدن خود به سادگی یک نوع مدیتیشن است. در جایی آرام بنشینید و روی تنفستان تمرکز کنید. هوا را به آرامی داخل و خارج بینی خود هدایت کنید.
داشتن حامی
اگر احساس تنهایی و افسردگی میکنید در برابر تنها بودن مقاومت کنید. حتی یک تماس تلفنی کوتاه با یک دوست یا یکی از اعضای خانواده برای خلق و خویتان معجزه میکند.
در رژیم غذایی به اندام این امکان برای شما وجود دارد که با مشاور خود تماس بگیرید و اوضاع را کنترل کنید.
حذف عواملی که موجب حواس پرتی میشوند
شاید در مقابل تلویزیون، کامپیوتر یا موارد دیگری که سبب پرت شدن حواستان می شوند غذا بخورید. سعی کنید دفعه بعدی خود را در این شرایط قرار ندهید.
با تمرکز روی غذا، لقمههایی که میجوید و سطح گرسنگی متوجه خواهید شد که آیا غذا خوردتان عصبی است یا خیر.
بعضی نیز ۱۰ تا ۳۰ بار جویدن غذا را قبل از بلعیدن توصیه میکنند و معتقدند این کار باعث تمرکز میشود. انجام این کارها به مغزتان زمان میدهد تا پیام سیری از معده را دریافت کند.
هشت اثر مخرب پرخوری عصبی بر بدن
بولیمیا تعادل میزان آب، مواد مغذی و کالری بدن را برهم میزند و سلامتی افراد را تهدید میکند. بولیمیا آثار منفی و مخربی بر بدن دارد که هشت مورد از آنها را در این مقاله بررسی میکنیم:
مشکلات قلبی و عروقی
یکی از جدیترین آثار بولیمیا به خطر انداختن سلامت قلب است. افرادی که دچار این بیماری هستند با بالا آوردن غذا مقدار زیادی آب، مواد معدنی و مغذی را از دست میدهند.
از دست دادن مواد مغذی و آب بدن باعث بینظمی در ضربان قلب و نارسایی قلبی میشود. منظور از نارسایی قلبی این است که عضلههای قلب ضعیف شوند و نتوانند خون را به خوبی به رگها پمپاژ کنند؛ در این صورت فشار خون پایین میآید. توجه کنید که مشکلات قلبی ناشی از بولیمیا میتواند کشنده باشد.
مشکلات غدد درون ریز
بولیمیا بر روی پانکراس نیز اثر میگذارد. پانکراس یک غده درون ریز و برون ریز است که انسولین، انواع هورمونها و آنزیمهای گوارشی ترشح میکند. بولیمیا موجب التهاب پانکراس میشود که به آن پانکراتیت میگویند.
پانکراتیت دارای نشانههایی از قبیل درد شکم و کمر، حالت تهوع و استفراغ، تب و کم آبی است. این شرایط ممکن است سلامت فرد را به خطر بیاندازد و یا حتی او را به کام مرگ بکشاند.
بهداشت دهان و دندان
بعضی از افراد که دچار بولیمیا هستند با بالا آوردن غذا عمل پاکسازی معده را انجام میدهند. این دسته از افراد با بالا آوردن، اسید معده را وارد محیط دهان میکنند. اسید معده مینای دندان را از بین میبرد و منجر به پوسیدگی دندان، لکه دار شدن آن و بیماریهای لثه میشود.
مشکلات گوارشی
بالا آوردن مکرر غذا در اختلال بولیمیا یا پرخوری عصبی، پوشش مری را از بین میبرد و بافت گلو را متورم میکند. زخم معده در افراد مبتلا به این اختلال بسیار شایع است. منقبض شدن شکم، ناراحتی و نفخ معده از دیگر اثرات مخرب اختلال بولیمیاست. در بعضی از افراد بولیمیا و بالا آوردن مکرر غذا باعث پارگی شکم میشود. این افراد چرخهی هضم غذایی منظمی ندارند و بعضا دچار یبوست و بواسیر هستند.
کمبود آب
همان طور که گفته شد در چرخه بولیمیا مرحله آخر پاکسازی نام دارد که معمولا با بالا آوردن غذا همراه است. در هر صورت این عمل باعث کم شدن آب بدن میشود. بدن انسان برای انجام همه فرآیندها به آب و الکترولیت نیاز دارد. کمبود آب در بدن باعث آسیب به کلیهها، آسیب به مغز و نارسایی کبدی میشود. اگر کمبود آب شدید باشد و درمان نشود، کشنده است.
آسیب به چشم و پوست
همه اثرات منفی بولیمیا یا پرخوری عصبی در داخل بدن اتفاق نمیافتد. بولیمیا روی چهره فرد هم اثر میگذارد. بالا آوردن غذا باعث پارگی رگهای چشم، تورم و قرمزی آنها میشود. فک و گونههای متورم هم اثرات منفی ظاهری بولیمیاست. پوست خشک و تیره رنگ به خاطر کمبود آب در بدن هم از این اثرات منفی است.
مشکلات روحی-روانی
بولیمی ارتباط تناتنگی با مشکلات روحی و روانی دارد. اکثر افرادِ مبتلا، استرس و افسردگی را تجربه میکنند. در موارد وخیم افسردگی به خودکشی منجر میشود. دستهی دیگر به مصرف مواد مخدر و یا نوشیدنیهای الکلی روی میآورند تا با افسردگی مقابله کنند.
زمانی که فرد بیش از اندازه نگران شکل ظاهری بدنش باشد از دوستان، آشنایان و حتی خانواده خود فاصله میگیرد و در جمع آنها شرکت نمیکند.
برخی دیگر از مشکلات روحی که یک فرد مبتلا به پرخوری عصبی ممکن است با آن درگیر شود، عبارتند از:
- تغییر خلق و خو
- افکار و رفتارهای افسرده
- رفتارهای وسواس اجباری
- اضطراب فراگیر
- گوشه گیری
- آسیب به خود
مشکلات قاعدگی و بارداری در زنان
بولیمیا موجب قاعدگی نامنظم در زنان میشود. حتی گاهی ممکن است این چرخه را متوقف کند. این اختلال در بارداری نیز مشکلاتی ایجاد میکند.
زنان بارداری که به این اختلال دچار هستند ممکن است درگیر فشار خون بالا، دیابت بارداری، سقط جنین، زایمان زودرس و معلولیت نوزاد شوند. این افراد بیشتر به عمل سزارین نیاز پیدا میکنند. بولیمی خطر افسردگی بعد از زایمان را نیز بالا میبرد.
برای درمان پرخوری عصبی چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر متوجه شدید الگوهای غذا خوردنتان از کنترل خارج است بهتر است با پزشک صحبت کنید. پزشک ممکن است شما را به یک مشاور یا متخصص لاغری یا تغذیه ارجاع دهد تا علت پرخوری را بیابید.
در حال حاضر، فلوکستین (پروزاک) تنها داروی ضد افسردگی تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان پرخوری عصبی است که باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شود.
کلام آخر
پرخوری عصبی یا بولیمیا نوعی پرخوری احساسی است که فرد مبتلا به استرس و مشکلات عصبی و فشار روحی، برای آرامش یافتن به غذا روی میآرود و متاسفانه میزان چاقی این افراد بسیار زیاد است. تحرک داشتن و ورزش، مدیتیشن، پر کردن بشقاب غذا با مواد غذایی کم کالری و پرحجم، تنها بخشی از راههای درمان درخوری عصبی در این افراد است. اگر روش دیگری را برای کنترل پرخوری احساسی به کار گرفتهاید و راضی هستید، برای ما کامنت کنید.
سوالات متداول مقاله پرخوری عصبی:
۱-پرخوری عصبی یا بولیمیا چیست؟
اختلال تغذیهای با دورههای پرخوری شدید و رفتارهای جبرانی مثل استفراغ یا محدودیت غذایی.
۲-علت بروز بولیمیا چیست؟
ترکیبی از فشارهای روانی، استرس، نگرانیهای بدنی و عوامل ژنتیکی.
۳-پرخوری عصبی چگونه درمان میشود؟
با مشاوره روانشناسی، درمان رفتاری-شناختی و در صورت نیاز دارو درمانی.
منابع:
سلام منم ۹۸کیلو قد ۷۳زن هستم چار شونه اندامم مثل مرد هست و پرخوری عصبی خیلی دارم اصلا سیر نمیشم
سلام عزیزم قبل شروع رژیم با روانشناس تغذیه مشورت کنید و مشاوره بگیرید چون باید رفع بشه
سلام من ۱۶سالمه و وزنم ۶۹ و قدم ۱۶۰ و اینکه من تو دوران مدرسه ۶ کیلو زیاد کردم درحالی ک تابستون ۸ کیلو با ورزش کم کردم و شدم ۶۶الانم تازه سعی میکنم روزی ۱ ساعت ورزش و باشگاه هم میرم ولی مشکل من اینه به هیچ وجه نمیتونم جلوی خودمو در غذا خوردن بگیرم یعنی من هیچ وقت سیربشو نیستم و همین گند میزنه به هرچی ورزش و اینا.ولی من هفته ی گذشته واقعا به خودم سخت گرفتم تو یک هفته با ورزش ۳ کیلو کم کردم و از ۷۳ شدم ۶۹ و خورده ای ولی بازم نمیتونم جلوی خودمو بگیرم دیگ واقعا نمیدونم چی کنم
سلام عزیزم با این توضیحات بهتره ورزشم انجام ندین چون انرژی ازدست میره و میل به خوردن زیاد میشه
تازمانیکه عادتهای خوردن اصلاح نشه وتغییر خاصی وشاهد نخواهید بود
درود من پسرم و بیست سالمه و یه سالی هست که هیچوقت احساس گشنگی نمیکنم اما دائم دارم خوراکی و غذا میخورم، وزنم از ۷۰,۶۰ رسیده به ۹۰ و میترسم، از طرفی حال و حوصله ورزش کردن هم ندارم، به هیچ وجه اما دارم خودمو میبرم سمت رژیم گرفتن، خوردن ماست و سالاد، اما باز هم کارساز نیست.بعد از خوردن غذا یا خوراکی همیشه احساس گناه میکنم و از دست خودم عصبانی میشم
عزیزم عادت هست باید عادتهای خوردن اصلاح بشه فعالیت داشته باشید
برای خودتون برنامه ریزی کنید روال وعادتها به این شکل ادامه پیدا کنه سلامتی هم به خطر میوفته
اینقد میخورم که خسته شم
سلام، بنده دخترم با قدِ ۱۷۳. بعد از یه بیماری کاهش وزن داشتم و وزنم حدودا ۶۶ شد که من اونو به ۶۴ هم رسوندم و وزن استاندارد بود… اما خوب به از یه مدتی برنامهٔ امتحانات شروع شد و من سر این برنامهٔ دوماهه نزدیک ۶ کیلو اضافه کردم. رفتم دکتر تغذیه و با داشتن یه رژیم خیلی سبک و ورزش تونستم دوباره به ۶۶ برسم اما این روزا دوباره پرخوری عصبی ناشی از استرس درس و مدرسه اومده سراغم و چهار کیلو اضافه کردم. از طرفی وقتِ رفتن به باشگاه و ورزش کردن رو ندارم و مجبور کردنِ خودم به استفراغ از شدت عذاب وجدان این اواخر باعث شد دچار معده دردای بدی بشم و احساس لرز میومد سراغم. خیلی هم تلاش میکنم به خودم بقبولونم که حداقل غذاهای سالم رو به مقدار کم مصرف کنم اما اصلا نمیتونم و از طرفی نمیشه قید درس و کار رو زد. چیکار کنم؟
سلام عزیزم باید با روانشناس مشورت کنید اینکار به سلامتی اسیب میزنه
سلام . دخترم و ۱۱ سالمه . قدم ۱۵۹ هستش و وزنم ۴۴ کیلو بود . با یک سری رژیم خیلی سخت الان ۳۶ کیلو ام. مدتی میشه که به شدت میترسم از اینکه وزنم دوباره به ۴۴ برسه و الان چند وقتی هستش که نمیتونم جلوی خوردنم رو بگیرم . چیکار کنم؟
سلام عزیزم همین ترس و پرخوری مجدد روی وزن تاثیر داره
برای خودتون برنامه ریزی کنید از خوردنش چیزی محروم نکنید اب بیشتر بنوشید
ورزش انجام بدین
خواب منظم وبا کیفیتی داشته باشید
سلام من ۱۵ سالمه قدم۱۶۴ وزنم ۸۱ بخاطر کرونا خوردن خابیدن از ۴۹ رسیدم به اینی که هستم دکتر تغذیه رفتم رژیم های آنلاین گرفتم پورخوری عصبی که واویلااا مثل چی میخورم هرچیزی باشه حتی نون خالی هرچی باشگاه هم یه ماه رفتم بدنسازی دیگه راهم دور بود نتونستم برم میخورم ولی بدش عذاب وجدان میگیرم بنظرتون راه حلی هست تو این سن واقعا سخته این هیکل
سلام عزیزم فقط با رژیم و ورزش میتونین وزن کاهش بدین هیچ راه دیگه ای نداره
اگر پرخوری عصبیه برای ریشه یابی ودرمان با روانشناس تغذیه مشورت کنید
تشکر از مطالب خوبتون ولی من قرص فلوکستین میخورم بیشتر اشتهام باز میشه. نمیدونم چیکار کنم
مرسی ازشما عزیزم بله بعضی از داروهای دسته افسردگی روی اشتها تاثیر داره کنار وعده ها سبزیجات واستفاده کنید
تشکر از مطالب خوب و دلچسپ شما
سپاس ازهمراهی و حسن نظرتون عزیزم
من نه ماه رژیم گرفتم ۲۵کیلو کاهش وزن پیدا کردم و ثابت موندم همچیز و رعایت میکردم الان چهارسال گذشته و من نزدیک چهارماه هست که کنترلمو ازدست دادم و هی دائما دارم میخورم حتی وقتی گرسنمم نیست همش میگم ازفردا بعد فردا بدتر میخورم البته دلیلش و میدونم ساعت های غذام ریخته بخاطر شاغل شدنم ناهار و شام خیلی دیرمیخورم مثلا ساعت پنج ناهار ساعت نه شام و این بین من هله حوله میخورم دیگه نمیدونم چکارکنم دوکیلو اضافه وزن پیداکردم واین باعث شده اعتماد بنفسم و ازدست بدم .. لطفا راهنماییم کنید
عزیزم جای وعده اصلی ومیان وعده رو تغییربدین
ازسبزیجات بیشتری هم استفاده کنید
سلام من ۱۶ سالمه و تقریبا ۵ ماه رژیم گرفتم ،وزنم ۶۹ بود،شدم ۵۷ ، بعد از اون که رژیم تثبیت گرفتم دیگه هیچ اختیاری روی خوردنم ندارم مثلا ۲ روز کنترل میکنم خودمو ولی بعدش پرخوری میکنم ، با اینکه سیرم ولی بازم میخورم تا اینکه واقعا معدم درد میگره ، هر کاری میکنم نمیتونم کنترل کنم خودمو ، الان توی ۴ ماه که رژیم تثبیت گرفته بودم از ۵۷ کیلو شدم ۶۴ کیلو واقعا نمیدونم چیکار کنم….
سلام عزیزم باید ارومتر وزن و کم میکردین
در وعده ها سبزیجات و پروتئین بیشتری استفاده کنید
قبل هر وعده اب بنوشید
تعداد وعده رو زیاد حجمشو کم کنید
سرکه سیب به اندازه یک قاشق داخل اب بریزید قبل ناهار میل کنید
زیره روی غذا بریزید
اروم غذا بخورید
سلام وقتتون بخیر من دارو اعصاب مصرف میکنم ۳۲ سالمه وزنم ۸۰ قدم ۱۶۵ ..جدیدن وقتی عصبی میشم به سمت غذا میرم خیلییی ناراحتم
سلام عزیزم این داروها روی وزن واشتها تاثیر داره
حتما به پزشکتون اطلاع بدین
ازسبزیجات پروتئین ها دراین مواقع استفاده کنید