مردم همیشه به دنبال راه‌هایی برای رسیدن به وزن ایده آل و تناسب اندام بوده‌اند و در این میان، داروهای نوآورانه نقش پررنگی پیدا کرده‌اند. در این جستجو برای سلامتی و بهبود کیفیت زندگی، آمپول مانجارو (Mounjaro)، با نام ژنریک تیرزپاتاید (Tirzepatide)، به عنوان یک گزینه قدرتمند و تحول آفرین مطرح شده است. این داروی جدید که توسط شرکت داروسازی (Eli Lilly) توسعه یافته، نه تنها گامی بزرگ در کنترل دیابت نوع ۲ بود، بلکه پتانسیل چشمگیری در کمک به مدیریت وزن نیز از خود نشان داد.
اثرات بالینی مانجارو فراتر از کاهش قند خون بود. بیماران تحت درمان با مانجارو کاهش وزن قابل توجهی را تجربه کردند که این امر به دلیل تأثیر دارو بر احساس سیری و کاهش اشتها بود. این ویژگی‌ها، مانجارو را به گزینه‌ای جذاب برای افرادی تبدیل کرد که علاوه بر دیابت نوع ۲، با چالش‌های مرتبط با وزن نیز دست و پنجه نرم می‌کردند. در ادامه این مقاله، به بررسی دقیق این آمپول، نتایج بالینی، عوارض جانبی و نحوه مصرف آن خواهیم پرداخت.
آمپول مانجارو چیست؟
مانجارو یک داروی تزریقی است که عمدتاً برای درمان دیابت نوع ۲ در بزرگسالان استفاده می‌شود. این دارو توسط شرکت داروسازی ایلای لیلی تولید شده و در تاریخ ۱۳ می ۲۰۲۲ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است.
مکانیسم اثر مانجارو دوگانه و نوآورانه است؛ این دارو به طور همزمان بر دو گیرنده هورمونی در بدن اثر میگذارد:
GLP-1 (پپتید شبه گلوکاگون-۱): این هورمون به افزایش ترشح انسولین در پاسخ به افزایش قند خون کمک می‌کند، ترشح گلوکاگون (هورمونی که قند خون را بالا می‌برد) را کاهش میدهد و تخلیه معده را آهسته‌تر می‌کند که به کنترل قند خون پس از غذا کمک می‌کند.
۲- GIP (پلی‌پپتید انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز): این هورمون نیز در افزایش ترشح انسولین نقش دارد و میتواند حساسیت بدن به انسولین را بهبود بخشد.
فواید استفاده از آمپول مانجارو
مانجارو (Mounjaro)، با نام ژنریک تیرزپاتاید (Tirzepatide)، عمدتاً برای دو کاربرد اصلی استفاده می‌شود:
مدیریت دیابت نوع ۲
اصلی‌ترین و تأیید شده‌ترین کاربرد مانجارو، کمک به کاهش و کنترل سطح قند خون (گلوکز خون) و هموگلوبین A1c (HbA1c) در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ است.
این دارو با مکانیسم اثر دوگانه بر گیرنده‌های GLP-1 و GIP، به بهبود ترشح انسولین، کاهش ترشح گلوکاگون و کند کردن تخلیه معده کمک می‌کند که همگی در کنترل بهتر قند خون نقش دارند.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، مانجارو را برای کنترل قند خون (گلوکز) در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲، همراه با رژیم غذایی و ورزش، تایید کرده است. اما به خاطر داشته باشید که مانجارو برای درمان دیابت نوع ۱ تایید نشده و مشخص نیست که آیا می‌توان از آن در افراد مبتلا به پانکراتیت (التهاب لوزالمعده) استفاده کرد یا خیر.
مدیریت وزن و لاغری
مطالعات نشان دادهاند که تیرزپاتاید (ماده فعال مانجارو) میتواند منجر به کاهش وزن قابل توجهی در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی شود، حتی در کسانی که دیابت نوع ۲ ندارند. این اثر به دلیل تأثیر دارو بر مراکز اشتها در مغز و افزایش احساس سیری است که به کاهش مصرف غذا و کالری دریافتی منجر می‌شود.
مانجارو چگونه کار می کند؟
مانجارو (تیرزپاتاید) یک مکانیسم اثر دوگانه دارد و دو گیرنده هورمونی را در روده فعال می‌کند: GIP (پلی‌پپتید بازدارنده معده) و GLP-1 (پپتید شبه گلوکاگون-۱). این عملکرد باعث می‌شود:
- آزادسازی انسولین از لوزالمعده (پانکراس) هنگام بالا بودن قند خون تحریک شود.
- ترشح گلوکاگون (هورمونی که قند خون را افزایش میدهد) کاهش یابد.
- تخلیه معده کندتر شود که به کنترل افزایش ناگهانی قند خون پس از غذا کمک می‌کند.
- به کنترل اشتها و میزان غذای مصرفی کمک کند.
- احساس سیری و پری را افزایش دهد، که این عمل با تأثیر بر گیرنده‌های GLP-1 در مغز صورت می‌گیرد.
- بر مسیرهای پاداش‌دهی مغز تأثیر بگذارد، که این میتواند فوایدی فراتر از مدیریت دیابت و وزن داشته باشد.
قبل از مصرف مانجارو چه نکاتی را باید بدانیم؟
اگر قصد استفاده از این آمپول را دارید، حتما موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- فقط با تجویز پزشک استفاده کنید: مانجارو را تنها در صورتی استفاده کنید که توسط پزشک برای شما تجویز شده باشد و دقیقاً طبق دستور مصرف کنید.
- دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید: هرگز مانجارو را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آن‌ها نیز شرایط مشابه شما را داشته باشند. این کار ممکن است به آن‌ها آسیب برساند.
- دور از دسترس کودکان نگه دارید: مانجارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. از آنجایی که این دارو باید در یخچال نگهداری شود، اقدامات احتیاطی خاصی را برای دور نگه داشتن آن از کودکانی که از یخچال استفاده می‌کنند، در نظر بگیرید.
- آن را با انسولین ترکیب نکنید: اگر همزمان از انسولین استفاده می‌کنید، انسولین را با مانجارو در یک سرنگ یا قلم تزریق مخلوط نکنید. می‌توانید برای تزریق دوزهای جداگانه انسولین و مانجارو از یک ناحیه از بدن استفاده کنید، اما محل‌های تزریق نباید دقیقاً کنار هم باشند.
چه کسانی نباید از مانجارو استفاده کنند؟
افراد در شرایط زیر بهتر است از این آمپول استفاده نکنند:
حساسیت به ترکیبات دارو
افرادی که به مانجارو، زپ‌باند، تیرزپاتاید یا هر یک از ترکیبات موجود در محصولی که دریافت می‌کنند، حساسیت دارند، نباید از مانجارو استفاده کنند. داروساز شما میتواند تمام ترکیبات مانجارو را به شما اطلاع دهد.
سابقه سرطان مدولاری تیروئید (MTC)
افرادی که خودشان (یا یکی از اعضای خانواده‌شان) سابقه ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید را داشته‌اند، نباید از مانجارو استفاده کنند.
سندرم نئوپلازی متعدد غدد درون ریز نوع ۲ (MEN-2)
افراد مبتلا به MEN-2 (یک بیماری ژنتیکی نادر که باعث ایجاد تومور در غدد پاراتیروئید، فوق کلیوی و تیروئید شده و بدن مقادیر زیادی هورمون تولید می‌کند) نباید از مانجارو استفاده کنند.
دیابت نوع ۱
مانجارو برای درمان دیابت نوع ۱ استفاده نمی‌شود.
عوارض جانبی مانجارو چیست؟
مانند اکثر داروها، مانجارو نیز ممکن است عوارض جانبی خفیف یا جدی ایجاد کند. لیست زیر، برخی از عوارض جانبی شایع‌تر مانجارو را توضیح می‌دهند. این لیست شامل تمام عوارض جانبی احتمالی نیستند.
عوارض جانبی خفیف
در اینجا لیستی از برخی عوارض جانبی خفیفی که مانجارو میتواند ایجاد کند، آورده شده است. عوارض جانبی خفیف گزارش شده مانجارو شامل موارد زیر است:
عوارض جانبی خفیف بسیاری از داروها ممکن است ظرف چند روز تا چند هفته از بین بروند. اما اگر آزاردهنده شدند، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
عوارض جانبی جدی
عوارض جانبی جدی گزارش شده مانجارو شامل موارد زیر است. اگر هر یک از موارد زیر را داشتید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
- پانکراتیت (تورم و التهاب لوزالمعده/پانکراس)
- مشکلات کیسه صفرا
- هیپوگلیسمی (افت قند خون)
- عوارض جانبی شدید گوارشی، مانند تهوع، استفراغ یا اسهال شدید، که ممکن است منجر به دهیدراتاسیون (کم‌آبی بدن) و مشکلات کلیوی شود.
- هشدار جعبه‌ای (Boxed Warning): خطر سرطان تیروئید
- واکنش آلرژیک شدید
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی مانجارو (Mounjaro) مهم هستند و باید به پزشک یا داروساز اطلاع داده شود. این دارو میتواند با موارد زیر تداخل داشته باشد:
سایر داروهای دیابت: مصرف همزمان با انسولین یا داروهایی مانند سولفونیل اوره‌ها (مثل گلی بن کلامید) میتواند خطر افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) را افزایش دهد. نباید با داروهای مشابه GLP-1 (مانند اوزمپیک) مصرف شود.
داروهای ضد بارداری خوراکی: مانجارو میتواند جذب این قرص‌ها را کاهش داده و اثربخشی آن‌ها را کم کند. باید از روش‌های پیشگیری غیرخوراکی استفاده شود یا قرص‌ها با فاصله زمانی مشخص از تزریق مانجارو مصرف شوند.
داروهای خوراکی که جذبشان به سرعت تخلیه معده بستگی دارد: به دلیل کُند شدن تخلیه معده توسط مانجارو، جذب برخی داروهای خوراکی دیگر (مانند وارفارین) نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
نظر دکتر کرمانی در مورد آمپول مانجارو
دکتر کرمانی و تیم تغذیه ایشان، همواره بر این باورند که مصرف داروهای لاغری، حتی انواع گیاهی یا تزریقی، میتواند با عوارض متعددی همراه باشد و نباید به‌عنوان راه حل اصلی برای کاهش وزن مورد استفاده قرار گیرد.
تقریبا همه ی داروهای لاغری با عوارضی مانند سردرد، مشکلات گوارشی، بی‌خوابی، افزایش فشار خون و حتی آسیب به کبد همراه است.
بهترین و پایدارترین روش برای کاهش وزن، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم همراه با فعالیت بدنی منظم است. کاهش وزن اصولی نیازمند تغییر در سبک زندگی است و نباید به راه‌حل‌های سریع و موقتی مانند داروهای لاغری متوسل شد.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
سخن پایانی:
در مجموع، آمپول مانجارو، نشان دهنده پیشرفتی چشمگیر در رویکرد ما به درمان دیابت نوع ۲ و مدیریت وزن است. مکانیسم اثر آن بر گیرنده‌های GLP-1 و GIP، نه تنها به کنترل مؤثرتر قند خون کمک می‌کند، بلکه با تأثیر بر اشتها و سیری، مزیت قابل توجهی در کاهش وزن نیز ارائه میدهد.
با این حال، مانند هر داروی مؤثری، استفاده از مانجارو مستلزم آگاهی کامل از تداخلات دارویی و عوارض جانبی احتمالی است. مصرف این دارو باید همواره تحت نظارت دقیق پزشک و با رعایت دستورالعمل‌های پزشکی صورت گیرد تا از اثربخشی حداکثری و به حداقل رساندن خطرات اطمینان حاصل شود.
سوالات متداول مقاله آمپول مانجارو:
۱- آیا مانجارو با غذاها یا نوشیدنیها تداخل دارد؟
مشخص نیست که آیا مصرف الکل بر مانجارو تأثیر میگذارد یا خیر، اما الکل ممکن است بر سطح قند خون در افراد دیابتی اثر بگذارد. این امر میتواند با تأثیر مانجارو تداخل پیدا کند.
۲- آیا مانجارو چربی شکم را کاهش میدهد؟
بله، مانجارو میتواند چربی شکم را کاهش دهد. مطالعات نشان دادهاند که مانجارو به ویژه در سوزاندن چربی احشایی (visceral fat) که همان چربیهای عمیق درون شکم و اطراف اندامهای داخلی است، مؤثر است.
۳- آیا افسردگی از عوارض جانبی مانجارو است؟
در مطالعات بالینی کنونی، افسردگی به طور قوی به عنوان یک عارضه جانبی مستقیم با مانجارو (Mounjaro) مرتبط شناخته نشده است. با این حال، برخی افراد ممکن است هنگام استفاده از داروهایی مانند مانجارو، تغییرات روانپزشکی، از جمله افسردگی را تجربه کنند.
دیدگاه شما