پیشگیری از عوامل خطر دیابت: گامی مؤثر به سوی سلامتی

دیابت یکی از بزرگترین چالش‌های بهداشتی قرن ۲۱ محسوب می‌شود که به‌طور بی‌سابقه‌ای در حال گسترش است. این بیماری خاموش نه تنها کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند به عوارض جدی و حتی مرگبار منجر شود. عوامل خطر دیابت گوناگون است. در حالی که ژنتیک نقش مهمی در بروز آن دارد، اما بسیاری از عوامل دیگر قابل کنترل و پیشگیری هستند. آگاهی از این عوامل و اتخاذ شیوه‌های زندگی سالم می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد و به حفظ سلامت طولانی‌مدت کمک کند. علاوه بر این شناسایی زودهنگام عوامل خطر دیابت و پیشگیری از آن می‌تواند به طور قابل توجهی به سلامت عمومی کمک کند.

در این مقاله به بررسی عوامل خطر دیابت و روش‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم تا با آگاهی از این عوامل، اقدامات لازم را برای پیشگیری از دیابت انجام دهید. تا انتها با ما همراه باشید.

عوامل خطر دیابت کدامند؟

عوامل خطر دیابت مانند قطعات یک پازل پیچیده‌اند که با کنار هم قرار گرفتن، تصویر کاملی از دلایل بروز این بیماری مزمن را به نمایش می‌گذارند. برخی از این عوامل، مانند وراثت یا سن، غیرقابل تغییر هستند و به ما تحمیل می‌شوند، در حالی که دیگر عوامل، از جمله سبک زندگی و رژیم غذایی، در کنترل ما قرار دارند.

شناخت دقیق این عوامل و درک تأثیر آنها بر سلامت، نه تنها کلید پیشگیری از دیابت است، بلکه می‌تواند ما را در مسیر زندگی سالم‌تر و باکیفیت‌تر هدایت کند. این دانش به ما اجازه می‌دهد تا با تغییرات کوچک اما مؤثر، از بروز دیابت جلوگیری کنیم و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشیم. عوامل خطر دیابت به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند. عوامل خطر قابل تغییر و عوامل خطر غیرقابل تغییر.

عوامل خطر غیرقابل تغییر

عوامل خطر غیر قابل تغییر عبارتند از:

1- سابقه خانوادگی

داشتن والدین یا خواهر و برادر مبتلا به دیابت، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. این امر به دلیل ژنتیکی بودن برخی از عوامل خطر دیابت است که می‌تواند از نسلی به نسل دیگر منتقل شود.

2- سن

با افزایش سن، خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ بیشتر می‌شود. تغییرات هورمونی و کاهش فعالیت بدنی مرتبط با پیری می‌تواند نقش زیادی در افزایش خطر ابتلا به دیابت ایفا کند.

3- نژاد/قومیت

برخی نژادها و اقوام مانند آسیایی‌ها، آفریقایی-آمریکایی‌ها و لاتین تبارها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. این امر به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی و محیطی ممکن است.

عوامل خطر قابل تغییر

عوامل خطر قابل تغییر عبارتند از:

1- اضافه وزن و چاقی

چاقی، به ویژه چاقی شکمی، یکی از مهم‌ترین عوامل خطر دیابت نوع ۲ است. تجمع چربی در نواحی شکمی می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین و افزایش قند خون شود.

2- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

این سندرم که با مقاومت به انسولین و اختلالات هورمونی همراه است، می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. زنان مبتلا به PCOS باید تحت نظارت منظم قرار گیرند.

3- دیابت بارداری

زنان مبتلا به دیابت بارداری یا کسانی که نوزادان با وزن بالا به دنیا آورده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده قرار دارند.

4- عدم فعالیت بدنی

سبک زندگی بی‌تحرک و کم‌تحرکی می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد. فعالیت بدنی منظم به تنظیم قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند.

5- رژیم غذایی ناسالم

مصرف زیاد قندهای افزوده، چربی‌های اشباع و ترانس و کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌تواند به بروز دیابت منجر شود. رژیم غذایی پرچرب و قندی به طور مستقیم بر افزایش قند خون تأثیر می‌گذارد.

6- فشار خون بالا

فشار خون بالا و دیابت به طور متقابل می‌توانند بر یکدیگر تأثیر منفی بگذارند و خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش دهند.

7- کلسترول غیرطبیعی

سطح بالای کلسترول بد (LDL) و تری‌گلیسیرید و سطح پایین کلسترول خوب (HDL) می‌تواند به دیابت مرتبط باشد و خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش دهد.

پیشگیری از عوامل خطر دیابت

دیابت یک بیماری خاموش و مهلک است که به راحتی می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد. اما خوشبختانه بسیاری از عوامل خطر دیابت قابل کنترل و پیشگیری هستند.

 با اتخاذ شیوه‌های زندگی سالم، می‌توان از بروز علائم دیابت پیشگیری کرد و حتی در مراحل اولیه، آن را مدیریت نمود. در این بخش، به مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از دیابت پرداخته می‌شود.

تغذیه سالم

تغذیه سالم به‌عنوان یکی از مؤثرترین راهکارها در پیشگیری از دیابت، به شما این امکان را می‌دهد که کنترل زندگی خود را در دست بگیرید. در جهانی که غذاهای فرآوری‌شده و پر از قندها و چربی‌های مضر فراگیر شده‌اند، انتخاب‌های هوشمندانه غذایی می‌تواند سدی قوی در برابر دیابت ایجاد کند.

تغذیه دیابتی مناسب نه تنها به تنظیم قند خون کمک می‌کند، بلکه بهبود کلی سلامت بدن و افزایش انرژی روزانه را نیز به همراه دارد. اینجاست که اهمیت یک رژیم غذایی متعادل، به‌عنوان کلید اصلی در پیشگیری از دیابت، آشکار می‌شود.

رژیم غذایی متعادل

یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از دیابت، داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سالم است. تغذیه مناسب باید شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم باشد. این مواد غذایی به حفظ قند خون در سطح مطلوب کمک می‌کنند و از بروز مقاومت به انسولین جلوگیری می‌کنند.

کاهش مصرف قندها و چربی‌های ناسالم

مصرف زیاد قندهای افزوده، نوشیدنی‌های شیرین، چربی‌های اشباع و ترانس و کربوهیدرات‌های تصفیه شده، می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد. کاهش این مواد در رژیم غذایی، نه تنها به تنظیم قند خون کمک می‌کند، بلکه به کنترل وزن و کاهش خطر بروز سایر بیماری‌های مزمن نیز مؤثر است.

برنامه غذایی نمونه برای پیشگیری از عوامل خطر دیابت

یک برنامه غذایی نمونه برای پیشگیری از عوامل خطر دیابت می‌تواند شامل صبحانه‌ای با غلات کامل و میوه‌های تازه، ناهاری شامل سالاد سبزیجات و پروتئین‌های بدون چربی، و شامی که ترکیبی از ماهی، سبزیجات بخارپز و غلات کامل باشد.

این ترکیب‌های غذایی به تنظیم قند خون و تأمین انرژی مورد نیاز بدن کمک می‌کنند. برای پیشگیری از دیابت، داشتن یک برنامه غذایی متعادل و سالم اهمیت زیادی دارد. رژیم غذایی مناسب نه تنها به کنترل قند خون کمک می‌کند، بلکه از بروز عوارض جدی دیابت نیز جلوگیری می‌کند.

در ادامه یک برنامه غذایی نمونه برای پیشگیری از دیابت ارائه می‌شود که می‌تواند به حفظ سلامت شما و کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک کند:

صبحانه

غلات کامل: یک کاسه جو دوسر یا غلات کامل، با شیر کم‌چرب یا شیر بادام، می‌تواند منبع خوبی از فیبر و مواد مغذی باشد. این نوع غلات به دلیل داشتن فیبر بالا، به تدریج قند خون را افزایش می‌دهند و از نوسانات شدید آن جلوگیری می‌کنند.

میوه تازه: یک عدد سیب یا موز می‌تواند به همراه غلات کامل مصرف شود. این میوه‌ها علاوه بر ویتامین و مواد معدنی، حاوی فیبر هستند که به تنظیم قند خون کمک می‌کنند.

پروتئین: یک تخم‌مرغ آب‌پز یا یک وعده کوچک ماست یونانی بدون شکر می‌تواند منبع خوبی از پروتئین باشد که احساس سیری را طولانی‌تر می‌کند و از افزایش قند خون جلوگیری می‌کند.

میان‌وعده صبح

آجیل و دانه‌ها: یک مشت کوچک از بادام، گردو یا دانه‌های کدو، منابع خوبی از چربی‌های سالم و پروتئین هستند که به حفظ سطح قند خون در محدوده نرمال کمک می‌کنند.

سبزیجات تازه: یک وعده کوچک از هویج یا خیار می‌تواند به‌عنوان یک میان‌وعده سبک و سالم استفاده شود.

ناهار

غلات کامل: نصف فنجان برنج قهوه‌ای یا کینوا، منابع خوبی از کربوهیدرات‌های پیچیده هستند که به تدریج در بدن هضم می‌شوند و به تنظیم قند خون کمک می‌کنند.

پروتئین بدون چربی: یک وعده از سینه مرغ پخته یا ماهی، که به‌صورت کبابی یا بخارپز آماده شده، می‌تواند پروتئین مورد نیاز بدن را تأمین کند و از افزایش قند خون جلوگیری کند.

سبزیجات تازه یا بخارپز: یک بشقاب بزرگ از سبزیجات مختلف مانند بروکلی، اسفناج یا فلفل دلمه‌ای می‌تواند به تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن کمک و فیبر لازم را فراهم کند.

میان‌وعده عصر

میوه تازه: یک عدد پرتقال یا توت‌ فرنگی می‌تواند به عنوان میان ‌وعده‌ای مفید و خوشمزه انتخاب شود و ویتامین C مورد نیاز بدن را تأمین کند.

ماست کم‌چرب: یک پیمانه ماست کم‌چرب با کمی دانه چیا یا بذر کتان، به تامین پروتئین و فیبر کمک می‌کند.

شام

پروتئین و سبزیجات: یک وعده از ماهی سالمون کبابی یا گوساله بدون چربی، به همراه سبزیجات بخارپز مانند کلم بروکلی یا هویج، می‌تواند شام مناسبی برای پیشگیری از دیابت باشد.

سالاد تازه: یک سالاد با سبزیجات تازه، مانند کاهو، گوجه ‌فرنگی و خیار با کمی روغن زیتون و لیمو، می‌تواند به عنوان پیش‌غذا یا به همراه شام مصرف شود.

نکات مهم در برنامه غذایی دیابتی ها

مصرف قندهای افزوده و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده را کاهش دهید: قندها و کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده می‌توانند باعث افزایش سریع قند خون شوند و به مقاومت به انسولین منجر شوند.

آب کافی بنوشید: آب به هیدراته نگه‌داشتن بدن کمک کرده و به عملکرد صحیح متابولیسم کمک می‌کند.

پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده: این غذاها معمولاً حاوی قندها، چربی‌های اشباع و ترانس هستند که به افزایش خطر ابتلا به دیابت کمک می‌کنند.

با پیروی از این برنامه غذایی نمونه و انجام تغییرات کوچک ولی مؤثر در رژیم غذایی خود، می‌توانید به طور قابل توجهی خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهید و به حفظ سلامت کلی بدن خود کمک کنید.

چگونه از عوامل خطر ابتلا به دیابت پیشگیری کنیم؟

با پیروی از فاکتورهای زیر می‌توانید از عوامل خطر ابتلا به دیابت جلوگیری کنید:

فعالیت بدنی

فعالیت بدنی نه تنها ابزاری برای حفظ تناسب اندام است، بلکه به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش سوخت و ساز بدن و پیشگیری از دیابت شناخته می‌شود.

با هر قدمی که برمی‌دارید، بدن شما شروع به سوزاندن کالری و تنظیم سطح قند خون می‌کند، که این فرآیند به بهبود حساسیت به انسولین و جلوگیری از تجمع چربی‌های مضر کمک می‌کند.

انتخاب یک برنامه ورزشی منظم، نه تنها به سلامت جسمانی شما افزوده، بلکه استرس را کاهش داده و انرژی بیشتری را در طول روز به شما هدیه می‌دهد.

فعالیت بدنی، راهی ساده اما قدرتمند برای مبارزه با دیابت و بهبود کیفیت زندگی است. برخی از فعالیت‌های مفید برای پیشگیری از عوامل خطر دیابت عبارتند از:

فعالیت هوازی

فعالیت بدنی نقش کلیدی در پیشگیری از دیابت دارد. توصیه می‌شود حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط (مانند پیاده‌روی سریع) یا ۷۵ دقیقه فعالیت هوازی با شدت بالا (مانند دویدن یا شنا) در هفته انجام دهید. این فعالیت‌ها به بهبود حساسیت به انسولین و کنترل وزن کمک می‌کنند.

تمرینات قدرتی

علاوه بر فعالیت هوازی، تمرینات قدرتی برای تمام گروه‌های عضلانی اصلی حداقل دو بار در هفته توصیه می‌شود. این تمرینات باعث افزایش توده عضلانی و بهبود متابولیسم بدن می‌شوند، که هر دو، عامل مهم در پیشگیری از دیابت هستند.

اگر به دنبال راه‌هایی هستید که فعالیت بدنی برای شما لذت ‌بخش و قابل انجام باشد، می‌توانید به فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، شنا، یوگا و حتی رقص بپردازید. این فعالیت‌ها نه تنها سلامت جسمی را بهبود می‌بخشند، بلکه روحیه شما را نیز تقویت می‌کنند.

کاهش وزن

کاهش وزن، به عنوان یک استراتژی کلیدی و مؤثر در کاهش خطر دیابت، به شدت توجه متخصصان بهداشت و تغذیه را جلب کرده است. حتی کاهش مختصر در وزن بدن می‌تواند تأثیرات عمیق و مثبتی بر روی متابولیسم و حساسیت به انسولین داشته باشد، که به نوبه خود از بروز دیابت نوع ۲ جلوگیری می‌کند.

این تغییرات نه تنها به بهبود قند خون کمک می‌کنند، بلکه به کاهش فشار بر روی ارگان‌های حیاتی و افزایش کیفیت زندگی نیز می‌انجامند. در واقع، کاهش وزن نه تنها یک هدف برای داشتن ظاهری بهتر است، بلکه یک گام اساسی در مسیر حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌های مزمن به شمار می‌رود.

تأثیر کاهش وزن بر دیابت

کاهش وزن، به ‌ویژه کاهش وزن در نواحی شکمی، تأثیر قابل توجهی بر مدیریت و پیشگیری از دیابت نوع ۲ دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که حتی کاهش کمِ وزن هم می‌تواند به طور مؤثری در کاهش خطر ابتلا به دیابت و بهبود کنترل قند خون نقش داشته باشد.

کاهش حتی ۵ تا ۷ درصد از وزن بدن می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به طور قابل توجهی کاهش دهد. این کاهش وزن باعث بهبود حساسیت به انسولین و کاهش فشار بر روی پانکراس می‌شود. در اینجا به تفصیل به تأثیرات کاهش وزن بر عوامل خطر دیابت پرداخته می‌شود:

بهبود حساسیت به انسولین

کاهش وزن به طور مستقیم بر حساسیت بدن به انسولین تأثیر می‌گذارد. انسولین هورمونیست که به تنظیم قند خون کمک می‌کند و در بیماران دیابتی نوع ۲ معمولاً مقاومت به انسولین افزایش می‌یابد. با کاهش وزن، میزان چربی‌های اضافی بدن که به ویژه در نواحی شکم تجمع می‌یابند، کاهش می‌یابد و این باعث می‌شود که سلول‌های بدن بهتر به انسولین پاسخ دهند. در نتیجه، قند خون به طور مؤثرتری کنترل می‌شود.

کاهش چربی‌های شکمی

در افرادی که دچار دیابت و چاقی هستند، چربی‌های شکمی یا چربی‌های احشایی، که در اطراف اندام‌های داخلی مانند کبد و پانکراس انباشته می‌شود، به طور خاص با مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ مرتبط هستند. کاهش وزن به کاهش این نوع چربی‌ها کمک می‌کند، که به نوبه خود به کاهش خطر ابتلا به دیابت و بهبود کنترل قند خون منجر می‌شود.

کاهش التهاب

چربی‌های اضافی بدن، به ویژه چربی‌های احشایی، با افزایش التهاب در بدن مرتبط هستند. التهاب مزمن می‌تواند به آسیب سلول‌های پانکراس و کاهش تولید انسولین منجر شود. کاهش وزن به کاهش سطح التهاب کمک می‌کند و در نتیجه، عملکرد پانکراس و تولید انسولین بهبود می‌یابد.

کاهش فشار خون و بهبود پروفایل چربی خون

کاهش وزن می‌تواند به بهبود پروفایل چربی خون و کاهش فشار خون کمک کند. افزایش فشار خون و سطح کلسترول و تری گلیسیرید‌های غیرطبیعی می‌توانند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهند. کاهش وزن معمولاً به کاهش فشار خون و بهبود سطح کلسترول کمک می‌کند، که در نهایت به کاهش خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی منجر می‌شود.

بهبود کیفیت خواب

اضافه وزن و چاقی می‌توانند منجر به مشکلات خواب مانند آپنه خواب شوند، که به نوبه خود می‌تواند به افزایش مقاومت به انسولین کمک کند. کاهش وزن می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند و از این طریق نیز تأثیر مثبتی بر کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت داشته باشد.

ترک سیگار

ترک سیگار، گامی انقلابی و حیاتی در مسیر حفظ سلامت است که می‌تواند تأثیرات شگرفی بر کاهش خطر ابتلا به دیابت داشته باشد. سیگار کشیدن نه تنها به‌طور مستقیم به آسیب‌های متابولیکی منجر می‌شود، بلکه می‌تواند مقاومت به انسولین را تشدید کرده و روند بروز دیابت را تسریع کند.

با ترک سیگار، شما نه تنها از خطرات ناشی از نیکوتین و مواد مضر دیگر رهایی پیدا می‌کنید، بلکه فرصت طلایی برای بازسازی و تقویت سلامت کلی بدن خود را فراهم می‌آورید. این تغییر مثبت در سبک زندگی، نه تنها به کاهش خطر دیابت کمک می‌کند، بلکه به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر نیز می‌انجامد.

تأثیر سیگار بر دیابت

سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر قابل کنترل دیابت است که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. نیکوتین موجود در سیگار می‌تواند به مقاومت به انسولین منجر شود و فرآیندهای متابولیکی بدن را مختل کند.

منابع و پشتیبانی برای ترک سیگار

ترک سیگار یکی از بهترین تصمیماتیست که می‌توانید برای سلامت خود بگیرید. منابع و پشتیبانی‌های متعددی برای ترک سیگار وجود دارد، از جمله برنامه‌های ترک سیگار، مشاوره‌های پزشکی، و گروه‌های حمایتی. این منابع می‌توانند به شما در ترک این عادت کمک کرده و بهبود سلامت کلی شما را تسریع کنند.

معاینات منظم

معاینات منظم به‌عنوان کلید طلایی برای شناسایی زودهنگام دیابت، اهمیت ویژه‌ای در مدیریت سلامت دارد. در جهانی که دیابت می‌تواند به‌طور خاموش و بدون علائم مشخص آغاز شود، غربالگری‌های منظم به شما این امکان را می‌دهند که به موقع از ورود این بیماری به زندگی خود آگاه شوید و اقداماتی پیشگیرانه انجام دهید.

این معاینات، با ارائه تصویر دقیقی از وضعیت قند خون و سایر شاخص‌های بهداشتی، به شما کمک می‌کنند تا تغییرات لازم را در سبک زندگی خود اعمال کنید و از بروز عوارض جدی جلوگیری نمایید.

در حقیقت، غربالگری‌های منظم، نه تنها به شناسایی زودهنگام دیابت کمک می‌کنند، بلکه به عنوان سپری قوی در برابر عوارض بلندمدت آن عمل می‌کنند.

اهمیت غربالگری منظم

غربالگری دیابت، به ویژه برای افرادی که دارای عوامل خطر هستند، بسیار اهمیت دارد. این معاینات شامل اندازه‌گیری قند خون، فشار خون، و بررسی سطح کلسترول است. شناسایی زودهنگام دیابت می‌تواند از بروز عوارض جدی آن جلوگیری کرده و به درمان مؤثرتر آن کمک کند.

آنچه از مقاله عوامل خطر دیابت آموختیم:

دیابت، به‌ویژه دیابت نوع 2، یکی از چالش‌های عمده سلامت جهانی است که به سرعت در حال گسترش می‌باشد. با توجه به عوامل خطر دیابت و تأثیرات جدی این بیماری، شناسایی زودهنگام و پیشگیری از دیابت اهمیت زیادی دارد.

عوامل خطر دیابت شامل فاکتورهای غیرقابل تغییر مانند سابقه خانوادگی، سن و نژاد هستند که نمی‌توان آنها را تغییر داد. از سوی دیگر، عوامل قابل تغییر شامل اضافه وزن و چاقی، عدم فعالیت بدنی، رژیم غذایی ناسالم و …هستند که می‌توان به وسیله تغییرات سبک زندگی به طور مؤثر آنها را مدیریت کرد.

تغذیه سالم، به‌عنوان یکی از کلیدهای اصلی پیشگیری از دیابت، شامل مصرف متعادل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، و پروتئین‌های بدون چربی است. همچنین، کاهش مصرف قندهای افزوده و چربی‌های ناسالم، نقش حیاتی در مدیریت و پیشگیری از دیابت ایفا می‌کند.

ترک سیگار نیز به کاهش خطر ابتلا به دیابت کمک می‌کند. سیگار کشیدن با افزایش التهاب و مقاومت به انسولین مرتبط است، بنابراین ترک این عادت می‌تواند به بهبود وضعیت متابولیکی و کاهش عوارض دیابت منجر شود.

با توجه به اهمیت پیشگیری و شناسایی زودهنگام، اتخاذ شیوه‌های سالم زندگی از جمله تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، کاهش وزن، ترک سیگار و انجام معاینات منظم، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش خطر ابتلا به دیابت داشته باشد. تغییرات ساده اما مؤثر در سبک زندگی، می‌تواند تفاوت‌های بزرگی در کنترل و پیشگیری از این بیماری ایجاد کند.

سوالات متداول مقاله عوامل خطر دیابت:

منابع:

• onlinelibrary.wiley.com
• www.who.int

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.