
اصطلاح نمک دریا ممکن است ذهن شما را به سمت روزهای گرم تابستانی در لب سواحل نیلگون خزر و خلیج فارس سوق دهد اما بهجز حس خوبی که این اسم به ما میدهد، خبر خوب این است که این نمک فواید زیادی هم برای سلامتی دارد. این فواید شامل مراقبت از پوست، بهبود سلامت دندان، تسکین درد و گرفتگی عضلات است. علاوه براین، نمک دریا برای لاغری شکم، لایهبرداری پوست، شستشوی بینی و چشم و بهبود تعادل الکترولیتی بدن مفید است. در ادامه این مقاله خواهیم دید که نمک دریا چیست، چه خواص و مضراتی دارد و تفاوت آن با نمک معمولی چیست؟ با ما همراه باشید.
- نمک دریا چیست؟
- انواع نمک خوراکی کدامند؟
- ارزش غذایی نمک دریا
- کیفیت نمک دریا
- خواص نمک دریایی برای بدن
- انواع نمک دریا
- آیا نمک دریا در طب سنتی قابل تایید است؟
- طبع نمک دریا
- طعم نمک دریا
- مقایسه نمک دریا و نمک معمولی
- روش تشخیص نمک دریا اصل
- روش استفاده از نمک دریا برای غذا
- مضرات نمک دریا
- باورهای غلط در خصوص نمک دریا
- چگونه از این نمک در برنامه غذایی خود استفاده کنیم؟
نمک دریا چیست؟
نمک دریا از تبخیر آب جاری دریا تولید میشود. این فرآیند تبخیر یا با انرژی خورشیدی در هوای آزاد به صورت طبیعی یا با فرآیند تبخیر خلأ برای افزایش سرعت تبخیر انجام میشود. برخی از نمکهای دریایی گرانتر که امروزه در دسترس هستند، اغلب از روش تبخیر آهستهتر با انرژی خورشید بهدست میآیند.
صحبتهای دکتر کرمانی در مورد نمک دریا و خواص آن
انواع نمک خوراکی کدامند؟
عموم مردم تصور میکنند نمک فقط همین نمک سفید آشپزخانه است اما باید بگوییم که انواع متنوعی دارد مانند:
- دریا
- سیاه
- آبی
- دودی
- فلوردُسِل
- نمک سلتیک
- صورتی هیمالیا
- کوشر یا نمک ساده بدون ید
- نمک میوه
- اپسوم
ارزش غذایی نمک دریا
سدیم یک ماده معدنی است که بدن شما برای حفظ عملکرد طبیعی ماهیچهها و اعصاب خود و تعادل مایعات به آن نیاز دارد. خوشبختانه سدیم ماده اصلی تشکیلدهنده انواع نمک است.
هم نمک خوراکی و هم نمک خلیج حدود 40 درصد سدیم دارند. در منابع مختلف از مواد معدنی بسیاری (بیش از 84 ماده معدنی) برای نمک دریا نام برده شده است که البته از نظر علمی نمیشود خیلی به آنها استناد کرد. در واقع وجود مواد معدنی در نمک خلیج، به محلی که نمک از آن استخراج شده و میزان پردازشی که روی آن صورت گرفته بستگی دارد. با این حال در یک نمک دریای باکیفیت، املاحی مثل منیزیم، سدیم، کلسیم، آهن، مس، زینک و پتاسیم یافت میشود.
غلظت یون نمک دریا | میلیگرم بر لیتر |
کلراید | 18980 |
سدیم | 10556 |
سولفات | 2649 |
منیزیم | 1262 |
کلسیم | 400 |
پتاسیم | 380 |
بیکربنات | 140 |
برم | 65 |
بور | 26 |
استرانسیوم | 13 |
فلوراید | 1 |
سیلیکات | 1 |
ید | کمتر از 1 |
کیفیت نمک دریا
این نمک که به عنوان نمک خلیج هم شناخته میشود، از فرآیند تبخیر آب نمک تولید میشود. ممکن است رنگ این نمک در مقایسه با نمک تصفیه شده تیرهتر باشد، زیرا برخی مواد معدنی ضروری پس از تبخیر آب در نمک باقی میمانند.
بهطور معمول، تولید نمک دریای تصفیه شده شامل فرآوریهای سنگین، ازجمله استخراج و به دنبال آن یددار کردن، سفید کردن، و رقیق کردن نمک با مواد مخصوص است. در طول فرآوری نمک، مواد شیمیایی بیشتری به آن اضافه میشود و اغلب تمام مواد معدنی و عناصر کمیاب مفید آن بهجز سدیم و کلرید را حذف میکنند.
دریای مدیترانه، اقیانوس اطلس و دریای شمال، بزرگترین و رایجترین معادن برای برداشت این نمک را دارند. روش مورد استفاده در برداشت نمک ممکن است به حفظ حالت طبیعی و ویژگیهای درمانی آن کمک کند.
در دوران باستان، نمک خلیج برای التیام جراحات دست و زخم ماهیگیران ارزشمند بوده است. برخلاف نمکهای تصفیه شده، تهیه نمک دریایی تصفیه نشده (یا کمتر تصفیه شده) معمولاً شامل پردازش بسیار کمی است. بنابراین رطوبت و گنجینهای از مواد معدنی را در خود حفظ میکند.
این مواد معدنی به شکلی وجود دارند که به راحتی توسط بدن انسان جذب میشوند. آب و هوا و موقعیت جغرافیایی منطقه نیز نقش مهمی در کیفیت و ترکیب مواد معدنی ارائه شده توسط نمک خلیج دارد. بنابراین کیفیت این نمک به 3 عامل زیر بستگی دارد:
- موقعیت جغرافیایی که نمک از آن استخراج شده
- نحوهی برداشت
- میزان پردازش نمک
خواص نمک دریایی برای بدن
یک نمک دریای با کیفیت، فواید شگفتانگیز زیر را برای سلامتی ما دارد:
هیدراته نگه داشتن بدن
برخلاف تصور رایج، این نمک برای هیدراته نگه داشتن ما بسیار مفید است. مواد مغذی موجود در این نمک نیز تشنگی را برای مدت طولانیتری برطرف میکند و مایعات را برای مدت طولانیتری در بدن نگه میدارد.
از طرف دیگر نمک معمولی ما را تشنه میکند و مواد معدنی ضروری را به بدن نمیرساند و همچنین باعث میشود ما بیشتر هوس خوردن نمک کنیم! زیرا بدن ما به مواد مغذی مورد نیاز در نمک طبیعی دریایی نیاز دارد که با نمک خوراکی فرآوری شده تامین نمیشود. بههمین دلیل است که اگر فقط نمک خوراکی مصرف میکنید، معمولاً باید مراقب میزان مصرف سدیم خود باشید.
نمک معمولی ما را تشنه میکند و مواد معدنی ضروری را به بدن نمیرساند.
کاهش احتباس مایعات
برخی از مردم فکر میکنند غذاهای شور باعث نفخ یا احتباس مایعات در بدن میشوند. بله! این زمانی اتفاق میافتد که نمک خوراکی سفید و نمک تصفیه شده در غذاهای فرآوری شده را مصرف کنید. اما برعکس، خوردن غذا با نمک دریا به از بینبردن نفخ و احتباس آب کمک میکند.
متعادل کردن الکترولیتها
الکترولیتهای این نمک شامل منیزیم، کلسیم، پتاسیم و سدیم است. این الکترولیتها به دلیل نقش حیاتی در سیستم عصبی برای سلامت ماهیچه، مغز و قلب حیاتی هستند. بهجای نوشیدنیهای الکترولیتی پر از قند معمولی که میتوانید در سوپرمارکت پیدا کنید، این نمک را همراه با آبلیمو به آب اضافه کرده و میل کنید.
جلوگیری از گرفتگی عضلات
هنگامی که الکترولیت شما کم است، ممکن است درد و گرفتگی عضلات و حتی سندرم پای بیقرار را تجربه کنید. کمبود مواد معدنی از ریلکسشدن عضلات جلوگیری میکند و باعث انقباضاتی میشود که خارج از کنترل شما هستند. بههمین دلیل است که حمام نمک دریایی اپسوم برای هر نوع خستگی عضلانی توصیه میشود.
منیزیم موجود در نمک اپسوم نقش مهمی در شلشدن و آرامش عضلات و بدن شما دارد. اگر میخواهید یک فعالیت سنگین انجام دهید، حتماً نمک خلیج را قبل و بعد از آن به آب خود اضافه کنید تا بدنتان را با مواد معدنی که در طول ورزش از دست میدهد، پر کنید.
نمک دریا از گرفتگی عضلات جلوگیری میکند.
کمک به سلامت پوست
این نمک به دلیل داشتن مواد معدنی قوی، دارای خواص ضد التهابی است که برای سلامت پوست مفید است. محصولات زیبایی بسیاری وجود دارند که از نمک دریا استفاده میکنند، زیرا این نمک قدرت سمزدایی پوست را دارد و علاوه بر لایهبرداری، گردش خون را افزایش داده و مواد مغذی پوست را تامین میکند. نشان داده شده است که این نمک به ویژه برای آکنه، پسوریازیس و اگزما مفید است. این نمک همچنین به کاهش اثرات پیری کمک میکند.
بهبود هضم غذا
این نمک در نقش سیستم گوارشی در هضم غذا، از دهان گرفته تا روده بزرگ ضروری است. مثلا آنزیمی در دهان که به تجزیه کربوهیدراتهای موجود در بزاق کمک میکند، با طعم نمک فعال میشود.
همچنین نمک نقش بسیار زیادی در ساخت اسید کلریدریک دارد که در معده برای تجزیه مواد غذایی بهخصوص پروتئین ترشح میشود. اکثر مردم اسید کلریدریک کافی ندارند و این میتواند باعث مشکلات گوارشی متعددی مانند نفخ و گاز معده، سوزش سر دل و سوءهاضمه شود.
تغذیه غدد فوق کلیوی
خستگی آدرنال ناشی از استرس و رژیم غذایی نامناسب، امروزه در بین جوامع بسیار رایج است. یکی از علائم اصلی این اختلال، میل مفرط به مصرف نمک است. چرا؟ چون بدن به دنبال رسیدن به مواد مغذی مورد نیاز خود از نمک خلیج است.
غدد آدرنال ما در میان وظایف بیشمارشان، هورمونهایی ترشح میکنند که سدیم و پتاسیم را در بدن تنظیم میکنند. بنابراین برای آسانترکردن این کار خاص، غدد فوق کلیوی به تعادل این مواد معدنی از طریق نمک دریایی با کیفیت بالا نیاز دارند.
تنظیم فشارخون
بله! این نمک با کیفیت بالا برای تنظیم فشارخون بسیار مفید است. فشارخون بالا نتیجهی وجود التهاب در بدن است که در درجه اول به دلیل قند بالا و رژیم غذایی فرآوری شدهای ایجاد میشود که شامل نمک خوراکی سفید است و فاقد اکثر مواد مغذی است. با این حال به دلیل وجود سدیم، نمک دریا را هم باید به صورت متعادل مصرف کرد.
بهبود آسم
بهترین نوع نمک دریایی، نمک صورتی هیمالیا شناخته شده است. اگرچه نقش نمک هیمالیا در مدیریت آسم و بهبود سایر شرایط تنفسی مشخص نیست، اما مطالعاتی در مورد استفاده از درمان استنشاقی نمک خشک (هالوتراپی) وجود دارد.
هنگامی که نمک خشک توسط فرد مبتلا به آسم استنشاق میشود، به پاکسازی مجرای تنفسی کمک نموده و التهاب راههای هوایی را کاهش میدهد. بخار این نمک، مخاط را حل نموده و به رفع سرفه و بهبود علائم آسم کمک میکند.
بخار نمک دریایی، مخاط را حل نموده و به رفع سرفه و بهبود علائم آسم کمک میکند.
نمک دریا لاغری شکم
یکی دیگر از فواید این نمک برای بدن تاثیر آن در لاغری شکم است که به این ترتیب عمل میکند:
- سمزدایی از بدن
- کمک به بهبود هضم غذا
- تنظیم حرکات روده
- و نهایتا کالریسوزی و کاهش چربی دور شکم
روش استفاده از نمک دریا برای لاغری
میتوانید به روشهای زیر برای لاغری شکم با استفاده از این نمک استفاده کنید:
ترکیب غذایی: میتوانیداز ترکیب این نمک+ آبلیمو تازه + شربت افرا + فلفل + آب استفاده کنید. این ترکیب را باید چند بار در هفته مصرف کنید تا اثر خود را بگذارد.
ماساژ درمانی: این نمک را با کمی روغن نارگیل یا روغن بادام ترکیب کنید و آن را روی شکم خود ماساژ دهید. سه تا چهار بار در هفته آن را انجام دهید.
انواع نمک دریا
در حالی که انواع مختلفی از نمک خلیج وجود دارد، دو نوع رایج از این نمک هستند که تصفیه نشدهاند و حداقل فرآوری ممکن روی آنها صورت گرفته است:
نمک دریای سلتیک
نمک دریایی سلتیک خاکستری و گاهی ارغوانی رنگ است و نسبت به سایر نمکهای دریایی، علاوه برداشتن 34 ماده معدنی، دارای درصد بالایی منیزیم هستند.
نمک دریای سلتیک، دارای درصد بالایی منیزیم است.
نمک دریای هیمالیا
نمک دریای هیمالیا به رنگ صورتی است و سرشار از آهن است و حاوی 84 ماده معدنی کمیاب است. این نمک با استخراج ذخایر نمک طبیعی از کوهها به دست میآید. دیگر انواع نمکهای دریایی شامل این موارد هستند:
- کوشر
- سیاه
- خاکستری یا سل گریس
- ازتک
- مالدون
- صورتی هیمالیا
آیا نمک دریا در طب سنتی قابل تایید است؟
این نمک برای قرنها یک عنصر درخشان در بسیاری از اشکال طب سنتی بوده است. درواقع، متون قدیمی آیورودا حتی به آن اشاره کرده و آن را برای عملکرد و رشد بدن ضروری میداند. به گفته آیورودا، نمک باید تصفیه نشده و در حد اعتدال مصرف شود تا بیشترین فواید سلامتی را داشته باشد. اعتقاد بر این است که نمک خلیج به عنوان یک ضد ادرار عمل میکند و به تسکین گلودرد، پاکسازی سینوسها، حمایت از تعادل الکترولیتها و سمزدایی کمک میکند.
در طب سنتی چینی هم از نمک دریا برای خنک کردن بدن و تنظیم سطح آب و رطوبت استفاده میشود. همچنین گفته میشود که سلامت کلیهها را بهبود میبخشد، سموم را دفع میکند و هضم مناسب را در بدن تقویت میکند. اما جالب است بدانید بسیاری از طبیبان ایرانی و اسلامی در قرون گذشته نمک خلیج را بدترین نوع نمک میدانستند! با این حال نظر حکیمان ایرانی در مورد نمک دریا متفاوت است و بسته به نوع و کیفیت نمک، نظرات مختلفی را عنوان داشتهاند.
طبع نمک دریا
طبع Sea salt گرم و خشک است و برای افراد بلغمی مزاج یا سردمزاجان مناسبتر است. نمک دریا به دلیل طبیعت گرم خود به رفع سردی معده، بهبود هضم غذا و رفع برخی علائم گوارشی کمک میکند.
طعم نمک دریا
برخی از کارشناسان غذا معتقدند این نمک طعم و بافت بهتری نسبت به نمک معمولی دارد. آنها میگویند بافت درشتتر این نمک میتواند طعم متفاوتی در دهان ایجاد کند و ممکن است به دلیل سرعت انحلال متفاوت، طعم غذا را نیز تغییر دهد. همچنین، محتوای مواد معدنی نیز بر طعم آن تأثیر میگذارد.
تنوع رنگها و طعمهای انواع مختلف نمک دریایی، به دلیل بستر خاک رس محلی و جلبکهای موجود در آبهایی است که نمک از آنها برداشت میشود. به عنوان مثال، برخی از نمکهای دریایی کشورهای کره و فرانسه، خاکستری مایل به صورتی و برخی از نمکهای هند سیاه هستند. نمکهای سیاه و قرمز از هاوایی نیز ممکن است حتی گدازه سیاه پودری و خاک رس قرمز پخته شده را با خود به همراه داشته باشند.
تنوع رنگ و طعم انواع نمک دریایی، به دلیل خاک رس محلی و جلبکهای موجود در آبهاییست که نمک از آنها برداشت میشود.
مقایسه نمک دریا و نمک معمولی
تفاوت اصلی این نمک و نمک خوراکی معمولی در طعم، بافت و فرآوری آنهاست. نمک خوراکی معمولی، نمک سفید دانهای است که در بیشتر نمکدانها دیده میشود. نمک سفره معمولاً از ذخایر زیرزمینی استخراج میشود، برای حذف سایر مواد معدنی پردازش شده و معمولاً با یٌد (که برای سلامت تیروئید مهم است) غنی میشود.
نمک دریا یک اصطلاح کلی برای نمک تولید شده از تبخیر آب اقیانوس یا آب دریاچههای شور است. این نمک نسبت به نمک خوراکی کمتر فرآوری شده است و مواد معدنی کمیاب را در خود حفظ میکند. این مواد معدنی طعم و رنگ را به نمک میبخشند.
نمک دریا به صورت دانههای ریز یا کریستالی موجود است. این نمک اغلب به عنوان گزینهای سالمتر از نمک خوراکی تبلیغ میشود، اما این امر بسته به کیفیت نمکی است که از آن استفاده میکنید. همچنین، نمک خلیج و نمک خوراکی حاوی مقادیر فراوان و تقریبا یکسانی از سدیم هستند.
پس هر نوع نمکی که دوست دارید، در حد اعتدال بخورید تا عوارض جانبی آن گریبانگیرتان نشود. به یک فرد سالم توصیه میشود که سدیم را به کمتر از 2300 میلی گرم در روز محدود کند. این مقدار سدیم معادل 1 قاشق چایخوری نمک خوراکی یا نمک دریا است.
روش تشخیص نمک دریا اصل
تشخیص نمک طبیعی از نمک تصفیه شده سخت نیست. البته باید از یک فروشگاه معتبر خریداری کنید که از بهداشتی بودن و اصل بودن نمک دریا مطمئن شوید. سه نشانه مهم برای بررسی اصل بود نمک دریا وجود دارد:
- رنگ این نمک به دلیل ناخالصی و مواد معدنیای که دارد، تیره است.
- اندازه دانههایاین نمک درشت و کمتر آسیاب شده است.
- به دلیل طبیعی بودن، نمک دریا طعم قویتری نسبت به نمک تصفیه شده خانگی دارد.
روش استفاده از نمک دریا برای غذا
استفاده از نمک دریا در کنار دیگر مواد غذایی طبیعی برای ارگانیک کردن سیستم تغذیه گزینه مناسبی است.
- هنگامی که مقداری نمک دریای با کیفیت بالا را خریداری کردید، راههای بیشماری برای اضافه کردن آن به زندگی روزانهی شما وجود دارد. یک روش مصرف این نمک آن است که به سادگی آن را با نمک سفره در دستورالعملهای غذایی مختلف جایگزین کنید و از آن برای طعم دادن به غذاهای اصلی و غذاهای جانبی استفاده نمایید. همچنین میتوانید با آزمایش دستورالعملهایی مانند بستنی با نمک دریایی یا کارامل نمک دریایی، آن را به دسرها اضافه کنید.
- علاوه بر استفاده از آن در آشپزی و پخت، میتوانید برخی از محصولات زیبایی را با نمک خلیج درست کنید. سعی کنید یک اسکراب نمک دریا را برای خلاص شدن از شر خشکی پوست آماده کنید. با مخلوط کردن نمک دریای درشت، روغن نارگیل و اسانسهای انتخابی خود اسکرابی فوق العاده خواهید داشت.
- شما همچنین میتوانید یک اسپری از این نمک را برای مو درست کنید. برای این کار نمک دریا را با آب و کمی ژل آلوئهورا در یک بطری اسپری ترکیب کنید.
- از نمک خلیج حتی گاهی اوقات برای شستشو و پاکسازی روده بزرگ استفاده میشود. این کار معمولاً شامل مخلوط کردن آبلیمو، نمک خلیج و آب و نوشیدن سریع آن برای کمک به حرکت روده است.
به سادگی میتوانید نمک دریا را با نمک سفره در دستورالعملهای غذایی مختلف جایگزین کنید.
مضرات نمک دریا
این نمک به غذاها طعم میبخشد و کاربردهای غیررژیمی مفیدی دارد، اما نباید در مصرف آن زیادهروی کرد. رژیم غذایی معمول ایرانی حاوی مقدار زیادی از غذاهای فرآوری شده با سدیم بالا است و اکثر مردم در ایران بیش از مقدار توصیه شده سدیم مصرف میکنند.
مصرف بیش از حد سدیم با فشارخون بالا، پوکی استخوان، سنگ کلیه و سایر مشکلات سلامتی مرتبط است. بنابراین، حتی اگر این نمک را بر دیگر انواع نمک ترجیح میدهید، باید آن را در حد اعتدال استفاده کنید. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری کلیوی، فشارخون بالا و نارسایی قلبی ممکن است نیاز به محدود کردن هر نوع نمکی ازجمله نمک دریا داشته باشند.
باورهای غلط در خصوص نمک دریا
اگرچه این نمک مزایایی برای سلامتی دارد، اما به هر حال نمک همان نمک است، سرشار از سدیم و در صورت مصرف بیش از حد، تهدید کنندهی زندگی! پس نگاهی به چند افسانه و باور غلط که دربارهی نمک دریا وجود دارد، میاندازیم:
باور یک: برای سلامتی کامل بدن، نمک دریا را از رژیم غذایی حذف کنید
غلط است. سدیم یک ماده مغذی ضروری است که فشارخون را کنترل میکند و همچنین برای کارکرد صحیح اعصاب و ماهیچهها لازم است. به همین دلیل، بیماران باید به مقدار مناسب آن را مصرف کنند. ضمن اینکه نمک خلیج دارای برخی مواد معدنی ضروری دیگر نیز است. اگرچه این مواد معدنی را میتوان از منابع دیگری هم دریافت کرد، اما چه بهتر که با استفاده از نمک خلیج به جای نمک تصفیه شده، هم غذای خود را خوشمزهتر کنیم و هم از املاح آن سود ببریم!
باور دو: نمک دریا نسبت به نمک خوراکی سدیم کمتری دارد
غلط است. نمک خلیج از نظر محبوبیت از نمک خوراکی پیشی گرفته است، با این حال، از سدیم کمتری برخوردار نیست. هر دو نمک حاوی 40 درصد سدیم هستند و درصورت داشتن فشارخون بالا باید مصرف آن را به شدت محدود کرد.
چگونه از این نمک در برنامه غذایی خود استفاده کنیم؟
برای افرادی که علاقمند به استفاده از این نمک در آشپزخانه خود هستند، راههای مختلفی برای اضافه کردن این نمک به رژیم غذایی وجود دارد. البته بسته به نوع نمک دریایی غذای تهیه شده ممکن است طعمی شورتر یا کممزهتر از همان غذا با نمک خوراکی داشته باشد.
استفاده از این نمک به جای نمک معمولی در بیشتر غذاها مانعی ندارد. با این حال، اگر قرار است به جای نمک سفره استفاده شود، همیشه باید نمک دریایی ریز آسیاب شده انتخاب گردد. برخی از راههای رایج استفاده از این نمک عبارتند از: پاشیدن آن بر روی سبزیجات برشته، افزودن آن به دسرهای شکلاتی، استفاده در برنج خیسخورده، افزودن به سوپ و خورش و استفاده از آن برای طعم دادن به استیک، همبرگر و ماهی.
علاوه بر این، افراد میتوانند با اضافه کردن 1 فنجان (230 گرم) این نمک به آب گرم حمام، یک حمام نمک عالی برای ریلکسیشن و اسکراب پوست تدارک ببینند. درحالیکه هنوز هم تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا حمام نمک فواید خاصی برای سلامتی دارد یا خیر، نیاز است، اما آرامش و راحتی حاصل از آن غیرقابل انکار است.
آنچه از مقاله نمک دریا آموختیم
حالا که با خواص نمک دریا به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی طبیعی آشنا شدید، میتوانید آن را جایگزین نمک سفید خوراکی کنید. البته اگر نمک دریای تصفیه نشده و بهداشتی استفاده کنید تاثیر بالاتری دارد. اگر به دنبال لاغری با نمک دریا هستید، میتوانید از روشهایی که بالاتر ذکر شد استفاده کنید؛ به شرطی که اصل آن را از فروشگاههای معتبر تهیه کنید.
نظرات شما
وحید ۲۰ فروردین ۱۴۰۲
"84 رقم مواد معدنی که برای سلامتی هم مفیده" مثل سرب ، کادمیم، آرسنیک اینا خیی مفیده
مختار ۲۵ دی ۱۴۰۱
سلام اگر اشکالی نداره منابع مطالعاتی را هم اعلام کنید. اگر مطالعه بالینی بر رو ی نمک دریا شده و فواید آن مشخص شده، لطفا رفرنس ها را اعلام کنید تا استفاده کنیم. اما اگر بدون مطالعه است، خیلی نمی توان به این مطالب اعتماد کرد.
کارشناس به اندام ۲۶ دی ۱۴۰۱
سلام تشکر ازتوجه شما مقالات بر اساس به روز ترین مقالات و وبلاگ های معتبر نوشته شده و هر از چندگاهی صحت محتوای اون به روز رسانی میشه
علیرضا ۲۰ تیر ۱۴۰۱
سلام این همه معدن نمک در گرمسار هست هم سفید هم صورتی وحتی ابی آیا نمک مورد تایید هست ؟
کارشناس به اندام ۲۱ تیر ۱۴۰۱
سلام علیرضا جان .بله میتونید استفاده کنید ولی در کنارش نمک ید دار هم مصرف کنید.