تقویت سیستم ایمنی کودکان با تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها دارد. سرفه، عطسه و آبریزش بینی صداهای فصل سرماخوردگی و آنفولانزا در بسیاری از خانواده‌ها هستند. ممکن است به نظر برسد که بچه ها از یک بیماری بهبود می‌یابند و سپس به بیماری دیگری مبتلا می‌شوند. ممکن است از خود بپرسید: ” چرا فرزند من اینقدر بیمار می‌شود؟ “
بدن همه ما متفاوت و منحصر به فرد است و این شامل سیستم ایمنی آن نیز می‌شود. نکته خوب این است که وقتی فرزند شما بیمار می‌شود سیستم ایمنی یاد می‌گیرد، رشد می‌کند و به طور طبیعی قوی تر می‌شود. خوشبختانه به عنوان والدین می‌توانید کارهایی برای حمایت از سیستم ایمنی فرزندتان انجام دهید. در این مقاله می‌خواهیم درباره چگونگی تقویت سیستم ایمنی کودکان صحبت کنیم.
چرا سیستم ایمنی کودکان نیاز به توجه ویژه دارد؟
بدن شبکه ای از پروتئین ها و سلول ها دارد که سیستم ایمنی را تشکیل می‌دهند. سیستم ایمنی با میکرو ارگانیسم های عامل عفونت مبارزه می‌کند. ویروس ها و باکتری ها نمونه هایی از میکروب هایی هستند که گاهی اوقات به عنوان ” عوامل خارجی ” شناخته می‌شوند. آنها نباید داخل بدن ما باشند.
فرزند شما ممکن است در اثر میکروب ها بیمار شود. هنگامی که ویروس، باکتری یا ماده خارجی دیگری وارد بدن انسان می‌شود سیستم ایمنی با سرعت بالایی شروع به کار می‌کند. گلبول های سفید خون هر ماده خارجی را که وارد بافت‌های بدن شده است شناسایی می‌کنند.
گلبول های سفید خون سایر اجزای سیستم ایمنی را فعال می‌کنند که پروتئین های منحصر به فردی به نام ” آنتی بادی ” نیز تولید می‌کنند. سیستم ایمنی می‌تواند میکروب یا ویروس را پس از تولید آنتی بادی علیه آن به خاطر بسپارد.
بدن کودکان هنوز در حال جمع آوری آنتی بادی ها است به همین خاطر بعضی از والدین متوجه می‌شوند فرزندشان در طول فصل سرماخوردگی همیشه بیمار است. از این رو است که تقویت سیستم ایمنی کودکان بسیار اهمیت دارد.
اصول تغذیه‌ای کلیدی برای تقویت ایمنی کودک
در سال‌های اخیر همه ما اصطلاح « سوپرغذا » را بارها شنیده ایم که برای توصیف هر چیزی از بلوبری معمولی گرفته تا میوه ها و غذاهای عجیب و غریب استفاده می‌شود. اما در واقع چیزی به نام سوپرغذا وجود ندارد. این کلمه یک اصطلاح بازاریابی است که برای توصیف برخی از غذاهایی که « غنی از مواد مغذی » هستند استفاده می‌شود به این معنی که حاوی مواد مغذی و مواد معدنی هستند که بدن می‌تواند برای بهبود سلامت و تندرستی از آنها استفاده کند.
استفاده از غذاهای سرشار از مواد مغذی کمک بسیاری به تقویت سیستم ایمنی کودکان می‌کند. در ادامه به معرفی این موارد می‌پردازیم:
مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها
آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که در بسیاری از غذاها مانند میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات یافت می‌شوند. این مواد با مبارزه با مولکول‌های ناپایدار به نام رادیکال‌های آزاد، سلول‌های ما را از آسیب محافظت می‌کنند.
رادیکال‌های آزاد از بدن و محیط اطراف می‌آیند و می‌توانند به سلول ها آسیب برسانند و باعث مشکلات سلامتی شوند. آنتی اکسیدان ها رادیکال های آزاد را خنثی می‌کنند که به جلوگیری از بیماری و حفظ سلامت کمک می‌کند.
آنتی اکسیدان به چندین دلیل برای تقویت سیستم ایمنی کودکان اهمیت دارد از جمله:
| فواید آنتی اکسیدان‌ها برای سیستم ایمنی بدن | توضیحات |
| محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو | با رشد کودک، بدن او به سرعت تغییر می‌کند. این امر او را در برابر استرس اکسیداتیو آسیب پذیرتر می‌کند. آنتی اکسیدان های موجود در غذا با جلوگیری از آسیب رادیکال های آزاد به سلول ها با این مشکل مبارزه می‌کنند. این امر به اندام ها و سیستم های بدن کودک شما کمک می‌کند تا به خوبی کار کنند. |
| پشتیبانی از عملکرد سیستم ایمنی | آنتی اکسیدان ها با کاهش التهاب و تقویت دفاع بدن به آن کمک می‌کنند. غذاهای غنی از آنتی اکسیدان ها، مانند ویتامین C و بتاکاروتن از سلول های ایمنی پشتیبانی کرده و به مبارزه با بیماری ها کمک می‌کنند. |
| تقویت رشد و نمو سالم | آنها سلول‌ها را سالم نگه می‌دارند و به عملکرد خوب بدن کمک می‌کنند به علاوه از مغز و سیستم عصبی نیز محافظت می‌کنند که برای یادگیری کلیدی است. آنتی اکسیدان ها به تقویت استخوان ها، دندان ها و پوست نیز کمک می‌کنند. |
مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان‌ها:
مرکبات و ویتامین C
بیشتر افراد پس از ابتلا به سرماخوردگی مستقیماً به ویتامین C روی می‌آورند. دلیلش این است که این ویتامین می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. تصور می‌شود ویتامین C تولید گلبول‌های سفید خون را که کلید مبارزه با عفونت ها هستند، افزایش می‌دهد. بیشتر مرکبات سرشار از ویتامین C هستند. با وجود چنین تنوعی اضافه کردن مقداری از این ویتامین به هر وعده غذایی آسان است. مرکبات محبوب عبارتند از:
- گریپ فروت
- پرتقال
- کلمانتین
- نارنگی
- لیمو
- لیمو ترش
از آنجا که بدن آن را تولید یا ذخیره نمی‌کند برای حفظ سلامتی به ویتامین C روزانه نیاز دارید. مقدار ویتامین C مورد نیاز کودکان در روز ۱۵ میلی گرم برای ۱ تا ۳ سال، ۲۵ میلی گرم برای ۴ تا ۸ سال و ۴۵ میلی گرم برای ۹ تا ۱۳ سال است.
میوه و سبزیجات رنگی
یک رژیم غذایی متعادل سرشار از میوه ها و سبزیجات نقش کلیدی در تقویت سیستم ایمنی کودکان دارد. در زیر برخی از مفیدترین گزینه ها بر اساس ارزش غذایی و خواص تقویت کننده سیستم ایمنی آورده شده است.
- آناناس: ویتامین ها و آنزیم هایی را فراهم می‌کند که می‌توانند به سلامت سیستم ایمنی کمک کنند.
- کیوی: سرشار از ویتامین C است و از فعالیت سلول های ایمنی مانند سلول های کشنده طبیعی پشتیبانی می‌کند.
- انواع توت: توت‌فرنگی و بلوبری سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان هایی هستند که به مبارزه با استرس اکسیداتیو و افزایش پاسخ ایمنی کمک می‌کنند.
- سیب: حاوی فیبرهای پری بیوتیک است که رشد باکتری‌های مفید روده را تقویت کرده و از ایمنی روده پشتیبانی می‌کند.
- سبزیجات برگ دار تیره: اسفناج، کلم پیچ و کلم برگ سرشار از ویتامین های C، E و آنتی اکسیدان هایی مانند بتاکاروتن هستند که به تنظیم و تقویت عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
- سبزیجات چلیپایی: کلم بروکلی، گل کلم و کلم، ویتامین‌های ضروری ( C و K ) و مواد معدنی را که به دفاع ایمنی کمک می‌کنند تأمین می‌کنند.
- سبزیجات نارنجی و زرد: هویج، سیب زمینی شیرین و کدو حلوایی سرشار از ویتامین A ( به عنوان بتاکاروتن ) هستند که از سلامت تنفسی و مخاطی پشتیبانی می‌کند.
- فلفل دلمه‌ای: یکی دیگر از منابع عالی ویتامین C
پروتئین
پروتئین ماده سازنده ضروری است که به کودکان کمک می‌کند تا رشد کنند، سالم بمانند و در طول روزهای پرمشغله تحصیل قدرت داشته باشند. بدون پروتئین همه چیز از عضلات گرفته تا سیستم ایمنی ناقص می‌ماند! به همین دلیل است که آنها هر روز به آن نیاز دارند:
- رشد عضلات و استخوان های قوی: پروتئین کلید رشد عضلات و استحکام استخوان ها است و به فرزند شما کمک می‌کند تا بزرگ و قوی شود.
- ایجاد یک سیستم ایمنی سالم: این ماده نقش مهمی در تولید آنتی بادی هایی دارد که از بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری ها دفاع می‌کنند.
- برای یادگیری و بازی انرژی داشته باشند: بدن را سوخت رسانی می‌کند و انرژی آنها را برای انجام تکالیف مدرسه، ورزش و بازی حفظ می‌کند.
- کمک به حفظ وزن سالم بدن: متابولیسم را در مسیر درست نگه می‌دارد و از کنترل وزن سالم پشتیبانی می‌کند.
- حمایت از مو و پوست سالم: سلامت موها و صافی پوست را حفظ می‌کند بنابراین فرزند شما هم از درون و هم از بیرون می‌درخشد.
منابع پروتئینی با کیفیت:
اگرچه بسیاری از مردم وقتی صحبت از پروتئین می‌شود به غذاهای حیوانی مانند گوشت، ماهی یا تخم‌مرغ فکر می‌کنند اما بسیاری از غذاها پروتئین را به رژیم غذایی کودک شما اضافه می‌کنند:
- پروتئین‌های گیاهی مانند لوبیا، عدس
- آجیل و دانه‌ها
- لبنیات
اغلب غذاهای پروتئینی ترجیحی برای کودکان هستند زیرا اغلب جویدن آنها آسان تر است یا بافت‌های دوست داشتنی تری دارند.
منابع غذایی زینک
زینک یک ماده معدنی مهم برای رشد و نمو است و به وفور در گوشت، تخم مرغ، لبنیات، آجیل، دانه ها و برخی سبزیجات یافت می‌شود. اگرچه زینک در چندین غذای آشنا یافت می‌شود، کمبود آن به طرز شگفت آوری در کودکان شایع است و در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به برخی علائم جدی شود.
مزایای زینک برای کودکان عبارتند از:
- با حمایت از گلبول های سفید خون که با ویروس ها مبارزه می‌کنند ایمنی را تقویت می‌کند.
- به بهبود زخم ها کمک می‌کند.
- رشد سالم را تقویت می‌کند.
- از سلامت روده پشتیبانی می‌کند ( که ارتباط نزدیکی با سیستم ایمنی دارد ).
متخصصان معتقدند که مکمل های زینک که بیشتر به دلیل توانایی شان در حمایت از سلامت سیستم ایمنی شناخته شده‌اند، می‌توانند به مقابله با سرما خوردگی معمولی در کودکان کمک کنند. تحقیقات نشان داده است که کودکانی که مکمل‌های روی مصرف می‌کنند، سرماخوردگی های کوتاه تر و خفیف تری را تجربه می‌کنند. این یک برد بزرگ برای کودکان و والدین است.
برخی از منابع عالی زینک برای کودکان عبارتند از:
گوشت گاو و گوسفند، بوقلمون، نخود، مرغ، تخمه آفتاب گردان، تخمه کدو، تخم مرغ، ماست، بادام هندی، پنیر ریکوتا، پنیر چدار، نخود فرنگی، آووکادو، بادام، پودر کاکائو و سیب زمینی با پوست.
کلام آخر
جهت تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان در زمستان و به صورت کلی در فصول سرد سال باید روی تغذیه آنها کار کنید. تزریق واکسن های مخصوص آنفولانزا ایده بدی نیست اما هیچکدام جای تعذیه مناسب را نمی‌گیرد. البته تقویت سیستم ایمنی کودکان در فصل‌های سرد علاوه بر تغذیه مناسب، نیازمند توجه به پوشش گرم، تهویه مناسب منزل و مصرف مایعات گرم است.
قرار دادن مواد غذایی سرشار از ویتامین C و D مانند مرکبات، ماهی و تخم‌مرغ در رژیم روزانه می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش مقاومت بدن داشته باشد. همچنین خواب کافی و دوری از محیط‌های آلوده به میکروب، از دیگر عوامل مهم در حفظ سلامت و جلوگیری از ابتلای کودکان به بیماری‌های فصلی است.
سوالات متداول مقاله تقویت سیستم ایمنی کودکان:
۱-تاثیر غذاها و مواد مغذی بعد از چه مدت قابل رویت است؟
این بستگی به نوع تغذیه هر فرد دارد اما در کل تقویت و بهبود یک ماه طول می‌کشد.
۲-اضافه وزن کودکان روی سیستم ایمنی آنها تاثیر دارد؟
اضافه وزن از عوامل التهاب است و سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند.
منابع:
دیدگاه شما