علائم پیری زودرس پوست و نقش تغذیه در پیشگیری از آن

پوست، اولین قسمت از بدن ماست که در معرض دید است؛ به همین دلیل پیری زودرس پوست موجب می‌شوید پیرتر به نظر برسید. با افزایش سن، پوست، به ‌اندازه‌‌ی کافی کلاژن و الاستین (مواد تشکیل دهنده‌‌ی بافت پوست که بر روی زیبایی و جوانی پوست موثرند) کمتری می‌سازد. کمبود این دو ماده باعث ایجاد چین و چروک در پوست می شود. هرچند این مسئله، بخشی از چرخه طبیعی زندگی است اما اگر این تغییرات زودتر از زمان موعد بروز یابند، طبیعی نیستند و موجب پیری زودرس پوست می‌شوند. در این مقاله به علل، عوامل و راه‌های جلوگیری از پیری زودرس پوست خواهیم پرداخت تا انتها با ما همراه باشید.

منظور از پیری زودرس چیست؟

پیری زودرس به روند پیری سریعتر از حد معمول در بدن یا به طور خاص در پوست اشاره دارد. این موضوع می‌تواند به صورت ظاهر زودرس علائم پیری مانند چین و چروک، لکه‌های قهوه‌ای، موهای سفید و ریزش مو، خشکی پوست و افتادگی پوست باشد.

در پیری زودرس، چروک زیر چشم پیش از همه نمایان می‌شود. پوست زیر چشم نسبت به سایر نواحی صورت نازک‌تر است، تعداد کمتری غده چربی دارد و به دلیل حرکات صورت، در معرض انقباض‌های مکرر است. تمام این عوامل باعث می‌شوند پوست لطیف زیر چشم، نسبت به عوامل محیطی حساس‌تر بوده و با سرعت بیشتری علائم پیری را بروز دهد.

علل پیری زودرس پوست چیست؟

عوامل مختلفی باعث پیری زودرس پوست می‌شوند، از جمله:

• قرار گرفتن در معرض آفتاب و برنزه کردن پوست
• آلودگی شیمیایی و بیولوژیکی: آلودگی‌های زیست محیطی در هوا، خاک، آب و وسایل دیگر نقش مهمی در پیر شدن صورت دارند.
• تغییرات هورمونی و کاهش تولید کلاژن (ماده‌ای که نقش اساسی در طراوت و استحکام پوست دارد).
• نازک شدن پوست به دلیل افزایش رادیکال‌های آزاد اکسیژن
• تغییرات استخوانی صورت
• استعمال دخانیات
• رژیم غذایی ناسالم و مصرف بی رویه‌ی قند و چربی
• مصرف الکل و کافئین
• بیماری‌های پوستی مثل آکنه ، آبله و غیره
• ژنتیک
• استرس و کم خوابی
• مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی

علائم پیری زودرس پوست کدامند؟

پیری زودرس پوست با علائم مختلفی همراه هستند از جمله‌ی این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خطوط ریز و چین و چروک: اینها اولین نشانه‌های رایج پیری هستند. عوامل متعددی از جمله قرار گرفتن در معرض نور خورشید، حرکات صورت و کم آبی بدن موجب بروز این مشکلات می‌شود.
• ایجاد لکه‌های پیری: این لکه‌های تیره رنگ که به لکه‌های قهوه‌ای نیز معروف هستند، ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید هستند.
• خشن شدن پوست: با افزایش سن، پوست ما کلاژن و الاستین را از دست می‌دهد، که باعث می‌شود خشن به نظر برسد.
• شل شدن پوست: از دست دادن کلاژن و الاستین همچنین باعث شل شدن و افتادگی پوست می‌شود.

• باز شدن منافذ: منافذ پوست با افزایش سن بازتر می‌شوند.
• رگ‌های خونی شکسته: رگ‌های خونی شکسته رگ‌های کوچکی هستند که در نزدیکی سطح پوست ظاهر می‌شوند.

چگونه از پیری زودرس پوست جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از پیری زودرس پوست می‌توانید از دستورالعمل‌های زیر پیروی کنید:

از ضد آفتاب استفاده کنید

اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید، عامل اصلی پیری زودرس پوست است. این اشعه‌ها به لایه‌های عمقی پوست نفوذ کرده و باعث ایجاد آسیب‌های مختلفی از جمله چین و چروک، لکه‌های قهوه‌ای، افتادگی پوست و حتی سرطان پوست می شوند. ضد آفتاب با ایجاد یک سد فیزیکی یا شیمیایی روی پوست، از رسیدن اشعه‌های UV به پوست جلوگیری می‌کند.

خواب کافی داشته باشید

خواب بیش از ۸ ساعت یا کمتر از ۶ ساعت به پوست آسیب می‌رساند. بدن به ۷ تا ۸ ساعت خواب برای ترمیم خود نیاز دارد؛ اما نباید دیرتر از ۱۱ شب به خواب بروید. بهترین زمان بازسازی پوست در خواب بین ۱۰ شب تا ۲ صبح است. از خوابیدن روی صورت نیز بپرهیزید و به پشت بخوابید.

سیگار نکشید

سیگار کشیدن تاثیر مخربی بر سلامت و ظاهر پوست شما دارد. دود سیگار حاوی بیش از 4000 ماده شیمیایی است که بسیاری از آنها سمی و سرطان‌زا هستند. این مواد شیمیایی به پوست شما آسیب می‌رسانند و باعث پیری زودرس آن می‌شوند.

آب کافی بنوشید

کم آبی بدن می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت و ظاهر پوست شما تاثیر منفی بگذارد و سرعت بروز چین و چروک را افزایش دهد. بهترین راه برای محافظت از پوست در برابر کم آبی، نوشیدن آب کافی در طول روز است. اکثر کارشناسان توصیه می‌کنند که زنان روزانه حدود 2.3 لیتر و مردان حدود 3.7 لیتر آب بنوشند. شما می‌توانید با مصرف غذاهای سرشار از آب، مانند میوه‌ها و سبزیجات نیز هیدراته بمانید.

استرس خود را کنترل کنید

استرس می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت و ظاهر پوست شما تأثیر منفی بگذارد. یوگا، پیاده روی در طبیعت و مراقبه، همگی از روش‌های به اثبات رسیده برای مقابله با استرس بدون دارو هستند.

ورزش کنید

ورزش روزانه، گردش خون را افزایش می‌دهد. افزایش گردش خون، پوست را سالم‌تر نگه می‌دارد. همچنین، با این کار پوست شما جوان تر به نظر می‌رسد.

تغذیه مناسب و اصولی داشته باشید

از آنجایی که تغذیه ارتباط نزدیکی با سلامت پوست دارد، عدم تعادل در تغذیه و عادات غذایی نامناسب بر روند پیری پوست تأثیر گذار هستند. نوع تغذیه و عادات غذایی سالم ‌تواند پوست آسیب دیده را ترمیم کند. مصرف آب، مواد معدنی، ویتامین‌ها و پروتیئن‌ها از جمله عواملی هستند که به سلامت پوست کمک می‌کنند.

نقش تغذیه در جلوگیری از پیری زودرس پوست

غذاهایی که می‌خورید می‌توانند بر سلامت کلی پوست شما تأثیر بگذارند و به شما در داشتن ظاهری جوان‌تر و شاداب‌تر کمک کنند. در اینجا املاح معدنی، ویتامین‌ها و غذاهای مفید برای سلامت پوست که باید برای داشتن پوستی سالم در رژیم غذایی خود بگنجانید، آورده شده است.

مواد معدنی مفید برای پوست

املاح معدنی، که مواد مغذی معدنی یا عناصر ضروری نیز نامیده می‌شوند، عناصر شیمیایی‌ای هستند که برای بدن موجودات زنده، از جمله انسان، ضروری هستند. مواد معدنی مفید برای پوست عبارتند از:

زینک یا روی

زینک از جمله مواد معدنی بسیار مفید است که نقش مهمی در سلامت بدن ما دارد. زینک معمولا در استخوان‌ها یا عضلات بدن یافت می‌شود. بدن ما قادر به ساخت زینک نیست، بنابراین تمام زینک مورد نیاز بدنمان را باید از طریق رژیم غذایی یا مکمل‌ها تامین کنیم.

کمبود زینک باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌ها، کاهش توانایی پوست برای بهبود زخم‌ها و راش (قرمزی) پوست می‌شود. زینک یا روی در مواد غذایی از جمله عدس، لوبیا سفید، جو دو سر، زرده تخم مرغ، بادام هندی، تخم کدو، جوانه گندم، گوشت مرغ و جگر گوساله وجود دارد.

مس

مس در تشکیل ماتریکس خارج سلولی، سنتز و تثبیت پروتئین‌های پوست و رگ زایی نقش دارد. مهمترین مزیت مس به عنوان یک ضد چروک طبیعی، افزایش ساخت کلاژن است که با تقویت پروتئین الاستین باعث می‌شود پوست سفت‌تری داشته‌باشیم.

منیزیم

منیزیم خاصیت ضد التهابی دارد و برای پیشگیری از پیری زودرس پوست، ضروری است.

آهن

آهن یک کاتالیزور برای اکسیداسیون زیستی است. قرار گرفتن در معرض نور خورشید با ایجاد تغییرات در DNA سلول‌هایِ پوست شده و احتمال سرطان را زیاد می‌کند. بنابراین آهن با کمک به ساخت DNA در بدن به سلامت سلول‌های پوستی و پیشگیری از سرطان کمک می‌کند.

سلنیوم

سلنیوم از جمله مواد معدنی است که به آنتی اکسیدان‌ها برای حفاظت پوست در مقابل نور UV کمک می‌کند. کمبود سلنیوم احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. کسانی که سیگار می‌کشند یا به مقدار زیادالکل مصرف می‌کنند در معرض کمبود سلنیوم قرار دارند.

پتاسیم

وجود مقدار کافی پتاسیم در بدن با حفظ تعادل مایعات، از خشکی و کم آبی پوست جلوگیری می‌کند.

ویتامین های مفید برای پوست

مصرف همه‌ی ویتامین‌ها برای پوست مفید هستند، اما مصرف برخی از آنها برای پوست ضروری‌ترند. این ویتامین‌ها عبارتند از:

ویتامین A

این ویتامین شامل ترکیبات رایج ضد پیری پوست است. ویتامین A به طور طبیعی می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی مثل؛ افزایش کلاژن موجود در پوست، جلوگیری از ایجاد تیرگی در پوست، تنظیم چربی پوست و کاهش التهاب و قرمزی، روی سلامت پوست ما اثر بگذارد. کمبود ویتامین A، باعث خارش و خشکی پوست می‌شود.

ویتامین C

ویتامین C در سنتز کلاژن پوست و حذف گونه‌های اکسیژن فعال درون سلولی نقش دارد. کمبود ویتامین C می‌تواند باعث ظهور علائم بیماری آسکوروی مانند شکنندگی پوست و اختلال در ترمیم زخم شود. ویتامین C به مقدار زیاد در لایه‌های پوست یافت می‌شود و مصرف خوراکی ویتامین سی باعث تاثیر بیشتر ضدآفتاب‌ها برروی پوست می‌شود.

ویتامین B  

مصرف ویتامین B می‌تواند از ایجاد بیماری‌های پوستی مانند آکنه و اگزما جلوگیری کند و باعث روشن شدن پوست شود. ویتامین B3 یا نیاسینامید نشانه‌های پیری پوست مثل لکه‌های تیره را کمتر می‌کند.

ویتامین D

 ویتامین D توسط جذب نور خورشید از طریق پوست در بدن ما تولید می‌شود. ویتامین دی به ساخت سلول‌های سالم در بدن کمک می‌کند. ساخت سلول‌های سالم شامل پوست هم می‌شود؛ همچنین آسیب DNA پوست، التهاب و سرطان زایی را کاهش می دهد.

ویتامین E 

ویتامین E خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و با  سرطان پوست مقابله می‌کند. کاربرد اصلی آن محافظت از پوست در برابر آفتاب است.

ویتامین K

ویتامین K باعث بهبود ترک‌های پوستی ناشی از کشیدگی، جای زخم، لکه‌های تیره و تیرگی زیر چشم‌ها می‌شود.

پروتئین‌ها و دیگر مواد غذایی مفید برای پوست

پروتئین‌ها یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای بدن و سلامت پوست هستند. آنها بلوک‌های سازنده کلاژن و الاستین هستند و به پوست ساختار و استحکام می‌دهند. پروتئین همچنین به ترمیم سلول‌های پوستی آسیب‌دیده و محافظت از پوست در برابر آسیب کمک می‌کند.

• انواع ماهی: ماهی‌هایی مثل سالمون، تن، ساردین شامل امگا۳، پروتئین و سلنیوم هستند که به سلامت پوست کمک می‌کنند.
• گوشت مرغ: مرغ منبع خوبی از پروتئین با کیفیت بالا و روی است که مواد مغذی ضروری برای سلامت پوست محسوب می‌شوند. روی به ترمیم سلول‌های پوستی و محافظت از پوست در برابر آسیب کمک می‌کند.
• ماهی: ماهی منبع عالی دیگری از پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 است که خاصیت ضد التهابی دارد. اسیدهای چرب امگا 3 می‌تواند به کاهش التهاب پوست و بهبود خشکی کمک کند.
• تخم مرغ: تخم مرغ منبع خوبی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین A، ویتامین E و بیوتین است. این ویتامین‌ها برای سلامت پوست ضروری هستند و می‌توانند به بهبود ظاهر پوست کمک کنند.
• لوبیا: لوبیا منبع خوبی از پروتئین گیاهی و همچنین فیبر و آهن است. فیبر به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند که می‌تواند به جذب مواد مغذی کمک کند.
• آجیل و دانه ها: آجیل‌ها و دانه‌ها منبع خوبی از پروتئین، چربی‌های سالم و فیبر هستند. چربی‌های سالم می‌توانند به مرطوب نگه داشتن پوست و فیبر می‌تواند به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک کند.
• سبزیجات با برگ‌هایی به رنگ سبز تیره: سبزیجاتی مثل کلم و اسفناج شامل ویتامین‌های A ،C ،E، امگا 3، پروتئین و سلنیوم هستند که برای سلامت پوست بسیار لازمند.
• دانه کتان: بذر کتان حاوی سلنیوم و امگا ۳ است که موجب تغذیه‌ی پوست می‌شود.
• روغن زیتون: روغن زیتون یک چربی سالم حاوی ویتامین E است که در تغذیه و سلامت پوست بسیار موثر است.

آیا رژیم لاغری موجب آسیب به پوست می‌شود؟

در صورتیکه رژیم لاغری به طور اصولی و با برنامه ریزی صحیح انجام شود، آسیبی به پوست وارد نمی‌کند اما، کاهش وزن سریع و غیر اصولی ممکن است عوارضی برای پوست به دنبال داشته باشد. خوشبختانه در رژیم غذایی دکتر کرمانی همه‌ی این موارد لحاظ شده و با توصیه‌ی کارشناسان تغذیه می‌توانید با خیال راحت و بدون نگرانی از آسیب به پوست به تناسب اندام برسید.

آنچه از مقاله پیری زودرس آموختیم:

عوامل مختلفی هستند که در پیری زودرس پوست نقش دارند. این عوامل ممکن است ژنتیکی یا ناشی از عوامل محیطی باشد. بهترین راه پیشگیری از پیری زودرس این است که پوست را در برابر عوامل محیطی آسیب زننده مثل نور خورشید، آلودگی، سیگار و … حفظ کنیم و به سمت مصرف غذاهای مفید و سالم برویم.

سوالات متداول:

مریم اصیلی کارشناس به اندام

بایوگرافی مریم اصیلی