تغذیه سالم برای دانش­‌آموزان؛ چرا وچگونه؟

آمار چاقی در جهان، روز به روز در حال افزایش است. اکثر مردم به دنبال راه‌های سریع برای کاهش وزن هستند تا در کمترین مدت زمان به وزن ایده‌آل خود برسند. اما می‌دانید مهم ترین عامل چاقی چیست؟ نوع انتخاب غذا، عامل اصلی این مشکل است. رشد، طول عمر، تندرستی، آرامش اعصاب، خلق و خو و رفتار، همه به نوعی وام­دار تغذیه سالم هستند. اما بسیاری افراد با انتخاب‌های اشتباه غذایی، به اضافه وزن و چاقی دچار می‌شوند. متاسفانه چاقی و  اضافه وزن، منجر به بیماری‌های خطرناک‌تری می‌شوند. این مسئله در نوجوانان نیز اهمیت زیادی دارد. هرچند این روزها به دلیل بیماری کرونا، دانش­‌آموزان آموزش­‌های لازم را به صورت مجازی دریافت می‌­کنند، اما تغذیه­‌ی آنها همچنان اهمیت دارد و حتی به نوعی مهم­‌تر از زمانی‌ست که به مدرسه می‌­رفتند.

سلامت و ادامه‌ی حیات ما به نوع غذایی که می خوریم بستگی دارد. اگر دائما از غذای ناسالم و فرآوری شده استفاده کنیم، نه تنها سلامت خود بلکه سلامت فرزندان و اطرافیانمان را هم به خطر می‌اندازیم. حتما این جمله را بارها شنیده‌اید که پیشگیری بهتر از درمان است. به ­راحتی می‌توان با انتخاب‌های درست و سبک زندگی سالم از چاقی و اضافه وزن پیشگیری کرد. اگر فرزندتان اضافه وزن دارد، برای درمان آن هنوز دیر نشده است. اولین قدم در اصلاح عادات غذایی دانش­ آموزان باید توسط والدین و خانواده‌ها برداشته شود؛ چرا که عادات غذایی خانواده تاثیر زیادی بر تغذیه کودکان و نوجوانان دارد. از آنجا که کودکان در سن رشد هستند، ایجاد اختلال در تغذیه آنها منجر به کوتاهی قد، کاهش قدرت یادگیری، کاهش قدرت تمرکز و حافظه و در نتیجه افت تحصیلی آنها می‌شود.

آیا می‌دانید چه محیط‌هایی در چاقی انسان­‌ها نقش دارند؟

باید بدانید که خانه، مدرسه و محل کار مهم‎ترین مکان‌هایی هستند که افراد زمان خود را در آن‌ها سپری می‌کنند. خرید موادغذایی سالم و پرهیز از مصرف موادغذایی فاقد ارزش غذایی، باید به صورت یک فرهنگ صحیح به تمامی افراد آموزش داده شود. همچنین باید خوراکی‌های سالم به عنوان میان‌وعده کودکان در مدرسه انتخاب شوند و از خرید مواد غذایی ناسالم مانند آبمیوه‌های صنعتی و بیسکویت‌های بسته بندی شده و یا غذاهای آماده، خودداری شود. غذای سالم و تازه کمک می‌کند تا سلامت جسم، فکر و روح خود و فرزندانتان را بیمه کنید و دیگر نیازی به مصرف داروهای مختلف نداشته باشید. با هر غذای سالمی که می‌خورید، عمر خود را طولانی‌تر خواهید کرد و از بیماری‌ها مصون می‌مانید. به یاد داشته باشید که دانش‌آموزان زمان زیادی را در مدرسه صرف می‌کنند و تغذیه‌­ی آنها باید جوابگوی ساعاتی که در خانه نیستند، باشد. حتی در زمان آموزش مجازی نیز این موضوع اهمیت دارد و نباید به علت نرفتن بچه­‌ها به مدرسه، از تغذیه‌­ی آنها غافل شد.

تغذیه سالم برای دانش‌­آموزان باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

مشکلات جسمی دانش ­آموزان در مدرسه با تغذیه آن‌ها ارتباط نزدیکی دارد. برای تغذیه سالم دانش­ آموزان باید به دو اصل مهم یعنی تعادل و تنوع در مصرف مواد غذایی توجه شود.

تنوع

تغذیه سالم دانش ­آموزان، مصرف تمام گروه‌های غذایی را شامل می‌­شود که در ادامه آنها را با هم بررسی می‌کنیم:

1- نان و غلات مانند برنج و موادغذایی نشاسته‌ای

2- ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر: گروه میوه و سبزیجات در عین حال که تامین‌کننده­‌ی فیبر هستند، منبع بسیار خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی محسوب می‌‌شوند.

3- پروتئین: گوشت قرمز، مرغ و ماهی، تخم‌مرغ، کره، بادام‌زمینی و حبوبات، تامین‌کننده پروتئین موردنیاز بدن هستند.

4- لبنیات: مواد لبنی مانند شیر و ماست که علاوه‌ بر تامین انرژی و پروتئین، منبع بسیار خوبی از کلسیم و ویتامین D برای رشد و استحکام استخوان‌های دانش‌آموزان است.

5- چربی‌ها: این گروه نیز تامین‌کننده انرژی و اسیدهای چرب بوده که استفاده کافی از آن‌ها برای تامین انرژی بدن لازم است.

توجه داشته باشید که همواره باید تعادل را در مصرف مواد غذایی مختلف، رعایت کنید. مصرف بیش از حد گروه‌ چربی‌ها خطرات جانبی زیادی به همراه دارد. تعادل یعنی از تمام گروه‌های غذایی به اندازه­‌ی نیاز استفاده شود. توجه به دو اصل «تنوع و تعادل» در برنامه غذایی دانش­ آموزان، علاوه‌ بر رفع نیازهای تغذیه‌ای، ریزمغذی‌هایی نظیر روی، آهن، کلسیم و ید که نقش مهمی در رشد و یادگیری آنها دارند را نیز تامین می‌کند.

دانش­ آموزان هر چند ساعت یک‌بار به میان‌وعده نیاز دارند؟

دانش­ آموزان هر 1.5 تا 2 ساعت یک‌بار به میان ­وعده سالم نیاز دارند تا دچار افت قند خون و کاهش یادگیری نشوند. بهترین خوراکی‌ها برای میان­ وعده­ آنها عبارتند از:  لقمه نان و پنیر و گردو یا نان و خیار و گوجه، میوه‌های خشک مثل کشمش، انجیر و برگه­‌ی خشک، انواع مغزیجات مانند پسته، فندق، بادام، نخودچی و غیره، چند عدد بیسکویت و خرما، شیر، میوه‌های تازه مثل سیب، پرتقال، آب­میوه‌های تازه و طبیعی به جای آبمیوه‌های صنعتی.

تناسب اندام، تضمینی بر سلامت روحی و جسمی نوجوانان

تغذیه‌ی نامناسب و اشتباه دانش‌آموزان نه تنها باعث اضافه وزنشون می‌شه، بلکه آسیب‌های روحی و روانی زیادی رو بهشون وارد می‌کنه. کودکان چاق همیشه در معرض تمسخر هم‌سن و سال‌هاشون هستن، به طوری که این مشکل در بزرگسالی براشون تبدیل به یک اختلال روانی می‌شه. اگه برای سلامت جسمی و روحی فرزندتون اهمیت قائلید، نذارید فرصت از دست بره.
دکتر کرمانی برای نوجوان‌های دارای اضافه وزن یه برنامه‌ی منحصربه فرد داره

برای دریافت رژیم کلیک کن

‌خوراکی‌های غیرمفید برای دانش­ آموزان

تغذیه سالم برای دانش‌­آموزان تاثیر زیادی در یادگیری آن‌ها دارد. بنابراین خانواده باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند تا دانش­ آموز با انرژی کافی در کلاس حضور پیدا کند. اگر دانش­ آموز تغذیه سالمی در مدرسه نداشته باشد، از ساعت ۱۰ صبح به بعد تمرکز خود را ازدست می‌دهد.

لیستی از خوراکی‌های ممنوعه برای دانش‌آموزان عبارت است از:

• تنقلاتی نظیر چیپس، پفک و امثال آن‌ها
• نوشیدنی‌های گازدار مثل نوشابه و دلستر
• ترکیبات غذایی کافئین‌­دار مثل شکلات، کاکائو 
• فست­ فود مانند پیتزا، ژامبون و سوسیس
• نوشیدنی‌های سرد و مضر

عوامل مهم در کاهش یادگیری دانش ­آموزان

عدم مصرف کافی لبنیات و نیز مصرف مواد غذایی مضر، سبب کاهش تمرکز و افت تحصیلی دانش­ آموزان می‌شود. با توجه به این که مصرف مواد غذایی مانند جگر، میگو و گوشت در برنامه غذایی کودکان امروزی کم شده، لازم است از مکمل‌های غذایی دارای زینک (روی) استفاده کنند. همچنین مصرف کمِ لبنیات نیز از چالش‌های تغذیه‌ای مهم کشور است که علاوه بر افت تحصیلی، در رشد قدی و تراکم استخوان‌های دانش ­آموزان نیز تاثیر منفی دارد. در ادامه لیستی از خوراکی­‌های حاوی روی آورده شده که بهتر است تا جایی که می‌­توانید، از مصرف آنها غافل نشوید.

۱۱ خوراکی سرشار از روی

خوراکی‌های سرشار از روی از مواد غذایی ضروری برای سلامت بدن هستند که می‌توانید آنها را با مصرف مواد غذایی زیر تامین کنید:

• حبوبات به ویژه لوبیا قرمز
• سبزیجات
• گوشت گاو
• تخمه کدو تنبل
• تخمه هندوانه
• تخم کتان
• زرده تخم مرغ
• بادام زمینی
• سیر
•  بوقلمون
•  ماهی سالمون