شاید شما هم از زمره افراد چاقی باشید که بارها رژیم‌های مختلف درمانی را امتحان کرده‌اید؛ ولی در حین دوره رژیم لاغری از ادامه آن صرف نظر کردید. بسیاری هم پس از کاهش وزن و با گذشت مدت زمان کوتاهی، دوباره شروع به پرخوری کرده و به وزن قبلی یا حتی به بیشتر از آن برمی‌گردند. این مساله باعث سرخوردگی شده و معمولاً تمایل به ادامه رعایت رژیم غذایی یا شروع دوباره آن را ندارید. به این ماجرا شکست در رژیم لاغری می‌گویند. در این مقاله عوامل شکست در رژیم را بررسی خواهیم کرد.
شکست در رژیم لاغری
این طور که مشخص است، مردم بدون توجه و بررسی، به معرکه رژیم‌های لاغری می‌پرند. تحقیق‌ها نشان داده، دو نفر از هر پنج نفر، در هفته اول رژیم، رژیمشان را متوقف می‌کنند و تنها ۱ مورد از آن ۵ نفر، تا پایان ماه برنامه خود را ادامه می‌دهد. همچنین به این موضوع اشاره شده است که بیش از ۹۰% افرادی که وزن کم می‌کنند، در نهایت وزنشان بعد از ۳ تا ۵ سال بر می‌گردد.
همینجاست که این سوال‌ها در ذهن‌ها ایجاد می‌شوند: عوامل شکست در رژیم غذایی چیست؟ اصلاً چرا در رژیم شکست می‌خوریم؟ یا اگر رژیم را شکستیم، بعد از آن باید چه کار کنیم؟ اگر شما هم جزء افرادی‌اید که نمی‌توانند رژیم لاغری را ادامه دهند، بهتر است دلایل اصلی شکست رژیم غذایی‌تان را بدانید.
عوامل شکست در رژیم لاغری چیست؟
شما هم مانند خیلی از افراد هر روز ورزش و پیاده روی می‌کنید، به تغذیه‌تان اهمیت می‌دهید، مدام نگران کالری‌های دریافتی‌تانید؛ اما وقتی روی ترازو می‌روید، کاهش وزن چشمگیری نداشتید و تنها چند گرم کم کرده‌اید. در نتیجه به این سؤال خواهید رسید که چه چیزی باعث می‌شود تأثیر رژیمتان از بین برود؟ می‌توان گفت عوامل زیادی باعث شکستن رژیم می‌شوند، همچون گرفتن رژیم‌های غذایی غیراستاندارد و غیراصولی، تغییر دادن مداوم رژیم‌های غذایی، نخوردن برخی وعده‌ها یا گروه‌های غذایی، تحمل گرسنگی، مصرف بیش از اندازه گروه‌های خاص غذایی. همه این عوامل می‌توانند در شکستن رژیم مؤثر باشند؛ اما از نگاه روانشناسی عواملی دیگرند که باعث می‌شوند رژیمتان را بشکنید.
۱- در کاهش وزن عجله دارید
اضافه وزن شما یک‌شبه، یک هفته‌ای یا یک ماهه ایجاد نشده که حال انتظار دارید، در یک مدت‌زمان کوتاه، از بین برود. یکی از علت‌های شکست در رژیم لاغری، انتظار کاهش وزن با سرعت بالاست.
بیشتر افرادی که خواهان رژیم لاغری‌اند، می‌خواهند به‌سرعت وزن کم کنند. این کار باعث زدگی شما در یک مدت‌زمان محدود خواهد شد. تغییر ناگهانی برنامه غذایی و فشار بیش از اندازه به خود، سیستم ایمنی شما را ضعیف می‌کند و از رژیم گرفته نیز خسته می‌شوید. از قدیم گفته‌اند، آهسته و پیوسته!
یکی از علت‌هایی که باعث می‌شود افراد به دنبال کاهش وزن سریع باشند، تبلیغ‌های نادرست برخی از افراد و شرکت‌های دارویی است. باید به این پختگی فکری برسید که هر تبلیغی متناسب با استانداردهای سلامتی نیست. عجله کردن در کم کردن وزن، نه تنها راه موفقیت نخواهد بود، بلکه عوارض بسیاری از جمله سرگیجه، سردرد، عصبانیت و موارد دیگر را به دنبال خواهد داشت.
کم کردن وزن و از بین بردن توده‌های چربی، کاری است که یک شبه انجام نمی‌شود. البته ناامید هم نباشید. لاغر شدن دور از تصور نیست. اگر می‌خواهید برای همیشه از دست اضافه وزن‌تان خلاص شوید، نه برای یک مدت کوتاه و مقطعی، باید یک برنامه منظم و واقعی را به‌صورت پیوسته دنبال کنید.
۲- وقتی غذا می‌خورید، حواستان جای دیگر است
وقتی هدف شما کمتر غذا خوردن است، چطور می‌توانید به پیام گرسنگی بدنتان، پاسخ مناسبی بدهید؟ همان‌طور که باید نوع مواد غذایی را تغییر دهید، باید نحوه‌ی غذا خوردنتان را هم دگرگون کنید. لازم است نسبت به آنچه آگاهی داشته باشید که مصرف می‌کنید.
روی اندازه‌ی بشقاب غذای خود حساس باشید؛ چرا که روی اشتهای شما تأثیر بسزایی دارد. مقدار کمی از ماده‌ی غذایی را در دهان بگذارید و بجوید. هدف این است که مواد غذایی و خوراکی‌های‌تان را به آهستگی مصرف کنید. به سایر عوامل تحریک‌کننده، مثل نوشیدن از ظرفی خاص یا تبلیغ‌های مواد غذایی توجه نکنید.
آیا در حین تماشای تلویزیون، کار کردن یا رانندگی‌کردن غذا می‌خورید؟ سعی کنید عواملی که باعث حواس پرتی شما می‌شوند را از محیط اطرافتان حذف کنید. در طول زمان غذا خوردن، دست نگه دارید و ببینید آیا هنوز گرسنه‌اید یا نه. اگر به این نکته‌ها توجه کنید، احتمال کمی دارد تا آخر غذای خود را بخورید. اما رویهمرفته مهم این است که روی خودِ وعده‌ی غذایی‌تان تمرکز کنید. به این طریق گرسنگی و سیر شدن را دقیق‌تر تجربه می‌کنید.
۳- برنامه‌ریزی نمی‌کنید
شناسایی موقعیت‌های مختلفی که در آن زندگی می‌کنید، یکی دیگر از مواردی است که معمولاً حواستان به آن نیست. تا زمانی‌که وقایع روزانه‌ی زندگی همه‌چیز را تغییر نداده است، فکر می‌کنید سالم غذا خوردن کار راحتی است. در صورتی که خانواده‌ها برنامه‌ی روزانه‌ی شلوغی دارند و بیشتر اوقات خسته‌اند؛ بنابراین خرید فست‌فود یا استفاده از غذا‌های پرکالری برای آن‌ها آسان‌تر است. می‌دانیم که این عادت‌ها و کالری‌های زیاد، وزن ما را بالا می‌برند. حال اگر این موقعیت‌ها را پیش از شروع رژیمتان بررسی نکنید، انتظار وقوع هر کدام را در رژیم نداشته باشید و برای آن‌ها از قبلبرنامه‌ریزی نکنید، نمی‌توانید جلوی خراب‌شدن رژیم غذایی‌تان را بگیرید. برای این کار می‌توانید از ۳ راه کار زیر استفاده کنید.
- مقادیر زیاد مواد غذایی را از قبل آماده کنید و درون فریزر قرار دهید؛
- خرید هر هفته میوه و سبزی‌ها را نیز می‌توانید درون برنامه خود داشته باشید تا یخچال از کالری‌های آزادتان خالی نماند؛
- می‌توانید به دنبال ترکیب‌هایی باشید که با کمترین کالری، ارزش غذایی زیادی به شما اضافه می‌کنند و سیری بیشتر برای شما دارند، همچون آجیل‌ها، تکه‌های سیب همراه با کره بادام زمینی، پاپ‌کورن‌ها.
۴- خریدهای هوشمندانه‌ای انجام نمی‌دهید
در کنار تهیه وعده‌های غذایی، باید از قبل فهرست خرید خودتان را هم آماده کنید. به همراه داشتن فهرست خرید، جلوی خریدهای بدون برنامه یک‌دفعه‌ای را خواهد گرفت. یادتان باشد که همیشه با شکم سیر به خرید بروید؛ چرا که وقتی گرسنه به خرید می‌روید، مواد غذایی زیاد و ناسالم می‌خرید.
حواستان به برچسب مواد غذایی هم باشد، برچسب‌های مواد غذایی میزان کالری‌ها و دیگر اطلاعات مهمی که از محصولی لازم دارید را در اختیار شما قرار می‌دهند؛ میزان کالری، پروتئین، فیبر و شکر مواردی‌اند که باید به آن‌ها توجه کرد. از سوی دیگر این فهرست کمک می‌کند تا طبق بودجه‌ی مالی‌تان هزینه کنید.
ما چراغ راهت می‌شیم!
تو علاوه بر نقشه راه به چراغ راه هم نیاز داری. مجموعه روانشناسی دکتر کرمانی همون چراغ راهته.
۵- در روز دچار استرس می‌شوید
استرس پاسخ طبیعی بدن انسان‌ها در مواجه با شرایط مختلف است و ممکن است به هر دلیلی چون تغییر شغل، فشار کاری، مشکل‌هایی خانوادگی و هر چیز دیگری، رژیم لاغری‌تان را تحت تأثیر قرار دهد. دلیل این مسئله ترشح هورمون استرس به نام «کورتیزول» است که در مواجه با استرس افزایش خواهد یافت.
به همین ترتیب سطح هورمون دیگری بنام “سرتونین” کاهش می‌یابد. جالب است بدانید که همگی این تغییرها به افزایش مصرف شیرینی‌ها منجر خواهد شد. همچنین نقش دیگر کورتیزول، به جزء تجمع چربی در بدن، در کاهش اسید معده است. این اتفاق باعث می‌شود که هضم غذا‌ها در معده با اختلال مواجه شود و احساس گرسنگی، حتی پس از خوردن وعده‌ی غذایی نیز به فرد دست دهد. همه این موارد دست به‌دست هم می‌دهند تا شما بدون اینکه حتی متوجه باشید، میزان غذای بیشتری مصرف کنید.
بهتر است اول زمان‌های که با استرس درگیر می‌شوید را شناسایی کرده و بعد از آن از تکنیک‌های آرام‌سازی عضلانی و تنفس عمیق کمک بگیرید تا استرس را از خود دور کنید.
پس اگر یک بار دچار شکست در رژیم لاغری شدید، حتماً ریشه آن را پیدا کنید؛ چرا که شما خودت‌تان را بهتر از هر کس دیگری می‌شناسید. یعنی دقیقاً می‌دانید در گذشته چه چیزی باعث شکست در رژیم غذایی‌تان شده است. اکنون نوبت به فکر کردن دوباره به اهدافتان می‌رسد. از نو برنامه‌ریزی کنید و با خود عهد ببندید که عوامل شکست در رژیم گذشته را دیگر تکرار نخواهید کرد. پایبندی به همین عهد و اجرای برنامه جدید، شما را به سمت هدفتان هدایت می‌کند.
نظرات شما
سیمین ۲۶ آذر ۱۴۰۰
مطالب بسیار خوب و آموزنده بودند،
پیمان کاشانی ۱۳ آذر ۱۴۰۰
بسیار عالی بود.