سریع‌ترین و بهترین روش درمان چربی خون

چربی خون اختلالیست که با عدم تعادل لیپیدهای خون از جمله کلسترول و تری گلیسیرید مشخص می‌شود. این عدم تعادل می‌تواند منجر به افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب در بدن شود و خطر رسوب کلسترول در عروق و همچنین ابتلا به بیماری های قلبی عروقی  را افزایش دهد. درمان چربی خون تنها با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و ورزش کردن میسر است. در این مقاله به بررسی جامعی از انواع روش‌های درمان چربی خون خواهیم پرداخت. تا انتها با ما همراه باشید.

چربی خون چیست؟

چربی خون به چربی‌هایی گفته می‌شود که در جریان خون وجود دارند و شامل انواع کلسترول (لیپوپروتئین با چگالی بسیار کم، لیپو پروتئین با چگالی کم، لیپوپروتئین با چگالی بالا) و تریگلیسرید می‌شوند.

عوامل ابتلا به چربی خون

عوامل متعددی می‌توانند بر چربی خون تأثیر بگذارند. این عوامل به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

1- عوامل قابل کنترل

عوامل قابل کنترل عواملی هستند که ما در ایجاد یا پیشگیری از آنها نقش داریم. مثل:

• رژیم غذایی ناسالم: مصرف زیاد چربی های اشباع شده، چربی های ترانس، موجب افزایش چربی خون خواهد شد.
• کمبود فعالیت بدنی: ورزش نکردن یا کم تحرکی میزان کلسترول HDL (خوب) را کاهش و سطح تری گلیسیرید را افزایش می‌دهد.

• اضافه وزن یا چاقی: چربی اضافی در بدن میزان کلسترول LDL (بد) و تری گلیسیرید را افزایش می‌دهد.
• مصرف دخانیات: سیگار کشیدن به دیواره‌های شریان‌ها آسیب می‌رساند و سطح کلسترول LDL (بد) را افزایش می‌دهد.
• مصرف بیش از حد الکل: مصرف زیاد الکل میزان تری گلیسیرید را افزایش می‌دهد.
• استرس: استرس مزمن می‌تواند سطح کلسترول LDL (بد) را در بدن افزایش دهد.
• بیماری‌های زمینه ای: دیابت، فشار خون بالا، بیماری کلیوی و کم کاری تیروئید می‌توانند خطر ابتلا به چربی خون بالا را افزایش دهند.
• داروها: مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضد بارداری، داروهای استروئیدی و داروهای ادرار آور می‌توانند موجب افزایش سطح چربی خون شوند.

2- عوامل غیرقابل کنترل

عوامل غیرقابل کنترل عواملی هستند که ما در ایجاد یا پیشگیری از آن نقشی نداریم. مانند:

• وراثت: اگر سابقه خانوادگی چربی خون بالا دارید، احتمال ابتلا به آن در شما زیاد است.
• سن: با افزایش سن، سطح کلسترول (LDL) بد افزایش و سطح کلسترول خوب (HDL) کاهش می یابد.
• جنسیت: مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به چربی خون بالا هستند.

حالا که با عوامل ابتلا به چربی خون آشنا شدید، باید بدانید چگونه با آن مقابله و به اصطلاح به درمان چربی خون بپردازید.

در ادامه تمامی روش‌های درمان چربی خون را برای شما شرح خواهیم داد:

 روش‌های  درمان چربی خون کدامند؟

روش‌های مختلفی برای درمان چربی خون وجود دارد، از رژیم غذایی چربی خون گرفته تا مصرف داروها و تغییر سبک زندگی، همگی می‌توانند به درمان چربی خون کمک کنند. از بهترین روش‌های درمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- درمان خانگی چربی خون

2- درمان دارویی چربی خون

3- ورزش

4- تغییر سبک زندگی

5- کاهش وزن

در ادامه هر یک از این موارد به طور مفصل توضیح داده شده است:

 درمان خانگی چربی خون

قطعا تا به حال به این فکر کرده‌اید که برای چربی خون چی خوبه، چندین مواد غذایی به درمان چربی خون، به ویژه به کاهش سطح کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) کمک می کنند. در اینجا موثرترین مواد غذایی برای درمان چربی خون آورده شده است:

• ماهی
• حبوبات
• آووکادو
• آجیل
• سبزیجات با برگ تیره
• روغن زیتون
• چای
• شکلات تلخ
• جو و …

درمان دارویی چربی خون

درمان دارویی چربی خون شامل داروهای مختلفی است که با کاهش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، تری گلیسیرید و افزایش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) به مدیریت چربی خون کمک می کنند که موارد زیر را شامل می‌شوند:

مکمل ها

درمان چربی خون با مکمل‌ها شامل استفاده از عوامل تغذیه ای مختلف است که می تواند با کاهش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، تری گلیسیرید و افزایش کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) به بهبود چربی خون بالا کمک کند.

روغن ماهی (اسیدهای چرب امگا 3)

 اسیدهای چرب امگا 3 حاصل از مکمل‌های روغن ماهی می تواند به کاهش سطح تری گلیسیرید و کلسترول LDL کمک کند. آنها همچنین اثرات ضد التهابی دارند و می توانند به رقیق شدن خون کمک کنند.

پسیلیوم (فیبر)

پسیلیوم یک فیبر محلول است که می تواند سطح کلسترول LDL و تری گلیسیرید را کاهش دهد.

نیاسین (ویتامین B3)

نیاسین می تواند سطح کلسترول HDL را افزایش داده و کلسترول LDL و تری گلیسیرید را کاهش دهد. با این حال، به دلیل عوارض جانبی احتمالی، فقط باید تحت نظارت پزشک استفاده شود.

انواع داروها

داروهایی که سطح کلسترول را هدف قرار می دهند اغلب با مسدود کردن ایجاد یا جذب آن به کاهش مقدار کلسترول بد کمک می کنند.

چندین داروی مختلف کلسترول وجود دارد که پزشکان ممکن است تجویز کنند. اگر فردی با یک دارو موفق نشد، می تواند داروی دیگری را امتحان کند. این داروها عبارتند از:

استاتین‌ها

استاتین ها معروف‌ترین قرص‌های چربی خون و خط اول درمان چربی خون هستند. آنها آنزیم HMG-CoA ردوکتاز را مهار می کنند، که به سنتز کلسترول تام کمک می کند.

نمونه هایی از استاتین عبارتند از سیمواستاتین، آتورواستاتین، روزوواستاتین، لوواستاتین، پراواستاتین و فلوواستاتین.

فیبرات‌ها

فیبرات‌ها تری گلیسیرید و کلسترول LDL را کاهش و کلسترول HDL را افزایش می‌دهند. به عنوان مثال می توان به Fenofibrate، Ciprofibrate و Berafibrate اشاره کرد.

مهارکننده های جذب کلسترول

 ازتیمیب از جذب کلسترول در روده جلوگیری می کند و در نتیجه کلسترول LDL را کاهش می‌دهد که می‌توان آن را در ترکیب با استاتین‌ها استفاده کرد.

جذب کننده‌های اسید صفراوی

 جذب کننده های اسیدهای صفراوی مانند کلستیرامین، کلستیپول و کولسولام به اسیدهای صفراوی در روده متصل شده، میزان کلسترول تولید شده در کبد را کاهش داده و دفع اسیدهای صفراوی را افزایش می‌دهند.

مهارکننده های PCSK9

 مهارکننده های PCSK9 مانند Alirocumab و Evolocumab در ترکیب با استاتین ها برای کاهش کلسترول LDL استفاده می شوند. آنها با مهار آنزیم PCSK9، که به تنظیم سطح کلسترول LDL کمک می کند، کار می کنند.

ورزش

چندین تمرین ورزشی در کاهش سطح چربی خون، به ویژه کلسترول و تری گلیسیرید لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) موثر هستند. در اینجا برخی از مفیدترین تمرینات برای مدیریت چربی خون ذکر شده است:

 پیاده روی سریع

پیاده روی سریع یک ورزش مفید است که می تواند به کاهش سطح کلسترول LDL کمک کند. در واقع یک شکل در دسترس و راحت از ورزش است که می تواند در برنامه های روزانه گنجانده شود.

 دویدن

دویدن، ورزشی با شدت بالاست که می‌تواند به کاهش سطح کلسترول LDL کمک کند.

 دوچرخه سواری

دوچرخه سواری یکی دیگر از ورزش‌های موثر برای کاهش سطح کلسترول LDL است. این فعالیت را می توان در داخل یا خارج از منزل انجام داد و برای افراد در هر سنی مناسب است.

 تمرینات مقاومتی

تمرین مقاومتی شامل ایجاد قدرت عضلانی است. این تمرین می‌تواند شامل وزنه برداری، تمرینات وزن بدن یا کاربا دستگاه باشد. مشخص شده که این شکل از ورزش به طور قابل توجهی سطح کلسترول را بهبود می بخشد.

 شنا

شنا یک ورزش مفید است که می تواند به کاهش سطح کلسترول LDL کمک کند. این تمرین قلبی عروقی عالی می تواند توسط افراد در هر سنی و سطوح تناسب اندام انجام شود.

 تمرین اینتروال با شدت بالا (HIIT)

HIIT شامل دوره‌های کوتاه ورزش با شدت بالا و به دنبال آن دوره‌های استراحت است. این یک راه موثر برای بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش سطح کلسترول LDL است.

تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری و درمان چربی خون محسوب می‌شود. به این منظور رعایت نکات زیر ضروری به نظر می‌رسد:

• از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید که دارای چربی های اشباع شده و ترانس کم، میوه ها، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و غلات کامل باشد.

• مصرف غذاهای غنی از چربی های اشباع نشده مانند روغن زیتون، آجیل، آووکادو و ماهی‌های چرب را افزایش دهید.
• فیبر محلول بیشتری را از غذاهایی مانند جو، جودوسر، لوبیا و مکمل‌های پسیلیوم مصرف کنید.
• ترکیبی از تمرینات هوازی مانند پیاده روی سریع، آهسته دویدن، دوچرخه سواری، شنا و همچنین تمرینات مقاومتی را در نظر بگیرید.
• تمرینات تناوبی با شدت بالا (HIIT)  نیز می تواند به کاهش چربی خون کمک کند.
• کاهش وزن از طریق ترکیبی از رژیم غذایی و ورزش می تواند به طور قابل توجهی پروفایل چربی خون را بهبود بخشد.

کاهش وزن

کاهش وزن می تواند به طور موثر به کاهش چربی خون کمک کند. حتی کاهش 5 تا 10 درصد از وزن بدن می‌تواند:

• سطح کلسترول LDL (بد) را: کاهش دهد.
• سطح تری گلیسیرید را: کاهش دهد.
• سطح کلسترول HDL (خوب) را: در برخی موارد افزایش دهد.

کاهش وزن به روش های زیر می‌تواند بر چربی خون تاثیر بگذارد:

• کاهش چربی بدن: با کاهش وزن، بدن شما چربی کمتری برای تبدیل شدن به تری گلیسیرید در خون دارد.
• بهبود حساسیت به انسولین: کاهش وزن می تواند به بهبود حساسیت بدن شما به انسولین کمک کند، که به نوبه خود موجب کاهش تری گلیسیرید و کلسترول LDL می‌شود.
• کاهش فشار خون: کاهش وزن با کاهش فشار خون می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش دهد.

چگونه از ابتلا به چربی خون پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از چربی خون، نکات زیر را رعایت کنید:

• وعده‌های غذایی خود را بر اساس غذاهای گیاهی مانند لوبیا، غلات کامل، میوه ها، سبزیجات، غذاهای سویا و مقدار کمی آجیل و دانه ها قرار دهید.
• پروتئین حیوانی را محدود  و بیشتر از چربی اشباع شده استفاده کنید.
• 30 گرم فیبر در روز را از منابعی مانند میوه‌ها، سبزیجات، لوبیا، آجیل، دانه‌ها و نان‌های غلات کامل، ماکارونی و برنج مصرف کنید.
• فیبر محلول به ویژه در کاهش کلسترول موثر است که شامل جو، لوبیا، نخود فرنگی، سویا، میوه‌ها، سبزیجات ریشه‌ای، بذر کتان و تخمه آفتابگردان می‌باشد.
• دو تا سه بار در هفته ماهی و یک بار در هفته میگو مصرف کنید.
• برای کاهش خطر کلسترول خون بالا وزن سالم خود را حفظ کنید.
• فعالیت بدنی منظم، ترجیحاً حداقل 30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته را فراموش نکنید.
• یاد بگیرید که استرس را به طور موثر مدیریت کنید تا خطر کلسترول خون بالا را کاهش دهید.
• برای کاهش خطر ابتلا به کلسترول خون بالا، سیگار را ترک و مصرف الکل را محدود کنید.
• آزمایشات خون را به طور منظم انجام دهید تا سطح چربی خود را کنترل و سبک زندگی خود را بر اساس آن تنظیم کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت داشتن هر یک از شرایط یا نگرانی های زیر باید برای بررسی چربی خون به پزشک مراجعه کنید:

سطح کلسترول بالا

اگر کلسترول LDL شما بالای 100 میلی گرم در دسی لیتر، کلسترول HDL شما کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر یا تری گلیسیرید شما بالای 150 میلی گرم در دسی لیتر است.

سابقه خانوادگی کلسترول بالا

اگر سابقه خانوادگی کلسترول بالا یا بیماری قلبی دارید.

خطر بیماری های قلبی- عروقی

اگر به دلیل سایر شرایط سلامتی مانند فشار خون بالا، دیابت یا بیماری کلیوی در معرض خطر بالای بیماری قلبی عروقی هستید.

علائم اختلالات چربی

اگر علائم چربی خون مثل ضربان قلب بالا، درد شکم و … را تجربه می‌کنید که نشان دهنده اختلالات چربی است.

سن و وضعیت سلامت

اگر بیش از 45 سال سن دارید یا شرایط سلامت خاصی دارید، پزشک ممکن است آزمایشات منظم چربی را به عنوان بخشی از معاینات کلی سلامتی شما توصیه کند.

آنچه از مقاله درمان چربی خون آموختیم:

افراد به دلایل مختلف از جمله سن بالا، سبک زندگی غلط و ژنتیک ممکن است به بیماری چربی خون مبتلا شوند. خوشبختانه برای درمان چربی خون از عواملی مانند تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی و ورزش می توان کمک گرفت. اگر در مورد چربی خون خود نگرانی دارید یا علائمی دارید که ممکن است مربوط به اختلالات چربی باشد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

سوالات متداول درمان چربی خون:

منابع:

• www.nhlbi.nih.gov
• /atlantaendocrine.com
• jamanetwork.com
• www.healthline.com

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.