پرمویی در زنان

پرمویی در زنان یکی از مشکلات شایع در حوزه سلامت زنان است که به رشد غیرطبیعی و بیش ‌از حد موهای ضخیم و تیره در نواحی مختلف از بدن مانند صورت، سینه، پشت و شکم منجر می‌شود؛ نواحی‌ای که معمولاً در مردان مو دارند. این وضعیت می‌تواند تأثیرات روانی و اجتماعی قابل‌ توجهی بر زنان داشته باشد، از جمله کاهش اعتماد به ‌نفس، اضطراب، افسردگی و اختلال در روابط اجتماعی.

با توجه به شیوع نسبتاً بالای پرمویی در زنان و تأثیرات منفی آن بر کیفیت زندگی، بررسی دقیق علل، تشخیص به‌ موقع و ارائه راهکارهای درمانی مؤثر اهمیت ویژه‌ای دارد. این مقاله با هدف بررسی جامع پرمویی در زنان، به تحلیل علل، روش‌های تشخیص و درمان‌های موجود می‌پردازد تا به درک بهتر این مشکل و بهبود مدیریت آن کمک کند.​

منظور از پرمویی در زنان چیست؟

پرمویی یک عارضه رایج است که باعث رشد بیش از حد مو می‌شود و عمدتاً زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این وضعیت، ممکن است در نواحی مانند لب بالا، چانه، سینه، شکم یا کمر، به جای موهای نازک و کرکی که معمولاً در این نواحی رشد می‌کنند، موهای ضخیم و تیره رشد کنند.

علائم پرمویی در زنان چیست؟

علامت اصلی پرمویی، رشد موهای تیره است. علامت دیگر پرمویی، مردانه‌ شدن است. مردانه ‌شدن وضعیتی است که در آن ویژگی‌های جنسی ثانویه مردان در فرد ایجاد می‌شود.

مردانه‌ شدن زمانی رخ می‌دهد که سطح آندروژن‌ها در بدن بالا باشد. آندروژن‌ها گروهی از هورمون‌های جنسی هستند که به افراد کمک می‌کنند تا وارد دوران بلوغ شوند و از نظر جسمی بالغ گردند. مردان نسبت به زنان آندروژن بیشتری تولید می‌کنند.

برخی از ویژگی‌های جنسی ثانویه‌ای که ممکن است در اثر مردانه ‌شدن ایجاد شوند عبارتند از:

• صدای بم ‌تر
• کوچک شدن اندازه سینه‌ها
• افزایش رشد عضلات
• بزرگ شدن کلیتوریس (کلیتورومگالی)
• افزایش میل جنسی
• آکنه

علل پرمویی در زنان چیست؟

پرمویی ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

سندرم تخمدان پلی ‌کیستیک (PCOS)

این وضعیت که اغلب با بلوغ شروع می‌شود، باعث عدم تعادل هورمون‌های جنسی می‌گردد. در طول سال‌ها، سندرم تخمدان پلی‌ کیستیک ممکن است به تدریج منجر به رشد بیش از حد مو، قاعدگی نامنظم، چاقی، ناباروری و گاهی اوقات کیست‌های متعدد در تخمدان‌ها شود.

سندرم کوشینگ

این عارضه زمانی رخ می‌دهد که بدن شما در معرض سطوح بالای هورمون کورتیزول قرار می‌گیرد. این می‌تواند ناشی از تولید بیش از حد کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی شما یا مصرف داروهایی مانند پردنیزون برای مدت طولانی باشد.

هیپرپلازی مادرزادی آدرنال

این بیماری ارثی با تولید غیرطبیعی هورمون‌های استروئیدی، از جمله کورتیزول و آندروژن، توسط غدد فوق کلیوی شما مشخص می‌شود.

تومورها

گاهی اوقات اما به ندرت، یک تومور تولید کننده آندروژن در تخمدان‌ها یا غدد فوق کلیوی می‌تواند باعث پرمویی شود.

داروها

برخی داروها می‌توانند باعث پرمویی شوند. این داروها شامل ماینوکسیدیل (Minoxidil، Rogaine)؛ دانازول که برای درمان زنان مبتلا به اندومتریوز استفاده می‌شود؛ تستوسترون (Androgel، Testim)؛ و دهیدرواپیاندروسترون (DHEA) هستند.

اگر شریک زندگی شما از محصولات موضعی حاوی آندروژن استفاده می‌کند، شما نیز ممکن است از طریق تماس پوست به پوست تحت تأثیر قرار بگیرید.

سابقه خانوادگی

برخی از مشکلاتی که باعث پرمویی می‌شوند، از جمله هیپرپلازی مادرزادی آدرنال و سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، زمینه ی ارثی و خانوادگی دارند و در خانواده‌ها دیده می‌شوند.

جالب است بدانید که احتمال داشتن موهای بدن بیشتر بدون علت مشخص در زنان با اصالت مدیترانه ‌ای، خاورمیانه ‌ای و جنوب آسیایی نسبت به زنان دیگر بیشتر است.

www.mayoclinic.org

چاقی

چاقی می‌تواند از چند طریق موجب پرمویی در زنان شود. بافت چربی در بدن زنان می‌تواند به تولید و ذخیره هورمون‌های مردانه به نام آندروژن‌ها کمک کند. افزایش بافت چربی در اثر چاقی می‌تواند منجر به افزایش سطح این هورمون‌ها در بدن شود. آندروژن‌ها مسئول ویژگی‌های مردانه مانند رشد موهای ضخیم و تیره در نواحی خاصی از بدن هستند.

علاوه بر این چاقی یکی از عوامل خطر برای ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک است. PCOS یک اختلال هورمونی شایع در زنان است که با عدم تعادل هورمون‌های جنسی، از جمله افزایش آندروژن‌ها، مشخص می‌شود. پرمویی یکی از علائم شایع PCOS است.

چگونه پرمویی در زنان را درمان کنیم؟

درمان پرمویی نیاز به صبر دارد زیرا چرخه زندگی فولیکول‌های مو تقریباً شش ماه است. بیشتر داروها باید به مدت شش ماه مصرف شوند تا بهبودی قابل توجهی رخ دهد. در این مدت، موهای موجود را می‌توان به روش‌های مکانیکی برداشت یا بی ‌رنگ کرد، یا به استفاده از این روش‌ها در ترکیب با دارو ادامه داد.

کاهش وزن

کاهش وزن اغلب اولین گام در درمان پرمویی است. حتی از دست دادن ۵ درصد از وزن بدن می‌تواند سطح آندروژن‌های شما را کاهش داده و رشد بیش از حد مو را متوقف کند.

علاوه بر این با کاهش وزن شما می توانید به درمان تخمدان پلی کیستیک خود که یکی از عوامل اصلی پرمویی در زنان است کمک کنید.

درمان رشد موی مرتبط با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

درمان سندرم تخمدان پلی ‌کیستیک ممکن است شامل تغییرات سبک زندگی از جمله کاهش وزن، درمان ناباروری، دیابت و عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی نیز باشد.

از بین بردن و روشن کردن مو

چندین روش برای از بین بردن فیزیکی یا روشن کردن موهای زائد وجود دارد تا کمتر به چشم بیایند. این روش‌ها را می‌توان همراه با دارو استفاده کرد. با این حال، خانم‌های مبتلا به پرمویی که قصد بارداری دارند یا باردار هستند، نمی‌توانند از داروهای درمان پرمویی استفاده کنند.

خانم‌های باردار باید در مورد ایمنی روش‌های مختلف مکانیکی و شیمیایی در دوران بارداری از پزشک خود سؤال کنند.

اصلاح با تیغ

اصلاح با تیغ یک روش ایمن و مؤثر برای از بین بردن مو است اما ممکن است نیاز به جلسات روزانه داشته باشد. برخی از افراد نیز معتقدند اصلاح با ژیلت یا تیغ موجب پر شدن و ضخیم شدن موهای زائد آنها می شود.

موبرهای شیمیایی، موم و بی ‌رنگ کننده‌ها

از مواد موبر و موم می‌توان برای از بین بردن مو و از بی ‌رنگ کننده‌ها برای روشن کردن مو استفاده کرد. مواد موبر و بی ‌رنگ کننده‌ها ممکن است در برخی از خانم‌ها باعث حساسیت پوستی شوند، بنابراین حتماً دستورالعمل‌های تست حساسیت را دنبال کنید.

الکترولیز

الکترولیز با وارد کردن یک سوزن بسیار ظریف به فولیکول مو و اعمال جریان الکتریکی به آن، به فولیکول‌های موی منفرد آسیب می‌رساند. الکترولیز برای درمان نواحی کوچک مناسب‌تر است، اگرچه نواحی بزرگتر را می‌توان با جلسات متعدد در طول زمان درمان کرد.

این درمان ایمن و مؤثر است، اما می‌تواند دردناک و اغلب گران باشد. برای یافتن یک متخصص الکترولیز واجد شرایط، در مورد آموزش، تجربه و مجوز فرد سؤال کنید.

لیزر موهای زائد

لیزر موهای زائد مؤثرتر، سریع‌تر و کم دردتر از الکترولیز است. اغلب می‌تواند رشد مو را به طور دائم کاهش دهد، به ویژه در افرادی که پوست روشن و موهای تیره دارند.

اکثر افراد برای دستیابی به حذف رضایت ‌بخش مو به چهار تا شش جلسه درمان با فاصله تقریباً چهار تا شش هفته نیاز دارند، و ممکن است هر شش تا دوازده ماه یک بار برای از بین بردن موهای ریزتری که دوباره رشد می‌کنند، به درمان‌های نگهدارنده نیاز باشد.

کرم‌ها

افلورنیتین هیدروکلراید یک کرم پوستی است که می‌تواند برای کند کردن رشد موهای ناخواسته صورت در خانم‌ها استفاده شود. این کرم، موها را به طور دائم از بین نمی‌برد. نتایج قابل توجه تقریباً شش تا هشت هفته طول می‌کشد و پس از قطع مصرف کرم، موها پس از تقریباً هشت هفته به سطح قبل از درمان باز می‌گردند.

کرم افلورنیتین ممکن است باعث قرمزی پوست شود. قبل از استفاده از کرم روی ناحیه وسیع‌تری از صورت، استفاده از کرم روی ناحیه کوچکی از پوست می‌تواند این عارضه جانبی را آزمایش کند.

داروها

چندین دارو برای درمان پرمویی در دسترس است. این داروها می‌توانند مقدار موهای بدن را کاهش دهند، از رشد موهای جدید جلوگیری کنند و سرعت رشد و ضخامت موهای موجود را کاهش دهند. بیشتر این داروها باید حداقل شش ماه مصرف شوند تا بهبودی قابل تشخیص باشد و همه داروها برای همه خانم‌ها به یک اندازه مؤثر نیستند.

آنتی ‌آندروژن‌ها

آنتی‌آندروژن‌ها داروهایی هستند که به طور مستقیم تولید آندروژن را کاهش می‌دهند یا از عملکرد آندروژن‌ها روی فولیکول مو جلوگیری می‌کنند. از آنجایی که این داروها ممکن است باعث نقایص مادرزادی شوند، یک روش پیشگیری از بارداری مؤثر (به عنوان مثال، قرص‌های ضد بارداری) برای خانم‌های فعال از نظر جنسی در سنین باروری که آنتی‌آندروژن مصرف می‌کنند، مورد نیاز است.

اگر رشد بیش از حد مو پس از شش ماه مصرف قرص ضد بارداری به اندازه کافی بهبود نیابد، ممکن است اسپیرونولاکتون علاوه بر قرص ضد بارداری توصیه شود. اگر دوز اولیه پس از چند ماه درمان مؤثر نباشد، ممکن است دوز بالاتری توصیه شود.

www.uptodate.com

درمان های ترکیبی

با گذشت زمان، بسیاری از خانم‌ها متوجه می‌شوند که یک رویکرد چند جانبه که شامل حذف مستقیم مو (مانند لیزر)، سرکوب تولید آندروژن با داروهای ضد بارداری استروژن – پروژستین و انسداد آندروژن با یک آنتی‌آندروژن (اسپیرونولاکتون) است، ممکن است حداکثر کاهش در رشد موهای آزاردهنده را ایجاد کند.

هنگام انجام لیزر موهای زائد، مهم است که از دارویی مانند قرص ضد بارداری و/یا اسپیرونولاکتون برای جلوگیری از رشد مجدد مو استفاده شود.

کلام آخر

همانطور که ذکر شد پرمویی در زنان یک وضعیت چندوجهی است که می‌تواند ناشی از طیف وسیعی از عوامل هورمونی، ژنتیکی و پزشکی باشد و تأثیرات قابل توجهی بر جنبه‌های جسمی و روانی افراد مبتلا داشته باشد. تشخیص دقیق علت زمینه‌ای، از طریق ارزیابی‌های بالینی و آزمایش‌های هورمونی، برای تعیین بهترین رویکرد درمانی ضروری است.

مدیریت این عارضه اغلب شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی، مانند کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن، و روش‌های درمانی مختلف از جمله داروهای ضد آندروژن و روش‌های حذف موهای زائد می‌باشد. هرچند تحقیقات بیشتر در زمینه علل و درمان‌های مؤثرتر این عارضه همچنان حائز اهمیت است تا بتوان راهکارهای جامع‌تری برای مدیریت این مشکل ارائه داد.

سوالات متداول مقاله علت پرمویی در زنان: