پیشرفت علم و تکنولوژی خدمات زیادی برای بشر به همراه داشته. اما نباید از پیامدهای منفی آن نیز چشم‌پوشی کرد. یکی از مواردی که در بحث سلامت افراد به خصوص کودکان نیاز به توجه ویژه‌ای دارد، عدم تحرک بدنی و پرخوری است. این روزها با ماشینی و دیجیتال شدن کارها، میزان تحرک در افراد بزرگسال و کودکان به شدت کاهش یافته. خوش‌اشتها بودن کودکان معمولا با استقبال والدین مواجه می‌شود. اما باید بدانید که پرخوری در کودکان یک رفتار ناسالم است!
اگر فرزندتان اضافه وزن دارد، توصیه می‌کنیم این مقاله را تا انتها بخوانید. دراین مقاله از عوارض پرخوری در کودکان تا راهکارهای مقابله با آن صحبت خواهیم کرد.
دلایل پرخوری در کودکان
کودکان به دلایل مختلفی ممکن است به پرخوری دچار شوند. عادت‌های نادرست، بیماری‌ها و تفکرات اشتباه به شدت به این موضوع دامن می‌زنند. گاهی فرزندتان اختلالاتی مانند خوردن احساسی را تجربه می‌کند و یا دچار اختلال پرخوری شدید می‌شود. برخی از مشکلات که باعث پرخوری در کودکان می‌شود را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
۱- پرخوری در کودکان؛ پرخوری احساسی
پرخوری عصبی احساسی در کودکان اغلب برای به دست آوردن آرامش و یا رفع کسلی، اتفاق می‌افتد. غذا خوردن احساسی معمولا منجر به پرخوری می‌شود؛ در نتیجه بدن بیش از اندازه کالری دریافت می‌کند. کالری اضافه به صورت چربی در بدن انباشته و باعث بالا رفتن وزن کودک می‌شود. اگر در فرزند خود نشانه‌هایی از پرخوری احساسی مشاهده کردید، باید دلیل آن را پیدا کنید. به خاطر داشته باشید که چاقی می‌تواند باعث ایجاد احساس گناه و یا شرم در کودک شود.
۲- پرخوری در کودکان؛ اختلال پرخوری شدید
اختلالات تغذیه‌ای مانند اختلال پرخوری، بیشتر در سنین نوجوانی و جوانی بروز می‌کنند. اختلال پرخوری در دراز مدت باعث می‌شود فرزندتان دیگر کنترلی روی گرسنگی خود نداشته باشد و نتواند بر پرخوری غلبه کند. کسانی که از این اختلال رنج می‌برند معمولا احساس گناه دارند و به صورت پنهانی غذا می‌خورند.
۳- پرخوری در کودکان؛ استرس بیش از حد
استرس و یا یک ضربه‌ی عاطفی می‌تواند باعث بروز پرخوری در کودکان شود. بهترین روش برای کنترل این وضعیت، مشورت با یک روانشناس است. صحبت با روانشناس به کودک کمک می‌کند تا بر پرخوری خود غلبه کند.
۴- پرخوری در کودکان؛ عوامل محیطی
فاكتورهای محيطی، تعادل میزان کالری دریافتی بدن را به هم میریزد و باعث اختلال پرخوری می‌شود. افزایش میزان کالری دریافتی و كاهش مصرف آنها به علت نداشتن فعاليت فيزيكی یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی است. مطالعات نشان می‌دهد كه افزايش وزن، به كالري چربی‌ها، كربوهيدرات‌ها و غذاهايی كه شاخص گليسمي بالايي دارند، مرتبط می‌باشد. كودكانی كه زياد تلويزيون نگاه می‌كنند هم انرژی كمتری مصرف می‌کنند و هم برحسب عادت از تنقلات پر کالری استفاده می‌نمايند.
۵- پرخوری در کودکان؛ شرایط دوران جنینی و نوزادی
تغذيه اوليه شيرخواران را نیز می‌توان از فاکتورهای مهم در چاقی كودكان برشمرد. این عوامل در افزايش وزن نوزادان تاثیر گذار است. تغذيه جنینِ داخل رحم ممكن است باعث تغييرات فيزيولوژيكی شود و به چاقی بيانجامد. تغذيه نوزاد با شير مادر از چاق شدن کودک در آینده جلوگيری می‌کند. در شيرخواران و كودكاني كه وزن طبيعی دارند، افزايش بافت چربی در سال اول عمدتا مربوط به افزايش اندازه سلول‌های چربی است. از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی تعداد سلول‌های چربی به آرامی افزايش می‌يابد و بعد از آن تا ده سالگی ثابت است. پس از آن تا ۲۵ سالگی مجددا به آهستگی افزايش مي‌يابد و در اين سن تكثير آن متوقف و رشد سلول چربی تا آخر عمر ادامه دارد.
نشانه‌های پرخوری در کودکان
میل شدید به غذا از نشانه‌های اصلی پرخوری در کودکان است. دیگر نشانه‌ها عبارتند از:
- خوردن مقدار زیادی غذا به صورت مرتب
- مخفی کردن غذاها برای پنهانی خوردن آنها
- مرتب غذا خوردن در طول روز
- ناتوانی در کنترل گرسنگی
- احساس استرس یا تنش
- احساس انزجار، ناراحتی یا گناه بعد از پرخوری
- ناتوانی در کنترل وزن بدن
- نداشتن احساس رضایت پس از وعده‌های غذایی
چگونه پرخوری در کودکان را با آنها مطرح کنیم؟
نیت واقعی والدین جلوگیری از آسیب‌های جسمی و اجتماعی است که چاقی می‌تواند برای فرزندشان به بار بیاورد، اما متاسفانه صحبت‌های آنها در این رابطه به جای نصیحتی سازنده تبدیل به عذاب روحی غیر قابل تحمل برای فرزندانشان می‌شود.
دکتر جریکا بِرِگ و اعضای تیمش در دانشگاه مینه سوتا راز بهترین روش صحبت با کودکان درباره وزن را در عمل به این توصیه می‌دانند: «به هیچ وجه مستقیم یا غیرمستقیم به آن اشاره نکنید.»
گفتن جملاتی مانند “به نظر سنگین میای” یا “باید فلان غذا رو بخوری، نباید چاق بشی” نتیجه عکس دارد. وقتی والدین کودک را به رژیم غذایی تشویق می‌کنند، فرزندشان بیشتر در خطر پرخوری، اعتماد به نفس پایین و افسردگی قرار می‌گیرند.
برای قرار دادن کودک در مسیر سالم غذا خوردن چه کنیم؟
برای اینکه به کودک خود کمک کنید تا در مسیر درست کاهش وزن قرار بگیرد می‌توانید نکات زیر را به کار ببرید:
- از اشاره کردن به وزن، سایز یا شکل بدن آنها بپرهیزید.
- روی سلامت، قدرت و رشد آنها تمرکز کنید.
- به جای تمرکز روی فرد، درباره بهبود سلامت کل خانواده صحبت کنید.
- از عباراتی نظیر «خانواده ما غذای سالم می‌خورند تا بتوانیم استخوان و عضلاتی قوی داشته باشیم» استفاده کنید.
- سعی کنید غذاهای سالم را در وعده‌های اصلی خانواده میل کنید.
- آنها را درگیر فعالیت‌های بدنی کنید.
چگونه به فرزند خود کمک کنیم از پرخوری پیشگیری کند؟
در این قسمت نکاتی را برایتان خواهیم گفت که با استفاده از آنها می‌توانید به فرزند خود کمک کنید، انتخاب‌های تغذیه‌ای مناسب داشته باشد و از پرخوری جلو گیری کند:
۱- مدیریت استرس
- یکی از جنبه‌های مهم غلبه بر پرخوری این است که به کودک خود در کنترل استرس کمک کنید.
- فرزند خود را به انجام ورزش‌های آرامش بخش مانند مدیتیشن، نفس عمیق و یوگا تشویق کنید.
۲- دنبال کردن برنامه غذایی مشخص
- صبحانه‌ای کامل به فرزند خود بدهید که اشتهایش را مهار کند و برای شروع روز و به جریان افتادن سوخت و ساز بدن انرژی لازم را داشته باشد.
- بعد از وعده‌ی صبحانه باید به فکر دو وعده‌ی متعادل برای ناهار و شام باشید. در بین این وعده‌ها می‌توانید برای فرزند خود میان وعده‌هایی در نظر بگیرید، اما به او آموزش دهید غذاهای چرب و تنقلات بی ارزش، غذاهای مناسبی نیستند.
- فرزندتان را به این برنامه غذایی متعهد نگه دارید و اجازه ندهید وعده‌ای جا بیفتد.
پرخوری در کودکان، زمینه ساز ابتلا به دیابت!
اگه کودک بالای ۱۲ سال شما به پرخوری دچاره، با یه رژیم متناسب با سنش از خطراتی که در کمینش هست پیشگیری کنید.
دکتر کرمانی برای کاهش وزن کودکان بالای ۱۲ سال برنامه‌ی ویژه‌ای داره
۳- جلوگیری از رژیم‌های سخت
وقتی فرزندتان از یک برنامه غذایی فوق العاده محدود استفاده کند به مرور میلش به غذا بیشتر می‌شود و به پرخوری تمایل پیدا می‌کند. بنابراین لازم است مانع دریافت رژیم‌های محدودکننده توسط او شده و به رعایت یک برنامه غذایی متعادل تشویقش کنید.
۴- ورزش
ورزش نه تنها اضافه وزن ناخواسته را از بین می‌برد، بلکه روی بهبود خلق و خو و کاهش استرس نیز تاثیر می‌گذارد. همچنین ورزش به فرزندتان کمک می‌کند تا بتواند بر پرخوری‌های احساسی غلبه کند.
اگر به دنبال راه‌هایی برای افزایش فعالیت کودکان هستید، توصیه می‌کنم مقاله‌ی افزایش فعالیت کودکان را مطالعه کنید.
آمارهای جدید نشان می‌دهد چاقی در کودکان و به خصوص در کودکانی که هنوز وارد مدرسه نشده‌اند، رو به افزایش است. به صورت کلی آمار چاقی در سنین ۲ تا ۱۹ سال در وضعیت صعودی قرار دارد. محققان می‌گویند بالا رفتن آمار چاقی از سال ۱۹۹۹ تا به امروز کاملا در BMI کودکان مشهود است. در حال حاضر بیشتر کودکان اضافه وزن دارند و گروهی نیز مبتلا به چاقی هستند.
افزایش افراد چاق در هر جامعه‌ای برابر است با افزایش انواع بیماری، اما چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد؟ متاسفانه مشکل چاقی امروز ریشه‌های فراوانی دارد، از انتخاب‌های نادرست غذایی گرفته تا اهمیت ندادن به ورزش و تحرک بدنی. کودک را باید از همان ابتدا به خوردن غذاهای سالم عادت داد، والدینی که خود نوشابه و فست فود استفاده می‌کنند نباید انتظار داشته باشند که کودکشان به غذاهای سالم تمایل نشان دهد. باید از تمام لحظات استفاده کرد تا به کودکان سالم زندگی کردن را بیاموزیم. برای مثال، آخر هفته‌ها که معمولا خانواده فرصت در کنار هم بودن را دارند، به جای اینکه در خانه بمانید، به یک پیاده روی دسته جمعی و یا به پارک بروید و اجازه دهید فرزندتان فعالیت فیزیکی که از آن لذت می‌برد را انجام دهد. بهترین ورزش، بازی است حتی برای خودتان.
اگر خانواده‌ها بدانند با کمی آموزش و ۷ روش برای جلوگیری از پرخوری چه میزان در هزینه‌های خود می‌توانند صرفه جویی کنند، خیلی زودتر به فکر پیشگیری می‌افتند.
نظرات