رژیم پسوریازیس به عنوان یکی از رویکردهای مکمل در مدیریت این بیماری پوستی مزمن، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و متخصصان تغذیه قرار گرفته است. این رژیم بر پایه درک ارتباط میان الگوی تغذیه و واکنش‌های التهابی بدن شکل می‌گیرد و هدف آن، کمک به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان است.

 با این حال، هنوز پرسش‌های فراوانی درباره تأثیر واقعی نوع تغذیه بر شدت و بروز علائم پسوریازیس وجود دارد؛ پرسش‌هایی که بررسی و پاسخ به آن‌ها می‌تواند افق‌های تازه‌ای را در مسیر درمان و کنترل این بیماری آشکار سازد.

پسوریازیس (Psoriasis) یک بیماری خودایمنی پوستی است که باعث خارش و ناراحتی می‌شود. پسوریازیس پلاکی شایع ترین نوع آن است. این بیماری باعث ایجاد نواحی ضخیم و پوسته پوسته روی پوست می‌شود. اگرچه درمانی قطعی برای آن وجود ندارد اما درمان پسوریازیس می‌تواند به مدیریت علائم کمک کند. پزشک ممکن است کرم ها یا پمادهای مخصوصی برای پسوریازیس تجویز کند. در این مقاله می‌خواهیم درباره بیماری پسوریازیس و توصیه های رژیمی مربوط به این بیماری صحبت کنیم.

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث تجمع سریع سلول های پوست می‌شود. این تجمع سلول‌ها باعث پوسته پوسته شدن سطح پوست می‌شود. لتهاب و قرمزی در اطراف پوسته ها نسبتاً شایع است. پوسته های معمولی پسوریازیس به رنگ نقره‌ای مایل به سفید هستند و به صورت لکه های ضخیم و قرمز ایجاد می‌شوند. با این حال در پوست‌های تیره تر می‌توانند بنفش‌، قهوه ای تیره تر با پوسته های خاکستری نیز به نظر برسند. گاهی اوقات این لکه ها ترک خورده و خونریزی می‌کنند.

پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی پوستی است.

پسوریازیس نتیجه یک فرآیند تولید پوست سریع است. به طور معمول سلول‌های پوستی در اعماق پوست بدن رشد می‌کنند و به آرامی به سطح می‌آیند و در نهایت می‌ریزند. چرخه زندگی معمول یک سلول پوست حدود یک ماه است، اما در افراد مبتلا به پسوریازیس این فرآیند ممکن است تنها در چند روز رخ دهد.

در نتیجه، سلول‌های پوست فرصت کافی برای ریزش پیدا نمی‌کنند و این تولید بیش از حد، منجر به تجمع سلول‌های پوستی و ایجاد پلاک‌های ضخیم و پوسته‌پوسته می‌شود؛ وضعیتی که می‌تواند با رعایت اصول صحیح رژیم غذایی تا حدی کنترل و مدیریت گردد.

کال تو اکشن

محدودیت های غذایی برای افراد مبتلا به پسوریازیس

بسیاری از غذاهای پرکالری که می‌توانند منجر به افزایش وزن و افزایش خطر چاقی، دیابت و بیماری های قلبی شوند التهاب آور نیز هستند. چندین دسته از غذاهای التهابی وجود دارند که می‌توانند علائم پسوریازیس را بدتر کنند.

الکل

مصرف الکل باعث می‌شود کبد بیش از حد کار کند. کبد باید مواد شیمیایی برای متابولیزه کردن الکل تولید کند که اگر زیاد یا به طور منظم بنوشید، می‌تواند منجر به التهاب طولانی مدت شود. الکل همچنین می‌تواند به باکتری های خوب روده شما آسیب برساند که می‌تواند منجر به التهاب در روده بزرگ و روده کوچک شود.

 لبنیات

بسیاری از محصولات لبنی معمولاً چربی بالایی دارند که می‌تواند منجر به التهاب شود. محصولاتی که حاوی شیر گاو هستند، حاوی کازئین نیز هستند، پروتئینی که برخی افراد در هضم آن مشکل دارند. افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند به اندازه کافی آنزیم گوارشی لاکتاز ندارند. تحریک مزمن دستگاه گوارش ناشی از این شرایط می‌تواند التهاب را بدتر کند. برای برخی افراد علائم پسوریازیس با حذف لبنیات از رژیم غذایی خود بهبود می‌یابد.

بیشتر بخوانید: کمبود ویتامین D؛
لبنیات چرب علائم بیماری پسوریازیس را بدتر می‌کند.

غذاهای حاوی کربوهیدرات‌های تصفیه ‌شده

کربوهیدرات های تصفیه شده مورد فرآوری زیادی قرار گرفته اند ( به نان سفید، برنج سفید، ماکارونی، شیرینی و برخی غلات صبحانه فکر کنید ). آن‌ها از فیبر و غلات کامل محروم شده اند و معمولاً حاوی مقدار زیادی قند هستند که می‌تواند باعث افزایش ناگهانی قند خون شود. کربوهیدرات های تصفیه شده همچنین محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته را افزایش می‌دهند. اینها موادی در خون هستند که می‌توانند منجر به التهاب شوند.

غذاهایی با چربی های اشباع شده و چربی های ترانس

چربی‌های موجود در گوشت قرمز، پنیر، غذای سرخ شده، مارگارین، فست فود و بسیاری از میان وعده های فرآوری شده به عنوان محرک التهاب در بدن شناخته می‌شوند. این چربی ها میزان لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) را در خون افزایش می‌دهند که به آن “کلسترول بد” نیز می‌گویند. مطالعات نشان می‌دهد ممکن است بین چربی اضافی در بدن و ایجاد پسوریازیس و بدتر شدن علائم پسوریازیس ارتباطی وجود داشته باشد.

غذاهایی با چربی اشباع برای بیماری پسوریازیس مضر است.

غذاهای سرشار از قند افزوده

قندهای افزوده در نوشابه، آبمیوه ها، آب نبات، شیرینی ها و سایر شیرینی ها با قندهای طبیعی موجود در مواد غذایی مانند میوه متفاوت هستند. بدن ما برای پردازش قند انسولین تولید می‌کند، اما مصرف بیش از حد قند افزوده، بدن ما را مجبور می‌کند تا انرژی اضافی را در سلول های چربی ذخیره کند و بافت چربی را ملتهب کند. غذاهایی که قند افزوده زیادی دارند نیز می‌توانند منجر به افزایش سطح پروتئین های التهابی به نام سیتوکین‌ها شوند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که شیرین کننده های مصنوعی مانند آسپارتام نیز ممکن است منجر به التهاب مزمن شوند.

غذاهای حاوی گلوتن

تحقیقات نشان می‌دهد افراد مبتلا به پسوریازیس تمایل بیشتری به ابتلا به بیماری سلیاک دارند. در افراد مبتلا به بیماری سلیاک، گلوتن ( پروتئینی در گندم و برخی غلات دیگر ) باعث ایجاد یک پاسخ خود ایمنی می‌شود در نتیجه بدن به بافت های روده کوچک حمله می‌کند. افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید به طور کامل از مصرف گلوتن خودداری کنند اگر چه برخی از افراد بدون این بیماری دریافته‌اند که کاهش گلوتن در رژیم غذایی آنها شعله ور شدن پسوریازیس را کاهش می‌دهد.

اگر پسوریازیس دارید غذاهای حاوی گلوتن نخورید.

غذاهای مفید برای افراد مبتلا به پسوریازیس

همان طور که برخی غذاها باعث التهاب می‌شوند برخی دیگر می‌توانند به مبارزه با التهاب کمک کنند. به طور کلی داشتن یک رژیم غذایی متعادل و کامل بهترین روش برای کاهش التهاب در سراسر بدن است. این رژیم ممکن است شعله ور شدن پسوریازیس را کاهش دهد یا علائم را کمتر کند. پیروی از یک رژیم غذایی مدیترانه ای برای آرتریت پسوریاتیک یا پسوریازیس همچنین می‌تواند التهاب مزمن را که در بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲، سرطان و سایر بیماری‌ها نقش دارد کاهش دهد.

بهترین غذاها برای پسوریازیس عبارتند از:

  • ماهی، پروتئین بدون چربی یا پروتئین‌های گیاهی مانند توفو یا تمپه
  • میوه‌ها و سبزیجات
  • حبوبات ( لوبیا و عدس )
  • آجیل و دانه ها
  • روغن زیتون
  • مقادیر کمی لبنیات کم چرب
  • غلات کامل
پروتئین کم چرب و بدون چربی برای پسوریازیس مفید است.

هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویتامین ها یا مکمل ها به کاهش علائم پسوریازیس کمک می‌کنند. بهترین راه برای دریافت تمام ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز از غذاهایی است که می‌خورید. اما به طور کلی مصرف روزانه یک مولتی ویتامین بی‌خطر است. با پزشک یا یک متخصص تغذیه ثبت شده در مورد سایر مکمل هایی که ممکن است برای نیازهای شما مناسب باشند صحبت کنید.

بهترین رژیم غذایی برای پسوریازیس چیست؟

از بهترین رژیم هایی که می‌تواند به کاهش علائم و کنترل پسوریازیس کمک کند رژیم مدیترانه ای است. رژیم غذایی مدیترانه ای بر غذاهای گیاهی و چربی‌های سالم تأکید دارد. شما بیشتر سبزیجات، میوه ها و غلات کامل می‌خورید. روغن زیتون فوق بکر منبع اصلی چربی است. رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و بسیاری از بیماری های مزمن دیگر را کاهش دهد.

رژیم غذایی ۲۱ روزه دکتر کرمانی نیز برنامه ای فوق العاده برای کاهش التهاب است. رژیم ۲۱ روزه فاقد گلوتن است و تا جای ممکن در آن غذاهایی گنجانده شده که به کاهش التهاب کلی بدن کمک می‌کنند. افراد مبتلا به پسوریازیس می‌توانند با رژیم ۲۱ روزه علاوه بر کاهش وزن بهبودی را نیز تجربه کنند.

رژیم پسوریازیس باید به کاهش و بهبود علائم این بیماری کمک کند.

مدیریت وزن و پسوریازیس: راهکارهایی برای کاهش بار التهابی

حفظ وزن سالم در صورت ابتلا به پسوریازیس مهم است. تحقیقات نشان می‌دهد که:

داشتن وزن اضافی علائم پسوریازیس را بدتر می‌کند. در واقع هر چه وزن بیشتر باشد، علائم شدیدتر خواهد بود. ارتباط این دو کاملاً مشخص نیست. اما آنچه متخصصان می‌دانند این است که سلول‌های چربی اضافی مواد شیمیایی التهابی آزاد می‌کنند. از آنجایی که پسوریازیس یک بیماری التهابی است، این مواد شیمیایی ممکن است در علائم پسوریازیس نقش داشته باشند.

بیشتر بخوانید: نفخ شکم قبل از قاعدگی

کاهش حتی چند کیلو وزن ممکن است به کاهش علائم پسوریازیس مانند خارش، پوسته پوسته شدن و لکه های دردناک روی پوست سر و بدن کمک کند.

یک مطالعه نشان داد افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند و با پیروی از یک رژیم غذایی کم کالری و ورزش وزن کم کرده‌اند، در عرض ۲۰ هفته تقریباً ۵۰ درصد کاهش علائم را تجربه کرده‌اند. این اتفاق حتی در حالی رخ داده است که آنها هیچ تغییر دیگری در داروهای پسوریازیس یا برنامه درمانی خود ایجاد نکرده‌اند.

وزن متعادل به کاهش و بهبود علائم بیماری پسوریازیس کمک بسیاری می‌کند.

همچنین کاهش وزن ممکن است داروهای پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک را مؤثرتر کند ( آرتریت پسوریاتیک نوعی آرتریت است که برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس را تحت تأثیر قرار می‌دهد. )

نکته دیگر آنکه پسوریازیس شما را در معرض خطر بیشتری برای بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا قرار می‌دهد. کاهش وزن احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد. حتی مقدار کمی کاهش وزن، فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد.

بافت چربی سیتوکین‌ها و آدیپوکین‌هایی مانند آدیپونکتین و لپتین تولید می‌کند که مسیرهای سیگنالینگ التهابی و هموستاز متابولیک را تنظیم می‌کنند. وقتی فرد دچار اضافه وزن باشد سیتوکین‌های التهابی در بدن بیشتر ترشح می‌شوند و همین افزایش التهاب موجب بدتر شدن وضعیت بیماری پسوریازیس می‌شود.

کاهش وزن خطر ابتلا به بیماری‌های دیگر را در افراد مبتلا به پسوریازیس کاهش می‌دهد.

برای رسیدن به BMI نرمال باید این موارد را رعایت کنید:

غذاهای سالم را وارد برنامه غذایی کنید

مشخص نیست که اگر مبتلا به پسوریازیس هستید چه رژیم غذایی بهترین است. اما متخصصان می‌دانند که یک راه سالم برای کاهش وزن و در عین حال دریافت فیبر، ویتامین ها و مواد معدنی تقویت کننده سلامت بیشتر، خوردن غذاهای گیاهی بیشتر است. این غذاها شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوباتی مانند لوبیا و بادام زمینی می‌شوند.

پروتئین بدون چربی سیر کننده است و می‌تواند هوس‌های غذایی را برای مدت طولانی تری مهار کند. علاوه بر مرغ بدون چربی مانند مرغ و بوقلمون، حداقل دو بار در هفته ماهی چرب را نیز به وعده‌های غذایی خود اضافه کنید. ماهی هایی مانند ماهی سالمون، قزل آلا و شاه ماهی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.

این چربی‌های فوق‌العاده سالم خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهند و ممکن است به کاهش علائم پسوریازیس کمک کنند. از غذاهای فرآوری شده و هر چیزی که دارای شکر اضافه است از جمله نوشابه و سایر نوشیدنی‌های شیرین، دوری کنید.

جهت مدیریت علائم پسوریازیس مواد غذایی سالم را در اولویت قرار دهید.

وعده‌های غذایی را آگاهانه انتخاب کنید

وقتی از آنچه می‌خورید آگاه باشید می‌توانید انتخاب اندازه و غذاهای سالم را راحت تر انجام دهید. یک راه ساده برای شروع داشتن یک دفترچه غذایی است. نوشتن هر چیزی که می‌خورید می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید که آیا در مواقع خاصی مانند بعد از کار یا وقتی استرس دارید، احتمال بیشتری برای پرخوری دارید یا خیر. فقط دانستن اینکه این اتفاق می‌افتد می‌تواند به شما در انتخاب های بهتر کمک کند.

وعده‌های غذایی خود را از قبل برنامه ریزی کنید. این می‌تواند احتمال وسوسه شدن را کاهش دهد. اگر بیرون غذا می‌خورید از قبل به منوی آنلاین نگاه کنید. قبل از رسیدن به رستوران تصمیم بگیرید که چه چیزی خواهید خورد. و هر روز صبحانه بخورید. پر کردن معده در اوایل روز می‌تواند منجر به انتخاب‌های بهتر در بعد از ظهر و عصر شود.

برای درمان پسوریازیس وعده‌های غذایی منظم و سالم داشته باشید.

فعالیت داشته باشید

ورزش کالری می‌سوزاند و بافت عضلانی را تقویت می‌کند که هر دو به کاهش وزن کمک می‌کنند. همچنین التهاب را در سراسر بدن کاهش می‌دهد که می‌تواند پسوریازیس را بهبود بخشد و در عین حال خطر ابتلا به مشکلات سلامتی مرتبط مانند بیماری قلبی را کاهش دهد.

روزانه ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر این مقدار زیاد به نظر می‌رسد به خاطر داشته باشید که حتی مقدار کمی فعالیت نیز می‌تواند تفاوت ایجاد کند. انجام چند پیاده روی ۱۰ دقیقه ای در طول روز می‌تواند مفید باشد. در صورت امکان از پله ها بالا بروید و هنگام تماشای تلویزیون تمریناتی مانند شنا سوئدی و دراز نشست انجام دهید.

تحرک داشتن کافی به کاهش علائم پسوریازیس کمک می‌کند.

مکمل‌های غذایی با پشتوانه علمی در پسوریازیس

مشتقات ویتامین D به طور گسترده به عنوان درمانی برای پسوریازیس به صورت موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویتامین D به عنوان یک تنظیم کننده سیستم ایمنی شناخته شده است که ممکن است از طریق اثرات آن بر سلول های لنفوسیت T نوع ۱ (Th1) برای بیماری های التهابی مانند پسوریازیس مفید باشد.

افراد مبتلا به پسوریازیس اغلب سطح بالایی از پروتئینی به نام هموسیستئین در خون خود دارند و این ممکن است به دلیل سطح پایین اسید فولیک در رژیم غذایی آنها باشد. هموسیستئین بالا با التهاب در پسوریازیس مرتبط دانسته شده است.

گاهش نیاز است طبق تجویز پزشک برای پسوریازیس از مکمل غذایی استفاده کنید.

یک مطالعه قدیمی نشان داد که روغن ماهی علائم پسوریازیس مانند قرمزی پوست، خارش، پلاک های پوسته دار و ضخیم شدن پوست را در افرادی که به مدت ۱۲ هفته کپسول مصرف کردند بهبود بخشید. مطالعات دیگر نشان داد افرادی که به مدت ۶ ماه روزانه مکمل‌های روغن ماهی مصرف کردند، پوسته‌ها، ضخیم شدن و قرمزی پوستشان کاهش یافت.

افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است سطح سلنیوم پایینی داشته باشند. اعتقاد بر این است که سلنیوم به کاهش التهاب و آرام کردن سیستم ایمنی در افراد مبتلا به پسوریازیس کمک می‌کند.

تمام این موارد را می‌توانید با پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ضد التهابی دریافت کنید و حتما قبل از مصرف هر کدام از این مکمل ها با پزشک خود مشورت کنید.

کلام آخر

رژیم پسوریازیس در مدیریت و کنترل این بیماری خودایمنی نقشی اساسی ایفا می‌کند. پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که در حال حاضر درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما می‌توان با پیروی از یک برنامه غذایی سالم از شدت علائم آن کاست و کنترل آن را به دست گرفت.

بیشتر بخوانید: اختلال تیروئید چیست؟

 برنامه‌های تغذیه‌ای متعادلی مانند رژیم غذایی ۲۱ روزه دکتر کرمانی می‌توانند به کاهش التهاب، کنترل بافت چربی بدن و در نهایت بهبود وضعیت عمومی بیماران مبتلا به پسوریازیس کمک کنند. رعایت اصول چنین رژیم‌هایی، گامی مؤثر در جهت بهبود کیفیت زندگی و مدیریت بلندمدت این بیماری محسوب می‌شود.

سوالات متداول مقاله رژیم پسوریازیس:

۱-چرا رژیم ۲۱ روزه دکتر کرمانی برای کنترل بیماری پسوریازیس مناسب است؟

چون فاقد گلوتن است و کاملا ضد التهابی است.

۲-برای دریافت مکمل ها و میزان دوز آنها بهتر است به چه کسی مراجعه کنیم؟

بهترین کار این است که با یک متخصص پوست مشور کنید.

منابع:

۵