دکتر کرمانی » مجله » بیماری و درمان
کمکاری تیروئید باعث افزایش وزن، خستگی و ریزش مو میشود. در این مقاله با علائم کم کاری تیروئید، علل و روشهای درمان کمکاری تیروئید آشنا شوید.
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
علائم کم کاری تیروئید میتواند به تدریج و به شکلی پنهانی ظاهر شود، به طوری که بسیاری از افراد حتی متوجه آن نمیشوند. این اختلال هورمونی باعث احساس خستگی مفرط، افزایش وزن، افسردگی و مشکلات پوستی میشود، در حالی که در ابتدا ممکن است این علائم به سادگی نادیده گرفته شوند. در این مطلب از مجله دکتر کرمانی به بررسی مهمترین علائم تیروئید کمکار، روشهای تشخیص و درمان میپردازیم.
کم کاری تیروئید شایعترین نوع اختلال تیروئید است و زمانی اتفاق میافتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمیکند. این هورمونها برای تنظیم متابولیسم و عملکرد طبیعی بدن ضروری هستند. این بیماری میتواند بر عملکرد قلب، سیستم عصبی و وزن بدن تأثیر بگذارد.
هورمونهای تیروئید نحوه استفاده بدن از انرژی برای انجام کار را کنترل میکنند.
تیروئید غده کوچکی در گردن است که هورمونهای مرتبط با سیستمها و عملکردهای مختلف در سراسر بدن را تولید میکند. با این حال، برای ارسال هورمونهای خود، به ارتباطات غددی در مغز، مانند غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس، متکی است. محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – تیروئید، نقش مهمی در تولید هورمون دارند. هورمونهایی که در عملکرد طبیعی تیروئید نقش دارند عبارتاند از:
هورمونهای تیروئید نحوه استفاده بدن از انرژی برای انجام کار را کنترل میکنند. این هورمونها تقریباً بر تمام اندامهای بدن تأثیر میگذارند. بر تنفس، ضربان قلب، وزن، هضم و خلقوخوی موثر است. وقتی تیروئید به اندازه کافی از این هورمونها تولید نمیکند، بخشهایی از بدن کند میشود.
نوع کم کاری تیروئید یک فرد بستگی به این دارد که آیا به دلیل نقص در خود تیروئید یا سایر غدد که به تیروئید دستور تولید هورمون میدهند ایجاد شود. 3 مدل کم کاری تیروئید وجود دارد:
جهت تشخیص نوع کم کاری تیروئید باید به پزشک مراجعه نمایید.
یکی از علل تیروئید کم کار، بیماریهای خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو است.
کمکاری تیروئید زمانی ایجاد میشود که غده تیروئید نتواند به میزان کافی هورمون تیروئید تولید کند. این مشکل میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، ازجمله بیماریهای خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به تیروئید حمله میکند.
کمبود ید در رژیم غذایی، اختلالات مادرزادی، جراحی تیروئید، پرتودرمانی در ناحیه گردن و مصرف برخی داروها نیز از عوامل دیگر هستند. در برخی موارد، مشکلات غده هیپوفیز که تولید هورمون محرک تیروئید (TSH) را تنظیم میکند، میتوانند باعث این بیماری شوند. در ادامه با این عوامل بیشتر آشنا خواهید شد.
علائم کم کاری تیروئید میتواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. شایعترین علائم کم کاری تیروئید عبارت است از:
از آنجایی که کم کاری تیروئید به کندی ایجاد میشود، بسیاری از افراد ماهها یا حتی سالها متوجه علائم بیماری نمیشوند.
میزان شیوع کم کاری تیروئید در زنان بیشتر از مردان است.
کمکاری تیروئید در زنان شایعتر است و برخی علائم آن متفاوت از مردان ظاهر میشود. در زنان، این اختلال میتواند باعث نامنظمی قاعدگی، خونریزی شدید یا کاهش باروری شود. همچنین، افزایش وزن، خشکی پوست، ریزش مو (بهویژه در ابروها) و احساس سرما بیشتر مشاهده میشود. در دوران بارداری نیز میتواند خطر سقط جنین و زایمان زودرس را افزایش دهد.
در مردان، کمکاری تیروئید میتواند موجب کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ و کاهش تعداد اسپرم شود. همچنین، ضعف عضلانی و احساس خستگی در آنها شایعتر است. مردان معمولاً ریزش موی سر و ضخیمشدن پوست را تجربه میکنند.
در هر دو جنس، علائمی مانند خستگی، افسردگی، یبوست، افزایش وزن و اختلال در تمرکز دیده میشود، اما شدت و نوع برخی علائم بسته به جنسیت متفاوت است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند از بروز عوارض جلوگیری کند.
کمکاری تیروئید باعث کند شدن متابولیسم بدن شده و علائم مختلفی ایجاد میکند. خستگی مداوم، افزایش وزن، احساس سرما، خشکی و زبری پوست، ریزش مو، یبوست و تورم صورت از علائم شایع آن هستند. افراد مبتلا ممکن است افسردگی، کاهش تمرکز، کندی تفکر و ضعف عضلانی را تجربه کنند. گرفتگی صدا، ورم دست و پا، ضربان قلب آهسته و درد مفاصل نیز ممکن است بروز کند.
در موارد شدید، این بیماری میتواند باعث کمخونی، کاهش تعریق و اختلال در حافظه شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، از پیشرفت علائم جلوگیری کرده و کیفیت زندگی را بهبود میبخشد.
کم کاری تیروئید باعث ریزش مو میشود.
کمکاری تیروئید باعث تغییرات قابلتوجهی در پوست و مو میشود. پوست معمولاً خشک، زبر، ضخیم و کم طراوت میشود و در برخی افراد رنگپریده یا متمایل به زرد پیدا میکند. تعریق کاهش مییابد و زخمها دیرتر ترمیم میشوند. موها نازک، شکننده و خشک شده و ممکن است دچار ریزش شدید، بهویژه در ناحیه ابروها (ریزش یکسوم انتهایی ابرو) شوند. همچنین، ناخنها شکننده و دارای خطوط عمودی میشوند. در موارد شدید، پف آلودگی صورت و ورم دست و پا نیز دیده میشود. درمان مناسب میتواند این علائم را بهبود بخشد.
کمکاری تیروئید باعث کاهش سرعت متابولیسم میشود، به این معنا که بدن انرژی را کندتر میسوزاند. این وضعیت منجر به افزایش وزن حتی بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی میشود. علاوه بر این، بدن تمایل بیشتری به احتباس آب و نمک دارد که باعث ورم و پف آلودگی میشود. کاهش متابولیسم همچنین باعث احساس سرما، خستگی و ضعف عضلانی میشود. تنظیم هورمون تیروئید از طریق درمان مناسب، میتواند متابولیسم را بهبود داده و به کنترل وزن کمک کند. ورزش و تغذیه سالم نیز در مدیریت این تغییرات مؤثر هستند.
اختلال کم کاری تیروئید به علل مختلفی ایجاد میشود. این بیماری میتواند به علتهای مختلفی از جمله مشکلات خودایمنی، اختلالات هورمونی و عوامل محیطی ایجاد شود. علائم این بیماری معمولاً به تدریج بروز میکنند و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهند. درک علل مختلف کمکاری تیروئید به تشخیص و درمان مؤثر این اختلال کمک میکند.
بیماریهای خودایمنی زمانی رخ میدهند که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم خود حمله میکند. در کمکاری تیروئید، این حملات معمولاً به غده تیروئید وارد میشود. بیماری هاشیموتو شایعترین اختلال خودایمنی است که باعث التهاب و آسیب به غده تیروئید میگردد. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن آنتیبادیهایی تولید میکند که به سلولهای تیروئید حمله کرده و باعث تخریب آنها میشود. این تخریب موجب کاهش توانایی تیروئید در تولید هورمونهای تیروئیدی میشود.
در نتیجه، فرد دچار کمکاری تیروئید میشود که علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، افسردگی و مشکلات پوستی را به همراه دارد. درمان این بیماری معمولاً شامل مصرف هورمون تیروئید مصنوعی برای جبران کمبود هورمون است.
ید مورد نیاز بدن باید از طریق رژیم غذایی تأمین شود.
غده تیروئید برای تولید هورمونهای تیروئید به ید نیاز دارد. از آنجا که بدن ید تولید نمیکند، این ماده باید از طریق رژیم غذایی تأمین شود. منابع غذایی حاوی ید شامل نمک یددار، صدف، ماهی آب شور، تخممرغ، محصولات لبنی و جلبک دریایی هستند. کمبود ید میتواند به کمکاری تیروئید منجر شود، زیرا بدون ید کافی، تیروئید قادر به تولید هورمونهای تیروئیدی مورد نیاز بدن نیست.
کمکاری تیروئید میتواند تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و ارثی قرار گیرد. یکی از انواع آن کمکاری مادرزادی تیروئید است. در آن نوزادان با غده تیروئید که به درستی رشد نمیکند یا قادر به عملکرد مناسب نیست، متولد میشوند. این اختلال معمولاً در بدو تولد شناسایی میشود و بسیاری از بیمارستانها برای تشخیص آن، نوزادان را غربالگری میکنند.
علاوه بر این، سابقه خانوادگی بیماری تیروئید میتواند خطر ابتلا به کمکاری تیروئید را افزایش دهد. اگر والدین یا دیگر اعضای خانواده مبتلا به این بیماری باشند، احتمال ابتلا به آن در نسلهای بعدی بیشتر است. این عوامل ژنتیکی بهویژه در اختلالات خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو تأثیر دارند که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به تیروئید حمله میکند. درمان زودهنگام میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
پرتودرمانی در ناحیه گردن که معمولاً برای درمان سرطانهایی مانند لنفوم استفاده میشود، به غده تیروئید آسیب میرساند. اشعههای مورد استفاده در درمان به سلولهای تیروئید آسیب وارد کرده و عملکرد آنها را مختل میکنند. این آسیب باعث میشود غده تیروئید قادر به تولید هورمونهای مورد نیاز بدن نباشد که به نوبه خود ممکن است منجر به کمکاری تیروئید شود. افراد تحت درمان با پرتو معمولاً نیاز به نظارت دقیق بر عملکرد تیروئید و درمان جایگزینی هورمون تیروئید دارند تا از بروز علائم کم کاری تیروئید جلوگیری شود.
برخی داروهای خاص میتوانند بر عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند و تولید هورمونهای تیروئید را مختل کنند. داروهایی مانند آمیودارون (برای مشکلات قلبی)، اینترفرون آلفا و اینترلوکین-2 (برای درمان برخی سرطانها و بیماریهای روانی) باعث اختلال در تولید هورمون تیروئید میشوند. این داروها میتوانند منجر به کمکاری یا پرکاری تیروئید شوند. افراد تحت درمان با این داروها باید تحت نظارت پزشک قرار گیرند و آزمایشهای تیروئید منظم انجام دهند تا هرگونه تغییر در عملکرد غده تیروئید به موقع شناسایی و درمان شود.
در برخی شرایط باید غده تیروئید جراحی شود.
جراحی تیروئید برای برداشتن قسمتی یا تمام غده میتواند منجر به کمکاری تیروئید شود. در صورتی که تنها بخشی از تیروئید برداشته شود، ممکن است غده باقیمانده قادر به تولید هورمونهای کافی برای نیازهای بدن باشد. با این حال، اگر تیروئید به طور کامل برداشته شود، غده نمیتواند هورمونهای مورد نیاز را تولید کند و فرد نیاز به درمان جایگزینی هورمون تیروئید خواهد داشت. این درمان معمولاً به صورت قرص لووتیروکسین برای جبران کمبود هورمون است و برای حفظ تعادل هورمونی بدن ضروری است.
تیروئیدیت پس از زایمان یک وضعیت التهابی است که پس از بارداری رخ میدهد، اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست. در این بیماری، ابتدا سطح هورمون تیروئید به طور شدید افزایش مییابد و سپس به دنبال آن کاهش قابل توجه تولید هورمون تیروئید رخ میدهد. علائم شامل افسردگی، خستگی، افزایش وزن و تغییرات در سطح انرژی است.
خوشبختانه، بیشتر افراد مبتلا به تیروئیدیت پس از زایمان به تدریج عملکرد طبیعی تیروئید خود را بازیابی میکنند. درمان ممکن است شامل کنترل سطح هورمونها و نظارت پزشکی باشد تا از بروز مشکلات طولانیمدت جلوگیری شود.
غده هیپوفیز نقش مهمی در تنظیم عملکرد تیروئید دارد. این غده هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید میکند که به تیروئید دستور میدهد چه مقدار هورمون تولید و ترشح کند. در موارد نادر، اختلالات یا آسیب به غده هیپوفیز میتواند در تولید TSH اختلال ایجاد کرده و باعث کمکاری تیروئید شود. در این شرایط، حتی اگر تیروئید سالم باشد، به دلیل نبود دستور مناسب از هیپوفیز، تولید هورمونهای تیروئید کاهش مییابد. درمان این مشکل معمولاً شامل درمانهای هورمونی برای تنظیم سطح TSH و عملکرد تیروئید است.
برای تشخیص کمکاری تیروئید، ابتدا پزشک به ارزیابی علائم بالینی بیمار و تاریخچه پزشکی میپردازد. سپس، با توجه به نتایج معاینات فیزیکی و علائم مشکوک، آزمایشهای مختلفی برای تأیید تشخیص تجویز میشود. این مراحل به پزشک کمک میکند تا علت اصلی کمکاری تیروئید را شناسایی کرده و درمان مناسب را برای بیمار آغاز کند.
در معاینه فیزیکی برای ارزیابی غده تیروئید، اندازه آن و هرگونه گره یا تورم احتمالی انجام میشود.
پزشک برای تشخیص کمکاری تیروئید ابتدا به بررسی علائم بالینی مانند خستگی، افزایش وزن، خشکی پوست و تغییرات خلقی میپردازد. در معاینه فیزیکی برای ارزیابی غده تیروئید، اندازه آن و هرگونه گره یا تورم احتمالی انجام میشود. پزشک ممکن است گواتر (افزایش حجم تیروئید) یا علائم دیگر مانند کاهش ضربان قلب، کاهش انعطافپذیری پوست و کاهش حرکات رفلکسها را شناسایی کند. این ارزیابیها همراه با آزمایشهای خون، به تشخیص دقیق و تجویز درمان مناسب کمک میکنند.
اگر علائم کم کاری تیروئید دارید، پزشک ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطح هورمونها تجویز کند. آزمایشهای اصلی شامل:
این آزمایشها به پزشک کمک میکنند تا علت علائم شما را مشخص کرده و درمان مناسب را پیشنهاد دهد.
آزمایش آنتیبادی تیروئید به شناسایی پروتئینهای خاصی در خون پرداخته که نشاندهنده یک اختلال خودایمنی است. در این آزمایش، اگر آنتیبادیهایی علیه تیروئید پیدا شود، ممکن است فرد مبتلا به بیماریهای خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو یا بیماری گریو باشد. این اختلالات خودایمنی باعث حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید شده و عملکرد آن را مختل میکنند. آزمایش آنتیبادی تیروئید به پزشک کمک میکند تا تشخیص دقیقتری از علت کمکاری یا پرکاری تیروئید انجام دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
سونوگرافی کمک میکند تا مشکلاتی مانند گواتر، کیستها یا تومورها شناسایی شوند.
سونوگرافی تیروئید یک آزمایش تصویربرداری است که برای بررسی وضعیت غده تیروئید استفاده میشود. اگر نتایج آزمایش خون یا معاینه فیزیکی غیرطبیعی باشد، این روش برای ارزیابی التهاب، تورم یا گرههای غیرعادی در غده تیروئید تجویز میشود. سونوگرافی کمک میکند تا مشکلاتی مانند گواتر، کیستها یا تومورها شناسایی شوند. این روش بدون درد و غیرتهاجمی است و اطلاعات دقیقی درباره ساختار تیروئید فراهم میکند که در تصمیمگیری برای درمانهای بعدی مفید است.
کمکاری تیروئید یکی از اختلالات هورمونی شایع است که به دلیل کاهش تولید هورمونهای تیروئید، میتواند علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، افسردگی و مشکلات پوستی را به همراه داشته باشد. خوشبختانه این بیماری قابل درمان است و با رعایت درمانهای دارویی، رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم میتوان به بهبود عملکرد تیروئید و کاهش علائم کم کاری تیروئید کمک کرد. در این مطلب به بررسی درمانهای دارویی، نقش رژیم غذایی و سبک زندگی در کنترل این بیماری خواهیم پرداخت.
دارو به تنظیم سطح هورمون تیروئید در بدن کمک کرده و علائم کم کاری تیروئید را کاهش میدهد.
کمکاری تیروئید معمولاً با درمان دارویی کنترل میشود. درمان اصلی شامل مصرف هورمون تیروئید مصنوعی است، مانند قرص لووتیروکسین که مشابه هورمون طبیعی تیروئید عمل میکند. این دارو به تنظیم سطح هورمون تیروئید در بدن کمک کرده و علائم کم کاری تیروئید را کاهش میدهد. دوز دارو باید به دقت تنظیم شود تا از هرگونه تغییر در سطح هورمون جلوگیری شود.
رژیم غذایی مناسب نقش حیاتی در بهبود عملکرد تیروئید دارد. مصرف غذاهای غنی از ید مانند ماهی، صدف و نمک یددار، به غده تیروئید کمک میکند تا هورمونهای تیروئیدی تولید کند. همچنین، مواد مغذی مانند سلنیوم و روی که در آجیل، دانهها و گوشتها وجود دارند، برای عملکرد صحیح تیروئید ضروری هستند. پرهیز از مصرف بیش از حد سویا و کلمها که میتوانند جذب ید را کاهش دهند، مفید است.
سبک زندگی سالم میتواند به مدیریت کمکاری تیروئید کمک کند. ورزش منظم به بهبود سطح انرژی و کاهش وزن کمک میکند که از علائم رایج کمکاری تیروئید است. خواب کافی و کاهش استرس نیز نقش مهمی در کنترل بیماری دارد. استفاده از داروهای تجویزی و پیگیری منظم توسط پزشک ضروری است تا تعادل هورمونی در بدن حفظ شود.
کمکاری تیروئید یک اختلال شایع است که میتواند تأثیرات زیادی بر سلامت فرد بگذارد. علائم کم کاری تیروئید ممکن است شامل خستگی، افزایش وزن، سردی بدن و اختلالات خواب باشد. تشخیص این بیماری از طریق آزمایشهای خون و بررسی علائم بالینی صورت میگیرد. درمان اصلی کمکاری تیروئید استفاده از هورمونهای تیروئید است که میتواند به تنظیم سطح هورمونها و بهبود علائم کمک کند.
علاوه بر دارو، رعایت یک سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، و انجام ورزشهای منظم نیز در کنترل این بیماری مؤثر است. در نهایت، توصیه میشود که افراد مبتلا به کمکاری تیروئید به طور منظم تحت نظر پزشک باشند تا از بروز مشکلات جانبی جلوگیری کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. پیگیری دقیق درمان و تغذیه صحیح نقش مهمی در پیشگیری از پیشرفت بیماری دارد.
شما نمیتوانید از کم کاری تیروئید جلوگیری کنید. اگر علائمی مانند موارد ذکر شده را مشاهده کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. تشخیص و درمان به موقع بهترین راه برای کاهش خطر عوارض و داشتن یک زندگی سالم است.
کم کاری تیروئید یک بیماری مادامالعمر است. اگر تشخیص داده شد، باید هر روز دارو مصرف کنید تا سطح هورمون تیروئید خود را کنترل کنید.
در صورت عدم درمان، کم کاری تیروئید میتواند باعث افزایش وزن شود. بسیاری از افراد با شروع درمان جایگزینی هورمونی وزن خود را کاهش میدهند.
بدون درمان، کم کاری تیروئید میتواند به یک وضعیت پزشکی جدی و تهدیدکننده زندگی تبدیل شود.
در واقع، هر گونه اختلال عملکرد غده تیروئید میتواند باعث اضطراب و افسردگی شود. اما کم کاری تیروئید شایعترین مقصر است.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم