رژیم فستینگ برای دیابت و افراد دیابتی فواید بالقوه ای در بهبود قند خون و یا حتی وارد کردن آن به مرحله بهبودی دارد. تنها نکته مهم درباره این نوع رژیم غذایی و بیماری دیابت ایجاد تعادل و عمل به بایدها و نبایدها در طول رعایت آن است.
فستینگ نوعی برنامه غذایی است که شامل محدود کردن زمان غذا خوردن می‌شود. روش های مختلفی برای این کار وجود دارد از جمله:
- محدود کردن غذا در یک زمان مشخص از روز
- محدود کردن مقدار کالری در طول دوره فستینگ
- چرخش بین روزهایی که به صورت معمول غذا می‌خورید و روزهای فستینگ
در این مقاله می‌خواهیم به باید و نباید های رژیم غذایی فستینگ بپردازیم و به شما آموزش دهیم چگونه با حفظ سلامت خود در دوره دیابت این رژیم را رعایت کنید.
آیا رژیم فستینگ برای دیابت مجاز است؟
فستینگ یکی از برنامه های محبوب است که خیلی سریع شناخته شد. این برنامه غذایی در صورتی که درست استفاده شود می‌تواند مزایای بسیاری برای سلامت بدن داشته باشد از جمله کاهش وزن، بهبود کنترل قند و فشار خون و همچنین کاهش کلسترول و التهاب بدن.
چه مبتلا به دیابت باشید چه خیر توصیه می‌شود برای مدت زمان خیلی طولانی و یا پشت سر هم فستینگ نگیرید چون برای تایید این موضوع هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.
فستینگ برای کدام نوع دیابت مجاز است؟
رژیم فستینگ برای افراد مبتلا به دیابت بی خطر و پر فایده است چه مبتلا به دیابت نوع ۱ باشید چه دیابت نوع ۲. تحقیقات نشان داده رژیم فستینگ و محدود کردن تایم غذا خوردن به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک می‌کند وزن خود را کاهش بدهند و کنترل قند خون را در دراز مدت بهبود ببخشند.
بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، سندرم متابولیک، فشار خون بالا، یا هیپرلیپیدمی (کلسترول بالا) نیز دارند. روزه داری متناوب ممکن است این نشانگرهای متابولیک را نیز بهبود بخشد.
بهتر است قبل از اینکه اقدام به شروع یک برنامه غذایی فستینگ کنید حتما با پزشک خود صحبتی داشته باشید تا برنامه مناسب برای شما را انتخاب کند. گاهی ممکن است پزشک با توجه به شرایط و آخرین آزمایش ها اجازه استفاده از رژیم فستینگ را ندهد.
فواید رژیم فستینگ برای دیابت
همانطور که گفته شد رژیم فستینگ فواید کلی برای سلامت دارد، مانند کاهش التهاب و کلسترول اما برخی از تاثیرات آن مربوط به بیماری دیابت می‌شود که عبارتند از:
کنترل قند خون
رژیم فستینگ برای دیابت می‌تواند نحوه کنترل گلوکز (قند خون) توسط بدن را بهبود ببخشد. محققان توصیه می‌کنند اگر دچار اضافه وزن یا چاقی هستید، کاهش وزن می‌تواند به کاهش سطح A1c (معیاری برای کنترل قند خون در دو تا سه ماه گذشته) کمک کند و خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت را کاهش دهد. اما این را بدانید که رژیم فستینگ برای کاهش وزن الزامی نیست.
شیلا رهبری: حداقل یک بار رژیم دکتر کرمانی را امتحان کنید!
بهبود حساسیت به انسولین
رژیم فستینگ می‌تواند حساسیت به انسولین را در بیماران دیابتی به طرق مختلف بهبود ببخشد. در طول رژیم فستینگ بدن به حالتی به نام اتوفاژی (پاکسازی سلولی) می‌رود، گیرنده های انسولین نا کارآمد را از بین می‌برد و جذب گلوکز را بهبود می‌بخشد. التهاب مزمن مرتبط با مقاومت به انسولین کاهش می‌یابد.
پس از ۱۲ تا ۱۶ ساعت روزه داری بدن از متابولیسم گلوکز به متابولیسم چربی تغییر می‌کند و سطح قند خون و انسولین را کاهش می‌دهد.
تاثیر بر میزان نیاز به انسولین
رژیم فستینگ در افراد دیابتی می‌تواند بر میزان نیازشان به انسولین تاثیر بگذارد. تحقیقات روی افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ نشان داده رژیم فستینگ توانسته موجب کاهش مصرف انسولینشان شود.
بدن گلوکز اضافی را به شکل گلیکوژن در کبد ذخیره می‌کند. حدود ۱۲ ساعت طول می‌کشد تا بدن از این گلیکوژن استفاده کند. اگر غذا نخوریم بدن برای به دست آوردن انرژی به جای گلیکوژن شروع به سوزاندن چربی ها می‌کند. این اتفاق نه تنها به کاهش وزن کمک می‌کند بلکه به کبد و لوزالمعده (که انسولین تولید می‌کنند) استراحت می‌دهد.
کاهش سطح قند خون ناشتا
رژیم های غذایی روزه داری از طریق چندین مکانیسم فیزیولوژیکی که توسط شواهد بالینی پشتیبانی می‌شوند سطح قند خون ناشتا را در افراد مبتلا به دیابت کاهش می‌دهند.
همانطور که گفته شد پس از ۱۲ تا ۱۶ ساعت فستینگ، بدن ذخایر گلیکوژن را تخلیه کرده و به متابولیسم چربی روی می‌آورد در نتیجه تولید گلوکز کاهش یافته و حساسیت به انسولین بیشتر می‌شود. این امر موجب کاهش سطح قند خون ناشتا می‌شود.
تاثیر بر وزن و ترکیب کلی
رژیم غذایی فستینگ می‌تواند به صورت قابل توجهی روی وزن و ترکیب بدن در افراد دیابتی تاثیر بگذارد. افراد مبتلا به دیابت در عرض ۳ تا ۶ ماه پس از انجام فستینگ ۳ تا ۸ درصد وزن بدن را کم می‌کنند که عمدتا از طریق محدودیت کالری و بهبود کارایی متابولیک است.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
تحقیقات نشان داده رژیم فستینگ یا همان روزه داری متناوب می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ درصد چربی احشایی و ۶ تا ۱۲ درصد چربی زیر پوستی را کم کند.
برخی افراد پس از کاهش وزن ۱۵ کیلو یا بیشتر، دیابت نوع ۲ خود را معکوس کرده‌اند. اگرچه همه افرادی که این مقدار وزن کم می‌کنند قادر به فروکش کردن دیابت خود نخواهند بود، اما کاهش وزن فواید بسیاری برای سلامتی آنها داشته است.
جلوگیری از نوروپاتی دیابتی
رژیم فستینگ می‌تواند با بهبود کنترل قند خون و سلامت متابولیک به صورت غیرمستقیم روی نوروپاتی دیابتی نیز تاثیر بگذارد به این صورت که با افزایش حساسیت به انسولین آسیب های ناشی از هایپرگلیسمی نیز کم می‌شود و در نتیجه پیشرفت نوروپاتی کند خواهد شد.
پیشگیری از کتواسیدوز دیابتی
از دیگر مواردی که رژیم فستینگ روی آن تاثیر می‌گذارد کتواسیدوز دیابتی است این بیماری معمولا زمانی اتفاق می افتد که برای مدت زمان طولانی قند خون بالا باشد. کتواسیدوز دیابتی یک بیماری جدی است و می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند. در طول فستینگ سطح قند خون پایین می‌آید (در ابتدا ممکن است کمی بالا برود اما موقت است) و همین امر به کنترل این بیماری کمک خواهد کرد.
رژیم فستینگ نه تنها برای مبتلایان به دیابت ممنوع نیست بلکه در بسیاری از مواقع به کنترل بیماری و عوارض آن کمک می‌کند.
آیا طول مدت فستینگ برای دیابت و بیماران دیابتی اهمیت دارد؟
بله. درست است که رژیم فستینگ برای دیابت، مزایایی دارد. اما طول مدت زمان آن نیز اهمیت دارد. در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت:
روزه داری کوتاه مدت (خوب):
فستینگ کوتاه مدت با تخلیه ذخایر گلیکوژن و تحریک متابولیسم چربی، سطح انسولین خون را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد زیرا بدن هنگام از سرگیری غذا خوردن در استفاده از گلوکز کارآمدتر می‌شود.
ممکن است با کاهش مقاومت به انسولین، سطح گلوکز خون را در افراد پیش‌دیابتی به طور موقت تثبیت کند و کاهش ۵.۶ درصدی قند خون ناشتا در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ و کاهش ۵۳ درصدی مقاومت به انسولین را در پی دارد.
روزه داری طولانی مدت (بد):
فستینگ طولانی مدت می‌تواند به طور متناقضی مقاومت به انسولین را در افراد چاق افزایش دهد و منجر به اختلال تحمل گلوکز شود. خطر ایجاد هایپرگلیسمی ناشتا در افرادی که تولید انسولین کافی ندارند (به عنوان مثال دیابت نوع ۲ پیشرفته).
نکات کلیدی و توصیه‌های دکتر کرمانی قبل از شروع فستینگ
دکتر کرمانی یکی از ارائه دهندگان رژیم فستینگ اصولی است اما قبل از شروع این برنامه بهتر است نکات کلیدی و توصیه های ایشان را مطالعه کنید:
مشاوره با پزشک متخصص: ضرورت اولیه
قبل از شروع برنامه فستینگ توصیه می‌شود ابتدا حتما با پزشک متخصصی که زیر نظرش هستید صحبت کنید حتی اگر لازم بود آزمایش دهید تا بر اساس آن پزشک مشخص کند که می‌توانید وارد برنامه فستینگ شوید یا خیر.
بیشتر بخوانید: مشاوره تلفنی رایگان؛ پاسخ گویی ۱۲ ساعته تلفنی توسط کارشناسان تغذیه دکتر کرمانی
نظارت دقیق بر سطح قند خون
اولین تاثیر رژیم فستینگ برای دیابت روی قند خون است بنابراین اگر می‌خواهید این روش را پیش بگیرید حتما باید نظارت دقیقی روی سطح قند خون داشته باشید. بیماری دیابت از طریق همین قند خون روی بدن تاثیر خود را می‌گذارد. اگرچه مزایای فستینگ برای دیابت بسیار است اما صرف اینکه رژیم دارید نباید شما را از سنجش قند خون غافل کند.
تنظیم دوز داروها تحت نظر پزشک
از زمانی که وارد برنامه فستینگ می‌شوید و تغییرات را می‌بینید باید حواستان به دوز داروها نیز باشد. از آنجا که بیماران دیابتی با کاهش وزن، تغییرات مثبتی را تجربه می‌کنند ممکن است نیاز باشد زودتر از گذشته دوز داروهای دریافتی را کاهش دهند. در رژیم غذایی فستینگ دکتر کرمانی ما شاهد قطع داروی افراد دیابتی نیز بوده ایم.
انتخاب نوع فستینگ مناسب
مدت زمان فستینگ اگر خیلی طولانی باشد می‌تواند تاثیر منفی داشته باشد بنابراین در انتخاب آن باید حتما با پزشک و مشاوره تغذیه خود صحبت کنید. معمولا برای افراد دیابتی فستینگ کوتاه مدت توصیه می‌شود.
اهمیت تغذیه صحیح در دوره غیر فستینگ
صرف اینکه برای مدت زمان طولانی غذایی نخوردید دلیل نمی‌شود در دوره غیر فستنیگ بتوانید زیاده روی کنید بنابراین حتما باید از غذاهای سالمی که در رژیم غذایی برایتان تعریف شده استفاده کنید. ما فاصله های زمانی را هم برای شما تعریف کرده ایم تا دچار مشکل نشوید.
نشانه های هشدار دهنده و زمان قطع فستینگ
افراد مبتلا به دیابت اگر این نشانه ها را مشاهده کردند باید فستینگ را قطع کنند:
- علائم هیپرگلیسمی (قند خون بیشتر از ۳۰۰ میلی گرم در دسی لیتر)
- تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار یا بوی میوه ای نفس (علائم کتواسیدوز دیابتی)
- واکنش شدید جسمی: درد قفسه سینه، تنگی نفس یا غش، استفراغ مداوم یا کم آبی شدید بدن
اینها علائمی هستند که در صورت غیر اصولی اجرا کردن برنامه و بدون مشورت پزشک پیش رفتن ممکن است با آنها مواجه شوید.
کلام پایانی:
رژیم فستینگ برای دیابت تحت نظر پزشک متخصص و مشاور تغذیه می‌تواند موجب بهبودی های چشمگیری شود. اجرای رژیم فستینگ برای دیابت که در حال حاضر درمانی ندارد می‌تواند به کاهش وزن اضافی و در پی آن کنترل یا قطع دوز داروها منجر شود.
سوالات متداول مقاله رژیم فستینگ برای دیابت:
۱- آیا سرعت کاهش وزن افراد دیابتی در رژیم فستینگ بیشتر است؟
سرعت کاهش وزن هر فرد بر اساس معیارهای بسیاری با افراد دیگر متفاوت است.
۲- چگونه مدت زمان مناسب فستینگ خود را متوجه شویم؟
این موضوع باید بر اساس توصیه های پزشک و بررسی های مشاور تغذیه تعیین شود.
دیدگاه شما