چه زمانی کاهش وزن نگران کننده می شود؟

بدون اینکه انتظارش را داشته باشید وزن کم کرده اید؟ قبل از اینکه به خاطر این کاهش وزن خوشحالd کنید ابتدا مطمئن شوید یکی دلیلش بیماری نباشد.

سوء تغذیه

وقتی کلمه سوء تغذیه را می شنوید بیشتر ذهنتان به سمت کودکان گرسنه و لاغری می رود که چیزی برای خوردن ندارند. سوء تغذیه یا کمبود دریافت مواد مغذی مناسب به اندازه کافی در همه جای جهان وجود دارد و می تواند روی افراد در هر سنی تاثیر بگذارد. در واقع 50 درصد از کسانی که در بیمارستان ها بستری می شوند به اندازه کافی تغذیه نمی شوند و یا در خطر سوء تغذیه قرار دارند.
ابی سائر متخصص تغذیه در تغذیه بزرگسالان می گوید: بستری شدن در بیمارستان می تواند منجر به سوء تغذیه شود چون وقتی بیمار در بیمارستان بستری می شود ممکن است به اندازه کافی مواد مغذی دریافت نکند که بتواند زندگی سالمی داشته باشد. اگر سوء تغذیه برای مدت زمان طولانی ادامه پیدا کند ممکن است تاثیر عمیقی روی سلامت یک فرد بگذارد، از جمله کاهش وزن غیر منتظره. در حالی که افراد بزرگسال به خاطر داروها یا از دست دادن طبیعی اشتها در خطر هستند، در افراد جوان تر یک برنامه غذایی نامتعادل در مواد غذایی می تواند باعث این مشکل شود. بهترین روش درمان سوء تغذیه پیشگیری از آن قبل از جدی شدنش است. مطمئن شوید وعده هایی متعادل میل می کنید که مقدار مناسبی پروتئین، چربی و کربوهیدرات در خود دارند. اگر در بیمارستان بستری شدید، دریافت مواد غذایی مناسب را در اولویت قرار دهید و با پزشکتان صحبت کنید تا مطمئن شوید تغذیه درستی دارید.

از دست دادن عضله ( سارکوپنیا )

تحقیقات نشان داده عدم توجه به سلامت عضله یکی از دلایلی است که بیشتر افراد با بالا رفتن سنشان شروع به از دست دادن ماهیچه می کنند. اصطلاح فنی این نوع از دست دادن عضله سارکوپنیا است، که می تواند از اوایل 40 سالگی شروع شود. این بیماری باعث کاهش وزنی غیر قابل توضیح و کاهش قدرت، انرژی و انعطاف پذیری می شود. با اینکه تغییرات هورمونی با بالا رفتن سن می تواند روی چگونگی ساخت و ذخیره کردن عضلات تاثیر بگذارد اما بیشترین دلیل سارکوپنیا مربوط به تغذیه ضعیف و کم تحرکی است. یکی از بهترین راه ها برای پیشگیری و درمان از دست دادن عضله و کاهش وزنی که به دنبالش می آید: اضافه کردن پروتئین و ویتامین D بیشتر به برنامه غذایی تان است. افراد بزرگسال معمولا برای ساخت میزان مشخصی از عضله نسبت به افراد جوان تر پروتئین بیشتری نیاز دارند چون قابلیت بدن در پردازش پروتئین کاهش پیدا می کند. اضافه کردن وزنه به برنامه ورزشی نیز تاثیر گذار است. هر بار که با وزنه ها کار می کنید زخم های میکروسکوپی روی عضلات به وجود می آورید و بدن با ارسال سیگنال هایی شروع به ترمیم این زخم ها می کند، نتیجه: هر بار با عضلات ترمیم شده و قوی تر به ورزش باز می گردید و به مرور حجم عضلانی تان افزوده می شود.

سرطان

سرطان به طور کلی می تواند باعث کاهش وزن شود، اما چندین نوع سرطان وجود دارد از جمله سرطان ریه، پانکراس، صفراوی و روده که معمولا باعث کاهش وزن غیر قابل توضیحی می شوند. عملکرد غیر عادی رشد سلول های سرطانی از کنترل خارج است و باعث افزایش سرعت سوخت و ساز بدن می شود بنابراین منابع کل بدن را مورد استفاده قرار می دهد که باعث کاهش وزن می شود. درمان سرطان نیز می تواند باعث کاهش وزن شود. پرتو درمانی و شیمی درمانی معمولا باعث کاهش اشتهای بیمار می شوند و همچنین می توانند باعث بروز عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ و زخم های دهانی شوند که غذا خوردن را دشوار می کند.

پرکاری تیروئید

کاهش وزن غیر قابل توضیح می تواند نشانه ای مشکل تیروئیدی باشد. پرکاری تیروئید یک نوع بیماری خود ایمنی است که باعث می شود غده تیروئید مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید کند. این فرآیند باعث می شود سرعت سوخت و ساز افزایش بیابد تا حدی که بیشتر از آنچه می خورید کالری می سوزانید. عوامل بروز پرکاری تیروئید عبارتند از  تیروئیدیت هاشیموتو، مصرف داروهایی مانند لیتیوم، پرتو درمانی گردن، جراحی تیروئید، زایمان و کمبود ید. برای اینکه مطمئن شوید تیروئیدتان درست کار می کند می توانید یک تست خون بدهید.

HIV و ایدز

سندرم نقص ایمنی اکتسابی که با نام ایدز نیز شناخته می شود یک بیماری مزمن است که به طور بالقوه جان فرد را تهدید می کند و به واسطه ویروس نقص ایمنی انسانی ( HIV ) منتقل می شود. HIV جذب مواد مغذی توسط بدن را دشوارتر می کند که باعث سوء تغذیه و نهایتا کاهش اشتها می شود. در حالی که درمانی برای ایدز و HIV وجود ندارد اما داروهایی هست که می توانند به شدت سرعت پیشرفت این بیماری را کاهش دهند و اجازه دهند فرد زندگی سالمی داشته باشد.

بیماری زخم پپتیک

زخم پپتیک بیماری زخم بازی است که درون پوشش داخلی معده و همچنین قسمت بالایی روده کوچک شکل می گیرد. این زخم ها باعث درد و افزایش تولید اسید هستند و منجر به رفلاکس می شوند. از آنجا که نشانه اصلی زخم های پپتیک درد معده است بنابراین منجر به کاهش اشتها می شود. بهترین راه برای درمان این بیماری و بی اشتهایی که در پی آن می آید ایجاد تغییرات در سبک زندگی و استفاده از داروهایی خاص است.

افسردگی

مسلما این را می دانید که افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس مداوم غم و اندوه و از دست دادن علاقه به خیلی چیزها – حتی چیزهایی که شخص قبلا دوست می داشته – می شود. شاید این را هم بدانید که افزایش وزن، یکی از نشانه های شایع همراه با افسردگی است اما می تواند باعث کاهش وزن نیز بشود. متاسفانه یکی از عوارض جانبی متعدد این بیماری از دست دادن اشتها است که به صورت طبیعی باعث می شود یک فرد وزنش را از دست بدهد. با اینکه یک دلیل مشخص برای افسردگی وجود ندارد اما بسیاری از این بیماران با دارو و مشاوره درمان می شوند.

نارسایی احتقانی قلب

این بیماری کشنده زمانی رخ می دهد که قلب قادر نیست به اندازه کافی خون و اکسیژن به خود و دیگر اعضای بدن برساند. یکی از شاخص های مهم این مشکل و یا به طور کلی بدتر کردن وضعیت قلب، کاهش وزن مرتب و غیر قابل توضیح است ( کاهش حداقل 7.5 درصد از وزن بدن در کمتر از 6 ماه ). از آنجا که روده درست مانند دیگر ارگان های بدن نیازمند جریان خون مناسب است، محققان بر این باورند کاهش جریان خون می تواند به خاطر نشانه های دستگاه گوارش و کاهش وزن مرتبط با نارسایی قلب باشد. اگر شما یا کسی که می شناسید کاهش وزن پیوسته همراه با نفس کم آوردن، سرفه مزمن، خستگی و حالت تهوع را تجربه کردید بلافاصله باید به پزشک مراجعه نمایید.

دیابت

معمولا دیابت را همراه با اضافه وزن و چاقی می دانیم اما کاهش وزن می تواند در واقع یکی از نشانه های تعجب آور دیابت باشد. وقتی بدن دیگر قادر به تولید کافی انسولین نیست، گلوکز دیگر نمی تواند وارد جریان خون شود تا به عنوان انرژی مورد استفاده قرار بگیرد. وقتی دچار نارسایی انسولین هستیم، بدن شروع به سوزاندن چربی و عضله برای تولید انرژی می کند که منجر به کاهش وزن کلی بدن می شود. اگر فکر می کنید دیابت عامل کاهش وزن بی دلیلتان است با پزشک مشورت کنید.

اعتیاد به الکل

الکل سرشار است از کالری و می تواند باعث ورم شود، اما معتاد بودن به الکل یا به عبارت دیگر الکلی بودن می تواند باعث شود فرد وزن زیادی را از دست بدهد. دلیلش این است که نوشیدن مشروبات الکلی باعث سیری و پری زودهنگام می شود. همچنین نوشیدن الکل می تواند باعث بروز مشکل زخم پپتیک نیز بشود که آن نیز به خودی خود موجب کاهش وزن می شود.

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.