چاقی شکمی؛ دلایلی که باعث می‌شود شکمتان بزرگ شود!

وجود چربی اضافی در بدن، عواقب جدی برای سلامتی انسان دارد و با سطوح بالای کلسترول LDL (“بد”) و تری گلیسیرید و سطوح پایین کلسترول HDL (“خوب”) مرتبط است، پاسخ بدن به انسولین را مختل می‌کند و سطح قند خون و انسولین را افزایش می‌دهد. چربی اضافی بدن در علل عمده‌ی مرگ و ناتوانی‌های ناشی از حملات قلبی، سکته مغزی، فشار خون بالا، سرطان، دیابت، آرتروز، کبد چرب و افسردگی نقش دارد. در مواجهه با این خطرات، جای تعجب نیست که بخواهید بدانید چقدر باید وزن داشته باشید تا سالم بمانید. اما این سوال رایج و مهم در واقع سوال اشتباهی است. برای سلامتی، مسئله وزن شما نیست، بلکه این است که چقدر چربی شکمی دارید. در این مطلب هر آنچه که باید درباره‌ی چاقی شکمی بدانید را خدمت شما ارائه خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

چاقی شکمی چیست؟

ممکن است اصطلاح “چاقی شکمی” یا “چاقی مرکزی” را در مطب پزشک یا در یک نمایشگاه پزشکی شنیده باشید. این اصطلاحات کمی پیچیده به نظر می‌رسند، اما آنها فقط روش‌های مختلفی برای توصیف چربی شکم هستند. اگر چربی زیادی در اطراف شکم خود حمل می‌کنید، چاقی شکمی دارید. پس چرا چاقی شکمی اهمیت دارد؟ زیرا چربی بیش از حد در ناحیه میانی بدن (شکم) در مقایسه با چربی اضافی در ران‌ها یا باسن ممکن است شما را در معرض خطر بیشتری از برخی بیماری‌های خاص قرار دهد. گاهی اوقات چربی در شکم، چربی احشایی نامیده می‌شود و ‌اندام‌های مهمی را احاطه می‌کند. چربی اضافی در ناحیه شکم می‌تواند هر فردی را در معرض خطر بیشتری برای بیماری‌های قلبی عروقی قرار دهد و برای زنان احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهد.

انواع چاقی شکمی کدامند؟

دو نوع چربی شکمی وجود دارد:

• احشایی: این چربی ‌اندام‌های فرد را احاطه کرده و در فضاهای بین و اطراف احشاء (اندام‌های داخلی مانند معده و روده‌ها) تجمع می‌یابد.
• زیر پوستی: به چربی‌هایی که دقیقاً زیر پوست در بیشتر قسمت‌های بدن قرار دارند، چربی زیر پوستی گفته می‌شود.

عوارض سلامتی ناشی از چربی احشایی مضرتر از داشتن چربی زیر پوستی است. ، رئیس انجمن دیابت آمریکا، می‌گوید: این چربی احشایی در وسط بدن، سمومی تولید می‌کند که بر نحوه عملکرد بدن شما تأثیر می‌گذارند. در میان آنها نوعی مواد شیمیایی به نام سیتوکین‌ها وجود دارد که شانس ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد و بدن شما را نسبت به انسولین کمتر حساس می‌کند که می‌تواند باعث ابتلا به دیابت شود. بنابراین دو نوع چاقی شکمی داریم، یکی حاصل از تجمع چربی زیرپوستی که شما می‌توانید با دست حجم آن را تخمین بزنید. دیگری چاقی شکمی ناشی از تجمع چربی احشایی است که می‌تواند برای سلامتی خطرناک باشد. افراد می‌توانند تغییرات زیادی در سبک زندگی و رژیم غذایی ایجاد کنند تا چربی شکم را از بین ببرند.

اگه دلت می‌خواد یه شکم تخت داشته باشی، این ویدئوی دکتر کرمانی رو از دست نده:

کدام افراد بیشتر در معرض چاقی شکمی هستند؟

با ظهور تحقیقاتی که به طور خاص چاقی شکمی را به شرایط و عوامل دیگر مرتبط می‌کند، تلاش‌ها برای تعیین احتمال ابتلای افراد به چاقی شکمی و روش‌های پیشگیری و کاهش چربی شکم افزایش یافته است. به عنوان مثال، بارها نشان داده شده است که سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل خطر ابتلا به بیماری‌های متابولیک قلبی و چاقی شکمی را افزایش می‌دهند، اما خطرات دیگر هنوز در حال کشف هستند.

سن و هورمون‌ها عواملی هستند که خطر چاقی شکمی را افزایش می‌دهند. با افزایش سن، مردان و زنان افزایش ذخیره‌ی چربی در نقاط میانی بدن را تجربه می‌کنند که احتمالاً به افزایش وزن کلی و تغییر توزیع چربی از زیرپوستی به ذخیره سازی از نوع احشایی مربوط می‌شود. تحقیقات نشان داده است که در سنین 25 تا 65 سال، ذخیره‌ی چربی احشایی در مردان بیش از 200 درصد و در زنان نزدیک به 400 درصد افزایش می‌یابد. تغییرات هورمونی نیز با رسوب چربی احشایی در شکم از طریق تغییر در سطح تعدادی از هورمون‌ها و گیرنده‌های مختلف مرتبط است. از نظر هورمون‌های جنسی، سطح “تستوسترون زیست فراهم (bioavailable testosterone)“ به شدت بر رسوب چربی احشایی به صورت مستقل از سن، نژاد، کل حجم چربی بدن و سایر عوامل خطرساز متابولیک قلبی، مانند مقاومت به انسولین تأثیر می‌گذارد.

در مردان، تستوسترون زیست فراهم کمتر، ذخیره‌ی چربی احشایی را افزایش می‌دهد، اما در زنان این هورمون به صورت عکس عمل کرده و تستوسترون زیست فراهم بالاتر، ذخیره‌ی چربی احشایی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، ذخیره‌ی چربی احشایی به طور قابل توجهی در طول بارداری و انتقال به دوره‌ی یائسگی افزایش می‌یابد. این امر از قبل یائسگی (حدود 4 سال قبل از یائسگی) شروع می‌شود و تا پایان یائسگی ادامه می‌یابد. اگرچه برخی از مکانیسم‌های مرتبط با چاقی شکمی شناسایی شده‌اند، اما تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

دلایل چاقی شکمی چیست؟

دلایل زیادی برای چاقی شکمی توسط محققان مختلف عنوان شده است، اما این 11 مورد اصلی‌ترین دلایل ذخیره‌ی چربی احشایی و چاقی شکمی می‌باشند:

غذاها و نوشیدنی‌های شیرین

بسیاری از مردم روزانه بیش از آنچه تصور می‌کنند، قند افزوده مصرف می‌کنند. غذاهای رایج در رژیم غذایی که می‌توانند حاوی قند افزوده بالایی باشند، شامل شیرینی‌ها، کلوچه‌ها، ماست‌های طعم‌دار، غلات صبحانه، غذاهای بسته‌بندی شده، نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر (SSBs) و سایر غذاهای فرآوری‌شده می‌شوند. به طور خاص، یک رژیم غذایی سرشار از SSB (به عنوان مثال، نوشابه‌های گازدار، قهوه‌های شیرین، آب میوه‌ها، نوشیدنی‌های انرژی‌زا) با افزایش چربی احشایی شکم مرتبط است. به عنوان مثال، نوشیدن نیم لیتر نوشابه در روز، 384 کالری و 104 گرم قند به بدن اضافه می‌کند. پس اگر علاوه بر بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های پر قند دیگر، هر روز نوشابه بنوشید، این امر می‌تواند منجر به دریافت کالری بیش از حد در روز و در نهایت ذخیره‌ی چربی احشایی اضافی شود. اگرچه برخی ادعا می‌کنند که شربت ذرت با فروکتوز بالا (HFCS) در SSB‌ها عامل اصلی چربی احشایی است، اما اکثر تحقیقات نشان می‌دهد که HFCS و قند معمولی (ساکارز) هر دو به روشی مشابه، یعنی با تامین کالری بیش از حد منجر به افزایش وزن می‌شوند.

در حالی که می‌توان از تمام غذاها و نوشیدنی‌ها در حد اعتدال لذت برد، بهتر است غذاها و نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر را به مناسبت‌های خاص محدود کنید. در عوض، اغلب آب، قهوه یا چای شیرین نشده و غذاهای کامل و کم فرآوری شده را انتخاب کنید. علاوه بر این، نوشیدن نوشابه می‌تواند منجر به افزایش موقت قند خون و سپس سقوط سریع آن شود که منجر به احساس گرسنگی و نیاز دوباره به نوشیدن یا غذا خوردن خواهد شد.

از یک رژیم غذایی سرشار از SSB باعث چاقی شکمی می‌شود.

مشروبات الکلی

مصرف بیش از حد الکل با تجمع چربی احشایی و افزایش شاخص توده بدنی (BMI) همراه است. تصور می‌شود الکل از چند طریق به چربی شکم و افزایش وزن کلی کمک می‌کند:

• الکل حاوی کالری بالایی است (7 کالری در هر گرم).
• بسیاری از نوشیدنی‌های الکلی حاوی قند بالایی هستند.
• الکل ممکن است اشتها را افزایش داده و منجر به خوردن غذای بیشتر و در نتیجه دریافت کالری بیشتر شود.
• الکل ممکن است منجر به قضاوت ضعیف‌تر شود و در نتیجه، مصرف بیشتر غذاهای کم‌مغذی را به همراه داشته باشد.
• ممکن است هورمون‌های مربوط به گرسنگی و سیری را تغییر دهد.
• ممکن است اکسیداسیون چربی را کاهش داده و باعث شود تا بدن، چربی ذخیره شده را حفظ کند. اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
• ممکن است کورتیزول را افزایش دهد که باعث چاقی شکمی می‌شود.
• ممکن است فرد در روز و بعد از نوشیدن الکل، کمتر تمایل به فعالیت بدنی داشته باشد.
• الکل منجر به کیفیت خواب ضعیف‌تر می‌شود که با افزایش BMI همراه است.

اخیرا یک بررسی که نتایج 127 مقاله‌ی علمی را با یکدیگر مقایسه کرده است نشان داد که رابطه‌ی قابل توجهی بین مصرف الکل و ذخیره چربی شکمی وجود دارد. مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که مصرف زیاد الکل با افزایش وزن، از جمله چاقی شکمی، به ویژه در مردان مرتبط است.

چربی‌های ترانس

چربی‌های ترانس جزو ناسالم‌ترین چربی‌ها هستند و خوشبختانه مقدار خیلی کمی از آنها در غذاهای طبیعی وجود دارد. با این حال، چربی‌های ترانس به صورت مصنوعی، عمدتاً با افزودن هیدروژن به چربی‌های غیراشباع، به منظور پایدارتر کردن آنها و تولید روغن جامد ایجاد می‌شوند. چربی‌های ترانس اغلب در محصولات پخته شده و غذاهای بسته‌بندی شده به عنوان جایگزینی ارزان و در عین حال موثر برای کره و اقلام با قیمت بالاتر استفاده می‌شوند. نشان داده شده است که چربی‌های ترانس مصنوعی باعث التهاب می‌شوند که می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین، بیماری قلبی، انواع خاصی از سرطان و بیماری‌های مختلف دیگر شود. همچنین تصور می‌شود که چربی ترانس ممکن است به ذخیره‌ی چربی احشایی نیز کمک کند. با این حال، چربی‌های ترانس موجود در بدن پستانداران که به طور طبیعی در لبنیات و محصولات گوشتی یافت می‌شوند، همان اثرات منفی را بر سلامتی ندارند. انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که چربی‌های ترانس مصنوعی را به شدت محدود یا به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید. بنابراین بهتر است در قدم اول، روغن جامد را به طور کلی از سبد خرید خانوار خود حذف نمایید.

سبک زندگی کم تحرک و عدم ورزش کافی

سبک زندگی بی‌تحرک (نشستن طولانی مدت در طول روز، به عنوان مثال: تماشای تلویزیون، نشستن پشت میز کار، بازی‌های ویدیویی، و غیره) یکی از بزرگترین عوامل خطر برای رویدادهای منفی سلامت است. حتی اگر فردی از نظر بدنی فعال بوده و درگیر کار بدنی یا ورزش باشد، باز هم نشستن طولانی مدت می‌تواند اثرات منفی بر روی سلامتی او داشته و وزن او را افزایش دهد. علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که اکثر کودکان و بزرگسالان دستورالعمل‌های توصیه شده برای فعالیت بدنی را رعایت نمی‌کنند. محققان می‌گویند که بی‌تحرکی فیزیکی و سبک زندگی بی‌تحرک با افزایش مستقیم چربی احشایی و زیر پوستی مرتبط است. خوشبختانه، درگیر شدن در فعالیت بدنی منظم و محدود کردن نشستن در طول روز می‌تواند خطر افزایش چربی شکم را کاهش دهد.

نشستن طولانی مدت می‌تواند اثرات منفی بر روی سلامتی داشته و وزن او را افزایش دهد.

یائسگی

افزایش چربی شکم در دوران یائسگی بسیار رایج است. در دوران بلوغ، هورمون استروژن به بدن سیگنال می‌دهد که برای آماده شدن برای بارداری احتمالی، شروع به ذخیره چربی بر روی باسن و ران کند. این چربی زیر پوستی از نظر سلامتی مضر نیست، اگرچه در برخی موارد کاهش آن دشوار است. یائسگی به طور رسمی یک سال پس از آخرین قاعدگی رخ می‌دهد. در این زمان، سطح استروژن به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. اگرچه یائسگی بر همه‌ی زنان تأثیر یکسانی نمی‌گذارد، اما به طور کلی باعث می‌شود چربی در شکم ذخیره شود، نه روی باسن و ران‌ها. در حالی که یائسگی بخشی کاملاً طبیعی از روند پیری است، مداخلاتی مانند استروژن درمانی ممکن است خطر ذخیره چربی شکمی و خطرات سلامت مرتبط با آن را کاهش دهد.

رژیم غذایی کم پروتئین

مصرف پروتئین کافی در رژیم غذایی می‌تواند به مدیریت وزن کمک کند. رژیم‌های پر پروتئین ممکن است با افزایش احساس سیری باعث کاهش وزن و جلوگیری از افزایش وزن شوند، زیرا پروتئین در مقایسه با سایر درشت مغذی‌ها زمان بیشتری برای هضم نیاز دارد. پروتئین همچنین از ترمیم و رشد ماهیچه‌ها پشتیبانی می‌کند که به متابولیسم بالاتر و سوزاندن بیشتر کالری در زمان استراحت کمک می‌کند. چندین مطالعه نشان می‌دهد افرادی که بیشترین میزان پروتئین را مصرف می‌کنند، کمترین احتمال ابتلا به چاقی شکمی را دارند.

یک مطالعه در سال 2021 در مردان مسن با تحرک محدود نشان داد، مصرف پروتئین بیشتر از 0.8 گرم بر کیلوگرم در روز با کاهش بیشتر چربی شکم مرتبط بود. برای افزایش مصرف پروتئین، سعی کنید در هر وعده غذایی و میان وعده از یک منبع پروتئینی با کیفیت بالا، مانند گوشت بدون چربی، مرغ، تخم مرغ، لوبیا و عدس استفاده کنید.

رژیم غذایی کم فیبر

رژیم غذایی کم فیبر و غنی از غلات تصفیه شده ممکن است خطر افزایش وزن و چاقی شکمی را افزایش دهد. برخی از انواع فیبر می‌توانند به شما در احساس سیری، تثبیت هورمون‌های گرسنگی و مدیریت گرسنگی کمک کنند و بدین ترتیب با چاقی شکمی مقابله نمایند.

ایست. ورود چربی‌هاممنوع!؟

می‌دونستی یکی از دلایل اصلی چاقی شکمی، اضافه وزنه؟ اصلا می‌دونستی با رژیم دکتر کرمانی هم می‌تونی وزن کم کنی، هم مثل مانکن‌ها شکمتو تخت کنی؟
برای یه رژیم سالم چربی سوز آماده‌ای؟

پس بزن بریم!

تغییر تعادل در باکتری‌های روده

تحقیقات نشان می‌دهد عدم تعادل در باکتری‌های روده ممکن است خطر ابتلا به تعدادی از بیماری‌ها، از جمله دیابت نوع 2، بیماری قلبی، چاقی، و اختلالات روده (مثلاً روده تحریک‌پذیر) را افزایش دهد. همچنین تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد داشتن تعادل ناسالم باکتری‌های روده ممکن است باعث چاقی شکمی شود. به طور خاص، داشتن نسبت بالاتری از باکتری Firmicutes به Bacteroidetes با وزن و چربی احشایی بالاتر همراه است. تصور می‌شود تغییرات در تنوع باکتری‌ها ممکن است منجر به تغییر در متابولیسم انرژی و مواد مغذی شود، التهاب را افزایش داده و تنظیم هورمون را تغییر دهد و منجر به افزایش وزن شود. داشتن یک رژیم غذایی کم فیبر و سرشار از قند و چربی اشباع شده با باکتری‌های ناسالم روده مرتبط است، در حالی که به نظر می‌رسد یک رژیم غذایی پر فیبر غنی از میوه‌ها و سبزیجات و غذاهای کامل و کم فرآوری شده، روده‌ای سالم را به ارمغان می‌آورد.

استرس و کورتیزول

کورتیزول هورمونی ضروری برای بقای بشر است. این هورمون توسط غدد آدرنال تولید شده و به عنوان “هورمون استرس” شناخته می‌شود، زیرا به بدن شما کمک می‌کند تا به یک تهدید فیزیکی یا روانی یا عامل استرس‌زا واکنش نشان دهد. اما متاسفانه، امروزه بیشتر مردم به جای استرس حاد ناشی از یک تهدید فوری (مانند فرار از دست یک شکارچی)، استرس مزمن و درجه پایین را تجربه می‌کنند. استرس مزمن می‌تواند منجر به تجمع چربی احشایی شده و آب کردن آن را هم سخت کند، زیرا می‌تواند تولید بیش از حد کورتیزول را افزایش دهد. علاوه بر این، سطوح بالاتر کورتیزول ممکن است برخی را به انتخاب غذاهای پر کالری سوق دهد که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود. این امر می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد غذاهای پرچرب و قند شود که متراکم از انرژی هستند تا بدن را برای تهدید بالقوه آماده کند. در واقع وقتی شما دچار استرس مزمن هستید، بدن شما انرژی بیشتری را طلب می‌کند تا بتواند با عامل ایجاد استرس مقابله نماید.

ژنتیک

ژنتیک ممکن است نقش مهمی در محل ذخیره چربی در بدن داشته باشد، از جمله افزایش خطر تجمع چربی در ناحیه شکم. یعنی ممکن است فرد به صورت ژنتیکی دچار چاقی شکمی شود. البته تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز است.

خواب ناکافی

خواب کوتاه یا خواب کم کیفیت ممکن است منجر به افزایش وزن، از جمله تجمع چربی در شکم شود. دلایل بالقوه‌ی زیادی برای افزایش وزن ناشی از کمبود خواب وجود دارد، از جمله افزایش مصرف غذا برای جبران کمبود انرژی، تغییرات هورمون‌های گرسنگی، التهاب و عدم فعالیت بدنی به دلیل خستگی.

چه عواملی باعث چاقی شکمی می‌شود؟

بسیاری از عوامل مختلف می‌توانند احتمال به دست آوردن چربی اضافی شکم را افزایش دهند. در چند مورد، شما واقعا نمی‌توانید کار زیادی برای پیشگیری از آنها انجام دهید، مانند ژن‌ها و تغییرات هورمونی طبیعی در دوران یائسگی. اما عوامل بسیاری نیز وجود دارند که شما توانایی مدیریت آنها را دارید که در قسمت قبل به طور کامل به آنها پرداختیم. انتخاب‌های تقویت‌کننده سلامت در مورد اینکه چه چیزی بخورید و از چه چیزهایی پرهیز کنید، چقدر ورزش کنید و چگونه استرس را مدیریت کنید، همگی می‌توانند به کاهش چربی شکم و مدیریت خطرات مرتبط با سلامتی کمک کنند.

عوارض سلامتی ناشی از چربی احشایی مضرتر از داشتن چربی زیر پوستی است.

علت چاقی شکمی از نظر طب سنتی

طب سنتی اول از همه، مزاج شما را عامل اصلی چاقی می‌داند. در طب سنتی افراد به چهار گروه با مزاج‌های مختلف تقسیم می‌شوند: گرم و تر (دموی)، سرد و تر (بلغمی)، سرد و خشک (سوداوی)، گرم و خشک (صفرایی). بر اساس آموزه‌های طب سنتی، افرادی که در دسته‌ی بلغمی مزاج‌ها قرار دارند، مستعد چاقی شکمی هستند. همچنین در طب سنتی، انواع مختلف چاقی به چند دسته تقسیم می‌شود. مثلا چاقی ناشی از رشد عضلات به عنوان لحم و چاقی ناشی از تجمع چربی‌های مصرفی در طولانی مدت با نام شحم نام‌گذاری شده‌اند. در طب سنتی عواملی چون اختلالات ژنتیکی و هورمونی، سبک زندگی ناسالم، مثل عدم تحرک کافی و مصرف سیگار و الکل، عدم خوابیدن صحیح از نظر زمان، عوارض برخی داروها و عدم کارکرد درست دستگاه گوارش و تجمع فضولات به عنوان دلایل اصلی چاقی شکمی معرفی می‌شوند. این ادعاها کم و بیش توسط علم پزشکی نیز تایید می‌شوند. البته یک اعتقاد هم مبنی بر افزایش رطوبت بدن به عنوان عاملی برای چاقی شکمی در طب سنتی معرفی شده است که در منابع علمی تحقیقات معتبری بر روی آن انجام نشده است.

عوارض چاقی شکمی چیست؟

اگر هیچ کار خاصی برای محافظت از سلامتی خود انجام نمی‌دهید، حداقل ‌اندازه‌گیری دقیق دور کمر خود را در نظر داشته باشید! صاف بایستید، بازدم کنید و با یک متر نواری نرم، دور کمر خود را 4 سانتی‌متر بالاتر از استخوان‌های لگن خود ثبت کنید. نتیجه‌ی این کار شاید بسیار مهم‌تر از نگرانی‌هایی باشد که در مورد ظاهر یا لباس‌هایتان دارید! به طور کلی، اگر ‌اندازه دور کمر شما برای زنان 35 اینچ یا بیشتر و برای مردان 40 اینچ یا بیشتر باشد، این احتمال وجود دارد که مقدار بالقوه خطرناکی از چربی شکمی را در خود جای داده باشید. چربی زیر پوستی که با دست آن را حس می‌کنید ممکن است از نظر زیبایی چالش‌برانگیز باشد، اما به طور کلی بی‌ضرر است. با این حال چربی احشایی از نظر متابولیکی فعال است و به شدت با خطرات بیماری‌های جدی، از جمله بیماری قلبی، سرطان و زوال عقل مرتبط است. البته یادتان باشد که داشتن مقدار زیادی چربی زیر پوستی با افرایش ذخیره‌ی چربی احشایی مرتبط است، بنابراین خطر ابتلا به مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد.

اگر چربی اضافی در شکم خود دارید، حتی لازم نیست که اضافه وزن داشته و یا چاق باشید تا با این خطرات روبرو شوید. حتی افراد با وزن طبیعی نیز ممکن است مقادیر زیادی از چربی پنهانی را در زیر دیواره‌ی شکم خود داشته باشند. علاوه بر این، نمی‌توانید به سادگی با تقویت عضلات شکم با تمریناتی مانند دراز و نشست، این چربی را از بین ببرید. کاهش وزن از طریق یک رژیم غذایی سالم و ورزش (فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی و تمرینات قدرتی)، تنها راه مطمئن برای رهایی از چربی احشایی و چاقی شکمی است.

حال این سوال پیش می‌آید که چرا چربی احشایی بسیار مضرتر از چربی زیرپوستی است؟ برخلاف سلول‌های چربی زیر پوستی، چربی احشایی اساساً یک غده مترشحه داخلی است که هورمون‌ها و مجموعه‌ای از مواد شیمیایی مرتبط با بیماری‌هایی را که معمولاً افراد مسن را مبتلا می‌کنند، ترشح می‌کند. یکی از این مواد، پروتئین متصل شونده به رتینول 4 یا RBP4 نام دارد که در یک مطالعه‌ی بسیار دقیق، اثر آن بر روی افزایش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب یافت شد. این خطر به احتمال زیاد ناشی از اثرات مضر این پروتئین بر روی مقاومت بدن به انسولین و ایجاد سندرم متابولیک است. مطالعه‌ای که روی میلیون‌ها زن در بریتانیا انجام شد، ارتباط مستقیمی را بین ایجاد بیماری عروق کرونر قلب و افزایش دور کمر در یک دوره 20 ساله نشان داد. حتی زمانی که سایر عوامل خطر عروق کرونر در نظر گرفته شد، شانس ابتلا به بیماری قلبی در میان زنانی که بزرگ‌ترین دور کمر را داشتند، دو برابر بود. هر دو اینچ اضافی در ‌اندازه کمر زنان، خطر ابتلا به این نوع بیماری‌ها را 10 درصد افزایش می‌دهد.

خطر سرطان نیز با چربی شکم افزایش می‌یابد. یک مطالعه در کره جنوبی نشان داد که شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ در میان زنان یائسه که چربی احشایی انباشته می‌کنند، تقریبا دو برابر شده و خطر سرطان سینه نیز افزایش می‌یابد.

در مطالعه‌ای بر روی بیش از 3000 زن پیش‌یائسه و یائسه در بمبئی هند، زنانی که ‌اندازه دور کمرشان تقریباً به ‌اندازه باسنشان بود، سه تا چهار برابر بیشتر از زنان با وزن طبیعی در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه قرار داشتند. یک مطالعه هلندی که در سال 2017 منتشر شد، هم چربی کل بدن و هم چربی شکم را با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه مرتبط دانست. هنگامی که زنان در این مطالعه وزن کم کردند (به طور متوسط حدود 5 کیلوگرم)، تغییرات در بیومارکرهای سرطان سینه، مانند استروژن، لپتین و پروتئین‌های التهابی، نشان‌دهنده کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه بود.

همچنین در یک مطالعه بر روی 6583 عضو Kaiser Permanente در کالیفرنیای شمالی، افراد به طور متوسط 36 سال تحت نظر قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد افرادی که بیشترین چاقی شکمی را در میانسالی داشتند، پس از 30 سال تقریباً سه برابر بیشتر از افرادی که کمترین چاقی شکمی را داشتند، به زوال عقل مبتلا شدند. داشتن شکم بزرگ، خطر زوال عقل را در زنان افزایش می‌دهد، حتی اگر وزن کلی آنها طبیعی باشد و سایر عوامل خطر مرتبط با زوال عقل، مانند بیماری قلبی، سکته و دیابت را نداشته باشند.

از دیگر مشکلات پزشکی مرتبط با چاقی شکمی، مقاومت به انسولین و خطر ابتلا به دیابت نوع 2، اختلال در عملکرد ریه و سردردهای میگرنی است. مطالعه‌ای که روی 88000 معلم در کالیفرنیا انجام شد، نشان داد حتی خطر ابتلا به آسم نیز با اضافه وزن و به خصوص چاقی شکمی افزایش می‌یابد. در مجموع، طبق یافته‌های تحقیقاتی که روی بیش از 350000 مرد و زن اروپایی انجام شده و نتایج آن در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است، داشتن کمر بزرگ و چاقی شکمی می‌تواند خطر مرگ زودرس را حتی اگر وزن کلی بدن طبیعی باشد، تقریباً دو برابر کند.

در پایان همان‌طور که تحقیقات مختلف نشان داده‌اند، دیدید که در صورت داشتن چربی بیش از حد در شکم، چگونه خطر ابتلا به مسائل مختلف سلامتی در افراد افزایش می‌یابد. مهم‌ترین دلایل چاقی شکمی، عبارتند از رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن و خواب کوتاه یا کم کیفیت. یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی فعال می‌تواند به افراد کمک کند تا چربی اضافی شکم خود را کاهش داده و بدین‌ترتیب، خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با آن را کاهش دهند.

منبع ++++++++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.