علام کبد چرب در کودکان چیست و چه خطراتی دارد؟

کبد چرب در کودکان امروزه به یک بیماری مهم در سراسر جهان تبدیل شده است. متاسفانه بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شایع‌ترین علت بیماری مزمن کبد در کودکان است که از هر 10 کودک 1 کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

بر اساس گزارش بنیاد کبد آمریکا، تعداد کودکان مبتلا به بیماری کبد چرب در حال افزایش است و در 20 سال گذشته بیش از دو برابر شده است. میلیون‌ها کودک آمریکایی اکنون این بیماری را تجربه می‌کنند و افزایش چاقی کودکان یکی از دلایلی است که شارینا رامیرز متخصص گوارش کودکان در Health Children و دانشیار در UT Southwestern درباره آن می‌گوید. با ادامه مقاله همراه باشید تا با نحوه درمان این بیماری مزمن در کودکان آشنا شوید:

بیماری کبد چرب غیر الکلی در کودکان چیست؟

بیماری کبد چرب غیر الکلی که بیماری کبد چرب نیز نامیده می‌شود، وضعیتی است که در آن چربی در کبد تجمع می‌یابد. اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی کبد مانند فیبروز و سیروز (اسکار کبد) و سرطان کبد شود. دو نوع بیماری کبد چرب در کودکان وجود دارد:

• بیماری ساده کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که کودک دارای چربی اضافی (تری گلیسیرید) در کبد باشد، اما هیچ التهاب یا آسیب سلولی وجود نداشته باشد.
• بیماری استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) زمانی رخ می‌دهد که چربی اضافی در کبد کودک جمع شود و منجر به التهاب و آسیب سلولی شود. اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند کبد (فیبروز و سیروز) را زخمی کند و خطر ابتلا به نارسایی کبد یا سرطان کبد را در کودک در بزرگسالی افزایش دهد.  

چه کودکانی بیشتر در معرض خطر کبد چرب هستند؟

کودکان و نوجوانان در صورت داشتن موارد زیر در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب هستند:

• پیش دیابت یا دیابت نوع 2
• سابقه خانوادگی بیماری کبد چرب
• شاخص توده بدنی (BMI) بالای صدک 8
• چاقی شکمی، تجمع چربی در اطراف شکم
• آپنه خواب (اختلال مکرر تنفس طبیعی در طول خواب)
• سطوح غیر طبیعی لیپیدهای خون، از جمله کلسترول و سایر مواد مشابه چربی
• سندرم متابولیک (مقاومت به انسولین که با فشار خون بالا، سطح تری گلیسیرید بالا، چاقی و در برخی موارد قاعدگی نامنظم در دختران همراه است.)
• مقاومت به انسولین (زمانی که بدن در استفاده از هورمون انسولین برای کنترل قند خون مشکل‌ دارد.)

علائم کبد چرب در کودکان چیست؟

علائم کلی کبد چرب در افراد با سنین مختلف تقریبا یکسان است اما گاهی اوقات، کودکان ممکن است درد در قسمت بالای سمت راست شکم خود را تجربه کنند. این نوع درد شکم معمولاً به دلیل بیماری کبد چرب ایجاد نمی‌شود، اما گاهی اوقات آزمایش‌هایی را انجام می‌دهد که ممکن است بیماری کبد چرب را نشان دهد. بیماری کبد چرب معمولاً پس از آزمایش‌های معمول آزمایشگاهی تشخیص داده می‌شود که دستور پزشک کودک شما در معاینات باعث نگرانی می‌شود.

علت بیماری کبد چرب در کودکان چیست؟

این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که چربی بیش از حد (تری گلیسیرید) در کبد ایجاد شود که عمدتاً به دلیل عادات غذایی نامناسب و عدم فعالیت بدنی است. به نظر می‌رسد بیماری کبد چرب در پسران بیشتر از دختران ایجاد می‌شود و می‌تواند در کودکان 10 ساله و حتی کوچک‌تر نیز ایجاد شود.

دکتر رامیرز می‌گوید: “دلیل اصلی تبدیل شدن بیماری کبد چرب به یک بیماری همه گیر این است که کودکان روز به روز با چاقی مواجه می‌شوند. کودکانی که دچار چاقی می‌شوند، 38 درصد شانس ابتلا به بیماری کبد چرب را دارند.”

بیماری کبد چرب ممکن است عوامل ژنتیکی نیز داشته باشد و از والدین به ارث برسد. به ویژه خانواده‌های اسپانیایی تبار ممکن است در معرض خطر بیشتری برای این بیماری باشند. در کودکان آفریقایی- آمریکایی این بیماری کمتر دیده می‌شود.

درمان کبد چرب در کودکان

کودکان مبتلا به بیماری کبد چرب باید زیر نظر یک متخصص تغذیه قرار گیرند تا یک برنامه غذایی سالم و متعادل برایشان تهیه شود که شامل کالری، قند و چربی کمتر باشد. پزشکان از تاریخچه پزشکی و خانوادگی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌ها برای تشخیص بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) در کودکان و بررسی سایر مشکلات کبدی استفاده می‌کنند.

پزشکان ممکن است از آزمایش‌های خون، آزمایش‌های تصویربرداری کبد برای تشخیص NAFLD و تشخیص تفاوت بین کبد چرب غیرالکلی (NAFL) و استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) نیز استفاده کنند.

پزشکان توصیه می‌کنند که کودکان دارای اضافه وزن یا چاقی به تدریج وزن خود را برای درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) – اعم از کبد چرب غیر الکلی یا استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) کاهش دهند. رژیم لاغری کودکان که متناسب با سن و جنسیت آنها تعیین شود می‌تواند چربی، التهاب و فیبروز کبد را در آنها کاهش دهد. زیرا هیچ دارویی برای درمان NAFLD در کودکان تایید نشده است.

اگر بیماری کبد چرب کودک درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

از آنجایی که چربی در کبد به مرور زمان جمع می‌شود، این مساله می‌تواند منجر به زخم شدن کبد شود. در طی سال‌ها، این در نهایت می‌تواند منجر به نارسایی کبد شود. این شایع‌ترین علت پیوند کبد در بزرگسالان است.

آنچه از مقاله کبد چرب در کودکان آموختیم:

کبد چرب در کودکان به دلیل تحرک بسیار کم کودکان نسبت به گذشته و مصرف بیش از اندازه مواد غذایی قندی و فست فودها در حال افزایش است. متاسفانه بیشتر این کودکان والدینی دارند که رژیم غذایی اصولی را پیروی نمی‌کنند و این مساله تاثیر مستقیمی در ایجاد کبد چرب کودکان دارد. برای درمان این بیماری در کودک، باید ابتدا سبک غذایی خانواده را اصلاح کنید و کودک را در برنامه‌هایی تفریحی پرتحرک و ورزشی مشارکت دهید. کاهش وزن کودک یک درمان مهم برای کاهش علائم کبد چرب فرزندتان است.

منابع:

• childrens.com
• niddk.nih.gov
• healthychildren.org