علائم سرطان پروستات که باید بدانید! نگذارید سرطان غافلگیرتان کند

علائم سرطان پروستات به عنوان یکی از شایع ترین سرطان ها در مردان، می تواند در مراحل اولیه قابل توجه نباشد. به این معنا که می تواند بدون علائم خاصی در مراحل ابتدایی خود پیشرفت کند، هرچند برخی نشانه ها ممکن است شامل مشکلات ادراری، درد در ناحیه لگن، یا خون در ادرار باشد. این بیماری به طور معمول در مردان بالای ۵۰ سال تشخیص داده می شود و با افزایش سن، احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد.

هدف این مقاله، ارائه اطلاعات جامع و علمی در زمینه علائم سرطان پروستات، دلایل بروز آن، راه های تشخیص و توصیه های پیشگیرانه و درمانی است. آگاهی از این موارد می تواند نقش حیاتی در کاهش خطر ابتلا و بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کند.

پروستات چیست و نقش آن در بدن

قبل از بررسی علائم سرطان پروستات اجازه دهید درباره پروستات و سرطان آن اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. پروستات یک غده کوچک و گرد است که زیر مثانه و جلوی مقعد قرار دارد. این غده ی گردو مانند نقش حیاتی در تولید مایع منی دارد و اسپرم را تغذیه و منتقل می کند. سرطان پروستات یکی از شایع ترین انواع سرطان در مردان است.

این بیماری یکی از شایع‌ ترین سرطان‌ها در بین مردان است، به ویژه در میان آنهایی که مسن‌ تر هستند (این بیماری در مردان زیر 40 تا 45 سال نادر است) و در مناطق توسعه یافته‌ی جهان زندگی می‌ کنند. به عنوان مثال، در ایالات متحده از هر 100 مرد، 13 نفر در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا می‌ شوند.

عوامل مختلفی برای ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد. سن بالای 50 سال یکی از مهمترین عوامل خطر است، زیرا با افزایش سن، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر می شود. همچنین، مردانی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارند، بیشتر در معرض خطر هستند.

علائم سرطان پروستات چیست؟

اکثر مردان مبتلا به این بیماری در مراحل اولیه هیچ علامت یا نشانه‌ی خاصی ندارند. یکی از دلایل این امر نحوه‌ی رشد سرطان است. معمولاً فقط زمانی علائم سرطان پروستات را مشاهده خواهید کرد که سرطان در نزدیکی لوله‌ ای که از طریق آن ادرار می‌ کنید، (مثل مجرای ادرار) رشد کند و به آن فشار بیاورد و نحوه‌ی ادرار کردن شما را تغییر دهد.

به طور کلی علائم سرطان پروستات را به دو دسته اولیه و پیشرفته می توان تقسیم کرد:

علائم سرطان پروستات در مراحل اولیه

سرطان پروستات ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشد. اما زمانی که بیماری پیشرفت میکند، علائمی ممکن است ظاهر شوند که می توانند نشان‌ دهنده وجود مشکل در پروستات باشند. این علائم معمولا در مراحل پیشرفته تر سرطان بروز می کنند و اغلب با مشکلات دیگر اشتباه گرفته می شوند. در ادامه برخی از علائم اولیه سرطان پروستات به صورت خلاصه توضیح داده شده است:

مشکلات ادراری

یکی از شایع‌ترین علائم سرطان پروستات مشکلات ادراری است. این مشکلات شامل:

• تکرر ادرار، مخصوصا در شب (پولاکیوری): افراد مبتلا به سرطان پروستات ممکن است شب ها بیشتر از حد معمول برای ادرار رفتن بیدار شوند.
• دشواری در شروع یا قطع جریان ادرار: ممکن است فرد در شروع ادرار یا قطع آن مشکل داشته باشد.
• احساس خالی نشدن مثانه: فرد ممکن است پس از ادرار کردن همچنان احساس کند که مثانه اش به طور کامل تخلیه نشده است.

تغییرات در عملکرد جنسی

سرطان پروستات می‌ تواند بر عملکرد جنسی تاثیر بگذارد. برخی از تغییرات رایج عبارتند از:

• اختلال نعوظ (ED): افراد ممکن است در حفظ نعوظ مشکل داشته باشند که می‌ تواند ناشی از فشار سرطان به اعصاب یا تغییرات هورمونی باشد.
• کاهش مقدار مایع منی: برخی از مردان مبتلا به سرطان پروستات ممکن است کاهش قابل توجهی در حجم مایع منی تجربه کنند.

درد یا ناراحتی

سرطان پروستات می تواند باعث بروز درد یا ناراحتی در نواحی مختلف شود. در این مورد علائم سرطان پروستات عبارتند از:

• درد در ناحیه لگن یا کمر پایین: درد در کمر یا لگن ممکن است به دلیل رشد سرطان یا فشار بر روی بافت های اطراف باشد.
• ناراحتی هنگام ادرار یا انزال: در برخی موارد، فرد ممکن است هنگام ادرار یا انزال درد یا سوزش را تجربه کند.

همچنین، در موارد پیشرفته تر، علائم سرطان پروستات از جمله خون در ادرار یا مایع منی و درد استخوانی نیز می تواند به وجود آید. برخی بیماران نیز ممکن است بدون هیچ علائم خاصی کاهش وزن بدون دلیل را تجربه کنند.

باید به یاد داشته باشیم که این علائم ممکن است ناشی از مشکلات غیرسرطانی دیگر مانند بزرگ شدن خوش خیم پروستات یا عفونت های ادراری باشند. بنابراین، اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، توصیه می شود که فورا به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زود هنگام سرطان پروستات شانس درمان موفق را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.

علائم سرطان پروستات در مراحل پیشرفته

سرطان پروستات پیشرفته به معنای گسترش سرطان به نواحی خارج از غده پروستات است. در این مرحله، علائم سرطان پروستات متعددی ظاهر می شوند که نشان دهنده گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن هستند. برخی از علائم رایج عبارتند از:

درد شدید در استخوان ها

یکی از شایع ترین مکان ها برای گسترش سرطان پروستات، استخوان ها است. این سرطان به ویژه به نواحی نزدیک به پروستات مانند لگن، دنده ها و ستون فقرات گسترش می یابد. بیمار ممکن است درد شدیدی را در این نواحی تجربه کند که به صورت درد مبهم یا تیز باشد و حتی می تواند خواب را مختل کند.

ضعف یا بی حسی در پاها

زمانی که سرطان به نخاع فشار وارد می کند، ممکن است منجر به ضعف یا بی حسی در پاها شود. این فشار می تواند به اعصاب نخاعی آسیب بزند و موجب اختلال در حرکت و احساس در پاها شود.

کاهش وزن غیرارادی و خستگی شدید

کاهش وزن بدون علت مشخص و احساس خستگی شدید از علائم دیگری است که در مراحل پیشرفته سرطان پروستات دیده می شود. این علائم ممکن است ناشی از گسترش سرطان به نواحی دیگر بدن، به ویژه کبد، باشد.

ادرار خونی یا وجود خون در منی

گسترش سرطان به مثانه یا دستگاه ادراری می تواند باعث خونریزی در ادرار یا منی شود. این علائم می توانند نشان دهنده حضور سرطان در این نواحی باشند و به بیمار هشدار دهند که بیماری پیشرفته است.

درد یا ناراحتی در ناحیه کشاله ران

سرطان پروستات ممکن است به غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران گسترش یابد. غدد لنفاوی متورم شده و باعث درد و ناراحتی در این نواحی می شوند.

درد در ناحیه لگن یا کمر

یکی از شایع ترین مکان ها برای گسترش سرطان پروستات، استخوان ها است. به ویژه در نواحی لگن و کمر، سرطان پروستات می تواند باعث درد شدید و مزمن شود که زندگی روزمره بیمار را مختل می کند.

مشکلات تنفسی و سرفه

اگر سرطان به ریه ها گسترش یابد، ممکن است بیمار با مشکلات تنفسی مواجه شود. این مشکلات می توانند شامل تنگی نفس، سرفه های مداوم، و حتی سرفه با خون باشند.

به طور کلی، علائم سرطان پروستات در مراحل پیشرفته شامل مشکلات ادراری، درد در نواحی مختلف بدن، ضعف، کاهش وزن غیرعمدی و مشکلات تنفسی است. این علائم می توانند نشان دهنده گسترش بیماری باشند و نیاز به مراجعه فوری به پزشک را ایجاب می کنند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.

چگونه سرطان پروستات تشخیص داده می شود؟

تشخیص سرطان پروستات شامل مجموعه ای از آزمایش ها و روش های معاینه است که برای شناسایی وجود سرطان و ارزیابی پیشرفت آن استفاده می شوند. این فرآیند ممکن است شامل آزمایش های خون، معاینه فیزیکی، تصویربرداری و نمونه برداری از بافت پروستات باشد. در ادامه به تفصیل به این مراحل پرداخته می شود:

معاینه دیجیتال رکتوم (DRE)

در این معاینه، پزشک انگشت خود را وارد رکتوم می کند تا پروستات را که در نزدیکی رکتوم قرار دارد، احساس کند. در صورتی که پروستات سخت، متورم یا ناهنجار باشد، این نشانه ای از بیماری می تواند باشد که نیاز به آزمایش های بیشتر دارد.

بررسی علائم سرطان پروستات با آزمایش خون PSA (آنتی ژن اختصاصی پروستات)

آزمایش PSA یک روش رایج برای شناسایی سرطان پروستات است. در این آزمایش، خون از ورید بازو گرفته می شود و سطح PSA، که ماده ای است که به طور طبیعی توسط پروستات تولید می شود، اندازه گیری می شود. افزایش سطح PSA می تواند نشانه هایی از عفونت، التهاب، بزرگ شدگی یا سرطان پروستات باشد.

با این حال، یک سطح بالای PSA لزوما به معنای سرطان نیست و ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد. اگر سطح PSA بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایش های بیشتری برای تایید تشخیص توصیه کند.

تصویربرداری برای بررسی علائم سرطان پروستات

 برای بررسی دقیق تر وضعیت پروستات و شناسایی سرطان، روش های تصویربرداری مانند سونوگرافی ترانس مستقیم رکتوم و MRI استفاده می شوند. در سونوگرافی، یک پروب کوچک به داخل رکتوم وارد می شود و امواج صوتی از پروستات تصاویری ایجاد می کنند.

این تصاویر کمک می کنند تا پزشک وضعیت پروستات و ناهنجاری های احتمالی را شناسایی کند. MRI نیز به ایجاد تصاویری دقیق تر از پروستات کمک می کند و ممکن است برای ارزیابی بیشتر یا برنامه ریزی برای نمونه برداری از بافت پروستات مفید باشد.

نمونه برداری (بیوپسی)

اگر آزمایش های اولیه نشان دهنده سرطان پروستات باشند، پزشک ممکن است بیوپسی پروستات را توصیه کند. در این فرآیند، پزشک با استفاده از یک سوزن نازک، نمونه ای از بافت پروستات را برای آزمایش در آزمایشگاه بر می دارد. این نمونه برای بررسی علائم سرطان پروستات و وجود سلول های سرطانی و همچنین تعیین نوع آنها تحت میکروسکوپ قرار می گیرد.

پس از تشخیص سرطان، پزشک ممکن است از روش های دیگری مانند اسکن استخوان، CT یا MRI برای بررسی میزان گسترش سرطان به سایر قسمت های بدن استفاده کند. این تصاویر به تعیین مرحله سرطان (از مرحله I تا IV) کمک می کنند. مرحله سرطان به پزشک کمک می کند تا برنامه درمانی مناسب را برای بیمار انتخاب کند.

این مجموعه آزمایش ها و معاینات به پزشک این امکان را می دهند که وضعیت سرطان پروستات را به دقت ارزیابی کرده و بهترین گزینه درمانی را برای بیمار در نظر بگیرد.

عوامل خطر سرطان پروستات

سرطان پروستات می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد که برخی از آنها قابل تغییر و برخی دیگر غیر قابل تغییر هستند. این عوامل خطر می توانند شانس ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهند، اما داشتن یک یا چند عامل خطر لزوما به معنای ابتلا به سرطان نیست.

عوامل غیر قابل تغییر عبارتند از:

سن: با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان پروستات افزایش می یابد. این سرطان بیشتر در مردان بالای 50 سال دیده می شود و بیش از 60 درصد موارد سرطان پروستات در مردان بالای 65 سال تشخیص داده می شود.

ژنتیک و سابقه خانوادگی: اگر در خانواده تان افراد مبتلا به سرطان پروستات دارید، شانس ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است. مردانی که پدر یا برادرشان مبتلا به این بیماری هستند، دو برابر بیشتر در معرض خطر هستند. این خطر در صورتی که چندین فرد از خانواده مبتلا به سرطان پروستات باشند، بیشتر می شود.

عوامل قابل تغییر عبارتند از:

تغذیه نامناسب: مصرف زیاد چربی های اشباع شده و گوشت قرمز می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. برخی مطالعات نشان داده اند که مردانی که رژیم غذایی با چربی بالا دارند، احتمال بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.

کم تحرکی و چاقی: تحرک کم و چاقی نیز به عنوان عوامل خطر برای سرطان پروستات شناخته شده اند. مردانی که اضافه وزن دارند یا ورزش نمی کنند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به انواع تهاجمی تر سرطان پروستات باشند.

مطالعات اخیر نشان داده است که خطر مرگ ناشی از سرطان پروستات در مردان چاق در مقایسه با مردان با وزن طبیعی در زمان تشخیص بیش از دو برابر است. مردان دارای اضافه وزن مبتلا به چاقی موضعی، تقریباً چهار برابر دیگران در خطر گسترش سرطان به خارج از پروستات یا متاستاز هستند.

zerocancer.org

علائم سرطان پروستات به طور معمول در مردان مسن تر و کسانی که سابقه خانوادگی دارند بیشتر مشاهده می شود. عوامل قابل تغییر مانند سبک زندگی و رژیم غذایی نیز می توانند نقش مهمی در کاهش یا افزایش خطر ابتلا به این بیماری ایفا کنند.

نقش تغذیه و سبک زندگی در پیشگیری از سرطان پروستات

تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم نقش مهمی در پیشگیری از سرطان پروستات دارند. این بیماری یکی از شایع ترین سرطان ها در مردان است، اما با رعایت برخی اصول تغذیه ای و تغییرات سبک زندگی می توان خطر ابتلا به آن را کاهش داد.

به طور کلی، تغذیه مناسب علاوه بر پیشگیری از سرطان، به کاهش خطر بیماری های قلبی، دیابت و چاقی نیز کمک می کند. بررسی ها نشان داده اند که رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، میوه ها و غلات کامل و کم چرب می تواند به پیشگیری از سرطان پروستات کمک کند.

خوراکی های مفید برای پیشگیری از ایجاد علائم سرطان پروستات عبارتند از:

گوجه فرنگی: منبعی سرشار از لیکوپن است که یک آنتی اکسیدان قدرتمند است و خواص ضد سرطانی دارد. مصرف گوجه فرنگی و محصولات آن می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد.

چای سبز و دانه های کتان: چای سبز و دانه های کتان سرشار از آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا-3 و فیبر هستند. این مواد به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند.

ماهی های چرب و اسیدهای چرب امگا-3: ماهی های چرب مانند سالمون و ساردین، به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا-3، می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند. این اسیدهای چرب با مهار رشد سلول های سرطانی و کاهش التهاب در بدن نقش محافظتی دارند.

خوراکی های مضر برای پیشگیری از سرطان پروستات عبارتند از:

کاهش مصرف گوشت فرآوری شده: مصرف زیاد گوشت های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس، می تواند خطر ابتلا به علائم سرطان پروستات را افزایش دهد. بنابراین، بهتر است این نوع غذاها را محدود کنید.

اجتناب از چربی های ناسالم: چربی های اشباع شده و ترانس که در فست فودها و مواد غذایی فرآوری شده یافت می شوند، می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند. بهتر است این چربی ها را از رژیم غذایی حذف کرده و به جای آن از چربی های سالم مانند روغن زیتون استفاده کنید.

در مورد تاثیر ورزش منظم و حفظ وزن ایده آل هم باید بگوییم که ورزش منظم و حفظ وزن ایده آل نیز به کاهش خطر سرطان پروستات کمک می کند. مطالعات نشان داده اند که مردانی که وزن سالمی دارند و به طور منظم ورزش می کنند، خطر کمتری برای ابتلا به این بیماری دارند. ورزش می تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به حفظ سلامتی کلی بدن کمک کند.

آنچه از مقاله علائم سرطان پروستات آموختیم:

علائم سرطان پروستات مانند تکرر ادرار، دشواری در ادرار کردن و درد در ناحیه لگن، اگر زود تشخیص داده شوند، می توانند از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند. تشخیص زودهنگام این بیماری، به ویژه از طریق آزمایش های منظم PSA و معاینات دوره ای، نقش مهمی در موفقیت درمان دارد.

در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، مشاوره فوری با پزشک ضروری است تا مراحل تشخیص و درمان به موقع انجام شود. تغذیه سالم و سبک زندگی فعال از عوامل کلیدی در پیشگیری از سرطان پروستات محسوب می شوند.

مصرف خوراکی های سرشار از لیکوپن مانند گوجه فرنگی، کاهش چربی های ناسالم و انجام فعالیت های ورزشی منظم، می تواند خطر ابتلا را کاهش دهد. اتخاذ یک رویکرد آگاهانه نسبت به سلامت و رعایت اصول تغذیه و ورزش، علاوه بر کاهش خطر سرطان، به بهبود کیفیت زندگی نیز کمک می کند.

سوالات متداول درباره علائم سرطان پروستات:

منبع:

• www.mayoclinic.org

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.