کبد چرب گرید ۱ مرحله اولیه رسوب چربی در کبد است که به دلیل برنامه غذایی غلط و سبک زندگی ناسالم رخ می‌دهد. یک کبد طبیعی کمتر از ۵ گرم چربی دارد که این چربی از ۱۵ درصد تری گلیسرید، ۶۳ درصد فسفولیپید، ۷ درصد کلسترول و ۱۵ درصد اسید چرب تشکیل شده و در صورت هر گونه تغییر در این مقادیر، تبدیل به نوعی اختلال به نام کبد چرب می‌شود.
کبد چرب در نتیجه برخی بیماری‌ها مانند دیابت یا فشار خون بالا نیز می‌تواند به وجود آید و حتی ممکن است فرد مبتلا تا زمانی که به مرحله حاد نرسد، هیچ نشانه‌ای از آسیب کبدی را تجربه نکند. در این مقاله، ما به علائم، درمان‌ها و چگونگی روند این بیماری پرداخته‌ایم. با مجله سلامتی دکتر کرمانی همراه شوید:
کبد چرب گرید ۱ چیست؟
بیماری کبد چرب زمانی رخ می‌دهد که چربی اضافی در کبد به دلیل عدم توانایی بدن در متابولیسم چربی، انباشته می‌شود. کبد چرب گرید ۱ اولین مرحله از مراحل ابتلا به بیماری کبد چرب است که اگر به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، کبد چرب گرید ۱ به ۲ رخ می‌دهد.
علت اصلی کبد چرب را در این ویدئو از دکتر کرمانی ببینید:
این بیماری از هر ۳ بزرگسال یک نفر و از هر ۱۰ کودک نیز یک نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. افراد مبتلا به کبد چرب درجه یک، هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهند و معمولاً از طریق سونوگرافی‌های معمول یا معاینات سلامتی برای سایر بیماری‌ها به وجود آن پی می‌برند.
از آن‌جایی که کبد چرب نوع ۱ شکل خفیف این بیماری است، اغلب پزشکان به بیماران پیشنهاد ورزش منظم، کنترل رژیم غذایی، پرهیز از مصرف الکل وغذاهای چرب را می‌دهند.
پیشنهادی: ناشتا برای کبد چرب چی بخوریم
آیا کبد چرب گرید ۱ خطرناک است؟
باید توجه داشت که در بیشتر موارد، بیماری کبد چرب گرید ۱ مشکل جدی ایجاد نمی‌کند و مانع از عملکرد طبیعی کبد نمی‌شود، اما ۷ تا ۳۰ درصد افراد مبتلا به این بیماری، با پیشرفت آن مواجه می‌شوند.
بیماری کبد چرب به عنوان یک بیماری خاموش در نظر گرفته می‌شود، زیرا ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، اما با پیشرفت بیماری، می‌تواند به استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) تبدیل شود.
لازم به ذکر است که کبد از معدود اعضایی است که بدون آن نمی‌توان زندگی کرد و عدم درمان به موقع موجب می‌شود که دچار عوارض کبد چرب گرید ۱ و مشکلات مادام‌العمر شوید.
متأسفانه در حال حاضر، کبد چرب حاد دلیل شماره یک پیوند کبد در زنان است. در مردان، این دومین علت اصلی پیوند، پس از بیماری کبد الکلی است و به همین دلیل توصیه می‌شود در همان کودکی از بیماری کبد چرب در کودکان جلوگیری کرد.
علائم کبد چرب گرید ۱
از آن‌جایی که کبد چرب گرید ۱ در بیشتر موارد هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، زمانی که آزمایشات به دلایل دیگر نشان دهنده مشکل کبدی باشد، اغلب مورد توجه پزشکان قرار می‌گیرد. اگر وضعیت کبد در سونوگرافی، غیرعادی به نظر برسد یا آزمایش آنزیم کبدی غیر طبیعی باشد، ممکن است علامت کبد چرب گرید ۱ باشد.
روش‌های تشخیص کبد چرب گرید ۱
معمولا آزمایشات متداول برای تشخیص دقیق و تعیین شدت این بیماری، شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش خون
- شمارش کامل گلبول‌ها و پلاکت‌‌های خون
- آنزیم‌های کبدی و تست‌های عملکرد کبدی
- آزمایشات هپاتیت ویروسی مزمن (هپاتیت A، هپاتیت C و غیره)
- تست غربالگری بیماری سلیاک
- قند خون ناشتا
- هموگلوبین A1C که نشان می‌دهد قند خون فرد چقدر پایدار است
- پروفایل لیپیدی که چربی‌های خون مانند کلسترول و تری گلیسیرید را اندازه‌گیری می‌کند
روش‌های تصویربرداری مورد استفاده برای تشخیص کبد چرب درجه ۱ نیز عبارتند از:
- سونوگرافی شکم که اغلب اولین آزمایش در هنگام مشکوک شدن به بیماری کبدی است.
- اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) شکم
- الاستوگرافی گذرا
- الاستوگرافی رزونانس مغناطیسی
علل ایجاد کبد چرب گرید ۱
برخی افراد بدون داشتن هیچ گونه بیماری قبلی به کبد چرب درجه ۱ مبتلا می‌شوند، اما عوامل زیر هم خطر احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند:
درمان کبد چرب گرید ۱
کبد چرب درجه یک را می‌توان معکوس کرد و به حالت عادی بازگرداند، مشروط بر این‌که فرد مبتلا تغییرات درستی در برنامه غذایی خود ایجاد نموده و حداقل پنج بار در هفته ورزش کند. مهمترین روش‌های درمان کبد چرب گرید یک به شرح زیر است:
کاهش وزن برای درمان کبد چرب درجه ۱
مطالعات نشان می‌دهد که کاهش ۱۰ درصدی در وزن بدن می‌تواند چربی کبد و التهاب ناشی از آن را کاسته و در نتیجه، منجر به بهبود زخم کبد شود. با این حال، کاهش وزن سریع ممکن است مضر باشد به همین دلیل است که باید با پزشک در مورد برنامه کاهش وزن مشورت شود.
یکی از بهترین نتایج در کاهش وزن و درمان کبد چرب مربوط به نتایجیست که افراد از رژیم لاغری دکتر کرمانی گرفته‌اند. این رژیم با توجه به بیماری‌ها و نیازهای افراد تنظیم می‌شود و با کاهش وزن اصولی، قول بهبود بسیاری از بیماری‌های مربوط به اضافه وزن و تغذیه‌ی نادرست از جمله کبد چرب را می‌دهد.
رژیم غذایی کبد چرب گرید ۱
رژیم غذایی کبد چرب گرید ۱ باید حاوی سبزیجات، میوه‌های مفید برای کبد چرب و حبوبات باشد و در آن بر جایگزینی غذاهای ناسالم و چرب با جایگزین‌های سالم‌تر تمرکز شود. به عنوان مثال به جای روغن خردل یا کانولا از روغن زیتون استفاده شده و برای مهار گرسنگی در بین وعده‌های غذایی، میوه و آجیل مصرف شود.
همچنین باید یک رژیم غذایی با فیبر بالا شامل سبزیجات سبز، میوه‌های کامل و سالاد در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود و همه غذاهای تصفیه شده و کربوهیدرات‌های سفید مانند آرد تصفیه شده، برنج سفید و نان سفید نیز با سایر منابع کربوهیدراتی مانند آرد چند غله، گندم کامل، برنج قهوه‌ای، حبوبات و آجیل جایگزین شوند.
همچنین مواد غذایی زیر را می‌توانید به برنامه رژیمی خود اضافه کنید:
ویتامین E: ویتامین E و سایر ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند با کاهش یا خنثی کردن آسیب ناشی از التهاب به محافظت از کبد کمک کنند. برخی شواهد نشان می‌دهند که مکمل‌های ویتامین E ممکن است برای افرادی که آسیب کبدی ناشی از بیماری کبد چرب غیرالکلی دارند مفید باشد، اما باید توجه داشت که ویتامین E با افزایش خطر مرگ و افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان نیز مرتبط است.
قهوه: در مطالعات انجام شده روی افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی، افرادی که دو یا چند فنجان قهوه در روز می‌نوشیدند، نسبت به افرادی که قهوه مصرف نمی‌کردند، آسیب کبدی کمتری داشتند.
گیاه خار مریم: طی چند پژوهش مشخص شد که نوشیدن دمنوش خار مریم به تنهایی یا در کنار مصرف ویتامین E، می‌تواند به کاهش مقاومت به انسولین و التهابات کبدی کمک کند.
خاکشیر: اخیرا در تحقیقات طب سنتی چینی مشخص شده است که خاکشیر یک گیاه دارویی فوق‌العاده برای درمان و پاکسازی کبد چرب است. در طب سنتی ایرانی تاکید می‌شود برای درمان کبد چرب گرید ۱، خاکشیر با ترنجبین مخلوط شود.
مدیریت دیابت برای درمان کبد چرب درجه ۱
افراد مبتلا به دیابت باید رژیم غذایی خود را با مشورت پزشک برنامه‌ریزی کنند تا از افزایش سطح قند خون آن‌ها جلوگیری شود. ردیابی گلوکز خون باید توسط پزشک اصلی یا متخصص غدد هر دو هفته یک‌بار انجام شود.
و در نهایت این‌که هیچ داروی خاصی برای درمان کبد چرب درجه ۱ وجود ندارد، اما کبد چرب درجه ۲ و درجه ۳ نیاز به درمان مناسب دارند، زیرا آن‌ها اشکال نسبتاً جدی‌تری از این بیماری هستند.
چگونه می‌توان از کبد چرب گرید ۱ پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای جلوگیری از بیماری کبد چرب درجه ۱، انجام کارهایی است که سلامت کلی را حفظ می‌کند، به عنوان مثال:
- حفظ وزن سالم
- ورزش منظم
- کاهش مصرف الکل
- مصرف داروها طبق دستور پزشک
رژیم مناسب کبد چرب
لازم است برای کاهش وزن آهسته اما پیوسته از یک رژیم لاغری متعادل پیروی شود. کاهش وزن سریع، می‌تواند بیماری کبد چرب را به سوی وضعیت بدتری سوق دهد. پزشکان اغلب رژیم غذایی مدیترانه‌ای را توصیه می‌کنند که سرشار از سبزیجات، میوه‌ها و چربی‌های خوب است. به خاطر داشته باشید کبد چرب گرید ۱ نشان‌دهنده شروع بیماری کبدی است که می‌توان آن را درمان کرد؛ البته مشروط بر این‌که سبک زندگی منظم و سالمی دنبال شود.
آنچه از مقاله کبد چرب گرید ۱ آموختیم:
کبد چرب گرید ۱ هیچ علائمی ندارد و تنها با چند نوع آزمایش قابل تشخیص است. کبد چرب در این مرحله قابل درمان و معکوس کردن است؛ در غیر این صورت این بیماری به مراحل حادتر رسیده و حتی ممکن است به مرحله پیوند کبد برسد. برخی از مهمترین روش‌های درمان کبد چرب گرید ۱، ورزش، پیروی از یک رژیم لاغری اصولی و کاهش وزن است.
منابع:
سلام دکتر جان وقت بخیر قبلان گرید کبدم ۳ بود بادستوررعایت غذای برج ۷ سینو دادم شد گرید ۱ دیگه سینو ندادم الان زیرنافم پایین درد شدید دارم آزمایش دادم میگن عفونت داری خواستم ببینم ربطی وکبد داره یانه ومقداری کف دستم حالت زرد رنگ شد
سلام کبد سنت راست زیر دنده اس با قسمت دیگه ای مرتبط نیست علائمی که دارین و به پزشک اطلاع بدین
سلام دکتر جان من گرید یک دارم زیر شکمم درد میکنه میشه از کبدم باشه یا از رحم
سلام درد زیرشکم ارتباطی با کبد نداره
ولی اقای دکتر اهنم ۳۰۴ چکارکنم که باید پایین
عزیزم نزدیک وعده چای ونوشیدنی کافئین دار بخورید
کنارغذا لبنیات باشه
غلات کامل و سبوس دار بخورید
پروتئین حیوانی و کمتر کنید
سلام آقای دکتر من چربی کبدم گرید ۱ باید چکارکنم که کامل رفع بشه چربی کبدم
سلام عزیزم توصیه های تغذیه ای بالا رو رعایت کنید
ده درصد از اضافه وزن و کاهش بدین
قند چربی ناسالم و فست فود نخورید.
روغن زیتون و سرکه سیب بخوربد
ورزش وفعالیت بدنی داشته باشید
سلام پای راستم درد داره وسرده ودلم بعضی وقتا ضعف میره سونوگرافی گرفتم کبد چرب گریدیک دارم وسنگ کلیه ۳.۵میلی دارم
دردم مربوط به چیه. ممنون
سلام عزیزم برای تشخیص باید بررسی و چکاب انجام بشه با دوتا علامت نمیشه ضربه حین تمرین اسیب دیدگی کمبود ویتامین ها کم خونی اختلال هورمون و….
سلام من شیمی درمانی ورادیوتراپی شدم چربی خون داشتم الان مبتلا ب کبد چرب گرید ۱ شدم خیلی نگرانم ۵ماه پیش هم جراحی رحم تخمدان داشتم لطفا راهنماییم کنید
سلام عزیزم بخاطر درمان وداروهایی که مصرف کردین هست تغذیه سالمی رو داشته باشیدحتما سبزیجات در طول روز استفاده کنید
سلام من کبد چرب گرید یک دارم میشه منو راهنمایی کنید
سلام عزیزم توصیه های غذایی زیر رو رعایت کنید مفید هستن
میوه‌ها و سبزیجات : انواع توت‌ها، سیب، پرتقال و مرکبات، موز، خرما، انجیر، خربزه، سبزیجات کلم بروکلی، فلفل، سیب‌زمینی‌های شیرین، هویج، خیار، بادمجان، گوجه‌فرنگی
حبوبات: لوبیا، نخود و نخود‌فرنگی، عدس
چربی‌های سالم: آجیل، دانه‌ها، آووکادو، زیتون
ماهی و گوشت بدون چربی: درصورت امکان دو بار در هفته ماهی بخورید. تخم‌مرغ و مرغ بدون چربی، مانند مرغ بدون پوست و بوقلمون، در حد اعتدال خوب هستند.
غلات کامل: نان گندم کامل، برنج قهوه‌ای، جو کامل، پاستا سبوس‌دار
امگا ۳
سلام آقای دکتر من ۱۵ سالم هست و برای چکاپ رفتم سونو گرافی و کبد چرب گرید۰-۱ دارم این یعنی چی؟ آیا صلاح هست که برای اطمینان دوباره سونوگرافی کنم؟
سلام عزیزم رعایت وکنترل غذایی رو داشته باشید سه تا شش ماه دیگه سونو بدین
سلام هماژنیوم کبد چیه؟ من کبود چرب گرید ۱ دارم وگفتند در کبد راست دو توده هست
سلام عزیزم عروق خونی داخل کبد هست
باسلام من کبدم گرید ۱ هست خیلی ترس دارم باید چکار کنم از اونورم سنگ صفرا ۱۷میلی دارم شکمم خیلی درد میکنه آیا علت این کبد میشه باشه استرس زیادم دارم
سلام عزیزم پرهیزغذایی فعالیت بدنی اگر اضافه وزن دارین حتما وزن و کاهش بدین درد میتونه هم بخاطر سنگ باشه هم چربی کبد
کبد چرب گرید یک دارم ، بدلیل درد پهلو سونو شدم گگفتن سمت راست سنگ پنج میل دارم اونموقع فهمیدم کبدم چربه ، با کذشت دوماه هنوز درد ، در ناحیه ی سمت راست زیر دنده ی کوچیک هست ، نمیدونم درد سنگ کلیه هست یا مربوط به کبده ، ممنونن نیشم پاسخ بدید
سلام عزیزم درسونوگرافی چربی کبد وسنگ مشخص میشه
درد کبد زیردنده راست هست
میتونه مربوط به کبد باشه
خوب
سپاس