شایع‌ترین علائم سرطان پوست چیست + تغذیه مناسب برای پیگشیری از این بیماری

سرطان پوست چیست؟

سرطان، بیماری است که در آن سلول‌های بدن به صورت غیر طبیعی رشد می‌کنند. زمانی که سرطان در پوست ایجاد می‌شود، به آن سرطان پوست می‌گویند. سرطان پوست معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که DNA سلول‌های پوست دچار آسیب شده باشند و بدون کنترل، رشد و تکثیر شوند.

آسیب به DNA می‌تواند به دلیل نوع پوست، ژنتیک و بسیاری از عوامل دیگر باشد. بسیاری از سرطان‌های پوست زمانی اتفاق می‌افتند که پوست بیش از حد در معرض اشعه‌های خورشید قرار می‌گیرد. این بیماری ممکن است به صورت ضایعه، زخم التیام نیافته، برآمدگی یا نقطه تیره روی سطح پوست ظاهر شود.

سلول‌های درگیر در سرطان پوست

سرطان پوست از لایه بالایی پوست (اپیدرم) شروع می‌شود. اپیدرم، لایه نازکی است که پوششی محافظ از سلول‌های پوستی را فراهم می‌کند و بدن به طور مداوم آن را با سلول‌های جدید جایگزین می‌کند.

اپیدرم شامل سه نوع سلول اصلی: سلول‌های سنگفرشی، سلول‌های پایه و ملانوسیت‌ها است.

سرطان پوست از لایه بالایی پوست (اپیدرم) شروع می‌شود.

عوامل ایجاد سرطان پوست

علت اصلی سرطان پوست قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است، به خصوص زمانی که منجر به آفتاب سوختگی و تاول می‌شود.

اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید به DNA پوست آسیب می‌رساند و باعث تشکیل سلول‌های غیر طبیعی می‌شود. این سلول‌های غیرطبیعی به سرعت با شکلی نامرتب تقسیم می‌شوند و توده‌ای از سلول‌های سرطانی را تشکیل می‌دهند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید، تنها عامل ابتلا به سرطان پوست نیست، عوامل دیگری ممکن است در خطر ابتلا به سرطان پوست نقش داشته باشند، مانند:

• سابقه خانوادگی سرطان پوست
• پوست رنگ روشن که به راحتی می‌سوزد
• داشتن تعداد زیادی خال یا کک و مک
• مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند
• سوابق پزشکی مانند پیوند عضو که سیستم ایمنی بدن در آن سرکوب می‌شود
• قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش در نورهای مورد استفاده در تخت‌های برنزه کننده
• یکی دیگر از علل سرطان پوست تماس مکرر پوست با برخی مواد شیمیایی مانند زغال سنگ، آرسنیک و قطران (موادی که معمولاً صمغ ‌مانند، قهوه‌ای یا سیاه و چسبناک هستند) است.

علائم سرطان پوست

سرطان‌های پوست همه یکسان نیستند و ممکن است علائم اولیه زیادی نداشته باشند. با این حال، تغییرات غیرعادی در پوست می‌تواند یک علامت هشدار برای انواع مختلف سرطان باشد. آگاهی از هرگونه تغییرات پوستی می‌تواند به تشخیص سریع آن کمک کند.

از جمله علائم سرطان پوست عبارتند از:

• ظاهر شدن یک خال جدید، لکه یا ضایعه غیرمعمول، برآمدگی، زخم، لکه پوسته پوسته یا لکه تیره روی پوست که ناپدید نمی‌شود
• نقطه‌ای که ظاهر و احساس متفاوتی نسبت به سایر نقاط روی پوست دارد
• ضایعاتی با لبه‌ها و شکل ناهموار
• لکه‌های دارای رنگ غیرمعمولی مانند سفید، صورتی، سیاه، آبی یا قرمز. همچنین ممکن است یک ضایعه بیش از یک رنگ داشته باشد
• لکه‌ای که اندازه آن بزرگتر از 0.5 سانتی متر یا تقریباً به اندازه یک پاک کن باشد
• زخمی که ظرف چند هفته خوب نمی‌شود
• زخمی که خارش یا خونریزی دارد

ظاهر شدن یک خال جدید، یکی از علائم سرطان پوست است.

مناطقی از پوست که در معرض سرطان هستند

سرطان پوست عمدتاً در مناطقی از پوست که در معرض آفتاب هستند از جمله: پوست سر، صورت، لب‌ها، گوش‌ها، گردن، سینه، بازوها، دست‌ها، پاها و قسمت بالایی پشت ایجاد می‌شود. اما می‌تواند در نواحی پنهان پوست که به ندرت در معرض آفتاب هستند مانند: کف دست و پا، زیر ناخن‌ها، بین انگشتان پا و ناحیه تناسلی ایجاد شود.

انواع اصلی سرطان پوست

• کارسینوم سلول پایه (بازال)
• کارسینوم سلول سنگفرشی
• ملانوما

 کارسینوم سلول پایه

سرطان پوستی که در سلول‌های پایه ایجاد می‌شود کارسینوم سلول پایه (بازال) نامیده می‌شود. این سلول‌ها در زیر سلول‌های سنگفرشی پوست قرار دارند. آن‌ها تقسیم، تکثیر و در نهایت یکدست می‌شوند. در اپیدرم به سمت بالا حرکت می‌کنند تا به سلول‌های سنگفرشی جدید تبدیل شوند و جایگزین سلول‌های سنگفرشی مرده‌ای شوند که از بین رفته‌اند.

سرطان سلول پایه، شایع‌ترین نوع سرطان پوست در جهان است. این نوع سرطان بیشتر در مناطقی از پوست که در معرض نور خورشید قرار دارند از جمله دست‌ها، صورت، بازوها، پاها، گوش‌ها، دهان و حتی نقاط طاس بالای سر دیده می‌شود.

این نوع سرطان در بیشتر افراد، رشد کندی دارد، معمولاً به سایر قسمت‌های بدن سرایت نمی‌کند و تهدیدی برای زندگی نیست. علائم و نشانه‌های کارسینوم سلول پایه عبارتند از:

• برآمدگی کوچک، صاف، مرواریدی یا مومی شکل روی صورت، گوش‌ها و گردن
• ضایعه‌ای صاف، صورتی/قرمز یا قهوه‌ای رنگ در تنه یا بازوها و پاها
• نواحی روی پوست که شبیه جای زخم هستند
• زخم‌هایی که پوسته پوسته به نظر می‌رسند، در وسط فرورفتگی دارند یا اغلب خونریزی می‌کنند

سرطان پوستی که در سلول‌های پایه ایجاد می‌شود کارسینوم سلول پایه (بازال) نامیده می‌شود.

 کارسینوم سلول سنگفرشی

سرطان پوستی که در سلول‌های سنگفرشی ایجاد می‌شود، کارسینوم سلول سنگفرشی نامیده می‌شود. این سلول‌ها در قسمت بیرونی اپیدرم هستند. آن‌ها به طور مداوم با تشکیل سلول‌های جدید می‌ریزند. کارسینوم سلول سنگفرشی اغلب در مناطقی از بدن که در معرض آفتاب قرار دارند از جمله دست‌ها، صورت، بازوها، پاها، گوش‌ها، دهان و حتی نقاط طاس بالای سر دیده می‌شود.

این سرطان پوست می‌تواند در نواحی مانند غشاهای مخاطی و اندام تناسلی نیز ایجاد شود. کارسینوم سلول سنگفرشی ممکن است به صورت زیر ظاهر شود:

• یک ندول (برآمدگی) سفت و قرمز
• یک ضایعه سفت با سطح پوسته پوسته شده که ممکن است خارش داشته باشد و خونریزی کند
• یک زخم جدید یا ناحیه برجسته روی یک زخم قدیمی
• یک لکه سفت و پوسته پوسته روی لب که ممکن است به یک زخم تبدیل شود
• زخم قرمز یا لکه سفت در داخل دهان
• یک لکه قرمز، برجسته یا زخم زگیل مانند در مقعد یا روی اندام تناسلی

 ملانوما

سرطان پوستی که در ملانوسیت‌ها ایجاد می‌شود، ملانوما نام دارد. این سلول‌ها ملانین را می‌سازند، رنگدانه قهوه‌ای رنگی که به پوست رنگ می‌دهد و از پوست در برابر برخی از اشعه‌های مضر فرابنفش( UV) خورشید محافظت می‌کند.

ملانوما به اندازه کارسینوم سلول‌های پایه یا سلول سنگفرشی شایع نیست، اما خطرناک‌ترین شکل سرطان پوست است. زیرا می‌تواند به سایر نواحی بدن سرایت کند و زندگی را تحت الشعاع قرار دهد.

ملانوما می‌تواند در هر جایی از بدن، حتی روی چشم‌ها و اندام‌های داخلی ایجاد شود. این نوع از سرطان پوست اغلب در مردان در نواحی صورت و قسمت بالایی پشت و در زنان، در قسمت پایین ساق پا ایجاد می‌شود. علائم ملانوما عبارتند از:

• یک لکه قهوه‌ای بزرگ همراه با لکه‌های تیره‌تر
• خالی که تغییر رنگ یا اندازه داده، درد دارد و یا خونریزی می‌کند
• یک ضایعه کوچک با حاشیه نامنظم و قسمت‌هایی که قرمز، صورتی، سفید، آبی یا آبی-سیاه به نظر می‌رسند
• ضایعه دردناکی که خارش یا سوزش دارد
• ضایعات تیره روی کف دست، کف پا، نوک انگشتان، انگشتان پا یا روی غشاهای مخاطی پوشاننده دهان، بینی، واژن یا مقعد

مراقب ضایعات پوستی پیش سرطانی باشید که می‌توانند به سرطان غیر ملانوم (کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی) تبدیل شوند.

آن‌ها به صورت لکه‌های کوچک پوسته پوسته، برنزه یا قرمز ظاهر می‌شوند و اغلب در سطوحی از پوست که به طور مداوم در معرض نور خورشید هستند، مانند صورت و پشت دست‌ها دیده می‌شوند.

سرطان پوستی که در ملانوسیت‌ها ایجاد می‌شود، ملانوما نام دارد.

 دیگر انواع سرطان پوست

از دیگر سرطان‌های پوست که کمتر شایع هستند، عبارتند از:

سارکوم کاپوزی

این نوع نادر سرطان در رگ‌های خونی پوست ایجاد می‌شود و باعث ایجاد لکه‌های قرمز یا بنفش بر روی پوست یا غشاهای مخاطی می‌شود.

سارکوم کاپوزی عمدتاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به ایدز و افرادی که از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند (کسانی که تحت پیوند عضو یا مغز استخوان هستند) دیده می‌شود.

سارکوم کاپوزی دارای لکه‌های صاف یا برآمدگی‌های آبی، سیاه، صورتی، قرمز یا بنفش رنگ است که روی بازوها، پاها و صورت ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است به صورت زخم‌هایی در دهان، بینی و گلو نیز ظاهر شود.

کارسینوم سلول مرکل

یک نوع سرطان نادر است که در پایه اپیدرم (لایه بالایی پوست) ایجاد می‌شود. کارسینوم سلول مرکل از سلول‌های مرکل شروع می‌شود. این سلول‌ها ویژگی‌های مشترکی با سلول‌های عصبی و سلول‌های هورمون‌ساز دارند و به انتهای عصبی پوست بسیار نزدیک هستند.

سرطان سلول مرکل بیشتر از سرطان سلول سنگفرشی یا سلول پایه به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند. این سرطان پوستی دارای برجستگی‌های سفت و براقی است که روی پوست و یا زیر پوست و در فولیکول‌های مو ایجاد می‌شوند.

کارسینوم سلول مرکل اغلب در سر، گردن و تنه دیده می‌شود. توده‌هایی که به سرعت در حال رشد هستند و گاهی اوقات به صورت زخم یا جای زخم ظاهر می‌شوند.

کارسینوم غدد سباسه (غدد چربی)

کارسینوم غدد سباسه یک سرطان نادر و تهاجمی است که از غدد چربی در پوست منشاء می‌گیرد و معمولا روی پلک ظاهر می‌شود.

این سرطان بیشتر در اطراف چشم ایجاد شود زیرا تعداد زیادی غدد چربی در آن ناحیه وجود دارد. علائم کارسینوم غدد سباسه عبارتند از: برآمدگی‌های بدون درد، گرد و سفت روی پلک بالا یا پایین یا کمی داخل پلک.

کارسینوم غدد سباسه یک سرطان نادر و تهاجمی است، معمولا روی پلک ظاهر می‌شود.

درماتوفیبروسارکوم پروتوبرانس (DFSP)

DFSP، یک سرطان نادر است که در درم (لایه میانی پوست) ایجاد می‌شود. این سرطان به کندی رشد می‌کند، به ندرت پخش می‌شود و درصد بقای بالایی دارد.

علائم: یک برآمدگی زخم مانند به رنگ بنفش، صورتی، قرمز یا قهوه‌ای و یا  لایه‌ای برجسته بر روی پوست که ظاهری شبیه به خال مادرزادی در نوزادان و کودکان دارد.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پوست هستند؟

اگر چه هر کسی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، اما افراد زیر بیشتر در معرض این بیماری هستند:

• افراد با پوست روشن
• هر کسی صرف نظر از رنگ پوست، ممکن است به سرطان مبتلا شود. با این حال، داشتن رنگدانه (ملانین) کمتر در پوست، محافظت کمتری در برابر اشعه‌های مضر UV ایجاد می‌کند.

اگر پوست روشن، موهای بور یا قرمز و چشمان روشن دارید و به راحتی دچار کک و مک یا آفتاب سوختگی می‌شوید، احتمال ابتلا به سرطان پوست در شما بسیار بیشتر از افرادی است که پوست تیره‌تری دارند.

داشتن سابقه آفتاب سوختگی

داشتن یک یا چند آفتاب سوختگی تاول‌دار در دوران کودکی یا نوجوانی، خطر ابتلا به سرطان را در بزرگسالی افزایش می‌دهد. آفتاب سوختگی در بزرگسالی نیز می‌تواند یک عامل خطرزا باشد.

قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید

هر فردی که زمان زیادی را زیر نور خورشید می‌گذراند ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، به خصوص اگر پوست با کرم ضد آفتاب یا لباس محافظت نشود.

برنزه کردن، از جمله قرار گرفتن در معرض لامپ‌ها و تخت‌های برنزه کننده نیز شما را در معرض خطر سرطان پوست قرار می‌دهد. در حقیقت برنزه شدن، پاسخ پوست آسیب دیده به اشعه ماورا بنفش است.

هر فردی که زمان زیادی را زیر نور خورشید می‌گذراند ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود،

زندگی در آب و هوای آفتابی یا نقاط مرتفع

افرادی که در آب و هوای آفتابی و گرم زندگی می‌کنند نسبت به افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می‌کنند بیشتر در معرض نور خورشید هستند.

همچنین زندگی در ارتفاعات بالاتر، جایی که نور خورشید با قدرت بیشتری می‌تابد، فرد را در معرض تشعشعات بیشتری قرار می‌دهد.

خال‌ها

افرادی که دارای خال‌های زیاد یا خال‌های غیرطبیعی به نام خال‌های دیسپلاستیک هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند.

این خال‌های غیرطبیعی که نامنظم به نظر می‌رسند و عموماً بزرگ‌تر از خال‌های معمولی هستند، بیشتر از سایرین احتمال سرطانی شدن دارند. اگر سابقه خال‌های غیرطبیعی دارید، به طور مرتب تغییرات آن‌ها را چک کنید.

ضایعات پوستی پیش سرطانی

داشتن ضایعات پوستی به نام کراتوز اکتینیک می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. این توده‌های پیش سرطانی پوست، معمولاً به صورت لکه‌های زبر و پوسته‌دار ظاهر می‌شوند که از رنگ قهوه‌ای تا صورتی تیره متغیر است.

آن‌ها بیشتر در صورت، سر و دست افراد با پوست روشن که پوستشان از نور آفتاب آسیب دیده است، دیده می‌شود.

داشتن سابقه خانوادگی سرطان پوست

اگر یکی از والدین، خواهر یا برادر شما سرطان پوست داشته باشد، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستید.

سابقه شخصی سرطان پوست

اگر یک بار به سرطان مبتلا شده‌اید، در معرض خطر ابتلای مجدد به آن هستید.

داشتن سیستم ایمنی ضعیف

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست هستند. این امر شامل افرادی است که مبتلا به ایدز هستند و یا کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی را پس از پیوند عضو استفاده می‌کنند.

افرادی که مبتلا به ایدز هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست هستند.

قرار گرفتن در معرض تشعشعات

افرادی که برای بیماری‌های پوستی مانند اگزما و آکنه تحت پرتو درمانی قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست، به ویژه کارسینوم سلول پایه هستند.

قرار گرفتن در معرض مواد خاص

قرار گرفتن در معرض برخی مواد، مانند آرسنیک، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.

داشتن بیماری‌های پوستی طولانی مدت

بیماری‌های پوستی مزمن مانند لیکن اسکلروزوس، لوپوس اریتماتوز، پوروکراتوز خطی یا سل پوستی ممکن است با خطر سرطان پوست همراه باشد.

راه‌های پیشگیری از سرطان پوست

در بیشتر موارد، سرطان پوست قابل پیشگیری است. بهترین راه برای محافظت از خود این است که از نور زیاد خورشید و آفتاب سوختگی خودداری شود. اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید به پوست آسیب می‌رساند و با گذشت زمان ممکن است منجر به سرطان شود.

راه‌های محافظت در برابر سرطان پوست عبارتند از:

• در تمام طول سال از ضد آفتاب استفاده کنید. اگر چه کرم‌های ضد آفتاب نمی‌توانند تمام اشعه‌های مضر فرابنفش، به خصوص اشعه‌هایی که منجر به ملانوم می‌شود را فیلتر کنند، اما آن‌ها نقش مهمی در حفاظت از پوست در برابر آفتاب ایفا می‌کنند. حتی در روزهای ابری از کرم ضد آفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید. 30 دقیقه قبل از بیرون رفتن، کرم ضد آفتاب زده و برای تمام نقاط پوستی که در معرض آفتاب هستند از جمله لب‌ها، نوک گوش‌ها و پشت دست‌ها و گردن‌تان استفاده کنید و یادتان باشد که هر دو ساعت یک بار (اگر در حال شنا هستید یا عرق می‌کنید، به دفعات بیشتری نیاز است) آن را تمدید کنید.
• برای محافظت از صورت و گوش از کلاه‌هایی با لبه‌های پهن استفاده کنید.
• برای محافظت از بازوها و پاهای خود، پیراهن و شلوار آستین بلند بپوشید. برای محافظت بیشتر به دنبال لباس‌هایی باشید که دارای برچسب فاکتور محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش هستند.
• از عینک آفتابی استفاده کنید. به دنبال عینک‌هایی باشید که در برابر اشعه‌های UV-B و هم UV-A از چشم محافظت می‌کنند.
• از بالم لب با ضد آفتاب استفاده کنید.
• از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر از آفتاب دوری کنید.
• از سولاریوم خودداری کنید. چراغ‌های استفاده شده در تخت‌های برنزه کننده، اشعه ماوراء بنفش ساطع می‌کنند و می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند. اگر می‌خواهید ظاهری برنزه داشته باشید، از اسپری برنزه کننده استفاده کنید.
• مراقب داروهای حساس کننده پوست در برابر آفتاب باشید. برخی از داروهای رایج با نسخه و بدون نسخه، از جمله آنتی بیوتیک‌ها، می‌توانند پوست را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کنند. از پزشک یا داروساز در مورد عوارض جانبی هر دارویی که مصرف می‌کنید سوال کنید. اگر این داروها حساسیت شما به نور خورشید را افزایش می‌دهند، برای محافظت از پوست خود اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام دهید.

یکی از راه‌های پیشگیری از سرطان پوست، استفاده از کرم‌های ضد آفتاب است.

• پوست خود را از لحاظ هرگونه ایجاد ضایعه یا تغییر در خال‌های موجود، کک و مک، برآمدگی‌ها و خال‌های مادرزادی بررسی کنید. فراموش نکنید که با استفاده از آینه، پوست سر، گوش‌ها، کف دست‌ها، کف پاها، بین انگشتان پا، ناحیه تناسلی و بین باسن را چک کنید و حتی برای کمک به شناسایی تغییرات، از پوست خود در طول زمان عکس بگیرید. در صورت مشاهده هر گونه تغییر در خال یا سایر لکه‌های پوستی به متخصص پوست مراجعه کنید.
• رژیم غذایی می‌تواند در حفظ سلامت پوست نقش داشته باشد. چندین ماده مغذی، به ویژه آنتی‌اکسیدان موجود در غذا می‌تواند در پیشگیری از این سرطان کمک کند. بدن ما نمی‌تواند آنتی‌اکسیدان‌ها را تولید کند پس بهترین راه برای دریافت آن استفاده از مواد مغذی از جمله ویتامین‌های C ،D ،E، امگا 3، سلنیوم و زینک است. این مواد مغذی را می‌توان در غذاهایی مانند: غذاهای دریایی، گوشت قرمز، هویج، بروکلی، اسفناج و… یافت.

تعذیه مناسب برای پیشگیری و درمان سرطان پوست

سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان است. حذف غذاهایی که باعث التهاب در بدن شما می‌شوند، یک ابزار عالی نه تنها برای سالم ماندن، بلکه برای کمک به پیشگیری از بیماری‌هایی مانند سرطان است.

مطالعه الگوهای رژیم غذایی 1360 استرالیایی نشان داد که افرادی که رژیم غذایی سرشار از گوشت و چربی مصرف می‌کردند در معرض خطر ابتلا به سرطان سنگفرشی (SCC) قرار داشتند.

به همین دلیل اگر از نظر ژنتیکی در معرض این بیماری قرار دارید یا به مدت طولانی زیر نور خورشید قرار می‌گیرید، به شما توصیه می‌کنیم مواد غذایی زیر را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید:

• جو دو سر
• ماست
• قهوه
• اسفناج
• گوجه
• آجیل
• هویج
• چای سبز
• ماهی سالمون
• زردچوبه
• کلم بروکلی
• شکلات کاکائویی تلخ
• مرکبات
• تخمه آفتاب‌گردان
• هندوانه
• گوشت مرغ
• کدوحلوایی
• انبه
• سیب‌ زمینی شیرین

یکی از مواد غذایی برای پیشگیری از سرطان پوست، مصرف کلم بروکلی است.

سرطان پوست چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پوست خود را روزانه چک کنید. هر نقطه‌ای که درد و یا تغییر دارد (به صورت غیرطبیعی یا جدید) باید به عنوان یک نگرانی در نظر گرفته شود و توصیه می‌شود به یک متخصص پوست مراجعه کنید.

ابتدا، متخصص پوست ممکن است از شما بپرسد که آیا متوجه تغییراتی در خال‌ها، کک و مک یا سایر لکه‌های پوستی خود شده‌اید یا اینکه ضایعات جدیدی روی پوست شما ظاهر شده است؟ در مرحله بعد، متخصص پوست تمام پوست از جمله پوست سر، گوش‌ها، کف دست‌ها، کف پاها، بین انگشتان پا، اطراف اندام تناسلی و بین باسن را معاینه می‌کند.

اگر ضایعه پوستی مشکوک باشد، ممکن است بیوپسی انجام شود. در بیوپسی، نمونه‌ای از بافت برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا توسط آسیب‌شناس، زیر میکروسکوپ بررسی شود. به این صورت مشخص می‌شود که آیا ضایعه پوستی شما سرطان پوست است و یا از چه نوعی می‌باشد.

سرطان پوست چگونه درمان می‌شود؟

گزینه‌های درمانی مختلفی برای سرطان پوست وجود دارد. درمان سرطان بستگی به موارد زیر دارد:

• نوع سرطان پوست
• سرطان تا چه حد رشد کرده یا گسترش یافته است
• محلی که دچار سرطان شده است
• مرحله سرطان (در صورت لزوم)

درمان اصلی این سرطان، جراحی است. اکثر افراد فقط جراحی می‌کنند و نیازی به درمان بیشتر ندارند. اما برخی از افراد ممکن است نتوانند جراحی کنند یا پس از جراحی به درمان دیگری نیاز داشته باشند. درمان‌های دیگر عبارتند از:

• رادیوتراپی
• کرم ایمونوتراپی
• فتودینامیک درمانی
• کرم شیمی درمانی

بسته به شرایط فرد ممکن است یک یا چند مورد از این درمان‌ها انجام گیرد.

عمل جراحی

جراحی معمولا جزئی است و در آن پزشک، محل سرطان و مقدار کمی از بافت اطراف آن را برمی‌دارد. بسته به اندازه و موقعیت ناحیه سرطانی، ممکن است پیوند پوست انجام شود.

انواع مختلفی از جراحی وجود دارد، گاهی اوقات اگر سرطان خفیف باشد و فقط سطح پوست را درگیر کرده باشد، بیوپسی (بافت برداری) به تنهایی می‌تواند تمام بافت سرطانی را از بین ببرد.

بیوپسی (بافت برداری) به تنهایی می‌تواند، تمام بافت سرطانی را از بین ببرد.

رادیوتراپی

در رادیوتراپی از پرتوهایی با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. رادیوتراپی، درمانی برای کارسینوم سلول پایه یا کارسینوم سلول سنگفرشی است. رادیوتراپی زمانی انجام می‌شود که:

• سرطان منطقه وسیعی را در برگرفته باشد.
• سرطان در منطقه‌ای است که عمل کردن در آن دشوار است.
• جراحی گزینه مناسبی نباشد.
• برای کاهش خطر عود سرطان پس از جراحی
• سرطان به غدد لنفاوی رسیده باشد.

ایمونوتراپی

در درمان ایمونوتراپی از دفاع طبیعی بدن (سیستم ایمنی) برای کمک به کشتن سلول‌های سرطانی پوست استفاده می‌کنند. برای این سرطان، ممکن است ایمونوتراپی به صورت زیر انجام گیرد:

• کرم ایمونوتراپی: کرم ایمیکیمود را روی ناحیه آسیب دیده پوست قرار می‌دهند. این امر باعث می‌شود سلول‌ها، مواد شیمیایی بیشتری مانند اینترفرون تولید کنند و این مواد به از بین رفتن سلول‌های سرطانی پوست کمک می‌کنند.
• ایمونوتراپی در جریان خون

فتودینامیک درمانی

در فتودینامیک درمانی (PDT) از دارویی برای حساس کردن پوست به نور استفاده می‌کنند. پس از مصرف دارو، پزشک نوع خاصی از نور را روی ناحیه‌ی سرطانی متمرکز می‌کند.

این کار سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. PDT درمانی برای برخی از انواع کارسینوم سلول پایه، بیماری بوون (سبب می‌شود يک يا چند تكه كوچک پوست قرمز و پوسته پوسته شود) و کراتوز اکتینیک (بیماری پوستی پیش سرطانی) انجام می‌شود.

شیمی درمانی

در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان (سیتوتوکسیک) برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. برای سرطان پوست، ممکن است شیمی درمانی را به صورت زیر انجام دهند:

• درمان موضعی: استفاده از یک کرم به طور مستقیم روی پوست سرطانی
• درمان وریدی: درمان سرطان پوست با شیمی درمانی در ورید (داخل رگ) نادر است.

سرطان پوست رتبه یک در بین انواع سرطان‌ها در جهان است. به راحتی بر روی پوست بدن، قابل تشخیص است اما راحت‌تر از آن، به سادگی نیز قابل پیشگیری است. با یک برنامه غذایی غنی از فیبر و آنتی‌اکسیدان، به مدت طولانی در معرض آفتاب نبودن و استفاده از ضدآفتاب حتی در فصول غیر از تابستان، ساده‌ترین راه‌ها برای پیشگیری از سرطان پوست است.

در شیمی درمانی از داروهای ضد سرطان، برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند.

عوارض سرطان پوست

سرطان پوست معمولاً قبل از بروز عوارض قابل درمان است. عوارض بالقوه این سرطان عبارتند از:

• گسترش سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی، عضلات، اعصاب یا سایر اندام‌های بدن مانند کبد و مغز (متاستاز)
• اضطراب و افسردگی
• بازگشت مجدد سرطان (عود کردن)
• خونریزی
• زخم
• تهاجم موضعی و تخریب بافت‌ها و ساختارهای مجاور

همچنین مهم است که بدانید اگر در گذشته دچار سرطان غیر ملانومایی بوده‌اید، در آینده خطر ابتلا به سرطان دیگری در شما افزایش می‌یابد زیرا این سرطان‌ها اغلب متعدد هستند.

مردان بیشتر دچار سرطان پوست می‌شوند یا زنان؟

سرطان پوست سرطانی است که مردان بیشتر با آن مواجه هستند. مردان بالای 50 سال از نظر آماری دو برابر زنان در معرض ابتلا به ملانوما و مرگ ناشی از آن هستند.

همچنین بیش از دو برابر مردان در معرض ابتلا به سرطان‌های پوستی غیر ملانومایی هستند و این آمار فقط شامل مردان بالای 50 سال نیست.

یک مطالعه اخیر توسط کلینیک مایو نشان داده است که میزان ابتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی و سلول بازال در مردان زیر 40 سال افزایش یافته است. دلایل:

1- مردان معمولاً ساعات بیشتری را نسبت به زنان زیر آفتاب می‌گذرانند اما کمتر از کرم‌های ضد آفتاب استفاده می‌کنند. این یک ترکیب پرخطر است که می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. در طول زندگی، مردان تمایل دارند ساعات اضافی را هنگام کار در فضای باز و در حین انجام ورزش سپری کنند.

2- مردان معمولاً موهای کمتری برای پوشاندن گوش‌ها و پوست سر دارند، دو ناحیه‌ای که در مردان بیشتر از زنان در معرض این سرطان هستند. همچنین، مردان بیشتر از زنان در معرض سرطان‌های پوست کمر، سینه و شانه هستند.

3- نحوه خودمراقبتی مردان نیز اهمیت دارد. مردان با دیدن علائم جزئی بیماری، سه برابر بیشتر از زنان، از مراجعه به پزشک اجتناب می‌کنند.

4- ترکیبی از قرار گرفتن در معرض آفتاب و بی‌توجهی به آن، به خصوص در مورد ملانوما خطرناک است. یک مطالعه نشان داده است که مردان میانسال و مسن کمتر پوست خود را مورد بررسی قرار می‌دهند و یا کمتر به متخصص سرطان پوست مراجعه می‌کنند.

5- با توجه به این که در مردان، ملانوما اغلب در قسمت بالایی کمر (جایی که به سختی قابل مشاهده است) ایجاد می‌شود، احتمال کمتری وجود دارد که مردان بیماری را زود تشخیص دهند. یک ملانوم با ضخامت تنها یک یا دو میلی‌متر می‌تواند خطر مرگ و میر قابل توجهی داشته باشد.

6- مردان معمولاً به روش‌های محافظت در برابر نور خورشید توجه نمی‌کنند و یا اگر از ضد آفتاب استفاده کنند، ممکن است خیلی کم باشد و به ندرت آن را تمدید ‌کنند. اگر کلاه بر سر دارند، اغلب کلاه لبه‌دار است که از گردن یا اطراف صورت محافظت نمی‌کند.

پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان سریع از نکات مهم در مورد ملانوما (کشنده‌ترین شکل این سرطان) و اثرات مخرب سایر سرطان‌های پوست است.

مردان در هر سنی باید به خطرات قرار گرفتن بیش از حد در معرض آفتاب توجه داشته باشند و اقدامات احتیاطی از جمله: استفاده روزانه از ضد آفتاب، جستجوی سایه در بیرون از منزل، استفاده از عینک آفتابی محافظ UV و معاینه منظم پوست خود را رعایت کنند.

سوالات متداول

1- آیا افرادی که پوست تیره دارند دچار سرطان پوست می‌شوند؟

افراد با پوست تیره‌تر نیز ممکن است به سرطان پوست مبتلا شوند. معمولاً سرطان پوست در این بیماران در مناطقی که در معرض نور خورشید قرار ندارند مانند پاها و دست‌ها است.

انجام غربالگری سرطان یک بار در سال توسط متخصص پوست برای تشخیص زودهنگام این ضایعات مهم است.

2- آیا خالکوبی باعث سرطان پوست می‌شود؟

خیر، خالکوبی باعث سرطان پوست نمی‌شود. گاهی اوقات، خالکوبی روی خال‌های موجود می‌تواند خال را در داخل خالکوبی پنهان کند و تشخیص آن را دشوار کند. بنابراین از گذاشتن خالکوبی روی خال اجتناب کنید.

3- آیا سرطان‌های پوست باعث خارش می‌شوند؟

بسیاری از سرطان‌های پوست ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند، اما برخی از آن‌ها ممکن است همراه با خارش باشند. سرطان پوست سلول پایه می‌تواند به صورت لکه‌ای قرمز رنگ و خارش‌دار ظاهر شود.

ملانوما نیز گاهی اوقات می‌تواند به صورت لکه‌های تیره یا خال‌هایی ظاهر شود که باعث خارش می‌شوند.

4- چه خال‌هایی غیر معمول هستند؟

خال‌های غیر معمول، خال‌های نامنظمی هستند که می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند. آن‌ها بیشتر در افرادی با پوست روشن و همچنین افرادی که دارای کک و مک و خال‌های زیادی روی بدن هستند (بیش از 50 مورد) دیده می‌شود.

5- خال‌های معمولی چه خال‌هایی هستند؟

خال‌های معمولی، رنگ یکنواخت دارند مانند قهوه‌ای، قهوه‌ای/سیاه یا سیاه با مرز مشخصی که خال را از پوست اطراف آن جدا می‌کند. آن‌ها بیضی یا گرد هستند و معمولاً کمتر از 6 میلی‌متر قطر دارند ( به اندازه یک پاک‌کن)

6- چند بار در سال باید پوست خود را چک کنیم؟

اگر خال‌های زیاد (بیش از 50)، خال‌های غیر معمول یا سابقه خانوادگی ملانوم دارید، باید سالانه توسط یک متخصص پوست معاینه شوید.

آن چه از مقاله سرطان پوست آموختیم:

سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان است که با قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید ایجاد می‌شود. تغییرات غیرعادی در پوست می‌تواند یک علامت هشدار برای انواع مختلف سرطان باشد. برای جلوگیری از خطر ابتلا به سرطان باید با علائم سرطان پوست و راه‌های پیشگیری از آن آشنا باشید. به عنوان مثال در تمام روزهای سال از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و بیش از حد در معرض نور خورشید و پرتوهای فرابنفش قرار نگیرید. اگر هر گونه تغییرات غیرعادی روی پوست خود مشاهده کردید به متخصص پوست مراجعه کنید. زیرا بررسی این تغییرات می‌تواند به تشخیص سرطان پوست در مراحل اولیه کمک کند.

منابع: +++++