رژیم‌های غذایـی سخت ممـنوع!

از دست دادن مو یکی از نگرانی‌های اصلی زنان و مردان مي‌باشد. ریزش طبیعی مو تقریبا 100-125 تار مو در هر روز است که خوشبختانه جایگزین مي‌شوند. ریزش واقعی مو وقتی اتفاق مي‌افتد که موهای ریخته دوباره رشد نکند یا ریزش از 125 تار مو تجاوز کند. ریزش مو علل مختلفی مي‌تواند داشته باشد.
علاوه بر وراثت، استرس‌هاي فیزیکی مثل جراحی‌ها، بیماری‌ها، تغییر وزن سریع یا استرس‌هاي احساسی مثل بیماری‌های روانی، مرگ اعضای خانواده یا مصرف دارو‌هایی همچون دوز بالای ویتامین A، برخي داروهای فشار خون و نقرس و قرص‌های ضد‌بارداری و یا علل هورمونی مثل شیردهی، یائسگی و یا مشکلات تیروئیدی مي‌توانند باعث ریزش مو گردند.همچنین زمانی که تحت فشار سنگین استرس کار، گرفتاری‌های شغل و زندگی هستیم و فرصت کمي ‌برای رسیدن به سلامت خود داریم اغلب شاهد ریزش مو خواهیم بود، چون استرس، ویتامین‌های حیاتی مثل ویتامین‌های گروه B را که برای کیفیت و رشد مو لازم است، از بین مي‌برد.

رژيم‌هاي غذايي سخت؛ یکی از علل رایج ریزش مو

رژيم‌هاي غذايي سخت و طولاني مدتي که افراد به منظور لاغري مي‌گيرند، یکی از علل رایج ریزش مو مي‌باشد و برای آنکه هنگام کاهش وزن دچار ریزش مو نشوید، از رژیم‌هایی که باعث کاهش وزن سریع مي‌شوند، اجتناب کنید. خوشبختانه این ریزش مو می‌تواند اندک و مقطعی باشد، ولی در صورت بی‌توجهی، گسترده‌تر و شدید‌تر می‌شود.

رژیم‌های کاهش وزن بر اثر کمبود یک یا چند نوع ماده مغذی می‌توانند باعث ریزش مو شوند؛ تغییراتی که این رژیم‌ها در متابولیسم و سطح روی، آهن، مس، سلنیم، پروتئین، اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌های D، B و A اعمال می‌کنند، می‌توانند باعث دوره‌های ریزش مو گردند، چون فولیکول‌های مو برای سلامتی نیاز به این مواد مغذی حیاتی دارند و تغییرات رژیم غذایی باعث می‌شود فولیکول‌های مو در فاز رشد، خیلی سریع وارد فاز استراحت شوند. این خود باعث ‌۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش ریزش موی روزانه می‌شود. برای پیشگیری از این حالت، کاهش وزن باید به صورت تدریجی صورت گیرد به طوری که در هفته به میزان نیم تا یک کیلوگرم باشد.

رژیم بايد طوری رعایت گردد که هیچ‌کدام از گروه‌های غذایی (نان و غلات، گوشت وحبوبات، سبزیجات، میوه‌جات و لبنیات) در آن حذف نشوند، البته امروزه مصرف مکمل‌های ویتامینی همراه برنامه‌های رژیمي ‌شایع گشته و مردم گمان مي‌کنند که مکمل‌های رژیمي ‌و ویتامین‌ها از ریزش مو جلوگیری خواهند کرد، ولی از نظرمتخصصین، ویتامین‌ها شاید نتوانند در برابر کاهش وزن سریع و معنی‌دار به نحو مطلوبی از ریزش مو پیشگیری کنند. به علاوه بعضی از این مکمل‌ها از نظر ویتامین A غنی هستند که مي‌توانند باعث تشدید ریزش مو گردند.

رژیم‌هایی که دریافت پروتئین و آهن را محدود می‌کنند، مانند رژیم‌های گیاهخواری و رژیم‌های بسیار کم‌چرب، اغلب کمبود تغذیه‌ای دارند.

پروتئین

از آنجا كه قسمت عمده مو از پروتئین تشکیل شده است، بنابراین رژيم‌هايي که فاقد پروتئين باشند در ريزش موها نقش دارند. کمبود پروتئین مي‌تواند به خاطر دریافت یا جذب ناکافی صورت گیرد. رژیم‌های کاهش وزن عجیب و غریب معمولا از نظر پروتئینی کمبود دارند. چنانچه در رژیم غذایی انرژی دریافتی کمتر از نیاز بدن باشد، پروتئین‌های ساختمانی بدن به جای بافت چربی تحلیل مي‌روند.

از طرف دیگر رژیم‌های پر پروتئین مانند رژیم اتکینز که مصرف میوه و سبزی را محدود می‌کنند هم باعث ریزش مو می‌شوند. در تناسب اندام اغلب استروئیدهای شبیه تستسترون مصرف مي‌شوند که یک عامل اصلی ریزش مو به شمار مي‌آیند.

چربی

معمول‌ترین اشتباهی که مردم در رژیم‌های لاغری انجام مي‌دهند حذف چربی از سبد غذایی خود مي‌باشد که در این حالت از نظر اسید‌های چرب امگا3 و ویتامین E که مورد نیاز سلامت مو مي‌باشند دچار کمبود مي‌شوند، چون چربی به جذب ویتامین‌ها کمک مي‌کند. ویتامین E گردش خون مخاط سر را بهبود می‌بخشد و در این میان بادام، بادام‌زمینی و فندق از بهترین منابع آن هستند و اسیدهای چرب امگا 3 در ماهی‌هایی همچون ماهی سالمون، ساردین و قزل‌آلا، روغن سویا و کانولا، روغن گردو و روغن تخم کتان به وفور یافت می‌شوند.

آهن

آهن مسئول انتقال اکسیژن به فولیکول‌های مو مي‌باشد و همچنین به بدن کمک مي‌کند که از پروتئین برای رشد و ساخت موی مستحکم استفاده کند. از علل شایع ریزش مو به ویژه در زنان ذخایر پایین آهن مي‌باشد. یک مطالعه نشان داد که از 1000 زن، 33 درصد از ریزش مو رنج مي‌برند و 90 درصد علت، مربوط به ذخایر پایین آهن و 10 درصد مربوط به ژنتیک و دیگر فاکتورها بود.

مطالعات 40ساله نشان داده است که درمان ریزش مو امکان‌پذیر است در صورتی که کمبود آهن (با یا بدون آنمي‌) درمان شود که رژیم غنی از آهن و در صورت نیاز مکمل باید مصرف نمود البته در مصرف مکمل آهن احتیاط کنید، چون احتمال افزایش بار آهن که بسیار خطرناک است وجود دارد که آن هم ریزش مو را تشدید خواهد کرد. سطح نرمال فريتین 15ng/ml – 10 مي‌باشد، ولی گفته مي‌شود حداقل 70ng/ml – 50 مورد نیاز است تا به جایگزینی مو‌ها کمک نماید. گوشت قرمز یکی از منابع غنی آهن محسوب مي‌شود، ولی عدس، لوبیا، میوه خشک، سبزیجات برگ سبز، آجیل‌ها و دانه‌ها و غلات غنی شده نیز حاوی آهن هستند، اگرچه به خوبی آهن موجود در منابع حیوانی جذب نمي‌شود.

روی و سلنیم

ضعف سیستم ایمنی بدن از دلایل اصلی ریزش و نازک شدن مو است. روی و سلنیم باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی شده و باعث تقویت فولیکول‌های مو و حفظ عملکرد غدد چربی و پیشگیری از انواع ریزش مو مي‌شوند. سلنیم به صورت طبیعی در جگر، کره، سیر، غلات کامل و ماهی یافت مي‌شود و منابع روی، گوشت قرمز و ماکیان، تخم کدو، عدس و نخود مي‌باشد. در صورتی که رژیم مناسبی داشته باشید نیازی به مصرف مکمل نخواهید داشت.

ملاحظات رژیمی

کاهش وزن با رعایت یک رژیم غذایی مناسب در مدت زمان بیشتر میسر است و در چنین موقعیتی است که عوارضی همچون خستگی، خواب‌آلودگی، چروک شدن پوست و غیره ظاهر نمي‌شود. یک رژیم متعادل شامل محصولات لبنی، پروتئین‌ها و میوه‌ها و سبزیجات برای حفظ موی شما بسیار ضروری مي‌باشد.

حداقل 8 لیوان آب در روز به بهبود رطوبت ساقه‌های مو در حفظ و قوام موها کمک می‌کند. خشکی مخاط پوست سر نقش مهمي‌در ریزش موها دارد. پروتئین برای هر رشدی در بدن لازم است و بدون آن مو‌ها خشک شده و شکننده مي‌گردند و به کندی رشد مي‌کنند. پروتئین در منابع حیوانی مثل ماهی، گوشت مرغ و انواع ماکیان و گوشت قرمز یافت مي‌شود، تخم‌مرغ منبع بسیار غنی از پروتئین است و به دلیل اینکه ماده بیوتین و ویتامین B12 هم دارد، یک ماده مغذی برای رشد موها است. منابع گیاهی پروتئین شامل غلات کامل، لوبیا‌ها، آجیل و سبزیجات هستند که فیبر و ویتامین‌ها را تامین مي‌کنند و منابع گیاهی برعکس منابع حیوانی دارای چربی و کلسترول پایینی هستند. میوه‌جات و سبزیجات غنی از ویتامین هستند که برای رشد مو مهم مي‌باشند، ویتامین‌های A و C نقش مهمي‌در عملکرد غدد چربی دارند که چربی ترشحی برای سلامت مو مورد نیاز است.

ویتامین C در بدن برای ساخت کلاژن استفاده مي‌شود که سلول‌های جدید مو را مي‌سازد. مرکبات و میوه‌های استوایی مثل پرتقال، لیموشیرین مثال‌های خوبی برای ویتامین C مي‌باشند. هویج و اسفناج منابع غنی ویتامین A مي‌باشند. مصرف غلات در صبحانه (جو و گندم) به دلیل اینکه دارای روی، آهن و ویتامین‌های گروه B هستند، موهایتان را تقویت می‌کنند. در نتیجه موهای ما نیاز دارند علاوه بر شست‌وشو و رعایت نکات بهداشتی و استفاده از شامپوهای مناسب برای سلامت و درخشندگی، تغذیه مناسبی هم داشته باشند.

ویتامین B12

ويتامين B12 پایین یکی دیگر از علل ریزش مو در افراد مي‌باشد. با اینکه بدن روزانه به مقدار کمي B12 نیاز دارد، ولی این ویتامین برای عملکرد بدن بسیار ضروری مي‌باشد. حداقل مقدار برای این ویتامین ng/ml 180 است اگرچه بیشتر افراد سالم سطح ng/ml 500 را دارند. کمبود B12 اغلب در افرادی که دچار مشکلات معدی- روده‌ای هستند اتفاق مي‌افتد. همچنین کمبود رژیمي‌B12 معمولا در گیاهخواران دیده مي‌شود، چون این ویتامین در محصولات حیوانی بیشتر از محصولات گیاهی یافت مي‌شود و باید این افراد B12 را از طریق رژیم یا مکمل افزایش دهند. بهترین منابع رژیمي ‌آن گوشت قرمز، ماکیان، تخم مرغ، شیر و دیگر محصولات لبنی مي‌باشد.

دنياي تغذيه