مقایسه انواع دیابت و علت به وجود آمدن هر کدام را اینجا بخوانید!

علت به‌وجود آمدن انواع دیابت چیست؟

در ادامه مقایسه انواع دیابت، به بررسی علل زمینه‌ای ایجاد این بیماری می‌پردازیم. هر نوع دیابت وابسته به مجموعه‌ای از عوامل در افراد ایجاد می‌شود:

علت ایجاد دیابت نوع 1

در بررسی و مقایسه انواع دیابت گفتیم نوع 1 به دلیل حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین (سلول‌های بتای لوزالمعده) و از بین‌بردن این سلول‌ها ایجاد می‌شود. دانشمندان فکر می‌کنند دیابت نوع 1 توسط ژن‌ها و عوامل محیطی مانند ویروس‌هایی که ممکن است باعث این بیماری شوند، ایجاد می‌شود.

علت ایجاد دیابت نوع 2

دیابت نوع 2 (شایع‌ترین شکل دیابت) توسط عوامل متعددی، ازجمله سبک زندگی و ژن‌ها ایجاد می‌شود:

اضافه‌وزن، چاقی و کم‌تحرکی

اگر فعالیت بدنی نداشته باشید و دارای اضافه‌وزن باشید، احتمال ابتلابه دیابت نوع 2 بیشتر است. وزن اضافی گاهی‌اوقات باعث مقاومت به انسولین می‌شود و در افراد مبتلابه دیابت نوع 2 شایع است. محل ذخیره چربی در بدن نیز در این امر تفاوت ایجاد می‌کند.

چربی اضافی ذخیره شده در شکم با مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و بیماری قلبی و عروقی مرتبط است. برای اینکه ببینید وزنتان شما را درمعرض خطر ابتلابه دیابت نوع 2 قرار می‌دهد یا نه، نمودار شاخص توده بدن (BMI) خود را بررسی کنید.

مقاومت به انسولین

دیابت نوع 2 معمولاً با مقاومت به انسولین شروع می‌شود. وضعیتی که در آن سلول‌های ماهیچه، کبد و چربی به خوبی از انسولین استفاده نمی‌کنند. درنتیجه، بدن شما به انسولین بیشتری برای کمک به ورود گلوکز به سلول‌ها نیاز دارد. در ابتدا، لوزالمعده انسولین بیشتری تولید می‌کند تا بتواند با تقاضای اضافه شده سازگاری داشته باشد. با گذشت زمان، پانکراس نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد.

ژن‌ها و سابقه خانوادگی

مانند دیابت نوع 1، ژن‌های خاصی ممکن است احتمال ابتلابه دیابت نوع 2 را افزایش دهند. ژن‌ها همچنین می‌توانند خطر ابتلابه دیابت نوع 2 را با افزایش تمایل فرد به اضافه‌وزن یا چاقی افزایش دهند.

علت ایجاد دیابت بارداری

دانشمندان معتقدند دیابت بارداری ناشی از تغییرات هورمونی در زمان بارداری همراه با عوامل ژنتیکی و سبک زندگی است.

دیابت بارداری ناشی از تغییرات هورمونی، همراه با عوامل ژنتیکی و سبک زندگی است.

مقاومت به انسولین

هورمون‌های تولید شده توسط پیوند خارجیِ جفت، باعث افزایش مقاومت به انسولین در سلول‌های بدن مادر می‌شود و این اتفاق برای تمام زنان در اواخر بارداری رخ می‌دهد. البته اکثر زنان باردار می‌توانند انسولین کافی برای غلبه بر مقاومت به انسولین تولید کنند، اما برخی نمی‌توانند و درنتیجه به دیابت دچار می‌شوند. بنابراین دیابت بارداری زمانی اتفاق می‌افتد که لوزالمعده نتواند انسولین کافی تولید کند.

مانند دیابت نوع 2، اضافه‌وزن با دیابت بارداری مرتبط است. زنانی که دارای اضافه‌وزن یا چاق هستند ممکن است در زمان بارداری مقاومت به انسولین داشته باشند. افزایش بیش‌ازحد وزن در دوران بارداری نیز ممکن است یک عامل خطر باشد.

ژن‌ها و سابقه خانوادگی

داشتن سابقه خانوادگی دیابت، احتمال ابتلای زن به دیابت بارداری را افزایش می‌دهد که نشان دهنده نقش موثر ژنتیک در این بیماری می‌باشد.

علت انواع دیگر دیابت

پس از مقایسه انواع دیابت باید بگوییم که جهش‌های ژنتیکی، برخی بیماری‌های خاص، آسیب به لوزالمعده و برخی داروها نیز ممکن است باعث ایجاد دیابت شوند.

جهش‌های ژنتیکی

دیابت مونوژنیک ناشی از جهش یا تغییر در یک ژن است. این تغییرات معمولاً از طریق والدین منتقل می‌شوند، اما گاهی‌اوقات جهش ژنی خود به خود اتفاق می‌افتد. بیشتر این جهش‌های ژنی با کاهش توانایی پانکراس در ساخت انسولین مرتبط بوده و باعث دیابت می‌شوند.

شایع‌ترین انواع دیابت مونوژنیک، دیابت کودکان و دیابت بلوغ جوانان (MODY) هستند. دیابت نوزادی در 6 ماه اول زندگی بروز می‌کند. پزشکان معمولا MODY را در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص می‌دهند، اما گاهی‌اوقات این بیماری تا اواخر زندگی تشخیص داده نمی‌شود.

فیبروز کیستیک

فیبروز کیستیک مخاط غلیظی تولید می‌کند که باعث ایجاد اسکار در پانکراس می‌شود. این اسکار می‌تواند از تولید انسولین کافی توسط پانکراس جلوگیری کند.

هموکروماتوز

هموکروماتوز باعث ذخیره بیش‌ازحد آهن در بدن می‌شود. اگر این بیماری درمان نشود، آهن می‌تواند در پانکراس و سایر اندام‌ها انباشته شده و به آنها آسیب برساند و درنهایت منجربه دیابت شود.

هموکروماتوز باعث ذخیره بیش‌ازحد آهن در بدن می‌شود.

بیماری‌های هورمونی

برخی از بیماری‌های هورمونی باعث تولید بیش‌ازحد برخی از هورمون‌ها در بدن می‌شوند که این امر گاهی باعث افزایش مقاومت به انسولین و دیابت می‌شود.

سندرم کوشینگ

سندرم کوشینگ زمانی رخ می‌دهد که بدن کورتیزول بیش‌ازحد تولید می‌کند که اغلب به آن «هورمون استرس» می‌گویند.

آکرومگالی

آکرومگالی زمانی رخ می‌دهد که بدن هورمون رشد بیش‌ازحد تولید کند.

پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش‌ازحد هورمون تیروئید تولید کند.

آسیب به پانکراس یا برداشتن آن

پانکراتیت، سرطان لوزالمعده و ضربه، همگی می‌توانند به سلول‌های بتا آسیب بزنند و توانایی تولید انسولین را کاهش دهند و درنتیجه دیابت ایجاد شود. اگر پانکراس آسیب دیده برداشته شود، دیابت به دلیل از بین‌رفتن سلول‌های بتا در فرد رخ می‌دهد.

داروها

گاهی‌اوقات برخی داروها می‌توانند به سلول‌های بتا آسیب برسانند یا عملکرد انسولین را مختل کنند. این داروها شامل لیست زیر می‌شوند:

• نیاسین، نوعی ویتامین B3
• انواع خاصی از دیورتیک‌ها که به آنها قرص آب نیز گفته می‌شود
• داروهای ضد تشنج
• داروهای روانپزشکی
• داروهایی برای درمان ویروس HIV
• پنتامیدین، دارویی که برای درمان نوعی پنومونی استفاده می‌شود
• گلوکوکورتیکوئیدها: داروهایی که برای درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، آسم، لوپوس و کولیت اولسراتیو استفاده می‌شوند.
• داروهای anti-rejection که برای کمک به جلوگیری از رد عضو پیوند زده شده توسط بدن استفاده می‌شوند.
• استاتین‌ها که داروهایی برای کاهش سطح کلسترول LDL (“بد”) هستند، می‌توانند اندکی احتمال ابتلابه دیابت را افزایش دهند. بااین‌حال، استاتین‌ها از شما در برابر بیماری قلبی و سکته محافظت می‌کنند. به همین دلیل، فواید مصرف استاتین‌ها بیش از ضرر احتمالی ابتلابه دیابت می‌باشد.

داروهای روانپزشکی، می‌توانند به سلول‌های بتا آسیب برسانند یا عملکرد انسولین را مختل کنند.

شیوع انواع دیابت در کدام مناطق بیشتر است؟

مقایسه انواع دیابت نشان می‌دهد هرکدام از آنها بین برخی افراد شایع‌تر هستند. مثلا دیابت بارداری بیشتر در آمریکایی‌های آفریقایی تبار، سرخ‌پوستان آمریکایی، آسیایی‌ها و اسپانیایی‌ها (لاتین‌ها) رخ می‌دهد. دیابت نوع 2 نیز بین خانواده‌ها شایع است و بیشتر در این گروه‌های نژادی و قومی رخ می‌دهد:

• آفریقایی آمریکایی‌ها
• بومیان آلاسکا
• سرخپوستان آمریکا
• آسیایی آمریکایی‌ها
• اسپانیایی‌ها/لاتینی‌ها
• بومیان‌هاوایی
• ساکنان جزایر اقیانوس آرام

در مجموع طبق تحقیقی که در سال 2019 انجام گرفت، مردم امریکای شمالی با 13.3 درصد و مردم خاورمیانه با 12.8 درصد، بالاترین درصد شیوع دیابت را در جهان دارند. بااین‌حال نرخ رشد ابتلابه دیابت هم اکنون در کشورهای جنوب آسیا بیشتر از سایر نقاط جهان می‌باشد.

علائم بالینی انواع دیابت چیست؟

با مقایسه انواع دیابت خواهیم دید که بیشتر علائم آنها شبیه به یکدیگر هستند. علائم عمومی دیابت کنترل نشده عبارتند از:

• تشنگی و گرسنگی مفرط
• تکرر ادرار
• خواب آلودگی یا خستگی
• خشک و خارش‌دار‌شدن پوست
• تاری دید
• عدم التیام معمول زخم‌های پوستی

دیابت نوع 2 می‌تواند باعث ایجاد تغییر رنگ در چین‌های پوست در زیر بغل و گردن شود. از آنجایی که تشخیص دیابت نوع 2 معمولاً بیشتر طول می‌کشد، ممکن است در زمان تشخیص، علائم بیشتری مانند درد یا بی‌حسی در پاهای خود احساس کنید.

دیابت نوع 1 اغلب سریع‌تر ایجاد می‌شود و می‌تواند علائمی مانند کاهش وزن ناگهانی یا وضعیتی به نام کتواسیدوز دیابتی ایجاد کند. کتواسیدوز دیابتی زمانی رخ می‌دهد که قندخون بسیار بالا باشد، اما انسولین در بدن شما کم باشد یا اصلا وجود نداشته باشد.

علائم هر دو نوع دیابت می‌توانند در هر سنی ظاهر شوند، اما نوع 1 معمولا در کودکان و بزرگسالان جوان ظاهر می‌شود. نوع 2 نیز معمولاً در افراد بالای 45 سال ظاهر می‌شود. اما امروزه افراد جوان‌تر به دلیل سبک زندگی بی‌تحرک و افزایش وزن به‌طور فزاینده‌ای به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند.

تاری دید، یکی از علائم بالینی انواع دیابت است.

روش تشخیص انواع دیابت چیست؟

برای تشخیص و مقایسه انواع دیابت 4 روش اصلی وجود دارد که بر پایه‌ی آزمایش خون می‌باشند:

• آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا
• تست تحمل گلوکز خوراکی
• تست تصادفی گلوکز پلاسما
• آزمایش هموگلوبین A1c یا HbA1c

عوارض انواع دیابت چیست؟

در ادامه مقایسه انواع دیابت به عوارض هرکدام از آنها می‌رسیم. معمولاً عوارض دیابت درطول زمان ایجاد می‌شود. مدیریت ضعیف قندخون، خطر جدی‌تر‌شدن عوارض را افزایش می‌دهد که می‌تواند زندگی بیمار را تهدید کند. عوارض مزمن انواع دیابت عبارتند از:

• بیماری عروقی که می‌تواند منجربه حمله قلبی یا سکته شود
• مشکلات چشمی (رتینوپاتی)
• عفونت یا شرایط پوستی
• آسیب عصبی (نوروپاتی)
• آسیب کلیه (نفروپاتی)
• قطع عضو به دلیل نوروپاتی یا بیماری عروقی

دیابت نوع 2 ممکن است خطر ابتلابه بیماری آلزایمر را افزایش دهد، به‌خصوص اگر قندخون شما به خوبی مدیریت نشود. سطح بالای قندخون در دوران بارداری نیز می‌تواند خطر ابتلابه موارد زیر را افزایش دهد:

• فشارخون بالا
• پره اکلامپسی
• سقط جنین یا مرده زایی
• ایجاد نقائص در نوزاد در هنگام تولد

اگر قندخون شما به خوبی مدیریت نشود، خطر ابتلا به به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد.

چه افرادی درگیر کدام نوع دیابت می‌شوند؟

عوامل خطر در مقایسه انواع دیابت متفاوت است. عوامل خطر برای دیابت نوع 1 عبارتند از:

• داشتن سابقه خانوادگی (والدین یا خواهر و برادر) ابتلابه دیابت نوع 1
• آسیب به پانکراس (مانند عفونت، تومور، جراحی یا تصادف)
• وجود اتوآنتی‌بادی‌ها (آنتی‌بادی‌هایی که به اشتباه به بافت‌ها یا اندام‌های بدن خود حمله می‌کنند)
• استرس فیزیکی (مانند جراحی یا بیماری)
• قرارگرفتن درمعرض بیماری‌های ناشی از ویروس‌ها

عوامل خطر برای پیش‌دیابت و دیابت نوع 2 عبارتند از:

• سابقه خانوادگی (والدین یا خواهر و برادر) ابتلابه پیش‌دیابت یا دیابت نوع 2
• نژاد (که پیشتر به آن اشاره شد)
• اضافه‌وزن
• داشتن فشارخون بالا
• داشتن کلسترول HDL پایین (کلسترول “خوب”) و سطح ‌تری‌گلیسیرید بالا
• عدم تحرک بدنی
• داشتن 45 سال یا بیشتر
• ابتلابه دیابت بارداری یا به دنیاآوردن نوزادی با وزن بیش از 4.5 کیلو
• ابتلابه سندرم تخمدان پلی کیستیک
• داشتن سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی
• سیگاری بودن

عوامل خطر ابتلابه دیابت بارداری عبارتند از:

• سابقه خانوادگی (والدین یا خواهر و برادر) ابتلابه پیش‌دیابت یا دیابت نوع 2
• نژاد
• داشتن اضافه‌وزن قبل از بارداری
• داشتن بالای 25 سال سن

پیش‌دیابت هم معمولا در افرادی ایجاد می‌شود که رژیم غذایی پر از قند و زندگی کم‌فعالیتی دارند.

روش‌های درمانی انواع دیابت

در انتهای مقایسه انواع دیابت، نگاهی کوتاه به روش‌های درمان و مدیریت این بیماری خواهیم داشت. بهترین روش مدیریت در مقایسه انواع دیابت، ورزش‌کردن و داشتن تغذیه سالم است. کمک گرفتن از یک مشاور دیابت باسابقه نیز می‌تواند ایده‌ی خوبی باشد شما باید به هر ترتیبی که می‌توانید وزن خود را در محدوده‌ی نرمال حفظ کنید. افراد مبتلابه دیابت نوع 1 نیز برای بقیه عمر خود نیاز به تزریق منظم انسولین دارند.

از آنجایی که دیابت نوع 2 یک بیماری پیشرونده است، ممکن است درنهایت علاوه‌بر تزریق انسولین، نیاز به مصرف برخی قرص‌ها طبق تشخیص پزشک وجود داشته باشد. برای پیشگیری و درمان پیش‌دیابت و دیابت بارداری هم نیاز به رژیم غذایی، ورزش و تحرک و داشتن وزنی سالم خواهید داشت. در موارد نادر برای دیابت بارداری نیاز به تزریق انسولین نیز وجود دارد.

به پایان مطلب مقایسه انواع دیابت می‌رسیم. متاسفانه آمار نشان می‌دهد روند ابتلابه این بیماری رو‌به رشد است و تخمین زده می‌شود تا سال 2045، حدود 700 میلیون نفر در جهان به یکی از انواع دیابت مبتلا باشند. اگرچه در مقایسه انواع دیابت دیدیم خیلی از آنها به علل ژنتیکی رخ می‌دهند و واقعا کار چندانی برای پیشگیری از آن از دست ما برنمی‌آید، اما با داشتن تغذیه سالم و تحرک کافی می‌توان تا حد زیادی از برخی انواع دیابت جلوگیری نمود و حتی درصورت ابتلابه دیابت، باز هم تغذیه‌ی درست و ورزش‌کردن می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را افزایش دهد.

منبع: ++++++++