ژن چاقی چیست؟ – چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟

آیا ژن چاقی یعنی ژنی که موجب تمایل افراد به غذا خوردن بیشتر می‌شود وجود خارجی دارد یا خیر؟ در این مقاله به بررسی ژن‌های موثر در چاقی و راه مقابله با آن

تاییدیه

تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.

زمان مطالعه 16 دقیقه
تعداد بازدید 37208
تاریخ بروزرسانی
ژن چاقی می‌تواند موجب شود بیشتر در معرض افزایش وزن قرار بگیرید.
میانگین امتیاز 5 از 5

آیا ژن چاقی در افراد دارای اضافه وزن واقعیت دارد یا صرفا عوامل بیرونی موجب این اتفاق می‌شوند؟ امروزه بسیاری از ویژگی‌های زندگی مدرن باعث افزایش وزن می‌شود و محیط«چاق‌زا» امروز ما را تشویق می‌کند که بیشتر بخوریم و کمتر ورزش کنیم. متاسفانه شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد، جنبه‌های گسترده‌تری از شیوه زندگی ما – مانند میزان خوابیدن، سطح استرس ما و سایر عوامل روان‌شناختی – می‌تواند بر وزن‌مان تأثیر بگذارد. اما در این مقاله به بررسی این نکته می‌پردازیم که چاقی تا چه حد می‌تواند ارثی باشد و از والدین به فرزندان منتقل شود. با مجله سلامتی دکتر کرمانی همراه باشید:

عوامل مهم در چاقی

دکتر Naima Moustaid-Moussa، مدیر گروه تحقیقاتی چاقی در دانشگاه فناوری تگزاس، می‌گوید: «چاقی یک بیماری بسیار پیچیده است و عوامل زیادی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند و باعث ایجاد آن شوند، از جمله ژنتیک، رفتار و محیط. چاقی می‌تواند در خانواده‌ها ایجاد شود – نه به دلیل ژنتیک، بلکه به دلیل عادات و محیط.»

ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
راه مقابله با ژن چاقی

اما به طور کلی دو عامل درونی و بیرونی در چاق شدن و اضافه وزن افراد موثر است:

عوامل ژنتیکی

یک ژن وجود دارد که بسیار مورد توجه قرار گرفته است، به نام FTO. دانشمندان دریافتند افرادی که تفاوت‌های خاصی در این ژن دارند، 20 تا 30 درصد بیشتر در معرض چاقی هستند و این تفاوت‌ها بسیار رایج هستند. ده‌ها ژن دیگر نیز با وزن مرتبط هستند. به عنوان مثال، برخی باعث می‌شوند که افراد به طور طبیعی چربی بیشتری ذخیره کنند.

تا به امروز، بیش از 400 ژن مختلف در علل اضافه وزن یا چاقی دخیل بوده‌اند، اگرچه به نظر می‌رسد تنها تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها بازیگران اصلی باشند. ژن‌ها به طرق مختلف در علل چاقی نقش دارند، با تأثیر بر اشتها، حس سیری، متابولیسم، میل به غذا، توزیع چربی بدن و تمایل به استفاده از غذا خوردن به عنوان راهی برای مقابله با استرس.

ویدئو دکتر کرمانی را در این باره ببینید:

قدرت تأثیر ژنتیکی بر اختلالات وزن از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. تحقیقات نشان می‌دهد که برای برخی افراد، ژن‌ها تنها 25 درصد از استعداد اضافه وزن را تشکیل می‌دهند، در حالی که برای برخی دیگر تأثیر ژنتیکی 70 تا 80 درصد است. داشتن یک ایده تقریبی از نقش بزرگی که ژن‌ها در وزن شما ایفا می‌کنند ممکن است برای درمان مشکلات اضافه وزن شما مفید باشد.

 عوامل محیطی

این عوامل شامل هر چیزی در محیط می‌شوند که ما را به خوردن بیش از حد یا ورزش کم می‌رساند. در مجموع، کارشناسان بر این باورند که عوامل محیطی، نیروی محرکه علل چاقی و افزایش چشمگیر آن هستند. تأثیرات محیطی خیلی زود، حتی قبل از تولد شما وارد عمل می‌شود. محققان گاهی اوقات این مواجهه‌های درون رحمی را “برنامه‌ریزی جنینی” می‌نامند. احتمال اضافه وزن نوزادان مادرانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشیدند، نسبت به آنهایی که مادرشان سیگار نمی‌کشیدند بیشتر است. همین امر در مورد نوزادانی که از مادرانی که دیابت داشتند نیز صادق است.

ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - 1 - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
قرار گرفتن فرزندان در محیطی که بزرگترها برنامه غذایی سالمی ندارند موجب فعال شدن ژن چاقی در آنها می‌شود.

محققان بر این باورند که این شرایط ممکن است به نحوی متابولیسم کودک در حال رشد را به گونه‌ای تغییر دهد که در مراحل بعدی زندگی خود را نشان دهد. پس از تولد، نوزادانی که بیش از سه ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند، در دوران نوجوانی در مقایسه با نوزادانی که کمتر از سه ماه از شیر مادر تغذیه می‌کنند، کمتر دچار چاقی می‌شوند.

بیشتر بخوانید:  علت چاق شدن در زمستان + روش‌های پیشگیری از اضافه وزن در زمستان
قیمت جدید

همچنین عادات دوران کودکی اغلب تا آخر عمر با مردم باقی می‌ماند. بچه‌هایی که نوشابه‌های شیرین می‌نوشند و غذاهای پرکالری و فرآوری‌شده می‌خورند، به طعم این محصولات عادت می‌کنند و در بزرگسالی به خوردن آن‌ها ادامه می‌دهند، که باعث افزایش وزن می‌شود. به همین ترتیب، کودکانی که به جای فعال بودن، تلویزیون تماشا می‌کنند و بازی‌های ویدیویی بازی می‌کنند، ممکن است برای آینده‌ای بی‌تحرک برنامه‌ریزی کنند.

چه مقدار از وزن شما به ژن شما بستگی دارد؟

اگر بیشتر یا همه ویژگی‌های زیر را داشته باشید، احتمالاً ژن‌ها نقش مهمی در چاقی شما دارند:

  • شما در طول زندگی خود اضافه وزن داشته‌اید.
  • یک یا هر دو والدین شما یا چند تن دیگر از خویشاوندان خونی شما به میزان قابل توجهی اضافه وزن دارند. اگر هر دو والدین شما چاقی داشته باشند، احتمال چاقی شما تا 80 درصد است.
  • حتی زمانی که فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و ماه‌ها به یک رژیم غذایی کم کالری پایبند باشید، نمی‌توانید وزن کم کنید.

اگر بیشتر یا همه ویژگی‌های زیر را داشته باشید، احتمالاً ژن‌ها برای شما سهم کمتری دارند:

  • شما به شدت تحت تاثیر در دسترس بودن غذا هستید.
  • شما نسبتاً اضافه وزن دارید، اما با پیروی از یک رژیم غذایی و برنامه ورزشی معقول می‌توانید وزن کم کنید.
ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - 2 - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
اگر والدین شما چاق باشند به احتمال زیاد ژن چاقی در شما نیز وجود خواهد داشت.

چگونه تاثیر ژن چاقی و لاغری را خنثی کنیم؟

اگر پدر و مادرتان هر دو درگیر وزن‌شان بودند، شاید با خود فکر کنید که شما هم همین مشکل را خواهید داشت. چنین چیزی غیرممکن نیست چون حدود 100 نوع ژن وجود دارد که با چاقی در ارتباط هستند. این یعنی ممکن است چیزی بیشتر از صفات ظاهری را از پدر و مادر به ارث ببریم اما خبر خوب اینکه تمام این ژن‌ها ضرورتا غیر قابل تغییر نیستند. برخی از این ژن‌ها که با نام ژن‌های چاقی شناخته می شوند بسته به عادات و محیط می‌توانند تغییر کنند.

 می‌توانید پول زیادی را خرج آزمایش‌های DNA کنید تا متوجه شوید چه ژن‌هایی هستند که منجر به چاقی‌تان می‌شوند اما توصیه می‌کنم با آن پول کارِ دیگری انجام دهید و به جایش از راهکارهای هوشمندانه‌ای که در ادامه گفته می‌شود استفاده کنید تا DNA چاقی را خاموش کنید.

ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - 3 - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
تحرک روزانه می‌تواند تاثیر ژن چاقی را کمتر کند.

مصرف پروتئین

مرغ، تخم مرغ و دیگر غذاهای سرشار از پروتئین کارشان بیشتر از ساخت عضله است. در پژوهشی مشخص شد افرادی که ژن FTO مرتبط با چاقی را دارند با مصرف برنامه غذایی کم کالری دارای 25 درصد پروتئین اشتهایشان پایین می‌آید و کمتر دچار هوس‌های غذایی می‌شوند. پروتئین سیرشان می‌کند و نسبت به دیگر مواد مغذی انرژی بیشتری برای هضم شدن نیاز دارند.

بیشتر بخوانید:  عمل بای پس معده چیست و چه خطرهایی به دنبال دارد؟

افزایش فعالیت بدنی

پژوهشگران دریافتند سبک زندگی که در آن فعالیت فیزیکی بالا باشد روی ژن‌های FTO (ژن هایی که سبب چاقی می‌شوند) تاثیر می‌گذارد. مردانی که در این تحقیق شرکت کردند به لطف فعالیت فیزیکی بالا توانستند روزانه بیش از 900 کالری بسوزانند.

ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - 4 - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
اگر ژن چاقی در خانواده شما وجود دارد درباره نوع غذاها و زمان غذا خوردن خود دقت کنید.

زود صبحانه خوردن

بدن بر اساس ساعت داخلی خود کار می‌کند به همین دلیل است که وقتی زود از خواب بیدار می‌شوید حس بسیار بدی دارید. این ساعت در تک تک سلول‌های بدن‌تان فعال است و درست مانند عادات خواب روی سوخت و ساز نیز تاثیر دارد. پژوهش‌ها نشان دادند افراد دارای اضافه وزن با مقدار مشخصی ژن PLIN1 (این ژن با چاقی در ارتباط است) در صورتی که در طول روز زودتر غذای خود را بخورند می‌توانند وزن بیشتری را کم کنند. هرچه زمان استفاده از وعده‌ها زودتر و منظم‌تر باشد نتیجه نیز بهتر می‌شود.

داشتن برنامه غذایی متعادل

انواعی از ژن به نام MC4R هستند که باعث بالا رفتن احتمال چاقی و دیابت نوع 2 در افراد می‌شوند. راه حل این مسئله این است که رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید چون خطر این ژن‌ها را از بین می‌برد. چنین رژیمی سرشار از روغن زیتون، ماهی، گوشت مرغ، میوه ها، سبزیجات، حبوبات و آجیل‌ها است. فیبر و آنتی اکسیدان موجود در چنین برنامه غذایی با چاقی مقابله می‌کند و سوخت و ساز گلوکز را افزایش می‌دهد.

ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - 5 - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
پیروی از یک رژیم لاغری اصولی می‌تواند اثر ژن چاقی را در شما کم کند.

نوشیدن چای سبز

نوشیدن این چای سبب تقویت فعالیت چندین ژن می‌شود که سوخت و ساز را تنظیم می‌کنند، مانند ژنی که با نام GLUT4 می‌شناسیم. در پژوهشی 12 هفته‌ای موش‌هایی که برنامه غذایی‌شان دارای مقدار بالایی چربی و چای سبز بود نسبت به موش‌هایی که همان برنامه غذایی همراه با آب را داشتند، ژن‌های GLUT4 فعال‌تری در نمونه‌هایشان کشف شد. در انسان‌ها نوشیدن چای سبز نشان داده است که روی بهبود کنترل قند خون تاثیر می‌گذارد. یادتان باشد پژوهشگرانی که روی چای مطالعه می‌کنند معمولا قند و خامه به آن اضافه نمی‌کنند.

آنچه از مقاله ژن چاقی آموختیم:

ژن چاقی مانند بسیاری از ژن‌ها، در شکل ظاهری بدن ما اثر می‌گذارند. تحقیقات نشان می‌دهد که تفاوت در ژن‌ها می‌تواند منجر به مشکلات وزن شود. بنابراین اگر والدین ما چاق هستند، احتمال اینکه ما نیز چاق باشیم، بیشتر است. با این حال نباید از این مساله ناامید شویم و فکر کنیم چاقی ما قابل پیشگیری نیست. افرادی که چاقی در خانواده آنها ارثی است باید بیشتر از دیگران به نوع تغذیه و رژیم‌ لاغری که می‌گیرند، توجه کنند.

منابع:

ژن چاقی چیست؟ - چگونه از تاثیر ژن چاقی جلوگیری کنیم؟ - 6 - ژن چاقی - رژیم تناسب اندام
مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.

میانگین امتیاز 5 از 5
    به اشتراک بگذارید
مطالب مرتبط
همه مقالات
نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

نظرات شما
ف- 1403/07/26

۱۶ سالمه قدم ۱۵۳ هس و وزنم حدود ۴۵ کیلو والدینم چاقن ولی من و خواهرم لاغریم یعنی ممکنه با گذشت زمان مثل والدینمون چاق شیم؟

کارشناس به اندام 1403/07/26

عزیزم وزنتون خوبه لاغر نیستین بله وزن هم بالاتر میره عادت‌ها و سبک زندگی مناسبی و انتخاب کنید

-محمدرضا 1402/10/20

پدر و مادرم هر دو اضافه وزن داشتند پدرم پشت سر هم سیگار میکشید و محیط پر از ناراحتی اعصاب بود اینطور شد که الان bmi من ۴۲ شده

مهدی 1400/08/09

من قبلا روزی ۷ عدد تخم مرغ آب پز می خوردم ولی اصلا چاق نشدم به نظر شما دلیلش چیست

کارشناس به اندام 1400/08/09

سلام دوست عزیز تخم مرغ باعث چاقی نمیشه چون پروتئین هست شما برای چاقی و افزایش وزن باید از مواد غذایی سالم و پرکالری مثل سیب زمینی و حبوبات و ماکارونی بیشتر استفاده کنید مصرف مولتی ویتامین‌ها و آهن و زینک هم به افزایش اشتها و در نهایت افزایش وزن شما کمک زیادی میکنه

بنده خدا 1399/07/29

من۲۹ ساله هستم وزنم بیشتر از ۶۰ نمیره قد ۱۸۰ میخوام چاق بشم

کارشناس به اندام 1399/07/29

دوست خوبم، رسیدن به وزن مناسب نیازمند یه برنامه غذایی اصولی هستش. در غیر این صورت ممکنه وزنتون برگرده و حتی به سلامتیتونم آسیب برسونه. برای اطلاعات بیشتر می‌تونید به صفحه ثبت نام رژیم افزایش وزن مراجعه کنید.

جواد۵۸ 1399/07/27

درود بر شما آقای دکتر قد من ۱۷۶ هستش و وزنم در شرایط عادی حدود ۶۰ با مصرف سیب زمینی و ۴ مغز و شیر و جوانه گندم و قرص های اشتها و ورزش و مصرف کراتین و پروتئین به سختی خودمو به ۷۱ ،۷۲ میرسونم و به محض قطع یا کم کردن این موارد دوباره خییییلی سریع به ۶۰ برمیگردم ب دستور شما بعد از وعده غذایی ۵ تا خرما میخورم ولی نتیجه نداره چکار کنم ک وزنم حدود ۷۰ تا ۷۳ بمونه ضمنا هلیکوباکتر هم ندارم.پر کاری تیرویید هم ندارم با سپاس از شما

کارشناس به اندام 1399/07/27

دوست خوبم، کاهش وزن میتونه دلایل زیادی مثل عادت غذایی نامناسب ، عدم تحرک و بیماری باشه. بهتره اول شما آزمایش بدین و با یه برنامه غذایی اصولی به وزن دلخواهتون برسین. برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام رژیم افزایش وزن مراجعه کنید.

ali 1399/07/25

من گونم لاغره میگن ارثی هص ایا میشه با خوردن چیزی چاق کنم گونمو

کارشناس به اندام 1399/07/25

دوست عزیز، رژیم یا قرصی وجود نداره که قسمتی از بدن و صورت را چاق یا لاغر کند. شما می تونید با مراقبت های پوستی و نوشیدن آب فراوان تا حدودی به این مورد کمک کنید.

چاقالو 1399/07/18

هنوز امروز خوندم 15 سالمه 85 کلی ام قد م 165 هست تا 5 ماه دیگه عیده به مادرم قول دادم به 60 کیلو برسم😅😅😅😅😅به امید روزی که همه چاقا لاغر شن

کارشناس به اندام 1399/07/18
یه بنده ی خدا 1399/05/07

خیلی خیلی خوبه ..من فرمشو تا اخر پر کردم .فقط اگه پولی نبود خیلی بهتر میشد .چون من مامانم دوست نداره لاغر شم اعتصاب پولشم بهم نمیده ..خاهشن پولی نباشه 🙏