خانه > بیماری
اگرچه سندروم متابولیک (metabolic-syndrome) یک بیماری مادام‌العمر است اما روشهای درمان سندروم متابولیک، درواقع نیازمند تغییر در سبک زندگی شخصی فرد است. این سندروم مجموعه‌ای از چند بیماری است که می‌تواند منجر به بیماری قلبی، دیابت، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی شود. اگر قبلاً بیماری قلبی یا دیابت داشته‌اید، و اخیرا متوجه شده‌اید که […]
زمان مطالعه 28 دقیقه
تعداد بازدید 2332
تاریخ انتشار 1401/01/20
اگرچه سندروم متابولیک (metabolic-syndrome) یک بیماری مادام‌العمر است اما روشهای درمان سندروم متابولیک، درواقع نیازمند تغییر در سبک زندگی شخصی فرد است. این سندروم مجموعه‌ای از چند بیماری است که می‌تواند منجر به بیماری قلبی، دیابت، سکته مغزی و سایر مشکلات سلامتی شود. اگر قبلاً بیماری قلبی یا دیابت داشته‌اید، و اخیرا متوجه شده‌اید که دچار این سندروم نیز هستید، لازم است توصیه‌های پزشک خود را برای مدیریت این شرایط دنبال کنید.
تغییرات سبک زندگی در مدیریت سندرم متابولیک عبارتند از:
کاهش وزن با کمک رژیم غذایی و ورزش، می‌تواند باعث بهبود فشارخون، قندخون، چربی خون و اضافه وزن شود. در این مقاله، تلاش داریم تا با ارائه انواع روشهای درمان سندروم متابولیک که عمدتا هم درمان‌های پیچیده‌ای نیستند، دریچه تازه‌ای برای مبتلایان به این بیماری بگشاییم. با ما تا انتهای این نوشتار همراه باشید.
اصطلاح متابولیک به فرآیندهای بیوشیمیایی درگیر در عملکرد طبیعی بدن اشاره دارد. در هنگام ابتلا به سندروم متابولیک، بدن در وضعیت بدکارکردی جدی قرار می‌گیرد. این سندرم خطر ابتلا به برخی از مشکلات سلامتی بسیار نگران کننده و احتمالاً کشنده از جمله بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش می‌دهد. اما یک خبر خوب برایتان داریم این امید هست که بدن شما از نظر متابولیسمی به مسیر درست برگردد و بتوانید آن را در تمام طول زندگی در مسیر مناسب نگاه دارید. و خبر بهتر این‌که درمان‌های خانگی برای این اختلال وجود دارند که اصلا سخت و پیچیده نیستند.
به عنوان مثال، کاهش تنها 3 تا 5 درصد از وزن فعلی بدن می‌تواند تری گلیسیرید، قندخون و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. مقادیر بیشتر کاهش وزن، می‌تواند فشار خون را نیز بهبود بخشد، کلسترول LDL (“بد”) را کاهش و کلسترول HDL را افزایش دهد.
در این میان، مهم‌ترین درمان سندروم متابولیک، که از نوع خانگی است، رعایت یک رژیم غذایی صحیح سرشار از سبزیجات و میوه‌های تازه و غلات کامل در کنار پرهیز از خوراکی‌های مضر است. در جدول (1)، یک نمونه برنامه غذایی سه روزه برای سندرم متابولیک آورده شده است:
جدول (1): نمونه برنامه غذایی سه روزه برای سندرم متابولیک
از دیرباز تاکنون، بسیاری از دانشمندان، درصدد یافتن درمان سندروم متابولیک بوده‌اند. در مدیریت این سندروم، طب سنتی چینی (TCM) پیشکسوت ارائه داروهای گیاهی با دستورالعمل‌های کامل و تاثیرات قابل توجه است. تا کنون صدها گیاه سنتی چینی و اجزای فعال آن برای درمان دیابت، دیس‌لیپیدمی و چاقی آزمایش شده‌اند. در این میان، گیاهان دارویی شناخته شده از قبیل جینسینگ، آلوئه‌ورا، دارچین، هندوانه ابوجهل و چای نیز در درمان سندروم متابولیک، نقش مهمی دارند.
جنسینگ یکی از داروهای شناخته شده است که در درمان سندروم متابولیک، نقش مهمی دارد.
اصولا تغذیه نقش عمده‌ای در پیشگیری یا درمان سندروم متابولیک ایفا می‌کند. درشت مغذی‌ها ممکن است در ایجاد بیماری یا بهبود این اختلال نقش داشته باشند. مصرف زیاد کربوهیدرات‌های با GI بالا مستقیماً باعث مقاومت به انسولین می‌شود. در مقابل، رژیم‌های غذایی با GI پایین، فیبر فراوان‌تر، سیری را افزایش و مقاومت به انسولین را کاهش می‌دهند. بنابراین، رژیم‌های غذایی با GI پایین برای بیماران مبتلا به سندروم متابولیک توصیه می‌شود.
یک الگوی سالم غذایی، چربی‌های اشباع و ترانس، قندهای مصنوعی و سدیم را محدود می‌کند. به‌طور خاص، توصیه به عموم مردم، مصرف قند به میزان کمتر از 10 درصد کالری روزانه و کمتر از 10 درصد کالری روزانه، چربی‌های اشباع شده است. پروتئین‌های موجود در رژیم غذایی با افزایش سیری، ترشح انسولین و حفظ توده بدون چربی بدن برای کاهش وزن مفید هستند و رژیم‌های غذایی هایپرپروتئینی برای مدیریت این سندروم پیشنهاد می‌شود.
عدم فعالیت بدنی و اضافه وزن از علل سندرم متابولیک (MTS) است که در حال حاضر ابعادی تقریباً همه‌گیر پیدا کرده است. تمرینات استقامتی، به‌تنهایی یا همراه با تمرینات قدرتی، تأثیر مثبتی بر مقاومت به انسولین دارد. تمرینات استقامتی به ویژه در جذب گلوکز توسط سلول‌های عضلانی اثر مهمی دارد و باعث کاهش مقاومت به انسولین و افزایش توده عضلانی و در نتیجه افزایش حجم در دسترس، برای جذب گلوکز از خون می‌شود. علاوه‌براین، تمرینات قدرتی باعث کاهش چربی احشایی نیز می‌شود. به منظور کاهش وزن در بیماران مبتلا به MTS، مصرف کالری ترجیحاً باید حدود 3000-3500 کیلوکالری در هفته باشد.
ورزش، سنگ بنای درمان سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 (T2D) در نظر گرفته می‌شود، اما با وجود این مزایا، مدت زمان دقیق و شدت ورزش برای هر بیمار باید مشخص شود.
سندرم متابولیک یک اپیدمی در حال ظهور است که تقریباً 20٪ از جمعیت کشورهای صنعتی غربی را تحت تأثیر قرار داده است. مشخص شده است که التهاب و استرس اکسیداتیو که با چاقی و اضافه وزن همراه است، نقش مهمی در پاتوفیزیولوژی این سندرم دارد. به نظر می‌رسد مقاومت به انسولین، در مرکز چندین چرخه معیوب قرار دارد که منجر به تشدید استرس اکسیداتیو می‌شود. عدم تحرک بدنی نیز این فرآیندها را تشدید می‌کند. التهاب مزمن مرتبط با سندرم متابولیک می‌تواند یکی از دلایل ادامه عدم فعالیت بدنی و تداوم یک چرخه معیوب باشد. با این حال، محرک‌های هورمتیک، مانند هورمون‌هایی که در طی ورزش تولید می‌شوند، می‌توانند ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را افزایش دهند، اثرات ضدالتهابی ایجاد کنند و توانایی ورزشی فرد را بهبود بخشند.
هدف از درمان سندروم متابولیک کاهش خطر بیماری قلبی و دیابت با کنترل شرایط سلامتی مشکل ساز مرتبط (فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت، مقاومت به انسولین) است. مطالعه‌ای که در آن 53 درصد از افراد در ابتدا مبتلا به سندرم متابولیک بودند، نشان داد که در طی سه سال، تغییرات شدید سبک زندگی -به طور عمده رژیم غذایی و ورزش- منجر به کمترین خطر ابتلا به دیابت و کمترین خطر ابتلا به این سندروم در افراد شده است. این تغییرات، عبارتند از:
به اکثر افراد مبتلا به نشانگان متابولیک توصیه می‌شود که با کاهش وزن به شاخص توده بدنی سالم (BMI) برسند. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه و سرعتی را که برای شما منطقی‌تر است پیدا کنید.
چیزی که واقعا به آن نیاز دارید یک رژیم لاغری نیست، بلکه یک برنامه غذایی جدید است. اگر پیدا کردن یا دنبال کردن یک برنامه برای شما سخت است، از پزشک یا متخصص تغذیه بخواهید که به شما کمک کند یا منابعی را برای شروع به شما توصیه کند.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره کافیـه همیـن الان تصمیم بگیری که می‌خـوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
حتی اگر قبلا هرگز ورزش نکرده‌اید، میتوانید از همین الان شروع کنید و خطر را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. پیاده روی برای بسیاری از افراد یک برنامه شروع خوب است.
از پزشک خود در مورد برنامه‌های حمایتی ترک سیگار بپرسید. اگر سیگار نمی‌کشید، سعی کنید در معرض دود سیگار هم نباشید.
مصرف الکل می‌تواند فشارخون را افزایش دهد و کالری اضافی را به همراه داشته باشد.
یکی از موارد الگوی سبک سالم زندگی برای مبتلایان به سندروم متابولیک، استفاده نکردن از الکل است.
آن‌چه کودک‌تان می‌خورد و می‌نوشد، کاملا قابل تغییر و بهبود است. در میان عوامل متعدد رژیمی مرتبط با چاقی، کمبود غلات کامل و کمبود مصرف فیبر، بیشترین ارتباط را با ایجاد مقاومت به انسولین دارد. مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی – عروقی در بزرگسالی می‌شود. داشتن یک رژیم غذایی پرکالری با ارزش غذایی کم، مصرف زیاد فست‌فود و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند کودکان را در معرض خطر ابتلا به سندرم متابولیک قرار دهد.
افزایش چاقی احشایی، پیامدهای متابولیکی قابل توجهی دارد، به عنوان مثال منجر به ایجاد مقاومت به انسولین، عدم تحمل گلوکز و دیابت نوع 2 می‌شود. اگرچه تخمین زده می‌شود که عوامل ژنتیکی در ایجاد 30 درصد از واریانس مشاهده شده در BMI نقش دارند اما حدود 70 درصد از واریانس، مربوط به چربی اضافه بدن است که بیشتر به نشانگان متابولیک مربوط می‌شود. رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع شده، سیگار کشیدن، عدم تحرک و مصرف بیش از حد الکل، از عوامل بروز چاقی هستند.
مقاومت به انسولین یک عامل کلیدی در ارتباط چاقی و ابتلا به این سندروم است. با این حال، هر بیمار چاق، مقاوم به انسولین یا در معرض خطر بالای دیابت و بیماری قلبی نیست. با این وجود، باید به خاطر داشت که افراد مبتلا به چاقی شکمی بیش از سایرین در معرض خطر مقاومت به انسولین و سندروم متابولیک هستند.
در افراد چاق، سطح پروتئین C-reactive یا CRP در خون افزایش می‌یابد و از این رو، به یک نشان‌گر التهابی پیش‌بینی کننده خطر حملات قلبی تبدیل شده است. پروتئین آدیپونکتین که ناشی از بافت‌های چربی است نیز نیز در خون افراد چاق کاهش می‌یابد. آدیپونکتین در افراد عادی در برابر تصلب شرایین محافظت می‌کند. کاهش سطح آدیپونکتین در افراد چاق می‌تواند دیابت، چاقی و سندروم متابولیک را به هم مرتبط کند.
در افراد چاق، سطح پروتئین C-reactive یا CRP در خون افزایش می‌یابد.
غذاهایی که می‌توانند سندروم متابولیک را بهبود بخشند، عموما غذاهای غنی از فیبر هستند. افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی می‌تواند به کاهش خطر بیماری قلبی و سکته کمک کند. فیبر، سطح لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) را کاهش می‌دهد و می‌تواند به تعادل سطح قند خون نیز کمک کند. زنان باید روزانه حداقل 25 گرم فیبر و مردان حداقل 38 گرم فیبر مصرف کنند. غذاهای فیبری پیشنهادی عبارتند از:
غذاهای غنی از پتاسیم به تعادل فشار خون کمک می‌کنند. وظیفه پتاسیم، مقابله با اثرات سدیم و افزایش فشارخون ناشی از آن است. توصیه می‌شود این غذاهای سرشار از پتاسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:
اسیدهای چرب امگا 3 به افزایش سطح کلسترول HDL ، حفظ سلامت قلب و عروق خونی کمک می‌کنند. این چربی‌های سالم را می‌توان در برخی از ماهی‌ها و سایر غذاها یافت، مانند:
اسیدهای چرب امگا 3 به افزایش سطح کلسترول HDL ، حفظ سلامت قلب و عروق خونی کمک می‌کنند.
غذاهایی که می‌توانند سندرم متابولیک را بدتر کنند، عموما فرآوری شده هستند. غذاهای شیرین شامل کربوهیدرات‌های ساده و تصفیه شده. یک رژیم غذایی کم کربوهیدرات ممکن است به کاهش وزن و بهبود کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت نوع 2 و بیماری قلبی کمک کند. کربوهیدرات‌های تصفیه شده و فرآوری شده زیر را در رژیم غذایی خود کاهش دهید:
یک مطالعه کوچک نشان داد که مصرف مقادیر زیاد نوشیدنی‌های رژیمی و غذاهای شیرین شده مصنوعی ممکن است سطح قند خون و خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد.
چربی‌های ترانس در روغن‌های بازاری و نیمه هیدروژنه، رایج هستند. بیشتر آنها برای افزایش ماندگاری به غذاهای فرآوری شده اضافه می‌شوند. چربی‌های ترانس، ممکن است سطح کلسترول ناسالم و خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش دهند و با دیابت نوع 2 نیز مرتبط هستند. برای مدیریت و درمان سندروم متابولیک لازم است از غذاهای زیر، پرهیز کنید:
غذاهای سرخ شده، سطح کلسترول ناسالم و خطر بیماری قلبی و سکته را افزایش دهند.
یک متاآنالیز در سال 2015 نشان داد که کاهش سدیم در غذا می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند و مصرف بیش از حد سدیم می‌تواند فشارخون را افزایش دهد. نمک حاوی سدیم است اما غذاهایی که طعم نمک ندارند نیز می‌توانند سرشار از سدیم باشند. شما به کمتر از 4/1 قاشق چای‌خوری نمک در روز نیاز دارید. نمک خوراکی اضافه و غذاهایی که دارای مقادیر زیادی سدیم هستند را محدود کنید، این غذاها شامل موارد زیر هستند:
علاوه بر داروهای مورد استفاده برای درمان فشارخون بالا، کلسترول بالا یا قند خون بالا، برای افرادی که در معرض خطر شدید سندروم متابولیک هستند ممکن است متفورمین یا سایر داروها برای کمک به مدیریت دیابت یا آسپرین با دوز پایین برای کمک به کاهش خطر بیماری قلبی عروقی تجویز شوند. اگر به طور بیمارگونه چاق هستید و اگر تغییرات سبک زندگی و داروها به شما کمک نکند، ممکن است پزشک جراحی چاقی (کاهش وزن) را در برنامه درمان شما قرار دهد.
سخن پایانی
درمان سندروم متابولیک، تنها یک درمان نیست بلکه تغییر اساسی سبک زندگی محسوب می‌شود. در این سبک درمان، تغییرات الگوی رژیم غذایی، ورزش، پرهیز از سیگار و الکل و استفاده از خوراکی‌های سرشار از فیبر و پرهیز از کربوهیدرات، قند و چربی‌های ناسالم گنجانیده شده است.
منبع +++++++++
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نظر شما
نام *
ایمیل
این خوراکی های مجاز و غیر مجاز رو که نوشتید، مصرف حدود هشتاد درصد آنها در کشورهای غربی معمول است.
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم