در دوران شیردهی، اولویت اصلی هر مادری باید تامین تمام موادمغذی موردنیاز کودک باشد و در این بین، حتما می‌دانید کودک شما به مدت شش ماه به هیچ چیز دیگری جز شیر مادر نیاز ندارد. شیر شما حاوی تمام انرژی، موادمغذی و مایعاتی است که کودک برای رشد و تکامل سالم به آنها نیاز دارد. شیر مادر همچنین از کودک شما در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت کرده و مزایای سلامتی طولانی مدتی هم برای شما و هم برای کودکتان دارد. به همین دلیل مهم است در دوران شیردهی از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید. اما درمورد رژیم‌های مشهور و محبوب چطور؟ در این مطلب به صورت اختصاصی به بررسی رژیم کتوژنیک در شیردهی می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آیا رژیم کتوژنیک در شیردهی مجاز است؟
بدن شما درطول دوره بارداری و پس از زایمان، تغییرات قابل توجهی را تجربه می‌کند و تغییرات بدن و افزایش وزن در این دوران طبیعی است. با اینکه طبق نظر محققان، هیچ عجله‌ای برای کاهش وزنی که در دوران بارداری به دست آورده‌اید وجود ندارد، اما ممکن است حین شیردهی وزن خود را حفظ کنید که بعد از بارداری دچار اضافه وزن نشوید.
کتو یا رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی بسیار محبوب است که به بسیاری از افراد کمک می‌کند وزن کم کنند و قندخون خود را مدیریت نمایند. این رژیم غذایی، کم‌کربوهیدرات و پرچرب است که بدن را وارد حالت کتوزیس می‌کند، یک حالت متابولیک که در آن بدن شما به جای کربوهیدرات، چربی را برای انرژی می‌سوزاند. بااین‌حال اگر وسوسه شده‌اید که این رژیم غذایی را حین شیردهی امتحان کنید، بهتر است درمورد خطرات احتمالی آن آگاه باشید.
تا به امروز، تحقیقات زیادی درمورد پیروی از رژیم کتوژنیک در شیردهی انجام نشده است. به‌این‌ترتیب، ما فقط می‌توانیم به چند مطالعه موردی منتشر شده در مجلات پزشکی، کنار تجربیات افرادی که آن را امتحان کرده‌اند، تکیه کنیم. به عنوان مثال، برخی از کاربران در انجمن‌های آنلاین می‌گویند می‌توانند حین شیردهی تا زمانی که کالری خود را بالا نگه داشته و مایعات زیادی می‌نوشند، در رژیم کتوژنیک باشند. برخی دیگر می‌گویند در دوران شیردهی مجبور بودند کربوهیدرات بیشتری بخورند و کتو باعث کاهش شیر آنها شده است.
صحبت‌های دکتر کرمانی در مورد رژیم شیردهی:
نگرانی اصلی بسیاری از افرادی که در دوران شیردهی هستند این است که چگونه رژیم غذایی آنها ممکن است بر عرضه و کیفیت شیر آنها تأثیر بگذارد. بدن شما به مقدار مشخصی از کالری و مایعات نیاز دارد تا شیر کافی تولید کند. بنابراین، مهم است به‌دنبال هیچ رژیم غذایی افراطی و بیش‌ازحد محدود‌کننده در دوران بارداری نباشید.
همچنین چندین گزارش از وضعیتی به نام کتواسیدوز در زنان شیرده که از رژیم کتو پیروی می‌کردند، وجود دارد. کتواسیدوز با سطوح بالای کتون و تغییرات در گازهای خون باعث می‌شوند خون، بیش‌ازحد اسیدی شود. این بیماری جدی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. کتواسیدوز می‌تواند باعث تنگی‌نفس، حالت تهوع، استفراغ، کم‌‌اشتهایی، درد شکم یا درد در قفسه سینه شود.
کتواسیدوز به ویژه در افرادی که دیابت ندارند، نادر است. بااین‌حال، برای مادران شیرده که از رژیم کتوژنیک پیروی می‌کنند، خطر کتواسیدوز وجود دارد. پس اگر قصد دارید کتو را حین شیردهی امتحان کنید، مهم است با دکتری که بتواند شما را از نزدیک برای چک‌کردن علائم این وضعیت تحت نظر داشته باشد، در تماس باشید. بنابراین همان‌طور که می‌بینید، رژیم کتوژنیک در شیردهی چندان هم بی‌خطر نیست!
مزایای رژیم کتوژنیک در شیردهی
همان‌طور که گفتیم، تحقیقات علمی راجع به رژیم کتوژنیک در شیردهی بسیار محدود هستند و در همین تحقیقات اندک هم صحبت چندانی درباره مزایای رژیم کتوژنیک در شیردهی به میان نیامده است. بااین‌حال رژیم کتو به‌طور کلی می‌تواند مزایای زیر را برای ما داشته باشد:
- کاهش وزن
- بهبود جوش و آکنه
- کاهش خطر ابتلابه برخی سرطانها
- بهبود سلامتی قلب
- بهبود عملکرد مغز
- کاهش تشنج
- بهبود علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک
اگرچه این مزایا به‌طور کلی چشمگیر و عالی هستند، اما در دوران شیردهی اولویت‌های یک مادر باید در حفظ سلامت خود و نوزاد و همچنین تولید شیر کافی و سالم متمرکز باشد. با در نظر‌گرفتن این موارد، رژیم کتو می‌تواند تاثیرات بالقوه‌ی منفی برای مادران شیرده داشته باشد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
در دوران شیردهی، اولویت اصلی هر مادری باید تامین تمام موادمغذی موردنیاز کودک باید باشد.
عوارض رژیم کتوژنیک در شیردهی
به‌طور کلی رژیم‌های کم‌کربوهیدرات می‌توانند باعث شوند بدن مادر شیرده کتون‌هایی را ترشح کند که می‌تواند خطراتی را برای نوزاد به همراه داشته باشد. کتون‌ها نوعی مواد شیمیایی هستند و زمانی ساخته می‌شوند که بدن انسولین کافی در جریان خون نداشته باشد.
زمانی که کتون‌ها به سرعت در جریان خون تجمع می‌کنند، بیماری‌های جدی و حتی کما ایجاد می‌شود. از دیگر عوارض جانبی احتمالی رژیم کتوژنیک در شیردهی می‌توان «آنفولانزای کتو»، خستگی، از دست‌دادن عضلات، بوی بد دهان، ادرار بدبو و برخی مشکلات گوارشی اشاره کرد. حتی برخی منابع می‌گویند که یک رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات می‌تواند برای مادران شیرده خطرناک و تهدید‌کننده زندگی باشد.
شما به‌طور متوسط می‌توانید انتظار داشته باشید که ۸ تا ۱۲ بار در روز به نوزاد خود شیر بدهید. این امر به ویژه در مراحل اولیه شیردهی، قبل از اینکه کودک شما بتواند موادمغذی را از غذای جامد دریافت کند، صادق است. نیازهای متابولیکی شیردهی معمولا به کالری بیشتر از مقدار معمول کالری روزانه شما نیاز دارد.
مثلا اگر روزانه ۲۰۰۰ کالری دریافت می‌کنید، شما هر روز بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ کالری اضافی نیاز دارید تا کودک خود را به خوبی تغذیه کنید. به همین دلیل است که هنگام شیردهی، حتی اگر رژیم غذایی متعادلی داشته باشید، کاهش وزن معمول است.
اما بدن شما فوق‌العاده باهوش است و اگر احساس کند باید برای تامین انرژی خود بجنگد، سعی می‌کند سلامت خود را با کاهش تولید شیر مادر و ذخیره چربی حفظ کند. یعنی در این حالت نه تنها شیر کمتری تولید خواهید کرد، بلکه بدن شما به آن چند گرم چربی که در وهله اول سعی داشتید آب کنید، می‌چسبد و شما نه تنها لاغرتر نمی‌شوید، بلکه دوباره چاق خواهید شد.
بااین‌حال رژیم کتو کمی متفاوت است، زیرا حتی اگر کربوهیدرات‌ها را کاهش دهد، بر مصرف زیاد غذاهای پرچرب تاکید دارد. هیچ مدرک علمی مبنی بر اینکه رژیم کم‌کربوهیدرات بر میزان شیر شما تأثیر می‌گذارد وجود ندارد؛ اگرچه توجه به این نکته مهم است که اکثر متخصصان اطفال احتمالاً هیچ چیز دیگری را به جز یک رژیم غذایی متعادل در دوران شیردهی توصیه نمی‌کنند. ضمن اینکه باز هم یادتان باشد، تحقیقات راجع به رژیم کتوژنیک در شیردهی بسیار محدود هستند.
ضمنا این احتمال وجود دارد که چون بیشتر غذاهای کتو سیر‌کننده هستند، باعث شوند تا شما به اندازه معمول غذا نخورید. این موضوع می‌تواند رسیدن به اهداف کالری دریافتی روزانه را دشوارتر کند که می‌تواند منجر به کاهش عرضه شیر شود.
یکی دیگر از مواردی که باید در نظر بگیرید هیدراتاسیون است. رژیم کتو می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود، بنابراین باید خود را متعهد به نوشیدن آب کافی برای جبران آن کنید.
به‌طور کلی، رژیم کتو با برخی از خطرات سلامتی برای مادران شیرده همراه است.
توصیه ما؟ رژیم را برای زمانی که دوران شیردهی را تمام کردید، ذخیره کنید! هر تصمیمی که می‌گیرید، همیشه پزشک زایمان خود را در جریان نگه دارید. اگر خیلی اصرار بر حفظ رژیم کتوژنیک در شیردهی دارید، اولا با یک متخصص تغذیه مشورت کنید و ثانیا، قسمت بعدی از این مطلب را حتما مطالعه بفرمایید.
نکاتی برای شیردهی موفق در رژیم کتوژنیک
شیر‌دادن به نوزاد مهم است و هیچ مادری نمی‌خواهد نوزاد خود را با تغذیه نامناسب به خطر بیندازد. قبلاً گفتیم می‌توان حین شیردهی از یک سبک زندگی کتوژنیک پیروی کرد (هرچند که خیلی این کار را توصیه نمی‌کنیم!)، اما باید آن را به درستی انجام دهید. در اینجا نکات ضروری رژیم کتوژنیک در شیردهی را مرور می‌کنیم:
شماره ۱: کتو را قبل از بارداری شروع کنید
هنگامی که برای اولین بار کتو را شروع می‌کنید، بدن شما باید یک دوره سازگاری را طی کند و ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا را احساس کنید. به این شرایط، “آنفولانزای کتو” می‌گویند و اگر قبلاً آن را تجربه نکرده‌اید، ممکن است احساس کنید بیمار شده‌اید.
شما نباید درحالی که درحال تلاش برای یادگیری هنر خاص شیردهی هستید، مجبور به گذراندن این دوره سازگاری باشید. بنابراین اگر رژیم کتوژنیک در شیردهی را انتخاب کرده‌اید، بهتر است حتی قبل از باردار‌شدن آن را شروع کنید. اکنون بدن شما زمان دارد تا یاد بگیرد چگونه از چربی و کتون‌ها به‌طور موثر برای انرژی استفاده کند. به‌علاوه، در بسیاری از موارد نشان داده شده است که کتو احتمال باردار‌شدن را افزایش می‌دهد و به داشتن یک سبک زندگی کلی سالم کمک می‌کند.
شماره ۲: از کمآبشدن بدن جلوگیری کنید
یکی از بزرگ‌ترین علل کمبود شیر، ننوشیدن آب کافی درطول روز است. نوشیدن مقدار زیادی آب برای تولید شیر کافی برای هر مادر شیرده بسیار مهم است، به‌خصوص آنهایی که از رژیم کتو پیروی می‌کنند، زیرا در این رژیم به دلیل دریافت کربوهیدرات کمتر، آب بیشتری از بدن دفع می‌شود.
بدن شما از آب اضافی برای تولید شیر و التیام زخم‌های پس از زایمان استفاده می‌کند. بنابراین برای هیدراتاسیون لازم برای حفظ تعادل الکترولیت‌های خود در رژیم کتوژنیک، باید بیش از آنچه فکر می‌کردید آب بنوشید.
شماره ۳: موادمغذی را فراموش نکنید
مصرف کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی برای جلوگیری از هر گونه عوارض جانبی منفی مانند سردرد، از دست‌دادن انرژی یا سرگیجه برای رژیم کتوژنیک در شیردهی بسیار مهم است.
مصرف کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی، برای رژیم کتوژنیک در شیردهی بسیار مهم است.
شماره ۴: کالری کافی را با مصرف چربیهای با کیفیت بالا به دست آورید
شما باید اطمینان حاصل کنید که منبع انرژی ثابتی درطول روز برای خود و کودکتان دارید. مصرف مقدار کافی کالری و چربیهای با کیفیت خوب، کلید دیگری برای تولید مقدار کافی از شیر سالم است. ازجمله چربیهای سالم در دوران بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغن MCT
- روغن نارگیل
- کره و گوشت از دامی که با علف تغذیه شده است
- چربیهای غیر اشباع: MUFA (موجود در روغن زیتون فرابکر، روغن آووکادو، بادام، آجیل برزیلی و غیره) و PUFA (موجود در بذر کتان و روغن بذر کتان و دانه‌های چیا).
- ماهی‌های چرب و اسیدهای چرب امگا ۳
شماره ۵: به اندازه کافی فیبر و سبزیجات مصرف کنید
دریافت سبزیجات و فیبر کافی هم برای سلامتی شما و هم برای سلامت و رشد کودکتان بسیار مهم است. برای اطمینان از دریافت برخی از فیتوکمیکال‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها مطمئن شوید که سبزیجات زیادی مصرف می‌کنید. اگر زمان کافی برای تهیه سبزیجات ندارید (چون مراقبت از کودک زمان بر است!)، از مکمل سبزی برای تغذیه خود استفاده کنید.
شماره ۶: یک رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات را به جای کتو امتحان کنید
اگر در تولید شیر کافی مشکل دارید، سعی کنید با ۵۰ تا ۷۵ گرم کربوهیدرات در روز شروع کرده و هر روز به آرامی کربوهیدرات‌ها را کاهش دهید (مثلاً ۵ تا ۱۰ گرم در روز) و بررسی کنید این کار چگونه بر میزان شیر شما تأثیر می‌گذارد.
اطمینان حاصل کنید کربوهیدرات‌های خود را از منابع سالم مانند مقدار زیادی سبزیجات، آجیل و دانه‌ها و انواع توت‌ها دریافت می‌کنید. از مصرف نان سفید، ماکارونی و سایر مواد غذایی تصفیه‌شده خودداری کنید.
بهترین رژیم در دوران شیردهی
در ادامه چند رژیم غذایی دیگر را معرفی می‌کنیم که ممکن است برای زنان شیرده ایمن‌تر از رژیم کتوژنیک در شیردهی باشند. این رژیم‌ها همچنان ممکن است به کاهش وزن کمک کنند، اما خطر کمتری برای به خطر انداختن کیفیت شیر، کم‌آب‌کردن بدن و ایجاد کتواسیدوز دارند.
رژیم شیردهی دکتر کرمانی
درست است رژیم‌های غذایی معتبر و جذابی را می‌توان در سرتاسر اینترنت یافت که خیلی از متخصصان تغذیه هم به آنها باور دارند، اما یک نکته مهم هیچ‌گاه از یادتان نرود: این رژیم‌ها معمولا توسط متخصصان تغذیه‌ی غربی ترویج یافته‌اند و بنابراین ممکن است در خیلی از موارد یا با ذائقه‌ی بانوان ایرانی در تضاد باشند یا برخی از دستورالعمل‌های آنها بسیار گران‌قیمت باشد.
پس یکی از بهترین راهکارها برای شما این است که به متخصصان تغذیه وطنی اعتماد کنید، زیرا در رژیمی که یک متخصص تغذیه‌ی ایرانی برای شما در نظر می‌گیرد، قطعا پارامترهایی مثل ذائقه، شرایط فرهنگی، اجتماعی، جسمی و روحی شخص شما و میزان در دسترس‌بودن و قیمت مواد غذایی موجود در آن رژیم خاص مد نظر قرار گرفته است. در این میان، رژیم شیردهی دکتر کرمانی با سابقه‌ای بسیار طولانی و موفق برای مادران ایرانی می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. به ما اعتماد کنید!
نـداره، همیشــه
ملکـه‌ی زنــدگی
خودت بـــــاشهمین الان ثبت نام کن
رژیم مدیترانه‌ای
رژیم غذایی مدیترانه‌ای بر اساس رژیم غذایی سنتی کشورهای مدیترانه‌ای مانند یونان، ایتالیا، فرانسه و اسپانیا توسعه‌یافته است. این رژیم سرشار از غلات کامل، روغن‌های سالم مانند روغن زیتون، ماهی و صدف، و مقدار زیادی میوه و سبزیجات است.
یک مطالعه نشان داد فرزندان زنانی که از رژیم غذایی مدیترانه‌ای استفاده می‌کنند، کمتر به آسم و سایر بیماری‌های التهابی در دوران کودکی مبتلا می‌شوند. مطالعه دیگری نشان داد زنانی که در دوران بارداری و شیردهی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای پیروی می‌کردند، در دوران شیردهی کمتر چاق می‌شدند.
رژیم کم‌کربوهیدرات
یک رژیم کم‌کربوهیدرات می‌تواند حاوی ۱۳۰ گرم کربوهیدرات در روز باشد که بسیار بیشتر از محدودیت‌های رژیم کتوژنیک در شیردهی است. رژیم‌های کم‌کربوهیدرات ممکن است مزایایی مشابه کتو داشته باشند، زیرا به بدن شما کمک می‌کنند تا مقداری از چربی ذخیره شده‌اش را برای انرژی بسوزانند.
به‌علاوه، آنها خطر کمتری برای کتواسیدوز دارند، زیرا کربوهیدرات بیشتری در آنها وجود دارد. اگر به رژیم کتو عادت دارید یا قصد دارید بعد از پایان شیردهی از رژیم غذایی کتو استفاده کنید، می‌توانید رژیم کم‌کربوهیدرات را در دوران بارداری امتحان نمایید.
به پایان مطلب بررسی رژیم کتوژنیک در شیردهی می‌رسیم. همان‌طور که گفتیم، تحقیقات منتشر شده درمورد اثرات رژیم کتوژنیک در شیردهی محدود هستند. برخی از افراد می‌گویند حین شیردهی به راحتی از رژیم کتو استفاده کرده‌اند و هیچ وقفه‌ای در تامین شیرشان وجود نداشته است. برخی دیگر اظهار می‌دارند پیروی از این رژیم در عین حفظ شیر و سلامتی بسیار دشوار بود. مهم است بدانید پیروی از کتو حین شیردهی ممکن است خطر ابتلابه یک بیماری جدی به نام کتواسیدوز را افزایش دهد. الگوهای غذایی صحیح مانند رژیم شیردهی دکتر کرمانی هم درطول سالیان دراز ارزش خود را به مادران ایرانی اثبات کرده است. بااین‌حال اگر هنوز هم می‌خواهید کتو را در دوران شیردهی امتحان کنید، حتما با یک متخصص تغذیه، پزشک یا مشاور شیردهی مشورت نمایید.
این مطالب را از دست ندهید ...- بالاخره رژیم غذایی کتوژنیک مفید است یا مضر؟
- چرا کتوز به کاهش هوس غذایی و گرسنگی کمک می کند؟
- رژیم کتوژنیک به چه کسانی توصیه می شود؟
- رژیم کتوژنیک و اتکینز چه تفاوتی دارند؟
- تثبیت وزن در رژیم کتوژنیک + روش خروج از رژیم کتوژنیک بدون اضافه کردن وزن
- عوارض رژیم کتوژنیک چیست؟ بالاخره رژیم کتوژنیک بگیریم یا نه؟
- تاثیر رژیم کتوژنیک بر روی دیابت چیست؟
- مصرف کدام مکمل ها در رژیم کتوژنیک توصیه می شود؟
- طرز تهیه کیک وانیلی کتوژنیک
- آیا رژیم کتوژنیک و کبد چرب با هم ارتباط دارند؟
- رژیم کتو فستینگ و تاثیر فوق‌العاده‌ی آن در کاهش وزن
- رژیم کتوژنیک در شیردهی مجاز است یا نه؟
- رژیم کتوژنیک ketogenic اصولی + نمونه برنامه لاغری سریع رایگان با رژیم کتو
نظرات